Michelangelo Buonarotti
Een schepper in steen, verf en bouwmateriaal
Michelangelo Buonarotti
Een jonge beeldhouwer
Michelangelo Buonarotti werd in 1475 in Toscane (Italië) geboren. Zijn vader wilde dat zijn zoon rechten ging studeren, maar het bleek dat de jonge Michelangelo veel meer van tekenen hield. Hij koos uiteindelijk voor een loopbaan als kunstenaar. Toen hij wat ouder werd, vertrok hij naar Florence, een belangrijke handelsstad en centrum van de kunst in Midden-Italië. Daar zag hij vele belangrijke kunstwerken die indruk op hem maakten. Op zestienjarige leeftijd ging hij in de leer bij Domenico Ghirlandaio. Hij leerde de beginselen van het beeldhouwen bij Bertoldo di Giovanni (ca. 1420/25-1491), een leerling van Donatello (1386-1466).
In Florence kwam Michelangelo in aanraking met het werk van Donatello (1386-1466). Wij zien hier een bronzen beeld van David, thans te zien in het Bargello.
Wikimedia Commons
Adam en Eva, verdreven uit de Hof van Eden, fresco in de Brancacci Kapel door Masaccio (1401-1428). Zijn werk zou latere kunstenaars zoals Michelangelo beïnvloeden.
Wikimedia Commons
De Heilige Drie-eenheid met Maria, Johannes en schenkers, frescoschildering door Masaccio in de Santa Maria Novella. Het is een van de vroegste kunstwerken, waarin het lijnperspectief correct is toegepat. Masaccio gebruikte voor de omlijsting klassieke elementen, zoals de Korintische en Ionische zuilen en een cassetteplafond. Zijn werken werden gerekend tot de vroege renaissance.
Wikimedia CommonsAl gauw bleek dat hij op het terrein van beeldhouwen een bijzonder talent had. Uit één reusachtig blok marmer maakte hij een enorm groot beeld van David, een bijbels figuur die de reusachtige Goliath had verslagen. Dit beeld kreeg een plaats op de Piazza della Signoria, een van de belangrijkste pleinen in Florence, waar zich het Palazzo Vecchio (stadhuis) zich bevindt. Om het beeld te beschermen tegen de weersinvloeden werd het in 1873 naar de Galleria dell'Accademia verplaatst. Op de Piazza staat sinds 1910 een replica.
David door Michelangelo, vervaardigd tussen 1501-1504.
Wikimedia Commons
Pietà, een beeld van Maria met haar pas gestorven zoon. Te zien in de St. Pietersbasiliek in Vaticaanstad.
Wikimedia CommonsIn 1496 trok de nog jonge kunstenaar naar Rome. Daar kreeg hij de kans in opdracht van een Franse kardinaal een ander groot beeldhouwwerk te maken. Pietà, een beeld van Maria met haar pas gestorven zoon Jezus. Ook dit werk is uit een groot stuk marmer gemaakt. Michelangelo heeft bijzonder veel aandacht aan het polijsten van de oorspronkelijk ruwe steen geschonken.
Mozes
Paus Julius II was zo onder de indruk van het werk van Michelangelo dat hij hem de opdracht gaf een grafmonument voor de paus te ontwerpen. Dit werk heeft Michelangelo tot zijn teleurstelling nooit kunnen voltooien. Paus Julius gaf de voorkeur aan de herbouw van de St. Pieter en verloor de aandacht voor het grafmonument. Een van de weinige beelden die bewaard zijn gebleven is Mozes, een profeet uit het Oude Testament. Beeld en grafmonument kregen later een plaats in de San Pietro in Vincoli, een van de andere kerken in Rome.
Mozes, een profeet uit het Oude Testament.
Sixtijnse kapel
Paus Julius II wilde dat Michelangelo ging werken in de Sixtijnse kapel, een kerkruimte in het Vaticaan die een van zijn voorgangers had laten bouwen. In deze kapel hadden verschillende kunstenaars al fresco’s (wandschilderingen) met godsdienstige voorstellingen gemaakt. De paus wilde dat Michelangelo de plafondgewelven van de kapel zou beschilderen. Dat werd voor de kunstenaar een zwaar karwei. Hij had geen ervaring in het schilderen van fresco's en moest nu dagenlang boven zijn hoofd schilderen. Omdat de net opgebrachte kalklaag snel kon opdrogen moest hij bij ieder onderdeel in korte tijd de verf opbrengen. Menigmaal was hij over het resultaat niet tevreden, verwijderde het en begon weer helemaal opnieuw. De oorspronkelijke vier assistenten werden na verloop van tijd door hem weggestuurd. Na vier jaar was hij met de schilderingen klaar.
Sixtijnse kapel
Wikimedia Commons
Plafond van de Sixtijnse kapel
Wikimedia CommonsOp het plafond stonden verschillende taferelen uit het Oude Testament zoals de Schepping afgebeeld. De vele dikwijls naakte figuren wekten veel opschudding, maar voor Michelangelo betekende was de menselijke schoonheid een afspiegeling van de hemelse schoonheid, door God geschapen. Bovendien betekende schilderen voor hem niet anders dan beeldhouwen op het platte vlak.
De schepping van Adam, een van de schilderingen op het plafond in de Sixtijnse kapel.
Wikimedia CommonsRuim twintig jaar later maakte Michelangelo nog een groot werk in de Sixtijnse kapel. Op de grote achterwand schilderde hij het Laatste Oordeel: het einde der tijden als God zal oordelen wie naar de hemel en wie naar de hel gaat. Ook deze schildering wekte veel opschudding: een andere schilder kreeg later de opdracht de vele naakte figuren van ‘broekjes’ te voorzien.
Een fragment uit het fresco 'Het Laatste Oordeel'. Michelangelo vond dat hij door zijn opdrachtgevers niet altijd goed werd behandeld. In een tafereel met de martelaar Bartholomeus, wiens huid is gestroopt, heeft hij zijn eigen hoofd geportretteerd.
Wikimedia CommonsSint-Pieter
Intussen waren verschillende architecten betrokken bij de bouw van de nieuwe Sint-Pieter, maar na vele jaren was die nog steeds niet voltooid. Ook Michelangelo werd hiervoor gevraagd: hij ontwierp een enorme koepel boven het gedeelte van de kerk waar zich het graf van de apostel Petrus zou moeten bevinden. Uit respect voor de bouwmeesters uit de Romeinse oudheid heeft Michelangelo de koepel bewust een meter kleiner gehouden dan de koepel van het Pantheon. De koepel kende geen ronde vorm, maar werd ontworpen in de vorm van ellips. Hij maakte de voltooiing van dit indrukwekkende bouwwerk overigens niet mee: hij overleed op hoge leeftijd te Rome in 1564. Aan het leven van een de grootste en meest veelzijdige kunstenaars in de geschiedenis was daarmee een einde gekomen. Zijn lichaam werd bijgezet in een praalgraf in de Basilica di Santa Croce te Florence.
Gravure van de koepel van de St. Pieter in Rome (16e eeuw)
Wikimedia Commons