Res Novae MMXXII

A comunidade de Navarra compra unha estatua desaparecida fai 117 anos.

 Esta estatua foi un achado casual que o construtor José Aramburu y Elizaga, propietario da peza segundo a norma da época, cedeu á Comisión Provincial de Monumentos de Navarra. Non se sabe como, pero o propietario decatouse da verdadeira orixe da escultura e púxose en contacto coas autoridades españolas. O propietario da escultura e a Deputación acordaron cedela a Navarra para a súa exposición e estudo durante dous anos sen compensación económica e, posteriormente, acordaron a súa adquisición polo Executivo. A ministra de Cultura e Deportes, Rebeca Esnaola, amosou a súa satisfacción porque "deixou de ser unha mera peza de anticuario e de coleccionismo, sen nome, procedencia nin filiación cultural e cronolóxica correcta, para ser recuperada e recoñecida como un ben do Patrimonio Cultural de Navarra".

Pola súa banda, a directora do Servizo de Museos, Susana Irigaray, subliñou a singularidade desta peza, que é unha das dúas únicas estatuas de bronce con túnica de época romana atopadas na Península Ibérica. Ademais, en todo o antigo territorio do Imperio Romano, só se atoparon 13 túnicas de bronce. Dende o seu traslado a Navarra realizáronse diversos estudos sobre escultura. Entre os obxectivos está descubrir que tipo de modificacións sufriu ao longo dos anos, xa que se descoñece o que pasou e onde estivo a escultura ata agora.

Sábese que a Comisión Provincial de Monumentos restaurou a peza a principios do século XX e fundiu nun só os tres fragmentos atopados. «Dise que apareceu debaixo dunha lousa, polo que habería que esmagar algo de bronce, moi maleable. » Polo de agora, intúese que a escultura pertenceu a unha persoa adiñeirada por dúas razóns. Por unha banda, porque amosa unha figura nunha toga, que era unha prenda de prestixio que só podían levar os cidadáns romanos masculinos e, por outra, porque o bronce era un material caro.

Fonte: El País

Publicado por Breixo Baamonde Senin (13/06/23)

Descobren o campamento romano mais antigo da Gallaecia.

A datación do campamento romano de Lomba do Mouro (situado na Serra do Leboreiro, entre os concellos de Verea e Melgaço e o máis grande de Galicia e Norte de Portugal) convérteo tamén, aparte do mais grande, no máis antigo .

A campaña arqueolóxica confirmou a existencia de dúas liñas de muros de pedra ben caracterizados, incluíndo elementos defensivos singulares, como as 'pedras construídas' ou os 'cabalos de Frison', un sistema para frear o avance da cabalería ou das tropas do exército inimigo. Foi durante esta campaña cando se puideron obter mostras de sedimentos que se puideron analizar. 

As datas absolutas do momento fundacional dos muros do recinto obtivéronse coa técnica de datación por luminiscencia ópticamente estimulada. A datación media permitiu aos investigadores obter datos fundamentais do século II a.C.

Fonte: Vía Lethes

Publicado por Breixo Baamonde Senin (13/06/23)

Roma cheiraba a pachuli 

Carmona foi, entre os séculos I e II d.C. C., un dos principais concellos da provincia romana da Bética; polo tanto, mostraba os mesmos edificios, institucións e costumes que as grandes cidades do imperio. A pervivencia destes vestixios milenarios permitiu que en 2019, durante as obras de rehabilitación dun edificio da rúa Sevilla 52, se atopase un mausoleo familiar subterráneo con seis nichos ocupados: tres para homes e tres para mulleres. É a primeira vez que se coñece con precisión científica o cheiro dun perfume romano de hai 2.000 anos.

En cada un dos enterros atopáronse diversos elementos relacionados cos rituais e ofrendas funerarias, como ósos incinerados, restos dunha bolsa de tea, tres contas de ámbar e unha caixa de chumbo en forma de ovo que contén as citadas ánforas para tapóns. Por regra xeral, non están tallados, senón soprados. Isto proporciona unha oportunidade única para determinar a composición química das substancias en perfumes ou cosméticos de alta calidade. Aínda que isto era raro, houbo outros casos, lembraron os expertos, como dúas botellas pequenas atopadas en Londres e Nápoles pero que contiñan graxa animal, e un perfume atopado en Exipto que tiña 5.000 anos de antigüidade.

"Os exipcios crían que o perfume viña do deus sol Ra".

Os aceites máis empregados polos romanos eran os extraídos do sésamo, do rábano picante, das améndoas ou, sobre todo, das olivas. Este ingrediente tiña que ser extraído das olivas verdes, xa que resisten mellor a oxidación que as maduras. Ademais, as fragráncias tamén se usaban como ungüentos ao embalsamar ao defunto. Cando se incineraba un cadáver, os ósos e as cinzas gardábanse nunha urna xunto con perfumes máis ou menos caros, que se conservaban en recipientes de metal, vidro, cerámica ou rocha, segundo a fortuna do falecido ou o agradecemento dos seus familiares. . herdeiros e amigos.

No tocante ao perfume, e tal e como recomenda Plinio, utilizáronse dous compoñentes: unha base ou aglutinante, que facilitaba a conservación dos aromas, e a esencia. Neste caso, a base era aceite vexetal, posiblemente de oliva.

E a esencia? Segundo as analíticas, "Roma cheiraba a pachulí".

Fonte: El país
Publicado por Breixo Baamonde Senin (28/05/23)

A illa de Sálvora xa estaba habitada no século I a.C 

As conclusións sobre a primeira escavación arqueolóxica realizada en Sálvora revelan que xa estaba ocupada no século I despois de Cristo, moito antes do que se pensaba, e que mesmo contaba cunha fábrica de salgadura. De feito, a intervención en Sálvora realizouse no marco do proxecto Galtfish, destinado a buscar as orixes da industria conserveira galega. Agora, tras analizar os restos atopados, acaba de saír un informe coas conclusións.

Na zona estudada, duns seis metros de longo por 1,5 metros de ancho, os arqueólogos atoparon material de construción, anacos de morteiro de seixo e abundantes fragmentos cerámicos. O informe destaca que estas pezas pertencían a ánforas e artigos de cociña, ao tempo que se refire á recuperación dun peroné de bronce e dun coitelo de ferro duns 20 centímetros de lonxitude que leva un anel no mango, co que supoñen que estaba suspendido por medio dun cordón. 

Das cerámicas recuperadas, case exclusivamente recipientes de ánfora tipo Haltern 70 procedentes do val do Guadalquivir, os arqueólogos teñen claro que Sálvora foi ocupada no século I d.C. , e, polo tanto, que xa daquela existía na Ría de Arousa unha fábrica de salgadura, algo que era descoñecido ata hai pouco, xa que este tipo de industrias estaba vinculada ao século IV e mesmo a principios do V. Aínda que as datas definitivas deberían ser delimitados en       futuras intervencións, os investigadores sosteñen que "abren unha nova hipótese que sitúa o inicio da produción de salgado nesta zona moito antes do que se pensaba inicialmente".

Durante a actuación realizada en Sálvora, o equipo da Universidade de Vigo contou coa colaboración do Parque Nacional Illas Atlánticas. Desde esta organización indicaron que xa está prevista unha segunda intervención na illa e que esta terá lugar en 2023.

Fonte: La voz de Galicia

Publicado por Breixo Baamonde Senin (28/05/23)

O subsolo da cidade sepultada pola erupción do Vesubio hai dous milenios, devolveu en 2021 un novo tesouro: un raro carro nupcial en bronce e prata que foi reconstruído e agora exponse en Roma.

Este extraordinario vestixio poderá verse desde o xoves 4 de Maio ata o 30 de xullo na exposición “O instante e a eternidade: entre nós e os antigos, nas Termas de Diocleciano da capital”.

O carro foi identificado como un pilentum, un vehículo que no mundo clásico era usado polas élites, para o ritual de acompañar á esposa á súa nova casa tras o matrimonio. Trátase dun caso único en Italia, só se atopou outro en Tracia, Grecia. O carro quedou sepultado tras a erupción do Vesubio no ano 79 d.C e como é natural, perdeu a madeira ou o coiro, pero conservouse a súa estrutura metálica, os seus eixos e a súa decoración en prata e bronce de temática erótica. Todas estas partes foron colocadas nun novo carro de madeira con idéntica forma, grazas á realización dun calco do oco que deixou baixo terra, e deste xeito o visitante poderá apreciar por primeira vez como era un pilentum.  

Fonte: El Español

Publicado por Carla Abal Castro (27/05/2023)

Achan un novo torque en Betanzos 

Posiblemente esteamos ante un dos achados máis importantes sobre a cultura castrexa no noroeste da Península Ibérica.

É unha peza de ouro de 394 g. de peso, decorado con arame enrolado en dous dos seus terzos. A decoración na súa parte central é moi semellante a outros torques do norte peninsular con dúas espirais que enmarcan o único tramo liso da mesma. A terminación é de pomo, ou tipo landra, característica dos torques do noroeste de Galicia.

A zona de Betanzos é un lugar onde se produciron varios achados deste tipo. Os desta zona pertencen á chamada «escola Ártabra» de Cuevillas, típica do norte de Galicia.

Fonte: astures

Publicado por Breixo Baamonde Senin (28/05/23)

En pleno corazón de París, onde fai 2.000 anos se alzaba a cidade galorromana de Lutecia, a tres metros baixo terra, os arqueólogos descubriron 50 sepulturas do século II, xunto a recipientes de vidro e cerámica. 

Os esqueletos achados pertencen a homes, mulleres e nenos. O presidente do Instituto Nacional de Investigacións Arqueolóxicas Preventivas, Dominique Garcia, comenta que teñen unha especie de visión xeral da poboación de París no século II a partir das súas prácticas funerarias. A parcela escavada mide 200 metros cadrados, pero o cemiterio no que foron enterrados é moito máis estenso e chegou a ocupar un espazo de catro hectáreas cando Lutecia estaba no seu apoxeo.

No século XIX, foi descuberta a necrópole de Saint-Jacques, situada na salida sur da cidade. Nesa época, os arqueólogos acharon que o pobo galo que vivía na ribeira do río Sena, baixo o dominio dos romanos, incineraban ou enterraban aos seus defuntos. Tamén determinaron que o camposanto foi utilizado regularmente entre os séculos I e III. Non obstante, nese momento os científicos interesáronse sobre todo polos obxectos de valor e deixaron apartados os corpos encontrados.

Os esqueletos enterrados en pleno París permanecían baixo os pés dos capitalinos desde a Antigüidade. Todos foron sepultados en féretros de madeira, dos que só quedaron os cravos e algunhas pegadas das táboas. Case a metade das tumbas contan con obxectos pertencentes a ofrendas, xa sexan recipientes de cerámica ou obxectos de vidro.

Fonte | El País

Publicado por Claudia Rúa Reigada (23/05/2023)

O seu propietario tíñao escondido con 52 moedas.

Un equipo de investigadoras da Universidade de Granada, o Consorcio da Cidade Monumental Histórico-Artística e Arqueolóxica de Mérida e a Universitat Politècnica de València analizou restos dun moedeiro da época romana, localizado durante as escavacións realizadas na Casa do Mitreo de Augusta Emerita, en Mérida.

Trátase do segundo achado dunha bursa deste tipo en toda a Península Ibérica. Este reflicte, segundo as investigadoras, que o tecido na antigüidade romana ía máis aló da vestimenta.

Esta investigación presenta a análise microscópica do achado: uns fragmentos de tecido adheridos a cinco moedas das 52 que formaban unha ocultación monetal por parte do seu propietario.

Os restos foron localizados nas últimas escavacións na zona do balneum (termas privadas), nunha habitación asociada á área de servizo e conectada coas termas da domus do Mitreo.

A súa cronoloxía e contexto histórico permite datalas a finais do século III d.C. Esta cronoloxía coincide perfectamente coa fase de abandono deste lugar, momento no que un incendio, de improviso, afectou o edificio, perdéndose así este depósito da memoria colectiva. Estaba feito con liño exipcio. A caracterización deste permitiu interpretar que se trata dunha bursa de moedas, pezas téxtiles menores froito da reciclaxe doutras pezas, e que atopan paralelos ao longo do Imperio Romano. Aínda así, non se sabe a orixe concreta, xa que puido desenvolverse en chan hispano con fío feito en Oriente

En canto á iconografía, estas bursas quedaron ben representadas ao ser un dos atributos do deus Hermes/Mercurio.

Os resultados deste achado único permitiron mellorar o coñecemento da produción de liño en Hispania e profundar na funcionalidade das coñecidas bursa ou marsupium. 

As autoras conclúen en: «a necesidade de seguir realizando análise para seguir afondando na cadea produtiva destas interesantes pezas» que esperan «sexan contrastadas con futuros descubrimentos». 

Fonte: La Voz de Galicia 

Publicado por Carla Abal Castro (27/05/2023)

Fai 16 anos, inaugurouse a ponte de tirantes de Ponte Arnelas sobre o río Umia, na localidade de Vilagarcía de Arousa. Esta obra estrela colapsou o martes 18 de abril con graves danos estruturais e tivo que ser pechada ao tráfico.

O viaduto, que costou tres millóns de euros, deu relevo a unha ponte romana de pedra que segue en pé. Esta vella infraestrutura tivo que reabrirse para evitar desvíos aos miles de automóbiles que circulan diariamente por esta calzada. 

O Goberno galego pide tempo para que os expertos poidan avaliar os danos e determinar se a nova ponte é recuperable ou non. Polo momento, procedeuse por seguridade ao peche inmediato do tráfico e das vías de comunicación que conducen ao viaduto e prohibiuse o paso dos peregrinos e peatóns por debaixo da ponte.

A situación do tráfico neste punto de intersección de camiños e calzadas volveu sufrir dun día para outro as consecuencias do volume de tráfico que tiña ata a construción da ponte no 2007. Non se sabe por canto tempo se verá prolongado este caos provocado pola espera para circular pola ponte romana, cuxo ancho só permite a circulación dun automóbil.

Fonte | El País

Publicado por Claudia Rúa Reigada (19/05/2023)

Nunhas escavacións realizadas polo encargo da Autoridade de Antigüidades de Israel na Cidade de David, dentro do Parque Nacional das Murallas de Xerusalén, e financiadas pola Fundación Cidade de David, descubriuse un pequeno fragmento dunha taboíña de pedra cunha inscrición efectuada con fins económicos datada da época romana.

Según os investigadores, a inscrición foi tallada cunha ferramenta afiada nunha lousa de pedra caliza. Ao parecer, a lousa de pedra utilizouse orixinariamente como osario, de uso común en Xerusalén e Xudea durante o período romano temprano. Estes osarios tenden a acharse en tumbas fóra da cidade, pero tamén documentouse a súa presencia dentro dela, posiblemente como unha mercadoría vendida no obradoiro da tenda dun artesán local. 

As sete liñas parcialmente conservadas da inscrición inclúen nomes hebreos fragmentarios con letras e números escritos ao seu lado. A vida cotiá dos habitantes de Xerusalén que vivían alí hai 2.000 anos está expresada neste obxecto: os recibos, ao igual que na actualidade, tamén se utilizaban no pasado con fins comerciais, e un achado así permítenos botar unha ollada á vida diaria nesta cidade.

Fonte | La Brújula Verde

Publicado por Claudia Rúa Reigada (23/05/2023)

O esqueleto dunha muller non identificada de máis de 2000 anos, descuberto por primeira vez na primavera de 2022, foi desenterrado por un grupo de arqueólogos nun cemiterio agochado na cidade de Leeds, situada no norte de Inglaterra, nun lugar onde había tamén 61 persoas máis, onde podíamos atopar adultos e nenos.

Segundo algunhas suposicións, os cadáveres pertencen a persoas que habitaron na era romana tardía, debido a presenza de evidencias da execución de costumes funerarias romanas e saxonas, xunto con algunha práctica cristiá.

A suposición que nos fai crer que a muller tiña un papel importante no tempo que lle tocou vivir era o propio revestimento de chumbo da súa caixa, típico da xente de maior rango social no Imperio Romano, ademais da presenza de xoias no seu corpo.

As escavacións realizadas foron calificadas de extraordinarias, debido ó valor que estas ofreceron, debido ó inusual do uso de varias técnicas de enterro comúns entre dúas comunidades como os romanos da provincia de Britania (mesturados co pobo xermánico dos anglos) e o pobo tamén xermánico dos saxóns, máis alleo ás pautas romanas, vital para o desenvolvemento do que se entende do lento proceso de creación do que hoxe coñecemos como a Gran Bretaña e do condado de Yorksire (onde está Leeds), isto en palabras David Hunter, arqueólogo principal de West Yorkshire Joint Services.

Fonte | CNN

Publicado por Uxío Campos Vieitez (26/05/2023)

A Deputación da Coruña e a Universidade de Salamanca uniron forzas para levar a cabo un proxecto chamado "A chegada de Roma ao Finis Terrae". O obxectivo é realizar un estudo arqueolóxico de catro campamentos romanos na provincia da Coruña. Os catro campamentos a estudar son O Cornado en Negreira, Santa Baia na Laracha, A Cova do Mexadoiro en Trazo e Castrillón en Touro. Estes campamentos eran fortificacións temporais.

Fonte | La Voz de Galicia/

Publicado por Ángela Caeiro ( 28/05/2023)

Destrúen preto de 1500 metros (1´5 quilómetros) dun tramo dunha calzada romana ó seu paso polo concello de Castrocalbón, na provincia de León, calzada á cal tiña uns 2000 anos de historia e era unhas das que tiñan mellor estado de conservación no entorno ibérico.

Este vial, coñecida como ´Calzada del Obispo´, formaba parte da vía que conectaba a cidade de Asturica Augusta (actual Astorga, León) e Bracara Augusta (actual Braga, en Portugal), construída entre os anos 79 e 80 da nosa era durante os mandatos dos emperadores Vespasiano e o seu fillo Tito, sendo posteriormente restaurada polo emperador Maximino o Tracio e o seu fillo Máximo varios séculos despois. Esta ruta, ademáis, era unha das máis importantes da Hispania romana e figuraba dentro do Intinerario de Antonino de vías romanas.

Este suceso causou queixas entre os veciños das localidades onde pasaba esta vía, destruída dentro dun plan de obras da Mancomunidade de La Cabrera-Valdería e do concello de Castrocalbón (municipio rexido polo socialista Luis Antonio Pérez Cenador, o cal nega os feitos acontecidos) de alisar o camiño dunhas supostas fochancas presentes alí. En reacción a isto, a Delegación Territorial da Xunta de Castela e León na provincia leonesa abriu un expediente de sanción ó concello de Castrocalbón e o do veciño termo municipal de San Esteban de Nogales polas accións realizadas, ademais do recibimento do aval da Garda civil para que o caso sexa aberto por medios xudiciais.

Fonte | La Razón

Publicado por Uxío Campos Vieitez (26/05/2023)

Un consolador é un dos achados máis recentes realizado nas actuais camapañas de excavación no campamento romano de Vindolanda,  campamento que se localiza dentro do perímetro do muro que o emperador Adriano fixo no norte da provincia romana de Britannia, actual norte de Inglaterra (Reino Unido), como unha medida para poder controlar a illa de Gran Bretaña de xeito seguro, evitando os ataques dos pictos, pobo celta que habitaba a rexión de Caledonia (actual Escocia).

O artefacto, atopado nun antigo vertedoiro do campamento, foi feito usando a madeira do talo dun freixo e está composto dunha base cilíndrica ancha e na punta a glande. Orixinalmente pensarase que era unha ferramenta para zurcir (unir) unhas cousas con outras, pero dous arqueólogos da Universidade de Cambridge, Rob Collins y Rob Sand, a través dun informe, desmentiran iso demostrando de que era un consolador, obxecto do cal deduciron que era usado pola muller dalgún xeneral afincado alí para fins que ían máis alá do erótico e transladabase ós eidos máxico e ritual.

Este obxecto xerara impresión por varios aspectos, o primeiro deles é o bo estado de conservación no que foi atopado a pesar das debilidades que pode ter a madeira neste eido (algo que foi evitado grazas á protección que lle daba o lugar onde foi atopado) e o segundo é o feito de se trate dun elemento que normalmente é atopado con menor tamaño e en materiais máis duros como a pedra o o ferro. 

Fonte | El País

Publicado por Uxío Campos Vieitez (26/05/2023)

A vila dos Quintili era a estancia onde se ubicaba unha gran bodega vinícola romana, na que mesmo incluso se puido chegar a asentar o propio emperador  e o seu séquito, mentres vían o proceso de fabricación.

Os achados confirman a teoría de que a fabricación posuía un aire de teatralidade, e a observación do paso de esta bebida dende os aposentos de produción ata a adega.

Un adega conta cun bó número de salas abertas feitas coa finalidade de ver todo o proceso, sendo algunhas destas salas o lugar onde o emperador viña disfrutar da experiencia.

A adega ademáis de ser ben curiosa, aporta novas luces sobre o goberno do emperador Giordano III, o cal edificou varias obras coa finalidade de observar diferentes espectáculos, como é o caso deste mismo recinto

Fonte| redhistoria

Publicado por Iria Sierra Silva (26/05/23)

O xacemento de Lancia en León segue revelando vestixios da vida astur e romana de hai 2000 anos. Recentemente, atopouse un vaso antigo no sitio, fabricado no que agora é Zamora e relacionado coa figura de Ares ou Marte. Estes descubrimentos continúan enriquecendo a historia da rexión.

Fonte | León noticias 

Publicado por Ángela Caeiro (31/05/2023)

Por primeira vez un estudo demostra que, despois da erupción do Vesubio no 79 d.C, a cidade Romana de Herculano foi destruída por uha nube de cinza abrasadora que incineraba os corpos das persoas que tivera por diante.

O impacto térmico foi moi inmediato debido á cercanía da cidade co volcán. A primeira nube abrasadora alcanzaba entre os 495-555ºC, o que provocaba a morte instantánea.

A análise das propiedades ópticas permitiu rexistrar múltiples eventos térmicos extremos, revelando así por primeira vez o impacto térmico real da erupción do Vesubio sobre Herculano.

A interacción entre a nube de cinza e o mar fixo que a nube aumentara o seu volume, de modo que progresivamente a cidade foi enterrada baixo un manto de cinza e outros depósitos volcánicos.

A razón pola que non se atoparon vítimas en Herculano débese a que os fluxos do volcán destruían os tecidos brandos do organismo.

Fonte | ABC

Publicado por Iria Sierra Silva (16/05/23)

Identifican un nome propio inédito en todo o Imperio Romano nunha estela atopada en Granadason mulleres. 

Os homes e unha das mulleres pertencen á gens Pomponia. Entre os nomes que se recollen na estela destaca: "Quintus Pomponius Subulcus".  A particularidade e importancia do nome radica en que é o primeiro testemuño documentado en todo o mundo romano. O termo Subulcus forma parte da onomástica dun individuo, neste caso, o home que morreu aos 55 anos.

Fonte | elespanol.com

Publicado por Lara García García (16/04/23)

Este verán realizaranse escavacións arqueolóxicas no xacemento romano de Aquis Querquennis en Bande, Ourense. O obxectivo é completar a residencia do alto mando romano e reconstruír a muralla. Espérase financiamento da Confederación Hidrográfica do Miño-Sil e a Deputación de Ourense. Unha vez finalizadas as escavacións, reconstruirase o sitio para facilitar a visita dos turistas. Tamén se discutirán proxectos como a próxima edición da revista Larouco e a apertura permanente do Centro de Interpretación a partir de xuño. 

Fonte | La Región 

Publicado por Ángela Caeiro (20/05/2023)

Fechado no ano 72 d.C., durante a garan revolta xudía, o manuscrito arroxa luz sobre os pros e as contras de alistarse nas filas romanas. 

A Autoridade de Antigüidades de Israel atopou un papiro latino que revela o detallado salario dun lexionario romano. Aínda que está danado polo paso do tempo e moi fragmentado, considérase o papiro latino mellor conservado, xa que é un dos únicos tres cheques de lexionarios atopados en todo o Imperio Romano. O soldo deste soldado incluía deducións por botas e túnica de liño, e mesmo por forraxe de cebada para o seu cabalo.

Fonte | abc.es

Publicado por Lara García García (16/04/23)

Unha nova análise do chamado vaso Colchester, do século II e descuberto en 1853, revela por primeira vez a existencia deste tipo de combates na illa británica.

As loitas de gladiadores foron un dos grandes entretementos dos romanos na Europa continental. Varias universidades revelaron que este tipo de espectáculos tamén se celebraban na Gran Bretaña romana no século II.

Esta é a conclusión á que chegaron despois de ter estudado o vaso Colchester, que foi descuberto nunha tumba, a uns cen quilómetros de Londres en 1853, coas cinzas dun home duns 40 anos.

A súa decoración é unha representación dun combate de gladiadores, e segundo os investigadores creouse arredor dos anos 160-200 d.C. con barro local como recordo destes acontecementos.

Fonte | abc.es

Publicado por Lara García García (16/04/23)

A localidade de Quersoneso na península de Crimea foi un lugar estratéxico importante durante o período grego, romano e bizantino, debido a súa ubicación no Mar Negro, que lle confería o estatus de emporio comercial. 

Nesta antiga cidade, os arqueólogos atoparon un fragmento dunha antiga estatua romana, a cal puido medir cerca de catro metros.

O fragmento atopado trátase dun pé que vestía unha sandalia con cordóns de coiro. Dita vestimenta atribúeselle aos soldados romanos, ainda que unha estatua de tales dimensions só podría representar a un emperador romano.

Os investigadores pensan que debeu  tratarse dalgún dos primeiros séculos da nosa era.

Nos arredores do achado, os investigadores deron cos restos dunha antiga igrexa medieval de finais do siglo IX d.C., a cal pode arroxar luz do lugar onde foi bautizado o Gran Príncipe del Rus de Kiev, Vladimir el Grande no ano 988 d.C.

Fonte | redhistoria

Publicado por Rocío Fuentes Afonso (14/04/2023)

A rexión de Cornualles ofreceu aos arqueólogos a oportunidade de avistar un achado de dúas eras distintas, mentras se realizaban escavacions para a construción dun complexo habitacional, descubrindo tres casas circulares da Idade de Bronce xunto a algúns edificios do período romano.

O achado chama a atención dos investigadores debido a que na Idade de Bronce non é común encontrar casas tan cercanas unhas das outras e aos edificios romanos, debido a que esta zona se ubicaba nun lugar alonxado da maioría dos centros urbanos, a pesar de pertencer a rede de estradas.

Os edificios romanos son unha casa ovalada xunto a dous edificios rectangulares e unha  área grande para o proceso de cereais. Se ben é certo que estos edificios rectangulares foron achados noutras zonas romanas de Inglaterra, a verdade é que nunca se observaran en Cornualles.

Fonte| redhistoria

Publicado por Rocío Fuentes Afonso (14/04/2023)

Unha serie de mosaicos con motivos xeométricos e en moi bo estado de conservación apareceron durante as escavacions que se están realizando nun gran complexo das Termas Estabianas en Pompeia. Trátase do solo de unha vivenda máis antiga, que foi derruída para construír as termas. 

O descubrimento produciuse nas Termas Estabianas, en Abbondanza. As escavacións teñen por obxecto aclarar alguns aspectos relativos a construción das termas e completar o estudio da planta da casa preexistente, transformada tras o terremoto do ano 62 d.C. “Esto é unha proba do moito que queda por descubrir na parte xa escavada de Pompeia”, explicou Gabriel Zuchtriegel. 

O solo de mosaico encontrouse na zona das “tabernae”, os establecementos comerciais, por debaixo do nivel do suelo achado tras a erupción a unha profundidade de medio metro aproximadamente e está formado por teselas brancas, negras e roxas, que van formando figuras xeométricas.

Fonte| libertaddigital

Publicado por Rocío Fuentes Afonso (14/04/2023)

As Xornadas de Espeleo-Arqueoloxía de Torreperogil permitiron coñecer as galerías subterraneas e as minas romanas. As xornadas comenzaron coa chegada de cincuenta espeleóloxos. 

As xornadas tiveron moito interese no campo de espeleoloxía centifica polo perfecto estado de conservación das minas. Atopáronse varias minas de auga da época romana. Crese que as minas se poden usar como atracción turistica.

Crese que puido haber un poboado romano por diversos estudos. O mais famoso é o mosaico que esta no camiño de Nova York.

O forte temporal fixo que se revelasen novas pistas. O alcalde de Nigrán dixo que as fortes choivas provocaron a caída dunha parte da ladeira do “Castro de Panxón” cara á  praia de A Madorra.

Atoparonse varias pezas de cerámica, tellas, abalorios,.

Vai empezar unha escavación cando teñan o permiso do concello de Nigrán.

Un grupo de arqueólogos do proxecto Appia Regina Viarium, encargado de investigar sobre a Vía Apia, unha das vías máis importantes que houbo no Imperio Romano, atoparon, durante unhas obras de reparación do sistema de sumidoiros debaixo do Parque Scott, na cidade de Roma, unha estatua de mármore que representa a imaxe do heroe da mitolóxico grego Heracles (venerado na Antiga Roma baixo o nome de Hércules).

Foi atopada nun pozo de 20 metros de profundidade, a cargo dun equipo arqueolóxico dirixido pola arqueológa italinana Federica Acierno, o cal xa descubrira, baixo o marco deste proxecto, un busto imperial, moedas e un anel de bronce, tamén en Roma. Os elementos que fan deducir que é Hércules é que a estatua tiña un garrote e a pel do León de Nemea, que simboliza un Hércules victorioso despois de vencer a este monstroso animal, o primeiro ser que el venceu, levando a súa pel no lombo para demostralo.

A parte mala deste descubrimento é que non se sabe a ciencia certa de onde provén esta estatua, debido o lugar onde foi atopada, e á vez fai que tamén se descoñeza de todo o que tivo que pasar para que esta estatua fora a parar alí.

As conclusións da primeira escavación arqueolóxica realizada en Sálvora revelan que xa estaba ocupada no século I d.C. e que contaba cunha fábrica de salgadura.

Esta investigación foi realizada por investigadores de Arqueoloxía da Universidade de Vigo, nunha zona situada no extremo sur do areal de Os Bois.

O informe destaca que as pezas atopadas pertencían a ánforas e elementos de cociña, como por exemplo un coitelo de ferro. Acharon un muro de contención que separaba unha parte dun val, que podería ser un edificio. E asocian dita construción á gran cantidade de fragmentos de morteiro, un material que adoita atoparse nas fábricas de salgadura de peixe da época romana nas Rías Baixas, usado no revestimento interno das piletas. Este novo achado completaría un mapa extenso de unidades fabrís por toda a costa galega. Haberá unha segunda investigación ao longo deste 2023. E entre istos achados tamén se atopou en perfecto estado un forno da época. 

Fonte | La Voz de Galicia, A Barbanza 

Publicado por Carla Abal Castro (17/02/23)

A nova tecnoloxía invisible está a utilizarse para xerar electricidade nos sitios arqueolóxicos, e tamén se utilizará para outros edificios históricos en Italia, Portugal e Croacia.

As antigas ruínas romanas de Pompeia foron equipadas con paneis solares invisibles, nun movemento que garantirá a sustentabilidade do sitio arqueolóxico e reducirá os custos. Os paneis instaláronse na Casa de Cerere, nun thermopolium e na Casa dos Vettii. Esta nova tecnoloxía axudará ao sitio arqueolóxico a reducir as facturas de enerxía e facer que sexa máis agradable. 

Os paneis foron creados pola empresa italiana Dyaqua. Pódense deseñar para que parezan pedra, madeira, formigón ou ladrillo, polo que se poden ocultar en paredes e chans, así como nos teitos.

Outros lugares que utilizan, ou que pronto utilizarán esta teconoloxía, son Vicoforte en Italia, Maxxi, o Museo Nacional de Arte do Século XXI en Roma, e ​​as cidades de Évora en Portugal e Split en Croacia.

Este método fai aforrar moito nas facturas destas ruinas que cada ano son tan visitadas por millóns de turistas.

Fonte | The art newspaper

Publicado por Carla Abal Castro (18/02/23)

O regreso das escavacións do Anfiteatro de Cartaxena comezarán durante a primeira quincena de marzo. Isto constituirá un fito histórico para este xacemento, xa que quedará aberto ao público definitivamente. 

Esta obra ten de presuposto un millón de euros e o plazo de execución é de dez meses, polo que, se non existe ningún inconveniente, a obra estará rematada a finais deste ano.

Este proxecto inclúe as galerías de acceso de eixe menor e aquelas situadas na rúa Doctor Fleming. Asimesmo, no interior do xacemento tamén se recuperará o Podium, que separa os chanzos de area polos que poderán pasar os visitantes, e se instalará un sistema de rampas e balizas lumínicas para que o xacemento sexa máis accesible.

Fonte | La Opinión de Murcia // Juan Daniel González

Publicado por Claudia Rúa Reigada (20/02/2023)

O pleno ordinario do Concello de Torredembarra aprobou o 23 de febreiro a proposta de declaración de Bens Culturais de Interese Local das canteiras romanas de Canyadell, de Cal/Mercader/Punta de la Llanxa e da Roca Foradada.

A rexidora de Cultura e Patrimonio, Nuria Batet, resalta o valor patrimonial a nivel arqueolóxico e histórico destas canteiras romanas. As tres son puntos de extracción ao aire libre da pedra de Altafulla.

A súa protección esténdese tamén ao seu redor co fin de evitar amaneiramentos tanto pra os xacementos coñecidos como para aquelas sen emerxer. 

Fonte | Diari de Tarragona

Publicado por Claudia Rúa Reigada (03/03/2023)

Se hoxe golpeamos as xuntas de formigón do Coliseo cun pico, a punta rebotaría e non se desprendería ningunha grava. Se insistimos demasiado, aparecería unha brecha, esa brecha tardaría menos de dúas semanas en pecharse de novo. Ela soa. O cemento, ao entrar en contacto co aire, restauraría os seus propios poros.Varias universidades estudaron os compoñentes do cemento romano e atoparon o segredo: a cal viva.

Entre os compoñentes utilízase o armazón, o sólido, a grava que formará o groso do composto. que foi atopado na cidade de Pozzuoli e desde alí viaxou ao resto de Roma. O segundo compoñente: o pegamento para manter unida a grava, unha mestura de grava e cal apagada.O que descubriron as universidades é que o terceiro compoñente era cal viva,  recén saída do forno e aínda ardendo.

A cal viva acelera o endurecemento do formigón e faino máis resistente, sempre que se engada durante a mestura dos materiais. Ademais, grazas a el, o material reacciona moi ben ao contacto co aire.

Esta mestura non só se usa para este tipo de estruturas senón tamén para mosaicos

A Vicepresidencia da Deputación de Lugo, Maite Ferreiro, xestiona a incorporación do sestercio da caetra, moeda declarada Ben de Interese Cultural (BIC), ao Museo Provincial. 

É unha moeda única, da que só se coñecen tres exemplares con esas características en todo o mundo. A responsable de Cultura cita que este museo é o mellor espazo para a conservación e exposición desta moeda única e, ademais, ampliaría o patrimonio do centro e da propia cidade de Lugo. A moeda ofrecida é unha peza de bronce coa cabeza de Augusto no anverso e o escudo da caetra no reverso. A data de emisión e o lugar de fabricación da peza aínda son descoñecidas, polo que seguen en estado de investigación. 

De completarse a adquisición, sería a única moeda con estas características exposta ao público en Galicia.

Fonte |  Nós Diario

Publicado por Claudia Rúa Reigada (21/12/2022)

O novo descubrimento en Pompeia consistiu nunha serie de habitacións nas que se conservaron algúns mobles: unha cama moi sinxela na que aínda se podían ver as cordas trenzadas, unha mesa auxiliar, un baúl, táboas do teito do piso superior, unha placa de terra sigillata, un lucernario de dúas bocas, botellas de vidro rotas e un armario de madeira. Os arqueólogos veñen de anunciar que localizaron dúas pequenas estancias que pertencían a outro edificio situado xusto detrás da Casa do Larario. Nun deles púidose recuperar o mobiliario completo, así como parte do falso teito que se derrubou tras a erupción.

O estudo dos moldes fai pensar que no cuarto, que servía de dormitorio, había dúas camas grandes con cabeceiras decoradas. O ano pasado descubriuse no chalé suburbano de Civita Giuliana unha cama que contén restos de tea, probablemente do colchón, e unha manta enrolada desordenadamente, así como os cadáveres de dous homes que ao parecer non tiveron tempo de escapar da erupción. Nas cuadras tamén apareceron restos de cabalos, dispostos tamén a fuxir.

Por outra banda, sobre o segundo leito descubriuse parte do falso teito de madeira, que se derrubou durante a erupción. Puideron documentar a decoración da cabeceira de madeira, con diferentes motivos decorativos. Os traballos tamén revelaron que ao pé dunha das camas había restos da base dun cesto de vimbio, un pequeno armario cadrado e unha cuña de madeira para nivelar as patas da cama se fose necesario.

É unha pequena peza de bronze de doce lados, que en cada vértice ten un rematado redondo e en cada un dos seus planos ten un burato de diferente tamaño. Non se sabe se a súa orixe é romana xa que non hai nada que verifique isto. Atopáronos por primeira vez no século XVIII, a maioría en Francia, Alemaña, Gran Bretaña, Galia, Britania ou en Xermania e só hai constancia de 120 pezas.

Tras moitas teorías teñen algo claro e é que non era algo meramente decorativo. Unha teoría apunta a que poida ser para suxeitar velas, armas, obxetos bélicos, obxetos máxicos, un amuleto, para tecer, etc…

Outros obxetos misteriosos son por exemplo os betilos de forma alargada  encontrados fai un século en Grecia. Dise que son ritos sexuales sagrados, a escotilla dun barco ou o mecanismo dun reloxo. Pero fai un ano descubriuse que eran para predicir eclipses.

Nas termas de Caracalla en Roma, ten o protagonismo un sillar con buratos que despois de moitas teorías descubriuse que se ultilizaba coa finalidade de colocar as fichas de un xogo.

O retrato dun guerreiro a cabalo achado en Linares abre a porta a ser un dos homes que acabaron ca vida do xeneral romano no s.III a. C.

A cidade íbera de Cástulo (cercanías da actual Linares, Xaén) convertéuse nun dos escenarios de esta loita entre Roma e Cártago. En 1976, en Estacar de Robarinas foi achada unha placa de lousa por ambas caras, na posible tumba destruída dun guerreiro. Nunha das caras, distínguese a un xinete agarrando duas lanzas e montado sobre un cabalo enselado cunha pel de leopardo, o que propón a posibilidade de que se trate da representación dun xinete norteafricano que combateu nesa loita. Crese que o guerreiro representando na peza e posible que fose dos que participou no asedio do fortín de Cástulo. Cando os romanos estaban a punto de vencer, chegou a cabalería de Masinissa, inclinando a balanza a favor dos cartaxineses, dando morte a Escipión, nunha das refregas, ao cravarse no muslo unha lanza [inimiga] que lle causou unha ferida mortal.

Fonte | El País

Publicado por Lara García García  (17/2/23)

Un descubrimento que consolidou as fortalezas do municipio de “Puente de Domingo Flórez” no contexto do paraxe Patrimonio da Humanidade das Médulas.

As minas que hai nas Médulas ata agora pasaran desapercibidas malia os estudos e investigacións levadas a cabo, xa que se encontran bastante ocultas entre a vexetación. Descubriuse grazas a un veciño que comentou que sabía que nese punto había unhas oquedades na terra. Fálase de que é a mina de ouro subterránea mais grande das que se coñecen. Esta explotación de interior está alonxada do cauce actual do río, corresponde cun antigo nivel de terrazas do que hoxe é o río Sil. Os romanos abriron e explotaron esta oquedade porque lles xeraba riqueza. Todo o pobo e arredores  do “Puente de Domingo Flórez” foi traballado polos romanos. Así, os investigadores non queren dicir a ubicación exacta para que a xente curiosa non se adiante e que poidan causar algunha situación de perigo.

Fonte | Diario de León

Publicado por Lara García García (17/2/23)

Os informes do Ministerio e Transición Ecolóxica e Reto Demográfico sinalaban un gran risco de sequía. Sen embargo, isto mostrouse favorable para os arqueólogos. O embalse de Valdecañas en Cáceres atopábase en mínimos históricos, o  que lles permitía estudiar con tecnoloxía do século XXI os restos da cidade romana de Augustobriga, tapada polas augas do pantano en 1957.

Na publicación sobre Augustobriga, a cargo do Museo Nacional de Arte Romano, dáse a coñecer o volumen das cidades romanas de Hispania. 

Ademáis, estas investigacións permitiron documentar tres necrópoles, varios templos, unha inscrición funeraria e un posible alxibe.

Os textos clásicos atopados sinalaban a Augustobriga coma un centro urbán romano da Lusitania vetona.

Os especialistas din que no futuro será necesario realizar outras intervencións no xacemento, destinados a avaliar o estado de conservación da cidade.

Fonte| ElPais

Publicado por Iria Sierra Silva (17/02/23)

As últimas escavacións que tiveronn lugar na provincia de León, máis concretamente en Lancia, revelan un foro romano que na súa parte norte está na chamada sitacuón precaria con muros arrasados e do que se ten constancia de que probablemente se desmontara no Baixo Imperio.

Os traballos de escavación sacaron a luz un núcleo principal da cidade romana na que se prevé que se atopen pórticos dobles, galerías, unha basílica e un conxunto de edificios que podería ser un templo. A súa vez xa descubriuse un frontón, bronces, moedas e unha fíbula da segunda Idade de Ferro. Todos estos achados levan aos investigadores a pensar que este foro romano puido estar ocupado no seu día por un pobo Astur Romano do século II  antes de Cristo.

Unha vez finalizada a escavación todas as pezas achadas serán levada e expostas no Museo de León para que todo o mundo teña a oportunidade de observalas.

Fonte| ABC

Publicado por Iria Sierra Silva (17/02/23)

No municipio de Lugo podemos atopar unha xoia patrimonial por explotar, que se atopa tanto no abandono coma no olvido: trátase da fonte romana de Castro de Corvazal. Fai anos que o historiador Enrique Montengro está intentando que se lle de a esta fonte a atención que merece.

O recente achado do manantial romano de Fuente Obejuna, en Córdoba, supón un exemplo de como noutras partes de España valoran este tipo de xacementos.

Quizáis a fonte lucense non é tan monumental, pero sí ten algunhas características que a fan única en Hispania. Como conta Enrique Montenegro, a fonte non só contaba ca súa estructura hidráulica en perfecto estado de conservación, senón que dous mil anos despois, segue manando auga.

Según estudios realizados este xacemento puido ter a súa orixe no século I, e sitúase dentro de un castro.

Un dos problemas que ten este xacemento é que está dentro de unha finca privada. Pese a isto en 1989 a Xunta promoveu o seu estudo a través de unha escavación arqueolóxica, pero de esto só conseguiron desmontar os muretes.

Fonte|Lavozdegalicia

Publicado por Iria Sierra Silva (17/02/23)

Ninguén saberá nunca cómo se sentiron os cans salchicha que desfilaron polo Coliseo, pero o que sí sabemos é que aí estuveron. Atopáronse restos de cánidos de tamaño reducido, con extremidades moi curtas. Estes pode que foran obrigados a pelexar entre eles ou con  predadores máis grandes. Tamén se detectaron residuos que permitiron entender mais sobre a dieta ou os pasatempos dos romanos durante os espectáculos, e sobre o propio sistema hidráulico en xeral.

 Entre xaneiro e septembro un equipo de arqueólogos, espeleólogos e arquitectos, bucearon nos arquivos do s.XIX que explicaban os retoques realizados nos condutos subterráneos baixo o Coliseo. A xuzgar polos restos aparecidos, durante os espectáculos os romanos comían grandes cantidades de froita. O ter atopado tamén especias como cilantro, anís ou fiúncho reforzou esta hipótese. Nos sumidoiros apareceron dados, damas e peóns de algún xogo de mesa antigo, o cal encaixa ben con algúns fragmentos de chanzos da cavea (o conxunto das gradas dun anfiteatro). Tamén atoparon peines de madeira e moedas. O caso mais fascinante é o de unha moeda de auricalco, casi tan brillante como o ouro, coa efixie de Marco Aurelio, que reinou entre o 161 e o 180 d.C. Os expertos non poden afirmar con certeza absoluta se se realizaron ou non batallas navais inundando o interior do Coliseo, xa que ese non era o seu obxectivo.

Fonte | El País

Publicado por Lara Garcia Garcia (17/2/23)

Recentemente, durante unhas obras nunha zona residencial do norte da Franxa de Gaza (Palestina), descubríronse os restos dunha antiga necrópole romana, segundo confirmaron as autoridades da zona, gobernada polo grupo islamista ´Hamás´. A estrutura, operativa entre os séculos II e IV d.C., consta dunhas 60 tumbas, ademais de varias pezas de cerámica (e non medio, de vidro).

O complexo está sendo escavado como parte dun proxecto do Ministerio de Turismo e de Antigüidades palestino, onde tamén están traballando con expertos do estranxeiro, sobre todo franceses, para analizar o valor cultural dos achados.

Este descubrimento, xunto con outro importante realizado na zona (tamén un cemiterio, destacado por ter altos cargos romanos do século I d.C. soterrados), son evidencias de que esta zona do Medio Oriente tivo unha grande época de prosperidade por recibir moitas civilizacións destacables (filisteos, exipcios, gregos, romanos, musulmáns...), localización que actualmente está sendo bloqueada polo estado xudeu de Israel, algo que está levando á franxa a unha miseria e inseguridade dunhas proporcións difíciles de imaxinar.

Na illa de Lobos, illa en fronte das costas da illa de Fuerteventura (Provincia das Palmas) compezouse a profundización duns traballos de escavación no xacemento romano que hai nesa illa, onde grazas a eses traballos logrou aparecer de xeito contundente unha zona de procesado de tinte de cor púrpura, un cuncheiro (zona onde se acumulan cunchas) e un detritius, é dicir, o equivalente a un vertedoiro.

Estes traballos forman parte da sétima campaña arqueolóxica executada na zona despois dende o seu descubrimento fai 10 anos, organizada entre o Cabildo de Fuerteventura e o organismo autónomo de Museos de Tenerife, tendo na codirección a membros de persoal da Universidade de La Laguna e do Museo Arqueolóxico de Fuerteventura.

O complexo arqueolóxico, consistinte de seis habitacións en forma de L e de seis cuncheiros, é considerado como o xacemento romano máis ó sur do Atlántico (polo tanto, límite do Imperio Romano) e tamén o máis antigo de toda Fuerteventura, datado de entre a última metade do século I a.C. e a primeira do século I d.C., superando ós restos do poboado de Butihondo (na penísula de Jandía, ó sur da illa), pertencente á cultura nativa dos Maho e datado do século II d.C.

Científicos da universidade de Cádiz encontraron restos dunha cidade romana grazas a tecnoloxía non invadida (drons, xeorradar). Encontraron calles, termas, e un posible ninfeo. Un dos investigadores era un veciño e veu nunhas imaxes por satélite unhas plantas de edificios nun campo de cereal de Málaga. A UCA pensou que era a cidade romana de Flavia Sabora. Están analizando espazo por espazo, e buscando paralelismos que poida haber con outras cidades da mesma época.

Unha botella de vidro con letras gregas foi atopada en Zaragoza. Demostraba a actividade comercial internacional do asentamento aragonés. Foi o primeiro da península Ibérica no que se documentan unhas ventás hemisféricas en vidro soprado. Non son patrons antigos, son propias dunha producción industrial e mecanizada. O relevo das letras coincide con botellas farmacolóxicas, vendíanse sin receita médica, e empregábase para combatir enfermidades en inverno.

Publicado por Lara García García  (14/11/22)

Fonte | elpais.com 

Con motivo do cincuenta aniversario da primeira escavación na Casa de Mitra a escultura do deus volve a Cabra. Esta escultura forma parte dunha colección que está no Museo provincial de Córdoba e por fin estará exposta entre o 17 de novembro de 2022 e o 25 de Xaneiro do 2023 en Cabra. 

Está datada do s. II d.C. Ten unhas medidas de 93 cm de alto, 35 cm de ancho e 96 cm de largo. E unha figura única na Peninsula. A figura representa ao deus coa vestimenta oriental común. O deus somete ao touro suxeitándoo polo morro mentras afunde a daga no seu pescozo e xira a cabeza para mirar ao Sol. A serpe aos pes de Mitra fai que nazcan as plantas e o alacrán comelle os testículos ao animal.

Atópanse construcións romanas en O Grove, Pontevedra, a mans de arqueólogos especializados en conservación.

Rexistráronse 65 muros e 106 sepulturas. Tamén se atoparon restos de peixes, fragmentos dunha pintura mural e estruturas de antigos edificios. 

As obras da zona arqueolóxica de Adro Vello amosan un xacemento moi rico onde se ven 18 séculos de historia de Galicia.

Preséntase o resultado da última reconstrución da última das catro portas do campamento Aquis Querquernnis, a Praetoria. Para a execución desta intervención, o Goberno central aportou una axuda de 50.000 euros e a Deputación de Ourense outra axuda de 60.000 euros. Antonio Rodríguez Colmenero, promotor do proxecto, indica que o siguiente obxectivo, tras contar xa coas catro paredes, é completar a escavación da muralla. Asimesmo, sinala que en tres ou catro veráns este campamento podería quedar limpo na súa totalidade, sendo así o único en España con esta serie de características.

Fonte e imaxe | La Voz de Galicia

Publicado por Claudia Rúa Reigada (20/11/2022)

O Geaat (Grupo de Estudos de Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio) da Universidade de Vigo finaliza a súa nova intervención arqueolóxica en Armea, Ourense. Na excavación descubríronse 300 metros cadrados de xacemento de ocupación romana que data do século I dC. Ademais, tras terminar a escavación da domus norte, atopouse parte dunha estela funeraria posiblemente procedente da necrópole (aínda non localizada) do asentamento. Pronto comezarán as tarefas de conservación e restauración do xacemento. Segundo o xefe do proxecto, Adolfo Fernández, o vindeiro ano estará xa renovado e con máis zonas de visita. 

Foto e imaxe | La Bitácora de Jenri

Publicado por Claudia Rúa Reigada (20/11/2022)

Na cidade armenia de Artashat atoparon, grazas a unha anomalía magnética, os restos dun acueduto romano inacabado de morteiro de cal que, pola súa localización xeográfica, é considerado como o máis oriental que puideron facer.

O acueduto foi construído no mandato do emperador Traxano (entre o 97 e o 117 d.C.) , nun intento de establecer un dominio romano na zona en plena Pax romana (época de maior explendor do imperio), pero a chegada do seu fillo Adriano supuxo o abandono a seguir con esta iniciativa e tamén en que todo o feito caese no esquecemento durante os séculos seguintes.

Fonte l ABC

Publicado por Uxío Campos Vieitez (18/11/2022)

Un grupo de arqueólogos polacos da Universidade de Varsovia e outro grupo de xeorxianos da Axencia da Protección Cultural de Adjara descubriron unha antiga prensa de viño preto do campamento romano de Apsaros, localizado a uns quilómetros de Gonio, no suroeste de Xeorxia, descuberta grazas ás anomalías detectadas por un dun escáner láser.

Esta instalación producía e ofrecía á xente do lugar o equivalente ó viño xeorxiano kvevri, fermentado baixo terra en vasillas de arxila (técnica probablemente sacada dos locais do Reino de Iberia, igual que algunhas partes da estrutura), que lle daba un sabor a terra e a doce, nunha terra cun clima máis idóneo para producir cervexas, isto en palabras do xefe da insvestigación do lado polaco, Radosław Karasiewicz-Szczypiorski.

Isto supuxo un grande logro nun proxecto cheo de grandes descubrimentos dende 2014, que converteu a Gonio nunha das localidades máis turísticas da zona da cidade de Batumi, a segunda máis importante de toda Xeorxia.

Fonte l La Brújula Verde

Publicado por Uxío Campos Vieitez (18/11/2022)

Un agricultor de Cordoba vendéraa na década dos 90 a un cidadán de Barcelona. Atopouse exposta nun museo da provincia de Tarragona. A peza trasladouse a dependencias onde se lle fixo un estudo cientifico-tecnico para ver se tiña algun dano. Detectouse que tiña danos irreversibles. A investigación comezou cando os axentes a encontraron no museo restaurada a peza que levaban tempo buscando e tiña forma de touro iberico.

Fonte | La Bitácora de Jenri

Publicado por Ángela Caeiro o 8/11/2022

O concello de Salar reuniouse co os técnicos de Adif para consevar a Via Romana coa construcción do viaducto. Adif realizará provas para poder ver como conservarlos cos pilares. 

Fonte | La plaza digital

Publicado por Ángela Caeiro o 18/11/2022 

O xacemento de Armea (Allariz) convertéuse nos últimos anos nun referente da arquitectura doméstica da época Romana na península.

A escavación destos xacementos foi impulsado polo Concello de Allariz e a Universidade de Vigo. 

Nestas escavacións podemos encontrar estancias como bodegas e habitacións, e unha recen descuberta casa con patio central. A súa vez tamén encontraron vidrios, cerámicas, metales, rosetas e trisqueles que se analizarán na Universidade de Vigo e posteriormente será exposto no Museo Arqueóloxico Provincial.

Fonte e Imaxe| lavozdegalicia

Publicado por Iria Sierra Silva (11/11/22)

Os arqueólogos do IMBEAC descubren en Huerta Varona (Palencia) un conxunto de baños de mediados do século I d.C. As escavacións sacan a luz edificios con cimentación, abundantes restos cerámicos, fíbulas, o que suxire que os militares romanos se estableceron ahí. 

O máis destacado desta escavación son unhas termas do século I que poderían ser as máis antigas e mellor conservadas da Península.

Fonte e Imaxe| ElEspanol

Publicado por Iria Sierra Silva (11/11/22)

Descubren nas investigacions levadas a cabo dende 2019 nas antigas termas de San Casciano, no centro de Italia, deuses, emperadores, matronas e efebos baixo o barro e a agua despois de casi dous milenios. Son 24 estatuas, cinco delas miden casi un metro e  están todas perfectamente conservadas. Tamén saíron a luz moedas de ouro, prata e bronce como ofrenda aos deuses.

Fonte | elespañol.com
Publicado por Rocío Fuentes Afonso (10/11/2022)

O proxecto europeo Valete vos viatores: travelling through Latin inscriptions across the Roman Empire quere levar a cultura a mocidade. É un videoxogo 3D no que o xogador convertese así nun artesano grabador de inscricións que viaxa dende Roma ata Lusitania, e que representa o occidente romano. Foi producido por The Longest Road e tamén  participaron: A Facultade de Filosofía e Letras da Universidade de Navarra, as universidades de Coimbra, Sapienza de Roma, Burdeos e o museo Nazionale Romano.

Fonte | elespañol.com
Publicado por Rocío Fuentes Afonso (10/11/2022)

Tras dous mil anos volven os combates de gladiadores.

Estas recreacións históricas no xacemento do Marq de Alicante, comezaron en Maio e volverán unha vez ao mes durante o resto do verán.

A exposición de Gladiadores Heroes do Coliseo, iniciou o seu programa recreando a realización dos espectáculos de gladiadores.

Máis de corenta personas representarán, ao longo do verán, un combate deste tipo, os cales só solían ser organizados tras o falecemento dunha figura destacada.

Descuberto o primeiro xenoma dunha víctima de Pompeia.

Foron descubertos un home e unha muller entre 1914 e 1933 recostados no triclinio.

Unha análise bioarqueolóxica, permitiu confirmar o sexo dos dous corpos, estimar a súa posible altura e idade. O varón tiña entre 35 e 40 anos e a muller máis de 50, ademais medían entre 164 cm e 153 cm, respectivamente.

Tamén puidose descubrir as patoloxías que sufriron, posiblemente tuberculose e osteoartrite.

O ADN do varón determinou que resultaba cercano a comunidades mediterráneas, probablemente de Cerdeña.

A historiadora británica Mary Beard trata no seu libro “O arte clásico” de redescubrir o mundo grecolatino para dar unha imaxe distinta do que se ten por tradicional equivocamente a través de innovacións artísticas da época. Un exemplo de falsa convicción é o tópico da brancura, polo mármore branco empregado nas esculturas, aínda que realmente todas estas obras estaban pintadas. Por exemplo, o retrato do emperador Augusto de Prima Porta era de cores vermellas e azuis rechamantes. Tamén sucedeu o mesmo coa nudez femenina, que en verdade foi considerada radical e ofensiva no seu momento. No libro tamén fala sobre as columnas, que eran rarezas estéticas, sobre o significado do tamaño das representacións artísticas ou sobre o horror que provocaban inicialmente os bustos.

Estes días estáse celebrando en Mérida a XII edición da festa recreacionista “Emérita Lúdica”, que busca ser declarada festa de interés turístico rexional e que atrae a miles de turistas. Grazas a isto o latín volveu ás rúas, como di Jaime Ruiz, un dos encargados da organización. Él conta que son días de actividades lúdicas e festivas nas que se len textos romanos, celébranse vodas, batallas de gladiadores… Entre estas actividades destaca a Nominatio, celebrada cos nenos dos 11 colexios no Templo de Diana e co “emperador” Publio Carisio, coa finalidade de que os nenos falen latín. Ademais os 60.000 veciños tratan de revivir o pasado romano vestíndose con túnicas e togas e elixindo un personaxe propio da antigua Emérita para sentirse auténticos romanos, representando así a todas as clases sociais. Este ano a novidade é que a festividade será máis inclusiva, cunha intérprete de signos e tendo como unha das protagonistas a Antonella, unha rapaza con síndrome de Down.

A localidade de O Raso, na provincia de Ávila, foi edificada polos vetóns e cando foron derrotados polos cartaxinenses fuxiron e levantaron outro establecemento de 17,5 hectáreas e fortificárono cunha muralla de 3 metros de anchura, cunhas torres e construccións defensivas. Só se excavou o 4% de todo o xacemento. 

Exposición virtual de 250 mulleres da Antiga Roma, a directora científica da presentación di que en toda a Historia Antiga de Cidade Eterna ata o reinado de Xustiniano, sempre hai algunha muller que deixou unha pegada imborrable. A presentación está divida en 4 partes e en cada unha delas hai moitas fichas de mulleres onde se atopan moitos datos de cada unha (por exemplo onde vivía aproximadaménte, un pequeno texto biográfico, etc.).

 Laura Young, propietaria dun establecemento de obxectos vintage nun establecemento de Goodwil encontrou un busto romano debaixo dunha mesa e cun aspecto bastante vello que estaba marcado cun prezo de 35 dólares. Pensase que este busto representa a Druso Xermánico, aínda que realmente non está moi claro. Ademais, os detalles da viaxe dende Italia ata Baviera tampouco é algo que ese saiba moi ben, pero o que sí se sabe con certeza e que este perteneceu a colección persoal do Rei Luis I de Baviera. O busto, pasado o tempo, seguiría estando nun museo da localidade ata recén chegada a segunda guerra mundial, sendo roubado por algún soldado estadounidense e traído a Texas. Sendo así que Laura tramitaría o seu regreso a casa por unha compensación que ela mesma non quixo desvelar.

Fai dous mil anos na illa de Ons se encontraba un complexo industrial dedicado a salazón dos peixes e a creación do tinte fenicio, a púrpura. O grupo de arqueólogos que está traballando no lugar realizou duas intervencións encontrando tamén moedas, estruturas residenciais e utensilios. A primeira intervención realizouse na playa de O Caxenol donde grazas a un sondeo xeofísico detectáronse duas factorías e outras estruturas asociadas ao complexo industrial romano. Cabe destacar que durante as escavacións dos achados atoparonse gran cantidade de ósos, restos de peixes e moluscos, dando a entender a grande importancia comercial da illa. Varias prospeccións xeofísicas no castro do Castelo dos Mouros deixaron ver a diversadidade de presenzas estruturais do que creen que é o lugar onde habitaban os romanos. Un dos descubrementos máis importantes foi o dunha estancia de planta cadrada que poideron datala no século IV d.C. grazas a un tesouro de 31 moedas de bronce.

Tras un temporal no pasado mes de novembro, nunha duna de Marbella quedou ao descuberto unha construción alfareira da última época romana.

Xunto a isto, atopáronse elementos metálicos (moedas de bronce, cravos, bisutería… entre outros) e obxectos cerámicos.

Dende o século vinte coñecese este xacemento (ruínas de San Pedro de Alcántara) pero non é ata os anos 90 que se realiza a primeira escavación. 

Fonte e imaxe | La Razón

Publicado por Araceli Montero (07/02/2022)

Nos anos oitenta entrou no museo arqueolóxico de Linares unha inscrición de carácter moi peculiar. O texto conformaba unha serie de pregarias cara un home para que este lle provocare danos tales como “Que morra cos vermes”,”que os vermes a Xulio Paterno lle saian” e “que reciba o teu veleno do Tártaro”. Todas estas inxurias van dirixidas cara un home chamado Xulio Paterno, do que descoñecemos os motivos polos que se lle maldíce na inscrición ademáis da identidade do autor. Este tipo de textos escritos en chumbo coñécense como defixiones, pertencendo esta en concreto ao grupo das que son”pregarias solicitando xustiza, clasificadas así no museo de Linares. É un documento de granimportancia pois é o documento deste tipo máis extenso de Hispania. O documento está escrito en letra cursiva que aínda que difícil de descifrar para os expertos, permitiu averiguar que esta foi escrita por alguen pertencente a unha clase social elevada debido ao seu nivel cultural. Crese que estas inscricións estaban expostas ao publico en santuarios, de tal forma que a persoa á que se lle adicaba temera ser reprendida por algunha divindade e así reparar os seus erros.

A cidade romana de Pompeia, declarada patrimonio da humanidade en 1997, estivo a sufrir durante a última decada moitos tipos de roubos, principalmente levados a cabo pola Camorra (mafia napolitana). Por este motivo, a compañía Boston Dynamics fabricou un robot cuadrúpedo chamado spot con forma de can que axudará a detectar os túneles clandestinos polos que os ladróns acceden aos achados. Ademáis, spot non só sirve para a deteción de ladróns, senón que tamén serve para a recabación de datos de diversos achados localizados por toda a zona. Ademáis das cualidades de spot para a recabación da información dos descubrimentos, os científicos de Pompeia contan cun dron voador que lle facilitarán moito ad tarefas aos arqueólogos. Todos estes novos avances tecnolóxicos axudarán a prever tamén desastres naturais, pois se instalarán medidores sísmicos e térmicos que facilitarán prever desastres naturais.

O pasado outono encontrouse un núcleo de dez enterramentos etruscos que datan apróximadamente dos séculos VIII - V a.C na necrópole de Monterozzi. Desgrazadamente é debido ao feito de que os contextos estaban enterrados nun lugar próximo á superficie, todos estes xa foran accedidos con anterioridade e saqueados. Aunque dentro do malo, o achado máis cercano a estrada maila haber sido saqueado, deste solo se roubaron algúns metais e non as cerámicas e vasillas as cales posuían o verdadeiro valor histórico. As portas destas tumbas estaban selladas con losas de nenfro as cales eran pechadas e abertas polos propios saqueadores. Por mala fortuna, as losas da cámara norte foron reventadas polos saqueadores facendo que en consecuencia se producira un derrubamento. Debaixo da “Tomba Gemina” encontráronse vasillas de pasta pulida das cales algunhas estaban decoradas con gravados e pinturas. A Superintendencia decidiu que a “Tomba Gemina” fose deixada ao final da escavación para poder asegurala e abrila ao público. Ademáis de todo isto, se estan continuando as escavacións para poder encontrar máis obxectos de interese e nun futuro devolvelos ao pobo de Tarquinia.
Fonte e Imaxe | La Brujula Verde
Publicado por Samuel Vigo López 08/03/2022

Nesta novela histórica recén publicada, o autor, Peter Stothard, relata a persecución do último asasino de Xulio César e da caída da Républica polas sucesivas guerras civís.

A pesar de que o asesinato buscaba a recuperación da liberdade de Roma, isto nunca sucedeu, pois Octavio, fillo adoptivo de César, instaurou un imperio baixo o nome de Augusto.

En palabras do autor “nos 13 anos de persecución, Casio solo loitou no bando perdedor ata que foi atopado en Atenas e posteriormente asasinado e levado a Roma”.

Fonte e imaxe | El País 

Publicado por Araceli Montero (11/01/2022)

Un mosaico foi achado por un agricultor no seu oliveiral de Adamuz. Debido á sequía e á erosión apareceu baixo unha cárcava. Os restos foron analizados pola Delegación Provincial de Cultura da Xunta de Andalucía. Segundo os arqueólogos, pertencen a unha construcción importante, pode que a unha villa romana cordobesa. O lugar concreto do achado non foi revelado para evitar aos espoliadores polo que o Seprona o custodia e investiga nestes momentos. A falta de ortografía atópase nunha inscripción xunto á figura dun cazador, onde se lee unha M de mensis (mes), que aparece como *deceber (decembro) sen a M nin a B da correcta december. O alcalde de Adamuz, Rafael Ángel Moreno, dixo que a pesar de xa dispoñer de pezas romanas no museo local, este descubrimento é inédito e que ademais contactará co propietario do oliveiral para abordar o descubrimento.

Tras moita documentación, Ramón Otero publica Magna, unha obra que relata a historia de conquistas, batallas e aventuras con Vigo como protagonista.

A historia comeza tras un descubrimento arqueolóxico nunha rúa do centro de Vigo, o que levará a explicar a campaña de conquista por parte dos romanos contra os castrexos.

Fonte e imaxe | El Español

Publicado por Araceli Montero (06/02/2022)

En 1938, no famoso xacemento arqueolóxico de Pompeia, achouse o esqueleto dun cabalo. A peza, de 1,34 m de altura ata a cruz, apareceu dentro dunha corte e rodeado de palla. É coñecido como o cabalo de Maiuri polo arqueólogo que o descubríu, Amedeo Maiuri, o que, seguindo o hábito da súa época, colocou os restos nunha estrutura metálica, que co abandono e o tempo acabou por danar o esqueleto e afectar á cor dos ósos pola oxidación. No Parque Arqueolóxico de Pompeia xa traballan na súa restauración. Estudaron o esqueleto cun escáner láser, creando un modelo en 3D. Logo, desmontárono en partes para restauralas, limpalas e consolidalas. Segundo a arqueóloga Luana Toniolo evaluaránse as partes que faltan para imprimilas en 3D e por último montarán a estructura ósea nunha plataforma con materiais idóneos para protexela. Un arqueólogo-zoólogo tamén supervisará o proxecto e estudiará o cabalo como non se fixo no século pasado.

Un equipo de arqueólogos atopou os restos dunha prensa de viño, datada entre os séculos III e I a.C., no xacemento de Puig Pelós, Cunit. Xunto á prensa apareceron tres ánforas romanas de estilo itálico. Os restos evidencian a importante produción de viño prerromana na zona. Todo apareceu no medio dun barrio residencial, onde xa se deron recentes achados dunha masía con actividade comercial. Alí escavouse en 2018 por primeira vez, e desde entón realizáronse tres campañas arqueolóxicas da Cooperativa Arqueovitis. As últimas escavacións, da UB e a Generalitat, terminaron en decembro. Segundo o responsable da escavación, Dani López, acháronse un total de 26 ánforas ibéricas nun metro cadrado, así se identificou todo un recinto agrícola dedicado ao comercio. Estes achados son importantes para o estudo da base da economía íbera. Prevese unha nova campaña no verán para identificar a localización exacta da adega e tarefas de adecuación para que sexa visitable.

No cerro de Molinete (Cartaxena) encontrase construído un parque arqueolóxico con diversas rúas, cafeterías, arbolado e zonas para que os nenos xoguen. Todos estes establecementos e lugares de entretenemento están construídos sobre o que se pensaba que era un antigo foro romano. Xosé Miguel Nogueira foi o catedrático encargado da escavación de máis de 26.000 metros cadrados nos que só encontrou o restos romanos e de un muíño medieval, expostos no parque. Recentemente o ministerio de cultura dirixido por Miguel Iceta reabriu a investigación do achado dándose conta que debaixo do parque podería estar o palacio de Asdrúbal, sepultado por moitas capas de cemento do parque arqueolóxico sumado a destrución das terrazas do suposto palacio. Todas estas acusacións derivarían nunha batalla fiscal pola privatización do terreno para poder seguir investigando máis a fondo.

Jim Irvine encontrábase  paseando en familia pola granxa do seu pai en cuarentena de 2020 xusto cando se tropezou cun trozo de cerámica ao que, nun primeiro instante non lle prestou moita atención. Ao chegar a súa casa mirou no Google Maps de que se trataba a figura de cerámica en cuestión é deuse conta de que non era un simple trozo de lixo. Jim contactaría con expertos, dándose conta de que este trozo de cerámica sería un mosaico dunha época romana moi tardía ou da idade media. Jim sin sabelo descubriría o mosaico romano máis importante de toda Inglaterra, sendo de moito valor cultural.

Encontráronse en Italia os restos dun home que morreu escapando da erupción do Vesubio no ano 79 d.C. preto de Pompeia. Atopouse na antiga praia da cidade. Os arqueólogos dixeron que nas primeiras probas que fixeron o home tiña entre 40 e 45 anos. O esqueleto foi atopado coa cabeza apuntando hacia atrás en dirección ao mar, o que sería a praia, rodeado de madeira carbonizada, incluída unha viga do teito, que podería haber aplastado o seu cráneo. Os ósos eran de cor vermello o que era a marca das manchas que deixou o sangue segundo o arqueólogo. Este agora será extraído coa axuda dunhas cuchillas especiais, xa que este levaba varios séculos baixo un muro de 26 metros de altura.
Fonte e Imaxe | RedHistoria Publicado por Paula Martínez Bustelo (19/10/2021) 

Grazas ao convenio firmado entre o Servicio de Arqueoloxía do Concello de Camona (Sevilla) e a asociación de Exploracións Subterráneas, descubriron este novo tramo de minas baixo o chan da cidade.

Segundo un xornal da zona, puidose explorar un destes complexos subterráneos, os cales, aínda que había indicios da súa existencia, nunca foran documentados debido a que todos os pozos de acceso estaban selados menos un, que estaba inundado. O tramo do que falamos chega dende a rúa Sevilla ao Paseo de la Cruz del Carmen e probablemente esté conectado a outro ramal situado en Los Villa.
Fonte e Imaxe  | Europa Press Publicado por Paula Martínez Bustelo (17/12/2021)

En abril, Posteguillo publicará un libro sobre a vida e os momentos memorables do primeiro César. Nun pasado, Posteguillo afirmou que só escribiría sobre Xulio César se sentía merecedor de facelo. Agora, tras escribir 7000 páxinas, xa se sente merecedor de escribir sobre él. O libro pasará pola infancia do César e polas múltiples victorias (e derrotas).

Fonte e imaxe | La Vanguardia Publicado por Araceli Montero Ramos (23/11/2021)

O director da intervención arqueolóxica comezou a escavar a raíz do proxecto para a construción dun hotel. Dende a superficie, descendeu tres metros cara abaixo para rematar atopando un segmento lineal de máis de nove metros. A construción está feita con pedra caliza. Dende a cimentación da muralla, alcanzan dous metros e medio de altura.Ten un zócolo de metro setenta de altura, posiblemente para protexer a cidade das crecidas do Guadalquivir. A construción data do século III.

Fonte e imaxe | El País Publicado por Araceli Montero Ramos (14/10/2021)

Aos pés da Poza de la Sal (Burgos), contruíuse a cidade romana de Flaviaugusta. O equipo arqueolóxico encabezado por Esperanza Martín achou os restos dunha gran casa de clase alta nunha pequena área de escavación. O misterio é que non se atoparon obxectos da vida cotiá, polo que caben dúas posibilidades, ou os seus habitantes levaron todo con eles ao abandonar a cidades ou os espoliadores estiveron saqueando Flaviaugusta. O saqueo non é novidade en Flaviagusta pois foi empleado material dos xacementos ao longo dos séculos para construcións da vila. O equipo arqueolóxico trasladou o material achado a un laboratorio para o seu estudo. A directora do equipo arqueolóxico declarou que pode que nunca se resolva o misterio.

Fonte e Imaxe | El País

Publicado por Laura Espiño Míguez (26/10/2021)

Un equipo de investigadores do Instituto de Tecnoloxía de Massachusetts (MIT) descubriu a composición química do formigón romano cunha mostra do mausoleo de Santa Cecilia, na Vía Apia (Roma), e a razón da súa famosa resistencia de miles de anos. Os resultados revelan que ademais de cal o formigón romano contiña materiais volcánicos con abundante leucita. Este mineral, que se descompón coa auga, liberou o potasio na mestura provocando cambios de composición e máis resistencia. Aínda así este fenómeno non se dá en todas as cosntruccións como na de Cecilia Metela.

Fonte e Imaxe | National Geographic Historia

Publicado por Laura Espiño Míguez (16/12/2021)

O mosaico romano achado en Panxón (Pontevedra) que representa un pez xunto a dúas ameixas foi atopado fai 200 anos e data do século II. Unha familia descubriuno accidentalmente e acabou por vendelo con destino a América onde permanecería perdido durante décadas. Gonzalo Fernández-Turégano topouse con él en Nova York como parte da colección privada de Carlton Hobbs, e fundou a asociación para a Repatriación  do Mosaico Romano de Panxón, que xa comezou a recaudar os cartos necesarios para a recuperación da obra, unos 58.000 euros, e cunha xenerosa rebaixa do propietario actual. Insisten en que esta é a oportunidade para recuperar a obra e hai que actuar con rapidez para que esta parte da historia galega poida por fin retornar ao seu lugar de orixe.

Luis e César van pasar os veráns a Xabia, Alicante, onde van facer snorkel, buceo a pulmón libre. O seu obxectivo non era topar un tesouro romano pero o pasado 23 de agosto toparon 53 moedas de ouro da época do fin do Imperio Romano, entre os séculos IV e V. Tamén atoparon tres clavos, probablemente de bronce, e restos de chumbo moi deteriorados coa axuda da Universidade de Alicante e da Guardia Civil. Nas moedas identificaron e relacionaron aos seguintes emperadores: Valentiniano I (3 monedas), Valentiniano II (7), Teodosio I (15), Arcadio (17) y Honorio (10).

Atopárose varias edificacións pertencentes a unha antiga cidade romana baixo o solo de Córdoba. Descubríronse decenas de rúas e algúns establecementos, pero o máis sorprendente foi unha estrutura semicircular que podería corresponder a algúns dos templos que adicaban ao ocio. Esta estrutura víase dende calquera punto da cidade.

Fonte e imaxe | El País

Publicado por Araceli Montero Ramos (05/10/2021).

Durante unha escavación en Pompeia encontrouse unha tumba que amosaba o esqueleto semimoficado de Marcus Venerius Secundio, persoa que según dicía o seu epígrafe foi un escravo que despois da sua liberación converteuse en Augustale ofrecendo representacións durante 4 días. Tamén un feito sorprendente do achado sería a sua losa de mármol, sendo a primeira referencia directa do uso do grego no mundo romano.