Jan Amos Comenius
Een gedreven zoeker naar een allesomvattend systeem
Bronnen
Elseviers Wereldgeschiedenis Amsterdam, 1970. Deel 2, hoofdstuk 12 en 14.
Veit-Jakobus Dieterich, Johan Amos Comenius. Baarn, 1992.
Vivat Comenius. Boodschapper van kennis, menselijkheid en tolerantie. Brochure van het Comeniusmuseum te Naarden.
Een animatiefilm van 16 minuten, vervaardigd door Dick Baarsen (1932-2022), over wie Comenius was.
Opdrachten
In Naarden bevindt zich het Comeniusmuseum, met daaraan verbonden het mausoleum waarin zich het graf van Comenius bevindt.
* Oriënteer je via de website www.comeniusmuseum.nl en bezoek vervolgens het museum en het mausoleum.
* Probeer via de indruk die het museum/mausoleum je geeft een beeld te krijgen van het belang van Comenius voor het Europese christendom.
* Maak van je ervaringen een presentatie voor je klas.
Comenius heeft veel betekend voor het onderwijs in Europa. Hij had voor zijn tijd moderne ideeën, zoals het idee om alle mensen alles te willen leren. Zijn voortdurende pogingen om het onderwijs te moderniseren en zo dicht mogelijk aan te sluiten bij de belevingswereld van het kind vonden veel weerklank. Ook zijn er scholen naar hem genoemd en draagt het Comeniusprogramma van de Europese Unie zijn naam.
* Zoek zo veel mogelijk vernoemingen op en ga bij elk daarvan na waarom de naam van Comenius eraan is verbonden.
* Presenteer je bevindingen in een werkstuk.
Tijdens zijn studie in Herborn nam Comenius als tweede voornaam de naam Amos aan. In het Oude Testament vinden we het boek Amos, dat genoemd is naar de gelijknamige profeet. Lees dat profetische boek, zoek naar overeenkomsten tussen Comenius en de profeet, en probeer vast te stellen, waarom Comenius deze tweede naam koos.
Het graf van Comenius in het Mausoleum in het museum in Naarden.
Wikimedia Commons
Portret van Thomas Masaryk (1850-1937), de eerste president van het zelfstandige Tsjechoslowakije. Het portret is geschilderd door de Oostenrijks-Tsjechische schilder Oskar Kokoschka in 1935. Links op het schilderij is de Moravische humanist Comenius te zien. Zowel Masaryk als Kokoschka beschouwden Comenius als hun filosofische leermeester.
Tussen Comenius en Masaryk is op de achtergrond de terechtstelling van Johannes Hus afgebeeld.
Het werk is te zien in het Carnegie Museum of Art, Pittsburgh (VS).