Bonifatius
Brenger en hervormer van het christendom
Bonifatius wordt dikwijls in één adem genoemd met Willibrord, hoewel Bonifatius wel iets jonger was. Maar er is toch een belangrijk verschil. Waar Willibrord zich vooral inzette voor de geloofsverkondiging, deed Bonifatius dat ook door de organisatie van de kerk te verbeteren.
Iers christendom
Beide mannen waren wel opgegroeid op de Britse eilanden en daar had het christendom al vóór hun tijd een bepaalde ontwikkeling doorgemaakt. Na de volksverhuizing ontwikkelde zich in Ierland een christendom dat geheel los van Rome stond en enige afwijkende gebruiken kreeg. Zo werd de Paasdatum op een andere manier berekend en was de organisatie van de kerk niet gebaseerd op bisschoppen maar op kloosters. De Ierse monniken, die een andere kruinschering kenden, trokken er bovendien op uit om in Schotland, het noorden van Engeland en zelfs het vasteland het geloof te verkondigen.
Willibrord en Bonifatius. Deze heiligen staan dikwijls twee aan twee afgebeeld. Deze twee schilderijen zijn van de 17e eeuwse schilder Jan Fransz. Verzijl.
Romeinse richting
Nadat op initiatief van paus Gregorius I in 597 de eerste evangeliepredikers uit Rome onder aanvoering van de monnik Augustinus in Kent landden, ontstond er in Engeland een tweede richting in het christendom. Vanuit het zuiden werden in de jaren daarna grote delen van Engeland op Romeinse wijze tot het christendom bekeerd.
Om een confrontatie tussen het Iers en Romeins christendom te vermijden riep de koning van Northumbria (een gebied in het noorden van Engeland) vertegenwoordigers van beide richtingen in 663 in Whitby bijeen. Daar kregen zij de kans hun ideeën uiteen te zetten. Wilfred, de abt van het klooster Rippon, tevens de latere leermeester van Willibrord, sprak namens de Romeinse richting. Hij noemde Petrus, die de sleutels van de hemel droeg, zijn beschermer. Dat besliste de zaak: de koning besloot de Romeinse richting te volgen, opdat Petrus hem later door de hemelpoort zou binnenlaten.
Invloed van Ierse geloofsverkondigers
De Romeinse richting had gewonnen, maar in het werk van Willibrord en Bonifatius zijn nog trekken van de Ierse geloofsverkondigers te herkennen. Maar het was niet verwonderlijk dat zowel Willibrord als Bonifatius hun missiearbeid en reorganisatie van de kerk in samenspraak met de paus in Rome verrichtten.
Het werk van Bonifatius heeft eraan bijgedragen dat de paus zich meer op West-Europa ging richten: hij had de Franken immers nodig om zich te beschermen tegen aanvallen van de Longobarden (een volk in het noorden van Italië) en zich te verweren tegen de keizer van Byzantium. De Frankische heersers beseften van hun kant dat zij de morele steun van de paus niet konden ontberen bij het uitbreiden van hun politieke macht.
Affiche van een St. Bonifatius Bedevaart in 1963.
St. Bonifatiuskapel in Dokkum
Wikimedia Commons