A época da Primeira Internacional (1864-1881)
O HIMNO DOS TRABALLADORES:
"PROLETARIOS DO MUNDO UNIOS"
A Internacional é a máis famosa canción do movemento obreiro socialista. A letra orixinal, en francés, é de Eugène Pottier (París 1816-1887), e foi escrita en 1871 con música de Pierre Degeyter (1848-1932).
Foi popularizada nos Congresos de 1886 e 1889, da Segunda Internacional e máis tarde nos Congresos internacionais socialistas. Ademais de ser o himno partidario dos partidos socialistas do mundo.
A súa letra foi traducida a múltiples idiomas.
A Asociación Internacional de Traballadores (AIT) ou I Internacional Obreira, adoptou como sé a cidade de Londres (1864) e estivo integrada por partidos, sindicalistas, socialistas, anarquistas e asociacións obreiras de variado signo. O encargado de redactar os seus estatutos foi Marx.
As diversas tendencias e sensibilidades que recolleu, obstaculizaron en gran medida o seu funcionamento.
En 1868, a raíz da incorporación de Bakunin, a AIT sufriu unha polarización que conduciu a enfrontamentos entre dúas tendencias irreconciliables: por unha banda, a anarquista (con Bakunin á cabeza), por outro, a marxista, cuxo liderado intelectual ostentou Marx.
As razóns que levaron a ese enfrontamento poden resumirse nas seguintes:
· Marx desexaba unha organización estruturada en torno a unha autoridade como forma de reforzar a eficacia das decisións adoptadas. Bakunin opoñíase a calquera control ou xerarquía. Os anarquistas definíanse a si mesmos como "socialistas antiautoritarios".
· Marx depositaba as esperanzas de revolución nunha acción organizada e preparada da clase traballadora, especialmente dos obreiros industriais. Bakunin apelaba ao individualismo e a espontaneidade, á vez que outorgaba ao campesiñado un importante protagonismo revolucionario. De feito, o anarquismo foi máis forte en países de economía agraria, como Rusia ou España, que nos industrializados.
· A ditadura do proletariado como vía transitoria á sociedade comunista, unha das pezas fundamentais da teoría marxista, era rexeitada por Bakunin, ao considerar que todo tipo de Estado, inclusive un de traballadores, constituía un perigo para as liberdades individuais.
· A intervención da clase traballadora no xogo político por medio da creación de partidos obreiros, e ata a súa colaboración con partidos de carácter burgués si estes apoiasen os intereses do proletariado, foi rebatida por Bakunin, quen sostiña que os obreiros só debían organizarse en torno a sindicatos e non intervir xamais en política (parlamento, eleccións, etc), xa que iso acabaría por desvirtuar a súa forza revolucionaria.
Crise e disolución da Primeira Internacional
O episodio decisivo na división do movemento internacionalista o constituíu o fracaso da Comuna de París (1871), experiencia de carácter revolucionario que xurdiu trala derrota de Sedán (1870) sufrida polas tropas francesas de Napoleón III fronte a Prusia.
Como consecuencia, o Segundo Imperio Francés deixou de existir (o emperador abdicou), abríndose paso a III República. Durante os primeiros meses desta, a axitación política e social fixeron estalar en París unha revolución que conduciu á instauración dunha Comuna obreira.
Tras pouco máis de dous meses de autoxestión, as autoridades republicanas, encabezadas por Thiers, reprimiron sangrientamente a primeira tentativa de poñer en práctica por vez primeira unha sociedade liderada pola clase traballadora.
O fracaso da Comuna de París agravou os enfrontamentos no seo da Internacional. No Congreso de Haia (1872), os anarquistas foron expulsados da organización, que pasou a ser controlada polos marxistas ata o seu disolución en 1876.
Ø A Internacional bakuninista seguiu funcionando en Suiza por pouco tempo: 1876 morreu Bakunin . Celebrouse en Verviers, o último congreso desta liña.
Ø 1876: a Internacional marxista estableceuse en Nova York buscando lograr a unidade entre o movemento americano e o europeo que non conseguiu: no Congreso de Filadelfia disolveuse o Consello Xeral. Marx morreu en 1883.