Scientific Name(s): Turnera diffusa Willdenow et Schultes var. aphrodisiaca Urban. Also known as T. aphrodisiaca Ward. and T. microphylla Desv. Family: Turneraceae
Common Name(s): Damiana , herba de la pastora , Mexican damiana , old woman's broom , rosemary (not to be confused with the spice Rosmarinus officinalis L.)
Uses of Damiana
Damiana is reportedly an aphrodisiac and hallucinogen.
Damiana Dosing
There are no recent clinical studies of damiana that provide a basis for dosage recommendations, though it has been studied in combination with other agents. Classical dosage of the leaf was 2 g.
Contraindications
Contraindications have not yet been identified.
Pregnancy/Lactation
Documented adverse effects include cyanogenetic glycosides and risk of cyanide toxicity in high doses. Avoid use. 1
Damiana Interactions
None well documented.
Adverse Reactions
Significant adverse effects have not been reported.
Toxicology
Research reveals little or no information regarding toxicology with the use of this product.
Botany
Damiana is a Mexican shrub also found throughout the southern US and many parts of South America. It has small, yellow-brown aromatic leaves. The leaves are broadly lanceolate, 10 to 25 mm long with three to six teeth along the margins. The red-brown twigs are often found mixed in the crude drug along with the spherical fruits.
History
The scientific literature on the plant dates back more than 100 years when reports described its aphrodisiac effects. 2 Damiana history began with its early use by the Maya (under the name mizibcoc) in the treatment of giddiness and loss of balance. Its primary use in the last century has been as an aphrodisiac. 3 Father Juan Maria de Salvatierra, a Spanish missionary, first reported that the Mexican Indians made a drink from the damiana leaves, added sugar and drank it for its love-enhancing properties. In the 1870s, it was imported into the US as a tincture and advertised as a powerful aphrodisiac, to improve the sexual ability of the enfeebled and the aged and to provide increased activity to all the pelvic secretions. Suffice to say that in this patent medicine era, it enjoyed some success.
Damiana was admitted into the first edition of the National Formulary (NF) in 1888 as an elixir and fluid extract. However, it never made it into the US Pharmacopeia and the elixir was finally dropped from the NF in 1916. The fluid extract and the crude drug (leaves) were listed in the NF until 1947. Although some commercial companies continued to sell it to the American market, damiana had almost disappeared until the 1960s “hippy” movement brought it back into popularity.
Today, damiana has found its way into a number of herbal OTC products, in particular those claiming to induce a legal herbal “high.” In the Caribbean, damiana leaves are boiled in water and the vapors inhaled for the relief of headaches. Teas are said to aid in the control of bed wetting. 4
Chemistry
Damiana contains from 0.5% to 1% of a complex volatile oil that gives the plant its characteristic odor and taste. Analysis of the oil has identified a low-boiling fraction composed mainly of 1,8-cineol and pinenes, but their consistent presence in all forms of the plant has been disputed. 5 A fraction with a higher boiling point is believed to contain thymol and a number of sesquiterpenes. In addition, the plant contains gonzalitosin, a cyanogenic glycoside and a brown amorphous, bitter substance (damianin) among other components. 6
Damiana Uses and Pharmacology
Aphrodisiac
No substantive data is available to support the aphrodisiac effects of damiana. Although it has been postulated that the plant may contain the central nervous system stimulant caffeine, the aphrodisiac effect has not been attributed to any specific components. The volatile oil in damiana might be sufficiently irritating to the urethral mucous membranes to account for its so-called aphrodisiac effects. Despite containing a complex mixture of components, there is no evidence to support claims for an aphrodisiac effect. 3
Hallucinogen
Despite containing a complex mixture of components, there is no evidence to support claims for a hallucinogenic effect.
Dosage
There are no recent clinical studies of damiana that provide a basis for dosage recommendations, though it has been studied in combination with other agents. Classical dosage of the leaf was 2 g.
Pregnancy/Lactation
Documented adverse effects include cyanogenetic glycosides and risk of cyanide toxicity in high doses. Avoid use. 1
Interactions
None well documented.
Adverse Reactions
No significant adverse effects have been reported in the literature. However, persons claiming to experience damiana-induced hallucinations should be monitored closely and the possibility of ingestion of other drugs should be considered
Research reveals little or no information regarding toxicology with the use of this product.
Bibliography
1. Newall CA, Anderson LA, Phillipson JD EDS. Herbal Medicines: A Guide for Health-Care Professionals . London: Pharmaceutical Press; 1996.
2. New York Alumni Association of the Philadelphia College of Pharmacy: Meeting Minutes – August 3, 1875. Am J Pharm . 1875;47:426.
3. Tyler VE. Damiana: History of an Herbal Hoax. Pharmacy in History . 1983;25(2):55.
4. Eldridge J. Bush Medicine in the Exumas and Long Island Bahamas: A field study. Econ Bot . 1975;29(4):307.
5. Dominquez XA, Hinojosa M. Mexican medicinal plants. 28. Isolation of 5–hydroxy-7,3′4′-trimethoxyflavone from Turnera diffusa. Planta Med . 1976;30:68.
6. Leung AY. Encyclopedia of Common Natural Ingredients Used in Food, Drugs, and Cosmetics . New York: J. Wiley Interscience, 1980.
Read more: http://www.drugs.com/npp/damiana.html#ixzz0tDRwqz00
Damiana is een bijzondere medicinale plant, en dat niet alleen voor de liefde! Het is altijd een belangrijk medicinaal, ritueel en wierookkruid geweest in vele geneeskrachtige tradities van de inheemse bevolking van Midden- en Zuid-Amerika. De Azteken maakten waarschijnlijk een drankje van regenwater, damiana en cacao ter ere van Ixtilton, de god van de geneeskunde en genezing, en dronken het ceremonieel om de geesten op te beuren [dōTERRA México, 2022]. Ook in de traditionele geneeskunde werd damiana aan jagers gegeven als tonicum na lange, inspannende jachtexpedities. De afrodiserende werking ervan was ook bekend [Madaus, 1979]. De positieve werking van damiana bij hoest en luchtwegaandoeningen was waarschijnlijk al bekend bij de Maya's. Zij dronken damianathee, gezoet met honing, als remedie [Rätsch, 1997].
De medicinale toepassingen van de plant zijn zeer divers en omvatten een breed scala aan medische aandoeningen, veel verder dan het klassieke gebruik als afrodisiacum en seksueel stimulerend middel. Menstruatiepijn, astma, angststoornissen en depressie zijn slechts enkele van de relevante indicaties waarvoor damiana altijd in aanmerking moet komen.
Damiana werd in de 19e eeuw een algemeen aanvaarde geneeswijze in de Europese geneeskunde. Het kwam via Amerika in onze apotheken terecht, waar het destijds al een zeer populair medicijn was.
Actieve ingrediënten
Volgens fytochemische analyses bevatten de bladeren een verscheidenheid aan waardevolle stoffen. Deze omvatten flavonoïden zoals acacetine en apigenine, talrijke terpenen in de etherische olie zoals 1,8-cineol, pineen en thymol, en fenolische glycosiden zoals arbutine. Daarnaast worden in de bladeren kleine hoeveelheden cyanogene glycosiden, waaronder tetraphylline B, evenals tannines en cafeïne, aangetroffen [Bauer, 2017]. Veel van deze actieve ingrediënten zijn gebonden in de olieachtige en harsachtige delen van de plant. Daarom zijn extracten met lipofiele oplosmiddelen (bijv. ethanol) bijzonder geschikt om het volledige spectrum aan effecten te bereiken.
Damiana als afrodisiacum
Samen met yohimbe is damiana waarschijnlijk een van de weinige betrouwbare kruidenafrodisiaca. Er is echter geen wondermiddel, of het nu kruiden of chemicaliën zijn, dat liefde of aantrekkingskracht kan vervangen. Afrodisiaca kunnen je alleen maar meer geneigd maken en de fysieke, hormonale en psychologische basis leggen voor plezierige momenten. Damiana blijkt precies voor dit doel een ware allrounder te zijn. In de vele studies naar de afrodiserende effecten van Turnera diffusa bij vrouwen werden onder andere een toename van seksueel verlangen, verhoogde vaginale lubricatie, grotere gevoeligheid van de clitoris en frequentere, intensere orgasmes waargenomen [Ito, 2001]. De belangrijkste reden voor deze effecten is waarschijnlijk de stijging van de testosteronspiegel. Een gezonde androgeenspiegel ondersteunt seksueel verlangen en plezier bij beide geslachten [Davis, 2001].
Damiana heeft ook een vaste plaats in geneeskunde voor mannen. Het kruid en de bladeren worden al lang gebruikt in de Latijns-Amerikaanse volksgeneeskunde om het mannelijk libido te verhogen. In dit geval is continu gebruik aan te raden, aangezien het belangrijkste effect op het libido, naast het stimuleren van de bloedsomloop, waarschijnlijk ook gebaseerd is op het verhogen van de testosteronspiegel. Damiana kan ook een positief effect hebben op de spermakwaliteit en daarmee op de vruchtbaarheid [Kumar, 2023]. Bovendien heeft onderzoek bij mannelijke ratten aangetoond dat ze onder invloed van damiana sneller herstellen van postorgastische uitputting en vaker seks hebben [Estrada-Reyes, 2013].
Tot op heden is nog niet definitief vastgesteld welke groep werkzame stoffen verantwoordelijk is voor de afrodiserende eigenschappen van damiana. Er wordt echter vermoed dat de cyanogene glycosiden die het bevat de hoofdrol spelen [Szewszyk, 2014].
Damiana werkt ook synergetisch met de zeer effectieve yohimbe-schors, bijvoorbeeld als thee of tinctuur. Vooral mannen profiteren van de potentieverhogende effecten van dit mengsel. Yohimbe werkt voornamelijk op het zenuwstelsel en stimuleert serotoninereceptoren; damiana stimuleert de bloedtoevoer naar de genitaliën. Deze vaatverwijdende werking van damiana wordt veroorzaakt door de remming van fosfodiësterase type 5 (PDE-5) [Feistel, 2010]. Interessant is dat het dus hetzelfde werkingsmechanisme vertoont als het potentieverhogende middel sildenafil (Viagra), dat veel wordt gebruikt in de reguliere geneeskunde – hoewel de werking uiteraard aanzienlijk milder is.
Yohimbe gevaarlijk. Net als synthetische potentieverhogende middelen kan yohimbe bij hogere doseringen onaangename bijwerkingen en toxische effecten hebben. Denk hierbij aan hart- en vaatziekten, hypertensie of hypotensie, tachycardie, maag-darmklachten, rusteloosheid, paniekaanvallen en hoofdpijn. Een overdosis uit zich meestal eerst in misselijkheid en tachycardie. Yohimbe is daarom niet geschikt voor zelfmedicatie – de gevoeligheid van een ervaren therapeut is essentieel voor het vinden van de juiste dosering.
Damiana als adaptogeen
Hoewel studies naar de adaptogene effecten van damiana nog schaars zijn, is dit effect in de praktijk duidelijk zichtbaar. Daarom zou damiana opgenomen moeten worden in de recepten van vrouwen die lijden aan hormonale disbalans, met name in verband met stress! Natuurgeneeskundige Margret Madejsky legt uit: "Fytofarmacologen classificeren damiana al decennialang als een adaptogeen dat prestaties verbetert in tijden van stress en burn-out. Ik gebruik deze activerende effecten op de bijnieren, onder andere bij libidoverlies door DHEA-tekort."
Een goede combinatie om de adaptogene werking te versterken is het te gebruiken met Rhodiola. Als thee of tinctuur biedt deze mix de kracht om zelfs uitdagende situaties kalm aan te kunnen.
Damiana en de invloed ervan op hormonen
De zonnige zus van passiebloem heeft een balancerend effect op de hormoonspiegel. Het remt het enzym aromatase, dat betrokken is bij de omzetting van testosteron naar oestrogeen. Dit verhoogt de absolute testosteronspiegel en verlaagt indirect de oestrogeenspiegel.
Vooral bij patiënten met oestrogeendominantie is een behandeling met damiana zeker het overwegen waard. Het behandelconcept kan ook uitstekend worden aangevuld met monnikspeper, die de progesteronspiegel verhoogt en daarmee de relatieve oestrogeenspiegel verder verlaagt.
Weinig bladeren verlichten menstruatiepijn en -krampen zo snel en effectief als damiana. Naast puur gebruik is een theemengsel van damianabladeren ( Damianae folium ) en bijvoet ( Artemisiae vulgaris herba ) , samen met een snufje kaneelschors, bijzonder effectief gebleken.
Ook mannen die de spieropbouw willen ondersteunen, kunnen Turnera-extracten gebruiken om het testosterongehalte op een milde manier te verhogen.
Damiana als middel voor longen en bronchiën
Astma behandelen met natuurlijke middelen is niet eenvoudig en hangt natuurlijk af van de oorzaak. De slijmoplossende en ontstekingsremmende eigenschappen van damiana beloven echter langdurige verlichting bij veel vormen van astma.
Damiana kan ook verlichting bieden bij chronische bronchitis en rokershoest, vooral in mengsels met sleutelbloemwortel ( Primula veris ), tijm ( Thymus vulgaris ) en kaasjeskruid ( Malva sylvestris).
Damiana als angstremmend middel
Angststoornissen worden in de praktijk vaak waargenomen. Ze komen met name vaak voor in de context van premenstruele dysfore stoornis (PMDD) – een bijzonder ernstige speciale vorm van premenstruele klachten die vaak gepaard gaat met depressieve episodes. In tegenstelling tot het premenstrueel syndroom (PMS) zijn de klachten minder geworteld in de geslachtshormoonspiegel dan in de serotonine- en GABA-balans, die damiana kan beïnvloeden. Daarom worden angststoornissen in de reguliere geneeskunde meestal behandeld met geneesmiddelen uit de benzodiazepinegroep. De flavonoïde apigenine, die waarschijnlijk primair verantwoordelijk is voor de anxiolytische werking van damiana [Kumar, 2008], heeft een farmacodynamiek die sterk lijkt op die van geneesmiddelen uit de benzodiazepinegroep en bindt zich onder andere aan de GABA A- receptoren [Viola, 1995]. De werking is uiteraard milder dan die van conventionele medicatie, maar kan een geschikte dagelijkse ondersteuning vormen bij milde vormen van angststoornissen
Bijwerkingen
Damiana kan vanwege de aromatase-remmende werking bijwerkingen hebben bij polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) of hypertestosteronemie .
Het gebruik kan leiden tot stoornissen van het maag -darmkanaal met symptomen als misselijkheid , diarree , buikpijn en allergische reacties [Nabieva, 2024].
Een ernstige overdosis kan tetanusachtige stuiptrekkingen veroorzaken [Domínguez, 1976] – het vermoeden bestaat dat de cyanogene glycosiden die het bevat hiervoor verantwoordelijk zijn.
Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, mogen dit middel niet gebruiken vanwege een gebrek aan onderzoeksresultaten en de invloed ervan op de hormoonspiegels.
Bij medicijngebruik dient het gebruik van Damiana altijd met de behandelend therapeut besproken te worden.