Moeder Teresa

Levende heilige

Moeder Teresa heeft voor haar inzet tijdens haar leven heel veel waardering ondervonden. Door velen werd zij gezien als een levende heilige. Haar naam kwam te staan op de lijst van meest bewonderde vrouwen ter wereld. Haar leven kwam op veel punten overeen met dat van Franciscus van Assisi. Ook haar weg was die van armoede, eenvoud en de leer van Christus. Ook zij wordt - net als Franciscus in zijn tijd - gezien als vooruitstrevend in de overwegend behoudende structuur van de katholieke kerk. Beide persoonlijkheden bleven de moederkerk trouw.

Kritiek

Toch is er ook de nodige kritiek op haar werkwijze en opvattingen geweest. Zo zou zij als ‘Engel van de Armen’ alleen de gevolgen van armoede aanpakken zonder de oorzaken te bestrijden. Met dienstbaarheid voor armen bedoelde zij evenwel niet alleen daadwerkelijke hulp, maar ook het met hen mee lijden om hun lijden in handen van God te leggen. In kwesties als geboortebeperking en abortus volgde zij de over het algemeen conservatieve standpunten van de kerk. Over abortus zei zij in een interview: ‘Als een moeder haar eigen kind kan doden, kan iedereen een ander doden. Dan vernietig je een levend wezen dat voor grotere dingen is geschapen: om lief te hebben.’ Over de rol van de vrouw in de kerk week zij eveneens nooit af van de kerkelijke leer. Over de eventuele toelating van vrouwen tot het priesterschap merkte zij op dat Maria de beste priesteres van allemaal zou zijn geweest, maar dat zij zich zichzelf alleen maar ‘dienares’ van God noemde.

Een ander beeld

Moeder Teresa riep tijdens haar leven het beeld op een vrouw te zijn die voortdurend met Christus leefde. Zo benadrukte zij tijdens de Nobelprijsuitreiking dat Christus overal is. ‘Christus is in ons hart, Christus is in de armen die wij ontmoeten, Christus is in de glimlach die wij tonen en in de glimlach die we ontvangen’. In verband met een mogelijke heiligverklaring is priester Brian Kolodizjnuk vanuit de Missionarissen van Naastenliefde belast met de aanvraag en het verzamelen van ondersteunend materiaal. Uit zijn publicatie Mother Teresa: Come be my Light, is een ander beeld naar voren gekomen. Moeder Teresa blijkt meer dan zestig jaar in tegenstelling tot het gangbare beeld een worstelende gelovige te zijn geweest. In de correspondentie die zij met een geestelijke vertrouwenspersoon heeft gevoerd, sprak zij over een ‘absente Christus’. De aanwezigheid van God heeft zij in de periode dat zij zich juist actief voor de armen en zieken in Calcutta inzette in het geheel niet ervaren. Er is dus sprake geweest van een in spirituele zin ‘braakliggende’ periode in haar leven van meer dan een halve eeuw. Kolodizjnuk meent dat Teresa’s ‘donkere nacht in de ziel’ (een term van de Spaanse mysticus Johannes van ’t Kruis) een heiligverklaring niet in de weg hoeft te staan, aangezien haar duisternis ingebed is in geloof. Zij heeft haar werk en geloof nooit verloochend.