Prunus spinoza / Sleedoorn
Deze tot 3 meter hoge struik met bijna zwarte takken en witte bloesem, vind je veel langs bosranden en in heggen samen met Meidoorn en Rozebottel. Alle delen van de plant zijn ooit gebruikt geweest voor medicinale en andere doeleinden, zowel schors, bloemen, bessen en zelfs de doornen, nu maken we hoofdzakelijk nog gebruik van de donkerblauwe bessen. Ze bevatten veel looistoffen (wrange, samentrekkende smaak), vruchtenzuren (frisse smaak) en veel vitamine C. Een aromatische en gezonde siroop verkrijg door de goedrijpe vruchten in honing te laten trekken. Tegen diarree kun je van de gedroogde bessen een afkooksel maken (20 gr per liter water 1’ koken en 10’ laten trekken).
Vroeger waren vooral de bloemen medicinaal. Ze werden vermeld in de officiële apothekersboeken van Duitsland (DAB) en Zwitserland (Ph. Helv.) als licht laxeermiddel en gebruikt in bloedzuiverende voorjaarskuren. Ook in het vakboek Teedrogen van Wichtl wordt de Pruni spinosae flos, de bloemen van de Sleedoorn, vermeld als licht laxeermiddel, diureticum (urinedrijvend), diaforeticum (transpiratiebevorderend) en expectorans (slijmoplossend). Al wordt er bijgezegd dat het voornamelijk als volksmiddel in gebruik is.
Naast de mens hebben ook vogels, insecten en zelfs planten wat plezier aan de sleedoorn. De doornige struik is een geliefd plekje voor broedende vogels. Katten en andere belagers kunnen immers niet bij het nest komen zonder zich stevig te krassen. Plantjes zoals Maarts viooltje of Sleutelbloemen en Leverbloempje zijn ook tegen vraat van koeien en dergelijke beschermd. En ook rupsen 'genieten' van de Sleedoorn, in Mei vreten de rupsen van de spinselmot zich door de bladeren heen. Gelukkig maakt de sterke Slee snel weer nieuw blad aan.
Lees meer:
http://dier-en-natuur.infonu.nl/natuur/41374-sleedoorn-een-wrang-pruimpje.html
http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/geschiedenis/87896-sleedoorn-verhalen-en-verleden.html
De sleedoorn, een krachtige doornige struik, bloeit vroeger in het jaar dan andere struiken en bomen. Pas laat in de herfst, na de vorst, rijpen zijn wrange vruchten. Ze hebben dan de zonnekrachten van vele warme maanden in zich opgenomen. De sleedoorn houdt de groei en levenskrachten daarom in zich terug. Zijn bessen zijn bijzonder rijk aan waardevolle vruchtenzuren, looi- en aromatische stoffen. De werking van de in de vruchten gevormde substanties is dus in de sleedoorn zeer sterk. Weleda Sleedoorn Elixer is een extract uit de vruchten. Het is een goed middel voor mensen die een inspannend beroep hebben, vooral in tijden waarin zij extra belast zijn. Ook voor kinderen en jonge mensen is het een goede stimulans, wanneer op school of bij verdere opleiding hoge eisen gesteld worden.
Wij vinden de sleedoorn (Prunus spinosa) vaak langs de rand van de weg of op steenachtige berghellingen. De taaie, zwarte vaak wildvertakte twijgen zijn er een bewijs voor hoe sober deze plant leeft. Al vroeg in het voorjaar nog voor de bladeren zichtbaar worden is zijn witte bloesempracht een lust voor het oog. Pas laat in het jaar, dikwijls na de eerste vorst, worden de vruchten rijp. Ze vormen weinig vruchtvlees en hun smaak is wrang-zuur. De vitale groeikrachten zijn er als het ware in samengetrokken. Het extract van de vruchten heeft een versterkende werking.
(Weledaberichten nr.107 dec. 1975)