Kardinaal (Jan) de Jong

In het Biografisch Woordenboek van Nederland 1880-2000, deel II staat een royaal artikel over Jan de Jong, aartsbisschop en kardinaal. Zijn optreden in de Tweede Wereldoorlog komt helder en gesystematiseerd aan de orde. Dit artikel is ook online te vinden:…

De meest uitvoerige en rijk geïllustreerde biografie over De Jong is van de hand van H.W.F. Aukes: Kardinaal De Jong, Utrecht, 1956.

Een beknopte en tegelijk zeer informatieve studie is van de hand van Ton H.M. van Schaik: Aartsbisschop in oorlogstijd, een portret van kardinaal De Jong 1885-1955, Baarn, 1996.

In de serie Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, van de hand van dr. L. de Jong (’s-Gravenhage, 1974) komt mgr. De Jong op vele plaatsen ter sprake (zie het register van persoonsnamen in deel 13). Een analyse van de persoon Jan de Jong komt voor in Deel 5, Maart ’41 – Juli ’42, eerste helft, p. 361, Het katholiek réveil.

Onder de titel De Nederlandse katholieken in de eerste jaren van de Duitse bezetting heeft prof. Dr. A.F. Manning een studie geschreven waarin de kerkelijke leiding tijdens de Tweede Wereldoorlog duidelijk belicht wordt. Dit opstel is opgenomen in de bundel A.F. Manning: Mensen en situaties, scènes uit het katholieke leven in de negentiende en twintigste eeuw, Baarn, 1990.

Houd een spreekbeurt over kardinaal De Jong. Maak daarin duidelijk dat hij niet alleen een grote figuur is in de geschiedenis van de katholieke kerk in Nederland, maar dat hij ook gerekend kan worden tot de grote nationale figuren van ons land.

In verschillende opzichten zijn de kardinalen De Jong in Nederland en Clemens August von Galen, de bisschop van het Duitse bisdom Münster, met elkaar te vergelijken. Bestudeer de overeenkomsten en verschillen tussen die twee kerkvorsten en schrijf daarover een informatief artikel.

In de Vredeskapel van de aartsbisschoppelijke Catharinakerk in Utrecht hangt boven het altaar een zogenaamd hangkruis (zie hieronder). Op dit bronsplastiek van Niel Steenbergen zie je Christus aan het kruis en links en rechts van Hem staan Maria en Johannes. Daaronder zijn vijf zittende figuren afgebeeld, die hun voeten zetten op een draak, die het nazisme verbeeldt. Die figuren zijn Edith Stein, ds. K.H.E. Gravemeijer, kardinaal De Jong, koningin Wilhelmina en pater Titus Brandsma. Schrijf een essay waarin je elk van die vijf figuren belicht in hun betekenis tijdens de Tweede Wereldoorlog en waarin je beargumenteert hoe deze figuren in één monument samengebracht konden worden.