A.S. (Syb) Talma
Een sociaal bewogen predikant en politicus
Bronnen
Voor het verkrijgen van wat beknoptere informatie over Talma zijn Wikipedia en het Biografisch Woordenboek van Nederland (opgenomen op www.historici.nl) geschikt.
Omdat Talma zowel Tweede-Kamerlid als minister is geweest is van hem een uitgebreid overzicht met heel veel gegevens opgenomen op de website Parlement & Politiek.
De laatste jaren zijn er over A.S. Talma een tweetal uitvoerige biografieën verschenen. De rode dominee. A.S. Talma (2010) is geschreven door Lammert de Hoop en Arno Bornebroek. Zij schetsen zeer uitvoerig hoe Talma van predikant en nationale politicus werd. Talma’s opvattingen op sociaal gebied komen uitvoerig aan de orde. Ook de wijze waarop de koppige predikant als minister zijn wetsvoorstellen met succes of tevergeefs door de Kamer probeerde te loodsen.
Een tweede biografie is van Gerard van Krieken, Syb Talma (1864-1916), verschenen in 2013, is meer gericht op de persoon Talma en schetst waaruit de weerstand in eigen kring tegen zijn sociale politiek uit voortkwam..
Kort na het verschijnen van de biografie door De Hoop en Bornebroek heeft het historische radioprogramma OVT op zondag 9 januari 2011 een uitzending aan de ‘rode dominee’ besteed. Bornebroek komt hierin uitvoerig aan het woord en gaat in debat met anderen.
Opdrachten
A.S. Talma is in de sociale geschiedenis een wat minder bekend figuur geworden. Geheel onterecht, want recente studies tonen aan hoe heel wat van zijn maatregelen aan de wieg hebben gestaan van de huidige sociale verzorgingsstaat.
Bekijk de trailer de documentaire ‘Zelfs vindt de mus een huis, o Heer’ van Omrop Fryslan (14 juni 2009). De volledige documentaire is te bestellen bij de Stichting Beeldlijn. Zoek daarnaast ook nog naar gegevens uit andere bronnen.
Maak in een spreekbeurt aan je klasgenoten duidelijk waarom Talma van grote betekenis is geweest voor onze huidige samenleving.
‘Zelfs vindt de mus een huis, o Heer.’ Deze woorden uit psalm 84 : 2 vormden een inspiratiebron voor A.S. Talma. De psalm werd gezongen tijdens diensten waarin hij voorging. Ook tijdens Talma's uitvaartplechtigheid en later tijdens de onthulling van zijn borstbeeld in Bergum (Friesland) werd het ten gehore gebracht.
Heb je ook zelf bepaalde lievelingsteksten en/of –verhalen uit de bijbel? Waarom inspireren ze jou? Zoek er een op en leg uit waarom je daar zo op gesteld bent.
Syb Talma voelde zich als protestant in zijn strijd voor sociale rechtvaardigheid sterk verwant aan de katholieke priester Alfons Ariëns. Maak dat in een verhaal duidelijk door een vergelijking in de standpunten en optreden van beide mannen te maken.
Talma werd door sommigen aangeduid als de ‘rode dominee’. Probeer na te gaan waarom hij zo genoemd werd. Luister daarvoor naar de OVT-uitzending op 9 januari 1911 en geef aan waarom niet iedereen het met de aanduiding eens is.
Het Christelijk Sociaal Congres kwam voor het eerst in 1891 bijeen.
Ga in een onderzoek na wie bij de oprichting van dit congres waren betrokken en wat hun motieven waren.
Betrek in je onderzoek ook het gegeven dat het Christelijk Sociaal Congres vanaf 1991 aan een ‘tweede leven’ is begonnen. Onderzoek wat de motieven en activiteiten van het tegenwoordige Christelijk Sociaal Congres zijn.
Leg je bevindingen vast in een presentatie.
In de Zomerzegels in het jaar 1936 werd een portret van A.S. Talma opgenomen.
Wikimedia CommonsOmslagen van twee biografieën over A.S. Talma die de afgelopen jaren zijn verschenen.
Psalm 84
Vers 2
Zelfs vindt de mus een huis, o Heer,
De zwaluw legt haar jongskens neer
In 't kunstig nest bij Uw altaren,
Bij U, mijn Koning en mijn God,
Verwacht mijn ziel een heilrijk lot;
Geduchte Heer der legerscharen,
Welzalig hij, die bij U woont,
Gestaâg U prijst en eerbied toont.