Alida Bosshardt
Een geüniformeerd strijdster voor de onderdrukte medemens
Majoor Alida Bosshardt
Afkomst en jonge jaren
Alida Margaretha Bosshardt werd op 8 juni 1913 in Utrecht geboren in een gezin dat niet tot het Leger des Heils behoorde. Haar vader werd op latere leeftijd katholiek, haar moeder was Nederlands-hervormd; toch speelde religie in het gezin Bosshardt geen grote rol. De ouders dreven een winkel in comestibles (delicatessen) en woonden boven de winkel. Ze bezocht de openbare Regentesseschool, een meisjesschool in Utrecht. Op haar 14e verliet zij de school en ging in de manufacturenwinkel van haar oom werken. Toen Alida op haar 18e voor het eerst een bijeenkomst van het Leger des Heils bijwoonde, kwam zij naar eigen zeggen tot geloof. Na haar toetreding op 19 juni 1932 ging ze naar de kweekschool van het Leger in Amstelveen. Na enige tijd werd ze bevorderd tot heilsofficier en uitgezonden naar Rotterdam. Na een jaar keerde ze terug in Amsterdam.
Bezetting
Vanaf 1934 werkte ze in het kindertehuis De Zonnehoek op het Rapenburg te Amsterdam. Al snel na de Duitse aanval op Nederland in 1940 werd het Leger des Heils door de bezetter verboden: in zijn ogen was het te veel een Engelse organisatie. Desondanks bleef Bosshardt zich in het geheim inzetten voor de veelal Joodse kinderen die door hun ouders naar De Zonnehoek waren gebracht. Ze bleef tijdens de oorlog collecteren, ook al was dat verboden. Eenmaal werd zij verraden en gearresteerd. Drie weken zat zij bij de Grüne Polizei gevangen. Zij slaagde erin te ontsnappen: haar ondervragers waren vergeten de deuren af te sluiten, mogelijk met de bedoeling om van haar af te komen. Tijdens de hongerwinter verzamelde ze voedsel voor de kinderen in het kindertehuis. In 2004 zou zij de hoge Joodse onderscheiding Yad Vashem voor het redden van Joodse kinderen ontvangen.
Wallen
Na de Tweede Wereldoorlog kwam ze op het hoofdkwartier van het Leger des Heils in Amsterdam terecht. Daar verbaasde zij zich erover dat het Leger niet actief was op de Wallen, de buurt met haar prostituees, verslaafden, daklozen en arme gezinnen. Na lang aandringen bij de leiding kreeg ze toestemming met haar werkzaamheden op de Wallen te beginnen en in 1948 het Goodwillcentrum op te richten. Het gelukte haar contact te maken met de prostituees en ze vierde zelfs jaarlijks het kerstfeest met hen. Zij was intussen in het Leger tot majoor bevorderd.
Alida Bosshardt zingt met gespreide armen tijdens een kerstviering (1959).
Wikimedia CommonsBekende Nederlander
In 1959 kwam ze voor het eerst op de Nederlandse televisie: Bert Garthoff besteedde in het programma ‘Anders dan anderen’ aandacht aan het leven en werk van de ‘majoor’. Zij werd daarmee in één keer een bekende persoonlijkheid. In 1965 werd het werk van de majoor groot nieuws in Nederland: zij begeleidde in het diepste geheim een vermomde prinses Beatrix in de avonduren over de Wallen, waar zij door een fotograaf werden betrapt.
Met een vermomde prinses Beatrix op de Wallen, 1965
Voortdurend actief
Zij was inmiddels in het Leger bevorderd tot luitenant-kolonel, maar bij het publiek bleef zij bekend als ‘majoor’ Bosshardt. Ook na haar pensionering in 1978 bleef ze zich inzetten voor het Leger des Heils en was ze vaak op de Nederlandse televisie te zien. Legendarisch werd haar optreden in het televisieprogramma Villa Felderhof, waarin zij rockartiest en kunstschilder Herman Brood liefdevol in bad deed en afdroogde. Na een hersenbloeding stopte ze met het verspreiden van Strijdkreet, het blad van het Leger des Heils. Toch gaf zij nog tot in 2005 lezingen, ging op bezoek bij zieken, sprak op congressen en tijdens kerkdiensten en verscheen af en toe op televisie.
Overlijden
In februari 2006 werd bekend dat de gezondheid van Bosshardt snel achteruit ging. Zestien maanden later, op maandagmiddag 25 juni 2007, overleed zij op 94-jarige leeftijd. Bij het Leger wordt overlijden aangeduid als: ‘bevorderd tot heerlijkheid’. Tijdens haar leven had zij aangegeven graag eenvoudig begraven te worden in een graf van het Leger des Heils op de Nieuwe Oosterbegraafplaats in Amsterdam. Op zaterdag 30 juni 2007 werd aan dat verzoek voldaan. Een indrukwekkende rouwstoet trok in aanwezigheid van de burgemeester en de hoofdcommissaris vanaf haar vroegere woning aan de Wallen door de straten van het centrum van de hoofdstad. Na een afscheidsdienst in de Koningskerk in de Watergraafsmeer, waarbij minister-president Balkenende en vele bekende Nederlanders aanwezig waren, werd majoor Bosshardt in besloten kring begraven.