Göngutúr-6

Held að þetta komi frá þeim tíma þar sem það var þörf fyrir alla og svo framarlega sem fólk skilaði sínu í vinnu þá var öllum sama hvort þú værir “pínu öðruvísi”.

Þessi fjörður og síldin og allt í kringum hana dró til sín allskonar snillinga sem þörf var á í veglausum firði, mikil verðmæti voru í húfi og hlutirnir þurftu oftast að gerast STRAX.
Ekki hægt að bíða eftir varahlutum og sérfræðingum að sunnan.

Sumir myndu eflaust segja að þeir/þær voru margir hverjir “kynlegir kvistar” en þegar ég hugsa til baka þá finnst mér það ekki vera rétt, þetta fólk var bara hluti af bæjarlífinu og þeim hversdagsleika sem maður lifði í daglega.  

Byrjum á frægasta karakternum sem er sagður hafa verið fyrirmynd Íslands Bessa í Guðsgjafaþulu Halldórs Kiljan Laxness, sjálfur síldarkóngurinn Óskar Halldórsson.

Þessi ljósmynd af Óskari hér fyrir neðan, er líklega frægasta ljósmyndin í Ljósmyndasafni Siglufjarðar og ég minni enn og aftur á að:  

Þessar myndir eru EIGN Ljósmyndasafns Siglufjarðar og það má alls EKKI bara taka þessar myndir í leyfisleysi og birta hvar sem er.
Hafið samband við Síldarminjasafnið: sild@sild.is eða í síma 467 16 04.

Og eins og áður eru textar við sumar af myndunum lánaðir frá Steingrími og öðrum sem hafa sent inn upplýsingar um myndirnar. Ég hef einnig lagfært allar myndirnar til þess að þær geri sig betur í birtingu á skjá.

Og auðvitað er þetta bara smá sýnishorn af öllu þeim fjölda manns sem okkur þótti vænt um og höfum gaman af að minnast, en bætið gjarna við í "athugasemda kerfið" hér lengst niðri á síðunni sögum og ábendingum sem verður þá skemmtileg viðbót við þessa grein.

Ég bendi einnig á hér neðar á eldri heimasíðuslóðir frá bæði Steingrími og hinum mikla sögusnillingi Leó Óla.
En þar er mikið af myndum og sögum af ýmsu fólki og atburðum tengdum Siglufirði. 

Og fyrir þá sem ekki vita af þessari opinberu Facebookgrúppu: Siglfirðingar, fyrr og nú - Sögur og myndir.  
Allir geta skráð sig sem meðlimir þar. 

Þessa tvo sá maður daglega á tali í Kaupfélagsskotinu eða í Bankaskotinu, það fór eftir verðri. Dásamlegir karakterar báðir tveir og ég vann sumarpart með Barða í pönnunum í Frystihúsinu. Ótrúlega gaman.

Nýkominn í bæinn í lok maí 1996, er að fara að vinna sem ferðamálafulltrúi suður í Roaldsbrakka hjá Örlygi.
Ég er í minningargöngutúr á Aðalgötunni og stend þungt hugsi og ég sé ekki að Barði kemur gangandi að mér framhallandi með hendurnar fyrir aftan bak.
Hann stoppar og skoðar mig eins og ég sé farfugl sem er nýlentur.

Barði: Ert þú Hrímnisdrengurinn ?

Nonni: Nei, Barði ég er sonur hans, hvað þekkirðu mig ekki, var að vinna með þér í pönnunum einu sinni.

Ég rétt fram höndina til að heilsa og handleggurinn á mér hvarf hálfur í þessa risastóru stúfara lúku, handartakið var svo þétt að mér varð illt í hendinni.

Barði: já..... alveg rétt, Jón, já....... þú ert að fara að vinna með þessa túr-hesta...... já, já það verður víst einhver að tala við þessi grey,   en ég skil bara ekki af hverju maður þarf að ráða útlending í það ?????

( hann var að meina mig ) ..........og hvar áttu að gera það ? 

Nonni: Suður í Síldarminjasafni.

Barði: Huff....ruslahaugnum hans Örlygs......til hvers að vera að safna þessu drasli.....af hverju ekki bara að kveikja í þessu !
Meira um þessa tvo og marga aðra á gamla vefnum hjá Steingrími Kristins: Steingrímur munnmælasögur og myndir 

Síðan er líka mikil sögu fjársjóður á Bloggsíðum Leós Óla: Bloggheimar Leós

Þetta er Aage Nörgaard, verkamaður við virki sitt Norðurgarður á Siglufirði, hús hans í bakgrunni.

Hús sem hann kveikti í þegar hann flutti heim til Danmerkur, en bænum var boðið að kaupa eignina, sem var afþakkað.

Þessi maður var dugnaðarforkur, vann hjá SR, seldi hænuegg, kjúklinga, ýmsa garðávexti meðal annars.
Þrátt fyrir að hafa haft gervihönd á hægri handlegg lét Aage ekkert aftra sér.
Eldri Siglfirðingar minnast þess, þegar þeir voru guttar og hnuppluðu rófum í garði Nörgaard, að þeir hefðu aldrei smakkað betri rófur. Eins minnast þess margir þegar mæður þeirra keypt egg hjá karlinum og hann hengdi þá fötuna með eggjunum á krókinn á gervi hendinni, sem var aðeins krókur  - Ljósmynd: Kristfinnur

Ég gæti sagt ykkur endalausar sögur úr bæjarvinnunni, þarna voru margir af skemmtilegustu karakterum fjarðarins í vinnu og seinna líklega sama sumar vorum við að ljúka við að steypa upp 8 köntuð kjarnorkubyrgi yfir hitaveitudælurnar uppí Skútudal á föstudagseftirmiðdegi og stóri Link-Belt kraninn sem Steingrímur Kristinsson keyptu í kompaníi með Guðmundi Skarphéðinssyni, og áttu í 4 ár, og var nú í eigu Þormóðs Ramma og kranastjórar Birkir og Salli og var notaður eins og vanalega.

Þegar búið var að steypa var kraninn notaður í að lyfta tveimur ekkert svo stórum lokum á brunn þarna rétt hjá.
Seinna lokið rann af brunninum og við það kipptist kraninn niður og malarundurstaðan gaf sig og kraninn fer á hliðina og lendir rétt hjá brunninum.
Engin veruleg slys urðu á fólki sem betur fer. Birkir náði að henda sér út úr stýrishúsinu sem fór á kaf í jörðina og Jónas í Rauðku sem var verkstjóri hitaveitunnar meiddi sig aðeins þegar einhver henti honum hreinlega niður af brunninum.

Seinnipart sama dag vildu Gísli, Jón á Hóli og Stebbi gamli skreppa suður í Skútudal og kíkja á þetta slys.
Allir farnir heim og enginn í skemmunni og guli bíllinn hans Gísla er inni á verkstæði.
Gísli ákveður að taka bílinn.
Biggi og Ernst Kobbelt sem voru alltaf svo snöggir að laga allt sem kom þarna inn á verkstæðið.

Ferðin gekk vel suður og uppeftir en á leiðinni niður Skútudalinn komst Gísli af því af hverju bíllinn var inn á verkstæði. Hann var nefnilega bremsulaus og þessir þrír gömlu bæjarvinnu refir náðu að henda sér út úr bílnum áður en hann endaði ofan í skurði.
Enginn slasaðist og Gísli fer ofan í skurðinn og opnar bílinn til þess að kalla á hjálp í gegnum talstöðina.

Gísli: Hvar í andsk...... er talstöðin ????

Jón á Hóli: Ertu að meina þetta ???......... Þá hafði Jón í fáti sínu gripið í talstöðina til þess að halda sér í eitthvað og rifið hana með sér þegar hann hoppaði út úr bílnum.

Þeir þurftu síðan að ganga heim í rengingarsúld og kulda og var bjargað af einhverjum bæjarbúa sem var á rúntinum suður við Hólsárbrú.

Jæja finnst ég er byrjaður á þessum sögum þá fáið þið tvær stuttar í viðbót.

Seinna sama sumar er mér treyst fyrir Zetor traktor með loftpressu aftaná og stórri oddhvassri skúffu að framan.  Er eitthvað að flýta mér úr kaffipásu niður við bæjarskemmuna og bakka að eins of hratt og fljótt og gleymi skúffunni þegar ég bakka og beygi.

Heyri svakalegt óhljóð og þegar ég lít fram sé ég mér til mikillar skelfingar að ég hef skorið upp allt afturbrettið á rauðum Ford Tánus station bíl. 

Þetta leit út eins og ég hefði verið að opna sardínudós með traktor.
“GUÐ MINN ALMÁTTUGUR.......... ÆPI ÉG YFIR MIG SKELKAÐUR............ÞETTA ER BÍLLINN HANS BIGGA BJÖRNS ! “

Þetta gat ekki verið verra því ég var ástfangin upp fyrir haus í Dísu dóttur hans og ég man að ég var bara næstum farinn að gráta, líf mitt var búið á þessu augnabliki og ég sá fyrir mér að ég yrði hreinlega að flytja til Ólafsfjarðar áður en Lágheiðinni yrði lokað fyrir veturinn.

Fór skjálfandi af hræðslu inn til að segja Bigga “verðandi tengdaföður mínum” frá þessu slysi. 

Biggi var nú alltaf með einhvern grallarasvip alla daga, en núna gat ég ekki lesið neitt úr andlitinu á honum og við fórum út að skoða þetta.

Biggi: Þarna varstu nú heppinn Jón Ólafur.......þetta bretti var ónýtt og ég var að panta nýtt að sunnan í síðustu viku.....ha, ha......svo klappaði hann mér bara á öxlina og fór aftur inn að laga bílana hans Gísla Þorsteins.

Dísa komst síðan fljótlega að því hverskonar vitleysingur ég var/er og náði sér í betra mannsefni inn í Ólafsfirði, Bigga Björns til mikillar ánægju sem gaf fullt af fallegum framtíða barnabörnum.

Ég hefði aldrei nennt að búa til svona mörg börn. 

Nokkrum vikum seinna tókst mér líka að keyra á Löduna hans Alla Mó á skrítnum vélknúnum hjólbörum sem notaðar voru við steypuvinnu í Grundargötunni. En það var líka fyrirgefið, Alli var svo góðhjartaður maður.

"Rauða Myllan" aðalbækistöðvar Bigga Run við Norðurgötuna.  --  Lósmynd: Steingrímur

Kynntist þessum vöruflutninga bransa af eigin reynslu gegnum föður minn sem var bílstjóri hjá Sigga Hilmars á tímabili en hann tók yfir bílana frá föður sínum.
Pabbi keyrði einnig fyrir Hilmar frá Sleitustöðum. Man eftir hrikalegum 12 tíma túr á heimleið með pabba frá Reykjavík þegar ég var að fara í jólafrí frá námi á laugarvatni. 

Brjálað veður fyrir norðan og við komust ekki yfir Skriðurnar vegna hálku, runnum afturábak mörgum sinnum, á með keðjur á öll dekk og síðan bara gefið í frá Slysavarnarskýlinu og þetta hafðist að lokum.

Ber mikla virðingu fyrir þessu fólki sem var í þessum bransa dag og nótt og fluttu okkur vörur og varahluti í vegleysu og vitlausu veðri. 

Texti: Björn Birgisson, skemmtilegur snillingur sem við söknum mikið.
Textamynd frá Leó Óla. Sjoppan   og Lagið á Youtube

Margar kynslóðir “eldri barna í dag” þekkja þessa skólahjúkku frá ljósatímum í barnaskólanum. Mér fannst þetta pest og pína að þurfa að sitja kyrr svona lengi og það var þurrt og vont loft þarna í þessum litla ljósasal og man að við strákarnir smygluðum inn Ópal í nærbuxurnar til þess að lifa þetta af:

Ragna bankar á gluggann á litla búrinu sem hún sat í og kallar annars lagið:

Snúa......vinstri........snúa hægri.....bak o.s.v.  tvisvar í viku. Úff

það versta var að hún Ragna mín sagði við mig 9 ára gamlan: Jón Ólafur ertu ekki í ullarnærfötum drengur.......ég þarf að ræða þetta við hana ömmu þína.

Ég get svarið það að Unnur Möller var komin suður á Hafnartún 6 sama kvöld með ullarnærföt. Ég hafði ekkert um þetta að segja á meðan amma var þarna og mamma vissi náttúrulega að hún yrði nú að standa sig sem móðir og ekki gat hún sagt á móti heilögum barnasérfræðingum eins og Rögnu Bachmann og ömmu Nunnu.

Ég æpti og öskraði: mamma.....þvoðu mér heldur upp úr klór og skrúbbaðu mig líka með vírbursta.....hjálp.....

Johansen neyddist rétt eins og ég að fara í ullarnærföt áður en hann fór í kafarabúninginn en við eigum fleira sameiginlegt en það er að vera svolítið “málhaltir”.
Johansen var danskur og kom sem ungur maður til Siglufjarðar hann hafði það á móti sér að tala íslensku með sterkum dönskum hreim og eftir sem árin liðu, dönsku með íslenskum hreim.

Sagt er að þegar lítil hópur af dönskum “múrsteina múrurum” komu til Sigló og sem klifruðu upp í stóra Ríkisverksmiðju strompinum á tréklossum við sínar viðgerðarvinnu sem tók nokkra mánuði.
Þá ætlaði Johansen aðeins að spjalla við sína kæru landsmenn. 

Hann kynnti sig og þeir horfðu á hann forviða og skildu ekki neitt og sögðu svo: 

Er du færöing ?