Latino ecclesiastico
Anche per il latino della Chiesa devo ringraziare il professor Dante Marrocco che, vedendomi particolarmente interessato alla materia, mi regalò due dei suoi libri più cari: il Messale Quotidiano per i fedeli dell’abate benedettino Emanuele Caronti e il Novum Testamentum Graece et Latine, curato dal padre gesuita Augustinus Merk.
Quante volte abbiamo recitato insieme la meravigliosa sequenza per la messa dei morti di Tommaso da Celano! E quante volte abbiamo ascoltato il Requiem nelle musiche di Cherubini, di Mozart e di Verdi!
Dies irae, dies illa.
Solvet saeculum in favilla,
teste David cum Sybilla.
Quantus tremor est venturus
quando iudex est futurus,
cuncta stricte discussurus.
Tuba, mirum spargens sonum
per sepulcra regionum,
coget omnes ante thronum.
Mors stupebit et natura
cum resurget creatura
iudicanti responsura.
Liber scriptus proferetur,
in quo totum continetur,
unde mundus iudicetur.
Iudex, ergo, cum sedebit,
quidquid latet apparebit:
nihil inultum remanebit.
Quid sum, miser, tum dicturus?
Quem patronum rogaturus,
cum vix iustus sit securus?
Rex tremendae maiestatis,
qui salvandos salvas gratis,
salva me, fons pietatis!
Recodare, Jesu pie,
quod sum causa tuae viae:
ne me perdas illa die!
Querens me sedisti lassus:
redemisti, crucem passus:
tantus labor non sit cassus!
Juste iudex ultionis
donum fac remissionis
ante diem rationis.
Ingemisco tamquam reus
culpa rubet vultus meus:
supplicanti parce Deus!
Qui Mariam absolvisti,
et latronem exaudisti,
mihi quoque spem dedisti.
Preces meae non sunt dignae:
sed tu, bonus, fac benigne
ne perenni cremer igne!
Inter oves locum presta,
et ab haedis me sequestra,
statuens in parte dextra.
Confutatis maledictis,
flammis acribus addictis:
voca me cum benedictis!
Oro supplex et acclinis,
cor contritum quasi cinis:
gere curam mei finis!
Lacrimosa dies illa
qua resurget ex favilla
iudicandus homo reus.
Huic ergo parce Deus,
pie Jesu Domine,
dona eis requiem. Amen.
I due carmi sullo Spirito Santo mi ricordano invece un altro caro amico che li ha meditati e commentati per noi ne Il Signore della vita:
1.
2.
mentes tuorum visita,
imple superna gratia,
quae tu creasti pectora.
altissimi donum Dei,
fons vivus, ignis, caritas,
et spiritalis unctio.
digitus paternae dexterae,
tu rite promissum Patris,
sermone ditans guttura.
infunde amorem cordibus,
infirma nostri corporis
virtute firmans perpeti.
pacemque dones protinus,
ductore sic te praevio
vitemus sic te praevio
vitemus omne noxium.
noscamus atque Filium,
teque utriusque Spiritum
credamus omni tempore.
et Filio, qui a mortuis
surrexit, ac Paraclito,
in saeculorum saecula. Amen.
et emitte caelitus
lucis tuae radium
veni, dator munerum,
veni, lumen cordium.
dulcis hospes animae,
dulce refrigerium.
in aestu temperies,
in fletu solacium.
reple cordis intima
tuorum fidelium.
nihil est in homine
nihil est innoxium.
riga quod est aridum,
sana quod est saucium.
fove quod est frigidum,
rege quod est devium.
in te confidentibus,
sacrum septenarium.
da salutis exitum,
da perenne gaudium. Amen.