Tensiden

Tensiden, ofwel oppervlakte-actieve stoffen zijn de werkpaarden van reinigingsmiddelen als

shampoo, afwasmiddel, douchegel en allesreiniger. Tensiden zijn nodig om vet en vetachtige

stoffen op te lossen en te verwijderen. Vet lost niet op in water, maar met behulp van een tenside

worden de vetdeeltjes toch verwijderd. Tensiden bestaan uit deeltjes met een vet aantrekkende kant

en een water aantrekkende kant. Als je nu een vet probeert op te lossen met behulp van een tenside

oplossing zal het vet-aantrekkende deel aan het vet hechten en het water-aantrekkende deel aan het

water. Op die manier worden vet en water verbonden. Hierdoor kan het vet met water weggespoeld

worden.Tensiden hebben niet allemaal dezelfde eigenschappen. Sommige reinigen erg goed, andere

zijn juist mild. De tensiden schuimen allemaal op een andere manier. Er zijn tensiden waar

sommige mensen allergisch of overgevoelig op reageren. In een shampoo- of douchegelrecept

wordt bijna altijd een combinatie van tensiden gebruikt, om zo de voordelen te combineren en de

nadelen te verzachten.De meeste tensiden zijn gevaarlijk voor de ogen en bij inslikken. Zorg dus dat

tensiden buiten bereik van kinderen worden bewaard. Als je net zo voorzichtig omgaat met tensiden

als je met afwasmiddel en waspoeder hoort om te gaan is er weinig risico. Lees voor gebruik eerst

het etiket.

Facetenside is een zeer mild tenside, vandaar de naam: het tenside dat bij uitstek geschikt is voor

reinigende crèmes en gezichtreinigers. Facetenside wordt net als Betaine gemaakt van kokos- en/of

palmvet, maar dan verbonden met barnsteenzuur. Het is een heldere, lichtgele enigszinds stroperige

vloeistof. Facetenside is een anionisch tenside. De INCI naam is Disodium Sulfosuccinate, het is

een 40% oplossing in water. Facetenside is zeer mild. Zelfs in de geconcentreerde vorm waarin wij

het verkopen roept het in verhouding weinig irritatie op. Het laat zich slecht verdikken, maar door

mengen met bijvoorbeeld Betaine of Zetesol wordt dit probleem opgelost. Het percentage

wasactieve stof is 40%. Facetenside wordt gebruikt in de nieuwere Hobbythek boeken (als

Facetensid). Speciaal geschikt voor milde producten als babyshampoo, reinigende crèmes en

gezichtreinigingslotion.

Glycinetenside is een zeer mild tenside, dat zich goed over huid en haar verdeelt en daardoor goed

reinigt. Het tenside wordt goed door de huid verdragen en levert zelfs minder iritatie op dan de

meeste suikertensiden, bekend om hun mildheid. De naam is afgeleid van glycine, één van de

twintig aminozuren waar ons lichaam uit opgebouwd is. Glycinetenside wordt gemaakt van kokos-

en/of palmvet; de glycine wordt uit peulvruchten gewonnen. Het is een heldere, lichtgele enigszinds

stroperige vloeistof. Glycinetenside is een amfoteer tenside. De INCI naam is Disodium

Cocoamphodiacetate. Glycinetenside is zeer mild, heeft conditionerende eigenschappen en helpt net

als Betaine irritatie veroorzaakt door andere stoffen te verminderen. Het percentage wasactieve stof

is 40%.Glycinetenside wordt gebruikt in de Hobbythek boeken (eerst als Rewotheric, later als

Glycintensid). Daarnaast is het een goed alternatief voor mensen die Betaine niet kunnen verdragen.

Denk er wel aan dat het percentage wasactieve stof in Glycinetenside hoger is dan in Betaine;

gebruik daarom naar verhouding minder.Geschikt voor onder meer milde shampoo en douchegel

(vooral voor droog haar), afwasmiddel en gezichtreinigingscrème.

Zetesol is het krachtigste tenside dat we verkopen. Het is niet mild, vandaar dat ik voor cosmetica

adviseer het alleen gemengd met andere tensiden te gebruiken. Grondstoffen voor Zetesol zijn naast

kokos- en/of palmvet: ammoniak en ethyleenoxide. Zetesol behoort tot de groep van de

ethersulfaten, in veel shampoo's bijvoorbeeld komt Sodium Laurethsulfate voor. Met name dit

ethersulfaat (SLES) wordt door sommige bronnen genoemd als een schadelijke kankerverwekkende

stof. Wat mij betreft hebben deze bronnen het bij het verkeerde eind. Onafhankelijke betrouwbare

instituten en verscheidene alternatieve cosmeticafabrikanten hebben geen enkel bezwaar tegen

gebruik van ethersulfaten. Het beste bewijs van de veiligheid is echter het gebruik in de praktijk:

vrijwel alle shampoo's bevatten dergelijke stoffen en ondanks dat heeft niemand enig verband

kunnen leggen tussen gebruik van deze shampoo's en kanker. Het is een heldere, lichtgele

enigszinds stroperige vloeistof. Zetesol is deels een anionisch en deels een amfoteer tenside.

DeINCI naam is MIPA-Laureth Sulfate (and) Cocamidopropyl Betain.

Zetesol is een zeer goede reiniger en ontvetter. Het schuimt goed. Het percentage wasactieve stof is 55%. Zetesol wordt

gebruikt in de Hobbythek boeken (als Zetesol). Daarnaast kan het gebruikt worden als vervanger

van "Texapon" ofwel "Tenside 1" als gebruikt in de Teleac cursus" zelf cosmetica maken" uit 1991.

Denk er wel aan dat het percentage wasactieve stof in zetesol hoger is dan in texapon; gebruik

daarom minder.

Geschikt voor onder meer shampoo en douchegel (vooral voor vet haar), afwasmiddel, allesreiniger

en badschuim.

Betaine is een 30% oplossing van cocoamidopropylbetaine in water. Cocoamidopropylbetaine is

één van de meest gebruikte tensiden, het wordt gemaakt van palm- en/of kokosvet. Het is een

heldere, lichtgele nogal dunvloeibare vloeistof. Voor de kenners: het is een amfoteer tenside. De

INCI naam is Cocoamidopropyl Betain, maar je komt ook wel de namen Cocamidopropyl Betain,

Cocamidopropylbetain en Cocoamidopropylbetain tegen. Betaine is zeer geliefd bij

shampoofabrikanten doordat het de eigenschap heeft om irritatie van andere tensiden te

verminderen. Helaas is er een kleine groep mensen die juist allergisch voor betaine is.

Betaine is vrij mild, wordt het goed door de huid verdragen en is het een terugvetter (het laat een

beschermend laagje op de huid achter). Het percentage wasactieve stof is 30%. Het wordt ook veel

gebruikt in tandpasta waar het veel milder is dan het veel gebruikte natriumlaurylsulfaat. In somige

recepten wordt een speciale smaakarme variant van betaine voorgeschreven: Betain Z of Betaine Z.

Deze variant is helaas niet meer leverbaar, maar kan door gewone betaine worden vervangen.

Betaine wordt gebruikt in de Hobbythek boeken en in de Teleac cursus "zelf cosmetica maken" uit

1991 (daar heet het "Tenside 2"). Betaine kan ondermeer gebruikt worden in tanpasta, shampoo,

douchegel, reinigende crèmes en afwasmiddel