Tien planten voor tijdelijke nood
Elke mens heeft, zeker als het je lichamelijk of geestelijk niet goed gaat, behoefte aan begrip en ondersteuning. Dat begrip zoek en vind je, hopelijk, eerst bij je medemensen. Voor ons kruidenliefhebbers en voor alle mensen, kunnen ook planten helpen om die tijdelijke nood te lenigen. Je zou het een natuurlijke huisapotheek kunnen noemen, al is het voor mij veel meer dan wat verse of gedroogde planten opeten. Het feit dat er planten zijn die zomaar overal in je eigen omgeving groeien, dat die 'ordinaire' kruiden ook nog ergens goed voor zijn en dat je dat weet, geeft me een extra vertrouwen,waardoor ik zelfs zonder die planten te gebruiken al gezonder en gelukkiger ben. Bij deze wil ik vooral planten bespreken die (1) werkzaam zijn en niet gevaarlijk (2) zelf te oogsten en te verwerken zijn (3) veelvoorkomend zijn.
Welke zijn dan die eenvoudige planten voor dagelijks gebruik. En waarom kies ik juistdeze 10 planten ? Met andere woorden wat zijn mijn normen om Sint Janskruid, Duizendblad, Vlier, Echte kamille, Meidoorn, Brandnetel, Salie, Paardenbloem, Weegbree en ... uit te kiezen als mijn planten voor troost en ondersteuning ?
Norm l : Ecologische norm
Het moeten planten zijn die in mijn eigen omgeving groeien en er liefst ook massaal voorkomen.Dit zowel om praktische redenen, want dan zijn ze gemakkelijk te vinden, te oogsten of te telen; maar ookom filosofische redenen, want planten uit mijn eigen omgeving horen meer bij mij en geven me een vertrouwd gevoel.
Norm 2 : Efficiëntie
Het moeten gemakkelijk oogstbare en verwerkbare kruiden zijn. Zo worden van Sint-Janskruid en Duizendblad de bloeitoppen geplukt of zelfs de hele bloeiende plant waardoor je snel een voorraadje voor het hele jaar kan oogsten.
Norm 3 : Een goede werking
Het moeten vanzelfsprekend planten zijn met een goede medicinale werking, d.w.z. kruiden met een specifieke, veelzijdige en toch ongevaarlijke werking.Hier dan mijn eigen huisapotheek die iedereen zelf kan samenstellen van de verse plant tot het kant en klaar huismiddel. 100% doe-het-zelf !
Sint-Janskruid / Hypericum perforatum
De bloeitoppen zijn vanaf eind juni oogstbaar. Ze kunnen het best verwerkt worden tot olie of tinctuur. Te gebruiken bij : * brandwonden, zonnebrand, droge huid, * zenuwpijn (uitwendig); * stresspreventie, winterdepressie (inwendig).
Duizendblad / Achillea millefolium
De bloeitoppen zijn eind juni oogstbaar, kunnen best gedroogd worden en als thee worden gebruikt.Te gebruiken bij : * menstruatieklachten, omwille van zijn spasmolytische en bloedstelpende werking; * spataderen; * als spijsverteringsbevorderend middel in combinatie met Echte kamille.
Vlier / Sambucus nigra
De bloemen zijn begin juni oogstbaar, kunnen gedroogd worden en zijn dan als thee te gebruiken. Er is ookeen goede limonade of siroop mee te maken. Te gebruiken bij : * griep en * andere virale aandoeningen met koorts (veel en heet drinken) te combineren met Echte kamille.
Echte kamille / Matricaria recutita
De bloemen zijn ook weer half juni oogstbaar. Pluk de hele plant, laat ze onderste boven in bosjes drogen enpluk dan pas de bloemen. Thee is de beste manier om kamille te gebruiken. Te gebruiken bij : * maagproblemen met kramp en pijn, maagontsteking en maagzweer is het zeer efficiënt * darmkrampen bij babies (en dat geval eventueel combineren met anijs of venkel) * menstruatiepijn; * droge of geïrriteerde huid (thee als lotion of compres).
Meidoorn / Crataegus laevigata
De bloemen met wat blad zijn in mei oogstbaar. Droog de hele bloeitakken en rits daarna met handschoenenaan, de bloemen en bladeren van de takken.Of maak van de verse bloemen met wat blad een moedertinctuur
Te gebruiken bij : * hartzwakte, ouderdomshart, ter preventie van een hartinfarct * hoge bloeddruk; * hartritmestoornissen; * bij het leveren van inspanningen, verbetert de zuurstofvoorziening en de doorbloeding van de hartspier.
Echte salie / Salvia officinalis
Salie is geen inheemse plant, maar is wel goed te telen in de tuin. De breedbladige variëteiten geven een betere bladopbrengst. Het blad is vanaf mei te oogsten, droogt gemakkelijk. Je kan er thee, tinctuur of siroop van maken. Is ook goed vers te gebruiken.
Te gebruiken bij : * keelpijn, heesheid; * versterking van het tandvlees (spoelen of massage met vers blad); * overgang tegen opvliegingen. Salie heeft oestrogene en transpiratieremmende eigenschappen.
Grote brandnetel / Urtica dioica
De jonge blaadjes worden in maart en april geoogst, de oudere bladeren in mei. Brandnetel is vers als soep te gebruiken, gedroogd als thee.
Te gebruiken : * als algemeen versterkend en bloedzuiverend middel, vooral voor mensen met * eczeem en met reumatische aanleg; * bij algemene zwakte.
Paardenbloem / Taraxacum officinale
De paardenbloem is vanaf maart tot oktober vers te gebruiken, een middel dat dus lang bij de hand is. Mijn'bereidingswijze' is dan ook 3x daags een vers blad goed gekauwd opeten.
Te gebruiken bij : * een slecht functionerende lever; * gebrek aan eetlust; * lichte obstipatie; * voedingssupplement (vitamines en mineralen) en * voorjaarskuur (3 x daags 1 blaadje of als sla).
Smalle weegbree / Plantage lanceolata
Weegbreeblaadjes vormen samen met Paardenbloem de 'buitenapotheek'. Verse gekneusde Weegbreeblaadjes op de huid gewreven, zijn ons eerste hulpmiddel bij : * jeukende huidirritatie; * bijen- en wespensteken; * andere huidirritatie van allergische aard. * Inwendig is het vers blad, gemixt met wat water en honing, te gebruiken bij hooikoorts
Kool / Brassica oleracea
Ja, een ordinaire groente ! Makkelijk te telen, overal en in alle seizoenen te verkrijgen en op allerlei manieren te gebruiken : * als rauwe of gekookte groente, heeft het een sterke anti-kankerwerking, * bij maag- en darmcarcinoom; * als sap vooral bij maag- en darmzweer en gastritis : 0,5 liter sap daags gedurende 2 tot 3 weken,eventueel gemengd met wortel of seldersap; * als vers gekneusd of verwarmd blad bij abcessen, spataderen en zelfs bij zenuwpijnen (gordelroos) en gewrichtspijnen.