Vindolanda
Ubicación
Vindolanda é un xacemento romano que se encontra no Reino Unido, no condado inglés de Northumberland, nun antigo burgo chamado Hexham, preto do Muro de Hadrián.
Vindolanda era un castrum, un campamento romano usado para custodia-lo muro. Este territorio encontrábase habitado polos indíxenas, pero os romanos fixeronse co poder despois da victoria do exercito romano no Mons Graupius, ubicado na Escocia. Isto aconteceu no 84 d.C.
As taboíñas de Vindolanda
As taboíñas de Vindolanda eran, no momento do seu descubrimento, os documentos manuscritos máis antigos existentes en Gran Bretaña (antecedidas posteriormente polas tabletas Bloomberg), e que supoñen unha fonte fundamental para o estudo do exército romano.
Os documentos rexistran asuntos militares oficiais, así como mensaxes persoais de e para os membros da guarnición de Vindolanda, as súas familias e os seus escravos. Entre os aspectos máis destacados das tabletas hai unha invitación a unha festa de aniversario celebrada ao redor do ano 100, que quizais sexa o documento máis antigo que se conserva escrito en latín por unha muller.
Estas cartas son o fiel reflexo de como debería ser a vida das persoas comúns na Gran Bretaña romana e dos membros do exército. Non se trata de textos literarios, crónicas de acontecementos históricos importantes ou escritos de persoas famosas.
Pola contra, estas cartas fálannos das actividades do exército, como os gardas, os que están de permiso, os que están nunha misión de exploración máis aló da fronteira e os que están de baixa por lesións ou enfermidades. Tamén detallan a loxística do campamento, xa que conteñen inventarios de subministracións, pedidos de material "á central" ou ordes para a reparación de armas e fortificacións.
Algunhas permítenos entrar na vida social da guarnición, onde as esposas de oficiais e civís intentaron levar unha vida normal, coas súas celebracións familiares. Estes testemuños escritos demostran que as esposas habitaban cos comandantes nos castros. Non obstante, grazas ao descubrimento de diplomas de licenza militar, sabemos que tamén os oficiais de rango inferior estaban acompañados das súas familias.
Hai outras tabletas que reflicten a vida cotiá dos soldados, como é o caso do personaxe Masclo, un soldado romano que recibiu a orde de solicitar o envío de cervexas ao destacamento defensivo do forte a través dunha carta. Ademais, a mesma carta revela que Masclo pediu un permiso, probablemente debido a unha resaca.
Materiais
As taboíñas foron escritas en latín cursivo e feitas con paneis rectangulares de madeira (bidueiro, carballo e ameneiro) cuxo tamaño é similar a unha postal. Tiñan unha capa de cera duns milímetros, na que era fácil corrixir erros ou toda a escritura grazas á posibilidade de suavizar a cera e reutilizar a táboa. Foron escritas cun stylus, con tinta a base de carbón.
En principio, non todas as táboas atopadas estaban en bo estado; con todo, algunhas conseguiron conservarse grazas ás condicións do chan, cuxa lectura foi difícil porque a madeira escureceu debido á osixenación. A solución foi o descifrado por infravermellos que permitiu borrar os trazos de tinta negra. A súa escritura tampouco foi fácil de descifrar para os paleógrafos, pero a pesar diso, a través das táboas puideron estudar o desenvolvemento desta linguaxe, polo que é un sitio que ofrece gran información sobre diferentes cuestións.
A taboíña 291
Este díptico contén unha carta a Sulpicia Lepidina de Claudia Severa, esposa de Aelius Brocchus, enviando a Lepidina unha cálida invitación para que a visitase polo seu aniversario (de Severa) (na celebración dos aniversarios por particulares ver RE VII, 1142-4) e anexa saúdos a Cerialis de parte dela e saúdos do seu marido.
O elegante guión no que está escrita esta carta tamén se recoñecerá probablemente en 243, 244 e 248. As letras son delgadas, con ascendentes e descendentes marcados e moi pouco uso da ligadura. Hai un uso ocasional da marca ápice para a que ver pp.57-61, arriba. No presente texto o uso non sempre é en cantidades longas. É ben seguro que a autora é a propia Severa, engadindo na súa propia man unha breve mensaxe e o saúdo final como tamén o fai en 292 e 293. Polo tanto, case con certeza, estes son os primeiros exemplos de escritura en latín dunha muller.
TEXTO EN LATÍN:
Cl(audia) · Seuerá Lepidinae [suae
[sa]l[u]tem
iii Idus Septembr[e]s soror ad diem
sollemnem natalem meum rogo
libenter facias ut uenias
ad nos iucundiorem mihi
ii
[diem] interuentú tuo factura si
[.].[c.3]s uacat
Cerial[em t]uum saluta Aelius meus .[
et filiolus salutant uacat
sperabo te soror
uale soror anima
mea ita ualeam
karissima et haue
Sulpiciae Lepidinae
Cerialis
a S[e]uera
TRADUCCIÓN Ó GALEGO:
Claudia Severa aos seus
saúdos de Lepidina
O 11 de setembro, irmá, para o día da celebración
do meu aniversario
fago unha cálida invitación para asegurarte
de que veñas a nós, para que
o día me resulte máis agradable coa túa chegada , se estás presente (?).
Dálle os meus saúdos ao teu Cerialis. Meu Aelius
e o meu filliño envíanlle (?) os seus saúdos.
(2a man) Esperareite, irmá.
Adeus, irmá, a miña alma
máis querida,
como espero prosperar e saudar. (Atrás, primeira man)
Para Sulpicia Lepidina, muller
de Cerialis,
de Severa.
Onde están hoxe as taboíñas?
As tablillas atópanse no Museo Británico, onde unha selección delas exhíbese na súa galería da Britania romana (sala 49). As tablillas figuran na lista de achados arqueolóxicos británicos seleccionados polos expertos do Museo Británico para o documental da BBC de 2003 Our Top Ten Treasures. Os espectadores foron convidados a votar polo seu favorito, e as tablillas foron as primeiras na enquisa.
O Museo de Vindolanda, dirixido por Vindolanda Trust, deu o seu apoio económico para que unha selección de tablillas prestadas polo Museo Británico puidesen ser expostas no sitio onde foron atopadas, e así, en 2011, puxeron en exposición nove taboíñas. Este préstamo de pezas a un museo rexional está en consonancia coa política do Museo Británico de fomentar os préstamos tanto a nivel internacional como nacional (como parte do seu programa Partnership UK).
Que podemos atopar na súa web?
O xacemento conta cunha páxina web propia que nos ofrece información tan interesante coma novas sobre o mesmo xacemento, curiosidades sobre os seus obxectos, sobre as súas pezas e un sinfín de imaxes cando menos interesantes que nos mostran a beleza a autenticidade e a importanza dos xacementos da antigüedade e como temos que cuidalos o mellor posible.