Haraldur Þór Friðbergsson

Haraldur Þór Friðbergsson vélsmíðameistari

Haraldur Þór kvæntist árið 1930 

Sigrún Stefánsdóttir frá Berghyl í Fljótum. Þau eignuðust sex drengi, misstu einn, en hinir allir, 

1) Agnar Þór Friðbergsson, 

2) Stefán Þór Friðbergsson, 

3) Ólafur Þór Friðbergsson, 

4) Björn Þór Friðbergsson og 

5) Sigurður Þór Friðbergsson, eru uppkomnir og búsettir hér í bænum. Sigrún lést árið 1959.

Talið berst að sonum Haraldar, sem allir hafa fetað í fótspor föður síns að því leyti, að þeir hafa lagt fyrir sig járniðnað eða meðferð véla.

Grein úr Mjölni í tilefni af 60 ára afmælis Halla, sem var 19. Febrúar 1966—

Allir Siglfirðingar kannast við Harald Þór Friðbergsson vélsmíðameistara, eða Halla Þór, eins og hann er nefndur í daglegu tali. Og þeir eru ófáir, sem hann hefur einhvern tíma gert greiða, því að hann er annálaður greiðamaður.

Haraldur átti sextugsafmæli hinn 19. febrúar 1966., og í tilefni af því fór fréttamaður blaðsins nýlega á fund hans og lagði fyrir hann nokkrar spurningar. — Ert þú Siglfirðingur að ætt, Haraldur? —

Nei, ég er fæddur á Ísafirði.

Faðir minn, Friðberg Stefánsson járnsmiður, fluttist til Ísafjarðar að loknu járnsmíðanámi í Reykjavík, og setti þar upp járn smiðju. Hann var norðlenzkur að ætti íI prentaðri heimild, sem ég hef athugaði er ætt hans talin úr Fljótum, en ég held, að hún sé vestan af Skaga. Móðir mín, Agnes Gestsdóttir, var sunnlenzk, úr Hreppum í Árnessýslu. — Þú telst þá líklega Ísfirðingur? —

Ég er fæddur Ísfirðingur. Ég átti þó ekki heima á Ísafirði nema til sex ára aldurs. Þá fluttist faðir minn til Reykjavíkur, og þar ólst ég upp. — Þú ert þó ekki úr þessu fræga Salsmannahverfi Reykjavíkur, Vesturbænum? — Jú, það stendur heima, segir Haraldur og brosir við. Og hvað sem menn gera að gamni sínu um Vesturbæinga, þá verður því ekki neitað, að Vesturbær inn var skemmtilegur í gamla daga, og gaman að vera þar ungur. —

Þú hefur þá líklega lært vélsmíðina í Reykjavík? — Ég lærði í Hamri, réði mig síðan að loknu námi til danska félagsins Kampmann, Kerulf og Sakse, sem á þeim tíma kom talsvert við sögu hafnargerða hér, einkum byggingu hafnarþilja úr járni, og var með dýpkunarskipin Uffe og Idu á sínum vegum hér. Ég byggði bryggjuna í Borgarnesi á vegum þess félags árið 1928, fór síðan hingað til Siglufjarðar til að vinna við lagfæringu á Hafnarbryggjunni, en mistök höfðu orðið við byggingu hennar.

Héðan var svo ferð inni heitið til Hollands á vegum fyrirtækisins, sem hafði með höndum framkvæmdir þar. En úr því ferðalagi varð ekki neitt. Hér stöðvaðist ég, og hér er ég búinn að vera hátt í fjörutíu ár. Þegar ég kom hingað, var mikill skortur hér á járniðnaðarmönnum, t. d. enginn, sem kunni að sjóða með gasi, enginn, sem kunni að fara með loftpressur og ýmis önnur tæki. Það vantaði jafnvel menn, sem kynnu nokkur veruleg skil á tækjum og útbúnaði síldarverksmiðja.

Norðmenn, sem hér störfuðu að þessu, einokuðu alla kunnáttu í meðferð þessara tækja eins og þeir gátu. Það leit beinlínis út fyrir að þeir vildu koma í veg fyrir, að íslendingar lærðu með þau að fara. — Þú hefur þá hætt störfum hjá þessu danska félagi fljótlega eftir að þú komst hingað? — Já, ég réðist til norsks félags, sem byggði S. R. 30, og vann þar um nokkurn tíma. En árið 1931 fór ég til Rauðku, og hef verið þar síðan, fyrst í verksmiðjunni og á verkstæðinu síðan bærinn keypti það af Olsen.

Ég hef sem sagt verið undir Snorra Stefánsson gefinn mestalla mína tíð hér, — og rétt er að bæta því við, að ég hef alltaf kunnað vel við Snorra. Ég held að okkur hafi aldrei greint á svo teljandi sé, enda var Snorri frábær yfirmáður. Annars voru þarna í Gránu og Rauðku fleiri ágætir menn, sem voru yfirmenn mínir, svo sem Goos, Steindór Hjaltalín og Sigurður Kristjánsson. — Voru það ekki viðbrigði fyrir þig að flytjast hingað úr Reykjavík, ungur maður og óvanur fásinninu? —

Þú átt líklega við viðhorf mitt sem ungs manns úr Reykjavík til lífsins í þorpi úti á landi. Nei, ég held að ég hafi ekki saknað mannfjöldans eða félagsskapar. Mér fannst að ýmsu leyti frjálslegra og skemmtilegra hér. Mér hefur alltaf fundist gott fólk hér og kunnað vel við mig. Veðurfarið hér og snjórinn hefur ekkert þjakað mig, nema ef vera skyldi núna allra síðustu árin, að mér hefur fundist snjórinn og vetrarríkið þreyta mig ofurlítið stundum. 

-----------------------------------------------------------------------------------

Haraldur kvæntist árið 1930 Sigrún Stefánsdóttir frá Berghyl í Fljótum. Þau eignuðust sex drengi, misstu einn, en hinir allir, 

Agnar Þór Haraldsson, 

Stefán Þór Haraldsson, 

Ólafur Þór Haraldsson, 

Björn Þór Haraldsson og 

Sigurður Þór Haraldsson, eru uppkomnir og búsettir hér í bænum.

Sigrún lézt árið 1959. Talið berst að sonum Haraldar, sem allir hafa fetað í fótspor föður síns að því leyti, að þeir hafa lagt fyrir sig járniðnað eða meðferð véla. — Ég held, að þetta sé ættgengt! segir Haraldur brosandi. Ég man ekki eftir einum einasta manni, sem ég þekki úr föðurætt inni minni, sem ekki er eitthvað við járn og vélar riðinn. Meira að segja kvenfólkið í ættinni hefur frekast hyllzt til að giftast járniðnaðarmönnum. Svei mér, ef þetta er ekki bara í blóðinu!

Þótt Haraldur sé orðinn sextugur, er hann enn léttari á sér og sneggri í hreyfingum en margur, sem er tuttugu árum yngri. — Mjölnir óskar honum til hamingju í tilefni af afmælinu, þótt nokkuð sé umliðið síðan það var, og veit að hann mælir þar fyrir hönd mjög margra Siglfirðinga, sem bera hlýhug til þessa glaðværa, greiðvikna og starfsama heiðursmanns.

------------------------------------------------------

Viðbót frá Niðjatali: Þórarinn Ívan Haraldsson, f. 12. sept. 1929. Bifvélavirki í Njarðvík.

For.: Haraldur Þór Friðbergsson, f. 19. febr. 1906 á Ísafirði, d. 11. okt. 1984. Vélvirki á Siglufirði

og Ásgerður Ólöf Eyjólfsdóttir, f. 21. sept. 1911, d. 18. des. 1993.