Ria Beckers

De keuze die Ria Beckers aan het eind van de jaren zestig voor de PPR maakt is gezien haar katholieke achtergrond een logische. Er zijn in die tijd tal van katholieken die ontevreden zijn over de koers van de Katholieke Volkspartij (KVP), vooral na de val van het kabinet-Cals als gevolg van een motie van fractievoorzitter Norbert Schmelzer (1966). Enkele Kamerleden onder aanvoering van Jacques Aarden scheiden zich van de KVP af. Enkele radicalen uit de Anti-Revolutionaire Partij (ARP), zoals Bas de Gaay Fortman, sluiten zich bij hen aan. Een nieuwe partij, de Politieke Partij Radikalen (PPR), wordt opgericht en doet in 1971 voor het eerst mee met Tweede Kamerverkiezingen. Het progressieve idealisme inspireert Ria en haar man zich bij de nieuwe partij aan te sluiten en in de politiek te gaan. Een andere inspiratiebron is het rapport ‘Grenzen aan de groei’ van de Club van Rome (1972): dat raakt het echtpaar zodanig dat hun verdere leven steeds in het teken van de zorg om het milieu zal blijven staan.

Regeringsdeelname

In de beginfase van de PPR domineren katholieken van boven de grote rivieren met mensen als Erik Jurgens, Harry van Doorn, Boy Trip en Michel van Hulten de partij. Ervaren bestuurders, die namens de PPR in het progressieve kabinet-Den Uyl (1973-1977) zitting hebben. Het zal de enige periode zijn waarin de partij medeverantwoordelijkheid voor een kabinet heeft. Na 1977 keren de kopstukken de PPR een voor een de rug toe. Dat heeft een reden: op het verkiezingscongres dat Ria Beckers in 1977 tot lijsttrekker kiest, wordt ingestemd met een resolutie, waarin het CDA als toekomstige regeringspartner wordt uitgesloten. Dat valt uiteraard niet goed bij het CDA, maar ook niet bij coalitiepartner PvdA: de verhouding met deze partij raakt er behoorlijk door verstoord. Voor de PPR heeft het tot gevolg dat de partij in de rest van haar bestaan tot de oppositie is veroordeeld. Het niet gewend zijn aan regeringsdeelname draagt binnen de partij bij tot verdere radicalisering: een discussie over een verkiezingsprogramma, waarin sociale verdediging als alternatief voor militaire defensie en los van de NAVO wordt voorgesteld is er een uiting van.

GroenLinks

De samenwerking met andere klein-linkse partijen gaat in het begin van de jaren tachtig niet bepaald van een leien dakje. Ook binnen de PPR is hierover aanvankelijk enige aarzeling. Bij de verkiezingen van 1982 wijst het partijcongres nog een lijstverbinding met PSP en CPN af. Ook partijleider Ria Beckers vreest dan nog dat haar partij te veel een klein-links imago zal krijgen. Een aantal jaren later gaat zij daar anders over denken.

Na een lange voorgeschiedenis, waarin het nodige overleg nogal een mislukt, maar als katalysator de voor sommige klein-linkse partijen desastreus verlopen verkiezingen van 1986, verenigen PPR en PSP zich drie jaar later met de CPN en de EVP toch in een gemeenschappelijke lijst met als naam GroenLinks. Dat de term ‘groen’ wordt gebruikt is niet uniek, want in verschillende Europese landen bestaan al partijen met die aanduiding, opkomend op de eerste plaats voor de milieuproblematiek. Nederland loopt met het ontstaan van een groene partij, vergeleken met de omringende landen, bepaald niet voorop. Toch is de fusiepartij GroenLinks uniek: nergens is tot dan toe een groene partij ontstaan uit een fusie van lang bestaande linkse partijen. Ria Beckers is er blij mee, want ze ziet de nieuwe partij als een goede kans om uit de schaduw van de sociaaldemocratie (in Nederland vooral de PvdA) te komen. In 1991 is er sprake van een volledige fusie tussen de vier partners: GroenLinks doet definitief zijn intrede in de Nederlandse politiek.