Adrianus VI
De enige Nederlandse paus
Bronnen
Op internet zijn veel toegankelijke en informatieve bronnen te vinden: Paus Adrianus VI (Wikipedia); Gerard Weel: Het Leven en de Tijd van Adriaan van Utrecht (www.gerardweel.nl); Antoine Bodar: Adrianus – paus van eenvoud en nederigheid (lezing voor Contact Rooms-Katholieken, Utrecht, 13 juni 2009).
Veel achtergrondinformatie geeft het boek van Michiel Verweij: Adrianus VI (1459-1523), de tragische paus uit de Nederlanden, Antwerpen-Apeldoorn, 2011.
Een meer recente en boeiend geschreven informatiebron is Twan Geurts: De Nederlandse paus, Adrianus van Utrecht 1459-1523, Amsterdam, 2017.
Een bijzondere bron met informatie over het leven van paus Adrianus VI en diens kerkpolitieke doelstellingen is het boekje Pas de deux in stilte, De briefwisseling tussen Desiderius Erasmus en Paus Adrianus VI (1522-1523), Rotterdam, 2002. In het voorwoord van de toenmalige bisschop van Rotterdam, Adrianus van Luyn, en de inleiding van de vertaler, Michiel Verwey, krijg je een goed beeld van de posities van Erasmus en Adrianus VI ten opzichte van de kerkhervormingsvoorstellen van Luther.
Opdrachten
Geef een presentatie over het thema Karel V en zijn leermeester Adriaan van Utrecht. Maak hierbij aan je gehoor duidelijk hoe belangrijk Karel V in de Europese geschiedenis is geweest, in welke mate hij in de beginperiode van diens bestuurlijke activiteiten heeft geleund op de steun van Adriaan Florisz. Boeyens en hoe de kerkelijke ‘carrière’ van Adrianus VI afhankelijk is geweest van de invloed van Karel V.
Schrijf een essay waarin je het opschrift op het grafmonument van Adrianus VI: Ach, hoeveel verschil maakt het toch in welke tijd de verdiensten van zelfs de beste man vallen! als uitgangspunt neemt voor een analyse van de mening dat Adriaan van Utrecht te laat kwam om het lutheranisme te kunnen indammen en te vroeg voor de Contrareformatie.
Maak een beeldpresentatie van gebouwen, kerken, beeldhouwwerken, munten, schilderijen en tekeningen aan de hand waarvan je een overzicht geeft van het leven en de betekenis van paus Adrianus VI.
Portret van paus Adrianus VI: staat afgebeeld met een tiara en een rijk bewerkte mantel.
Links en rechts zijn familiewapens. Het schilderij is een kopie naar een origineel (ca. 1520) en bevindt zich in het Rijksmuseum.
Wikimedia Commons
Pauscast van KRO-NCRV/NPO5, gepresenteerd door Wilfried Kemp en Andrea Vreede.
Op 9 januari 2022 was het precies 500 jaar geleden dat de Nederlander Adriaan Floriszoon Boeyens tot paus werd gekozen. Het werd een kort pontificaat van slechts veertien maanden. Kemp en Vreede vertellen over de achtergronden.
‘Wie was paus Adrianus, de enige Nederlandse paus ooit?’
Op eerste kerstdag, zondag 25 december 2022, zond KRO-NCRV de documentaire Adrianus, de Nederlandse paus uit, een bijzonder portret van de enige Nederlandse paus ooit. In 2022 was het 500 jaar geleden dat Adrianus tot paus werd gekozen.
Het levensverhaal van Adrianus van Utrecht, die leefde van 1459 tot 1523, leest als een jongensboek. Geboren aan de Oudegracht als zoon van een scheepstimmerman, maakt hij eind 16e eeuw snel carrière. Hij is behalve een briljant theoloog ook een uitstekend diplomaat. Dat blijft niet onopgemerkt. Als de Medicipaus Leo X in december 1521 onverwacht overlijdt, kiezen 39 kardinalen op 9 januari 1522 kardinaal Adrianus tot paus.
De Romeinen hebben weinig op met deze ‘barbaar uit het Noorden’. Adrianus wil namelijk hervormen. Hij wil een einde maken aan de uitbundige en corrupte hofcultuur binnen het Vaticaan. Zijn pontificaat duurt amper anderhalf jaar. Op 14 september 1523 overlijdt hij onder verdachte omstandigheden.
RKKerk.nl