Kristfinnur Guðjónsson

Kristfinnur Guðjónsson ljósmyndari.

 

Fyrst er ég vissi af ljósmyndaranum Kristfinni Guðjónssyni, var er móðir mín fór með okkur systkinin, Jonnu og Huldu á ljósmyndastofu hans við Eyrargötu.
Þá var ég 11-12 ára (minnir mig)

Síðar fékk ég að vita að Kristfinnur væri frændi minn, hvernig þau tengsl eru man ég ekki.

Einhvern tíma síðar fór ég á myndastofuna til hans til myndatöku, ásamt nokkrum vinum, þá sennilega um 16 ára +/-


Ég hafði allt frá 10 ára aldri tekið myndir í litlu mæli á kassamyndavélin sem mamma átti og lét framkalla hjá Kristfinni.
Það var svo er áhugi minn vegna ljósmyndatöku vaknaði fyrir alvöru var árið 1959 að ég fór að spyrja þá aðila á Siglufirði sem mest voru áberandi á þeim tíma, með myndavélar á maganum og tökur við ýmis tækifæri.

Mig vantaði upplýsingar um hvernig ég ætti að bera mig að við framköllun, ég vildi gera slíkt sjálfur. Þar kom ég að háum vegg þagnarinnar, engu líkara en sá leyndardómur væri hreint leyndarmál, enginn hafði áhuga á að gefa mér leiðbeiningar.

Þá fór ég til Kristfinns.
Hann tók mér opnum örmum og svaraði öllum spurningum mínum, þó með einu skilyrði í upphafi.

Kristfinnur Guðjónsson ljósmyndari
(sjálfsmynd)

Og gaf mér ma.einnig  efni til framköllunar í byrjun ferilsins.

Hann sagði mér að ákveðnir einstaklingar (í hópi áðurnefndra „ljósmyndara“) væru að taka ljósmyndir fyrir fólk, í samkeppni við sig. Slíkt væri ólöglegt, þar sem ljósmyndun fyrir gjald væri ólöglegt (undanþegið þó fréttaljósmyndir) Og þessir menn væru að gera hann sem löggiltan ljósmyndara erfitt fyrir vegna minnkandi tekna, af þeirra völdum.

Skilyrðið var að ég færi ekki út í það að taka ljósmyndir „fyrir fólk úti í bæ“

Þessu var auðlofað og stóð ég við það, þar til hann sjálfur sagði mér sér væri sama þó ég færi að taka myndir fyrir fólk, er hann lokaði ljósmyndastofu sinni og hætti starfsemi árið 1961. Og þá leysti hann mig frá loforðinu, en minnti mig þó á að ef einhver annar löggiltur ljósmyndari tæki til starfa á Siglufirði, þá yrði ég að taka tillit  til þess aðila.
Ekki kom til þess, og ég byrjaði að taka við beiðnum, sem ég hafði áður hafnað, passamyndum, fjölskyldumyndum og fleira og hafði góðar tekjur af, þrátt fyrr að taka ekki nema um 50 % minna fyrir en hinir áhugaljósmyndararnir höfðu gert.

 

Ég man aldrei eftir Kristfinni öðruvísi en brosmildum og ljúfum manni og allir sem um hann töluðu í mín eyru voru mér að mestu sammála.

 

Eitt sinn, eftir að ég heimsótti Kristfinn, þá var hann kominn á Sjúkrahús Siglufjarðar, spurði ég hann hvað hann ætlaði að gera við ljósmyndasafnið hans, það er glerplötur og filmur. Hann hafði það á því augnabliki ekki hugleitt það.
Ég spurði hann í framhaldi hvort hann væri til í að selja mér það, þar sem ég var á þeim tím kominn á fullt með að safna öllum gömlum ljósmyndum heimildum sem ég komst yfir.

 

Áður en hann svaraði, hugsaði hann sig um 2-3 mínútur, án þess að segja neitt á meðan. En sagði svo að áður en hann gæti svarað spurningu minni, þá yrði hann að vita hvort sonur hans Örlygur, sem þá var í Myndlistaskólanum í Reykjavík, hefði áhuga á því að hagnýta sér safnið. Það þótti mér eðlilegt og talið barst að öðru.

 

Það var svo árið 1974 er Kristfinnur var látinn, að kona hans Jóna Stefánsdóttir og sonur, Örlygur boðuðu mig á sinn fund á heimili þeirra við Eyrargötu 11. 

Þar fékk ég að vita að Kristfinnur hefði bent á mig hvað plötu og filmusafnið varðaði. Og spurt var hvað ég gæti hugsað mér að borga fyrir það. 

Þau væru að kaupa íbúð í Reykjavík og vantaði viðbót til útborgunar. Ég hugsaði mig um smá stund og gaf upp ákveðna verðhugmynd, sem ég taldi að yrði mögulega sanngjörn. Þau fóru afsíðis og komu svo til baka með gagntilboð sem var tvöfalt hærra en ég hafði nefnt. Ég átti þessa upphæð tiltæka og gekk að gagntilboðinu og safnið varð mitt.
Eitthvað á þessa leið gekk þetta til og eftir á hyggja var það alls ekki ósanngjarnt hvað mig varðaði, þar sem safnið í dag í eigu Síldarminjasafnsins á Siglufirð, er ómetanlegt.

 

Hluti af eftirfarandi er fengið ögn stytt, úr bókinni Ljósmyndarar á Íslandi. Inga Lára Baldvinsdóttir 2001.

 

Æviágrip:

Kristfinnur Guðjónsson var fæddur á Ási á Þelamörk, Glæsibæjarhreppi, Eyjafirði, 27. nóv. 1896 d. á Siglufirði 19. mars 1974.

 

Faðir: Guðjón Einar Manassesson, bóndi á Ási, í Fornhaga og á Ytri-Reistará, Arnarneshr., Eyjafirði, síðar afgreiðslumaður og blaðasali á Akureyri, f. 3. okt. 1864, d. 12. sept. 1941. Foreldrar: Manasses Manassesson, bóndi á Ási, Arnarneshr., Eyjaf. og kona hans Guðrún Guðjónsdóttir húsfreyja.

Móðir: Rósa Kristjánsdóttir húsfreyja, f. 21. jan. 1865, d. 15. mars 1955. For: Kristján Kristjánsson, bóndi á Hamri, Arnarneshr. Eyjafirði og kona hans Guðfinna Jónsdóttir húsfreyja.

 

Nám:  Kristfinnur lærði ljósmyndun á ljósmyndstofu Jóns og Vigfúsar á Akureyri upp úr 1930. Sveinsbréf 1946. Meistarabréf 1949.

 

Störf: Kristfinnur var bóndi á Kúskerpi í Blönduhlíð, Akrahr. Skag. 1920-1921.
Í húsmennsku á Fossi á Skaga, Skefilsstaðahr. Skag. 1921-1922.
Barnakennari á Akureyri, Rak eigin skóla.
Ljósmyndari á ljósmyndastofu Jóns og Vigfúsar í mörg ár frá um 1930-1944.
Rak síðar útibú frá ljósmyndastofu Jóns og Vigfúsar á Siglufirði sumrin 1934-1944, en hafði vetursetu á Akureyri.

 

Kristfinnur setti á fót eigin ljósmyndastofu; Ljósmyndastofu Siglufjarðar árið 1944 og rak hana til 1961.
Stundaði eftir það almenna verkamannavinnu.

 

Plötu- og filmusafn: Safnið var selt Steingrími Kristinssyni á Siglufirði árið 1974.-
Plötu og filmusafn Kristfinns, ásamt safni Steingríms, síðar í eigu fyrirtækisins SKSigló ehf. sem var í eigu Rauðku hf. 60% og Steingríms 40% sem og gáfu Síldarminjasafninu allt Ljósmyndasafn Siglufjarðar ásamt meðfylgjandi árið 2016.

 

Maki Kristfinns; I: 2. nóv. 1918
Kristín Gísladóttir, iðnverkakona á Akureyri, f. 30. nóv 1892, d. 12. sept. 1975. Þau skildu. For.: Gísli Jónasson, bóndi á Þorljótsstöðum í Vesturdal, Skag. og f.k.h. Pálína Davíðsdóttir húsfreyja.

Börn þeirra: 1. Steindór Valberg, rafvirkjameistari á Akureyriri f. 19. júní 1921, 2. Pálína Rósa, f. 4. nóv. 1923 húsfreyja í Englandi. 3. Sigurbjörg húsfreyja í Reykjavík f. 8. jan. 1926.

 

Maki II: 21. des. 1949
Jóna Guðbjörg Stefánsdóttir, húsfreyja og verkakona á Siglufirði, síðar á Akureyri og Reykjavík, f. 23. maí 1927. For.: Stefán Aðalsteinsson, bóndi á Sigríðarstöðum og í Sigríðarstaðakoti í Fljótum, Haganeshr., Skag., síðar verkamaður á Siglufirði, og k.h. Kristín Margrét Jósefsdóttir húsfreyja.

Sonur þeirra: Örlygur, f. 21. mars 1949, kennari, myndlistarmaður og safnstjóri á Siglufirði. 

 

Steingrímur Kristinsson
================================

 

Sama umfjöllun að mestu, og hér fyrir neðan var einnig birt í Mjölnir, Einherja

 

Kristfinnur var duglegur að auglýsa þjónustu sína allt frá upphafi og átti einnig margar fréttamyndir í blöðum, samber í Morgunblaðinu, Tímanum og fleiri blöðum og tímaritum

 

Viðbót sem lýsir persónuleika Kristfinns vel.
Minningargrein í Neista 13 júní árið 1974, sem Jóhann G Möller skrifaði.


Kristfinnur Guðjónsson Fæddur 27. nóv. 1896 Dáinn 19. mars 1974

Kristfinnur Guðjónsson var kominn á efri ár er við fyrst kynntumst. Ég get sagt með sanni, að ég hefði gjarnan viljað að það hefði verið fyrr að þessi kynni hófust. Síðan hefur Kristfinnur verið í huga mér sem einn af þeim meiri persónuleikum er ég hef átt samleið með. Hann var rólegur og prúður í allri umgengni, og það sem hann sagði var ígrundað vel.

Ég leit á hann sem spakan mann, sem alltaf var að boða eitthvað nýtt og gott. Hið góða og mannbætandi var honum ávallt efst í huga, en samt gat hann borið við léttri og gamansamri kímni.
Kristfinnur var fjöllesinn maður og sem aðeins las það besta, sem hægt var að ná í á hverjum tíma og því til vitnis má nefna þær fjölmörgu góðu bækur, sem alltaf voru á borðinu við sjúkrarúm hans. 


Aldrei heyrðist Kristfinnur segja styggðaryrði til nokkurs manns, og því var honum gott til vina og menn virtu hann og dáðu og þeir mest, sem best þekktu hann.
Síðustu fimm árin dvaldist Kristfinnur að mestu leyti á Sjúkrahúsi Siglufjarðar. Ég heimsótti Kristfinn oft að sjúkrarúmi hans og fór aftur glaðari og betri en ég kom.

Þá var líka hægt að kynnast af hve mikilli alúð og hlýhug konan hans Jóna Stefánsdóttir hlynnti að honum. Þetta eru aðeins fá minningarorð um mætan mann. En minninguna um hann mun ég ávallt geyma.

Ég þakka þér kynnin Kristfinnur. Eiginkonu Kristfinns Guðjónssonar, syni og fósturdóttur færi ég mínar dýpstu samúðarkveðjur.
Jóh. G. Möller