Hernámsárin
Fjölskyldan + Unglingsárin + Áhugamálin, tómstundir + Óknytti + Í sveit í Flókadal + Leikir unglingsáranna + Misnotkun + Sjósund og fleira + Landlegusmellir + Heilsufar mitt + Trúarskoðanir og + Hernámsárin + Nýja Bíó Siglufirði + Félagsstörf ofl. + Vitavörður ! + Síldarverksmiðjurnar + Sjómennskan
Hernámið.
Krökkunum í Villimannahverfinu þótti það mikið ævintýri, þegar Bretarnir komu til Siglufjarðar. (hernámið á stríðsárunum)
Þeir komu sér fyrir úti á Siglunesi, uppi á brekku neðan Hlíðarvegar á svæðinu sem nú 2018, tilheyrir Leikskálum.
Svo var bækistöð yfirmanna, sem var staðsett í bragga sem ýmist hefur verið kallaður Rauði bragginn eða Pólstjörnubrakkinn, en húsið stóð við Ránargötu á svæði aðeins austan við Túngötu 32.
Þann stað og íbúana heimsótti ég og fleiri guttar reglulega á hernámsárunum þegar Bretarnir voru á Sigló. (fyrsti hópurinn)
Tungumálið var ekki upp á marga fiska, en með handapati komst margt ótrúlega „vel til skila.“
Ég og Indriði Helgi, Henning Bjarnason vinur minn kom ekki á þessar slóðir, en móðir hans var þýsk og hafði orðið fyrir áreitni Bretanna.
Ég og Indriði fórum oft með sumum þeirra 2-3 í göngutúra upp í Hvanneyrarskál og stundum hærra.
Þeir laumuðu oft til okkar súkkulaði og fleiru góðgæti og stundum borðuðum við hjá þeim í hádeginu þegar þeir vissu af mæðrum okkar í síld á Pólstjörnuplaninu.
Einu sinni gerðu þeir mér skiljanlegt að þeir hefðu áhuga á að vita hver væri uppáhalds maturinn minn.
Ég gat gert þeim skiljanlegt að það væri skyr með rjóma. Nokkuð viss er ég um, að þeir hafi ekki vitað hvað skyr var í raun og veru.
Yfirmaðurinn Tom, (offiser) lét mig fá pening og þeir báðu mig að kaupa það sem mundi nægja fyrir fimm þeirra.
Þetta var að morgni til, ég hjólaði í mjólkurbúðina og keypti 1 kg af skyri og flösku með ½ lítir af rjóma.
Þeir gáfu mér afganginn af peningunum sem var drjúgt í vasa gutta eins og mig. Síðan hélt ég á braut í mat heim til mömmu.
Eftir hádegið þennan sama dag kom ég við hjá þeim til að kanna hvernig þeim hefði líkað skyrið.
Á móti mér kom ókennilegur þefur sambland af bruna og einhverju sem ég ekki áttaði mig á.
Svipurinn á vinum mínum var enn torkennilegri.
Ástæðan var nokkuð brosleg, þegar ég fékk staðfestingu á því af hverju þessi torkennilegu lykt og svipir þeirra stöfuðu.
Þeir höfðu búið til bollur úr skyrinu, velt þeim upp úr rjómablönduðu hveiti og sett á pönnu.
Ég var nokkra stund að koma þeim í skilning um matreiðsluhættina sem ekki tókst og endaði með því að ég hjólaði aftur í mjólkurbúðina keypti skyr og rjóma fyrir mína peninga.
Fékk síðan hjá þeim skál og hræði skyrið eins og mamma gerði, ásamt sykri og mjólk sem þeir áttu nóg af. Þeir fylgdust með mér á meðan, og vora frekar tregir til að bragða á kræsingunum.
En það breyttist fljótt.
Eftir þetta var ávalt skyr á borðum hjá þeim einu sinni til tvisvar í viku, sem desert.
Mér var launað ríkulega fyrir tilvikið. Ég saknaði mjög þessa hóps sem dvaldi þarna í bragganum. En hópurinn var fluttur til vígstöðvanna og aðrir komu í staðinn.
Þar á meðal skapvondur yfirmaður sem harðbannaði komu okkar þangað inn fyrir dyr, og sleit á öll sambönd okkar við herinn á svæðinu.
Sá skapvondi hrekktur !
Ekki man ég nákvæmlega á hvaða ári (eða hafði skrifað í dagbók) sem mér og Valbirni Þorlákssyni datt í hug að hrekkja þennan yfirmann, nema að það var um haust, sennilega í októberlok. Við höfðum uppgötvað að ef bretapatróna, tómt skothylki sem allstaðar var nóg til af þar sem Bretarnir voru við skotæfingar.
Ef hylkin voru hálffyllt af vatni og klemmt fyrir með töng, sett síðan yfir kertaloga, þá sprakk patrónan með miklum hvelli.
Patrónurnar tómar, voru um 6,5sm langar og um 11,5mm í þvermál. (mynd hér neðar, með bissukúlu)
Við keyptum hjá Gesti Fanndal, einn pakka með 50 litlum kertum sem kölluð voru jólatréskerti.
Gestur spurði af forvitni hvað við ætluðum að gera við svona mörg kerti, langt væri til jóla.
Okkur varð fátt um svör en fengum þó kertin.
Það tók okkur langan tíma að setja vatn í skothylkin og klemma fyrir með töng, og enn lengri tíma í hálfgerðu rökkri í sandfjörunni norðan við flóðgarðinn við Hvanneyrarkrók að festa skothylkin með vír yfir kertunum 50 og koma þeim fyrir með stuttu millibili í skjól á milli steina í fjörunni.
Þegar því var loks lokið, fórum við heim til okkar í kvöldmat og mættumst svo eftir matinn.
Um klukkan 9 um kvöldið vorum við tilbúnir með eldspýturnar og kveiktum á öllum kertunum 50, við hlupum síðan sem fætur toguðu upp á túnið hjá Kalla Dúa (Hvanneyrarbraut 40) og lögðumst þar í grasið á bakkanum og biðum átekta. Okkur fannst biðin löng en svo byrjaði ballið.
Margir hvellir tóku að heyrast ásamt bergmáli fjallanna í kyrrð kvöldsins. Varla hafa verið komnir nema um 30 hvellir af okkar völdum, þegar margir hvellir, enn örari bárust frá Öldubrjótnum.
Ekki var okkur ljóst hvar kúlurnar lentu en skothríðin og blossar frá vélbyssum þeirra, hélt áfram talsvert eftir að okkar 50 patrónusprengjur höfðu sprungið.
Hávær köll bárust frá Pólstjörnubragga, bílar voru ræstir og ljós frá ljóskastara á Öldubrjótnum beindist í allar átti.
Einnig kom heil „herdeild“ ofan frá Bretatúni á vettvang, það er við flóðgarðinn við Hvanneyrarkrók.
Þá tókum við til fótanna skelfingu lostnir og hlupum hvor heim til sín. Ekki var farið meira út það kvöldið.
Sannfærðir vorum við um það, þó svo að hafa ekki fengið neinar fréttir af því hvað hefði skeð innan sjálfra herbúðunna þá hafi okkur tekist að gera skapylla foringjanum enn grammari í geði en venjulega.
Heimamenn, íbúarnir á svæðinu giskuðu á að þarna hefði farið fram einskonar heræfing.
Við töldum okkur hafa sloppið vel fyrir utan skrekkinn, eftir að við gerðum okkur grein fyrir því að þetta uppátæki hefði getað haft alverlegar afleiðingar þar sem eðlilega má telja að þeir sem stóðu vörðinn í skýlinu á Öldubrjót, sennileg óvanir stríðslátum hafi vaknað við vondan draum og talið að um landgönguárás þjóðverja að ræða og skotið því eitthvað út í loftið í von um að hitta óvinina.
