Florence Nightingale
Een gedreven pionierster in de verpleging
Victoriaans tijdperk
Het lange leven van Florence Nightingale speelt zich af in het Victoriaanse Tijdperk. Koningin Victoria regeert over Groot-Brittannië van 1837 tot 1901. Het is de tijd van grote economische vooruitgang door de Industriële Revolutie en de grote inkomsten uit het Britse wereldrijk - het rijk waar de zon niet ondergaat - dat zich uitstrekt van Canada tot Australië en van Zuid-Afrika tot Hong Kong. De adel versterkt zijn positie door veel kapitaal te investeren in fabrieken en handelsondernemingen. De omgangsvormen binnen de adellijke families zijn treffend geschetst in de boeken van Jane Austen, zoals Sense and Sensibility, Pride and Prejudice, en Emma. Florence is hypergevoelig voor de eisen die aan haar als meisje in een gegoede familie gesteld worden. Ze wil zich eraan ontworstelen. Ze gaat borduurwerk haten en voelt niets voor inhoudsloze conversatie. Ze wil uitbreken uit haar milieu en nuttig werk verrichten. Die houding maakt haar niet tot een gezellige dame; ze wordt eerder een bemoeial en een eigenwijze drammer, die met die instelling overigens wel veel voor elkaar weet te krijgen.
De Industriële Revolutie gaat gepaard met het ontstaan van een industrieel proletariaat. In de werkplaatsen en de fabrieken worden de arbeiders uitgebuit. De massa leeft in armoede en de criminaliteit tiert welig. De grote 19e eeuwse schrijver Charles Dickens stelt dat aan de kaak in o.a. Oliver Twist en Zware tijden. Florence Nightingale werkt met Dickens samen om een wet aangenomen te krijgen die regelt dat in armenziekenhuizen dezelfde medische zorg verplicht wordt (met gediplomeerde verpleegsters) als voor de rest van de bevolking. De betreffende wet, die in 1867 wordt aangenomen, is de voorloper van de NHS, de huidige National Health Service, die de zorg in Engeland regelt.
Koningin Victoria - hier op een foto uit 1887 - regeerde over Groot-Brittannië van 1837 tot 1901.
Krimoorlog
De inspanningen van Florence Nightingale in de Krimoorlog van 1854 tot 1856 zijn wereldwijd bekend. Haar positieve werk staat in schril contrast tot de blunders van de Britse legerleiding in die strijd. Hoewel het uiteindelijke doel, het voorkomen van Russische gebiedsuitbreiding rondom de Zwarte Zee, gerealiseerd wordt, is de prijs zeer hoog. Het aantal doden en gewonden is extreem hoog geworden door een aantal zinloze en tot mislukken gedoemde Britse militaire acties. Geen wonder dat het goede nieuws, de reddingbrengende inzet van Florence, in de Engelse media breed wordt uitgemeten. De oorlogscorrespondenten kunnen met verhalen over haar activiteiten het thuisfront opbeuren. De vrouwen van de Britse soldaten zijn haar eeuwig dankbaar, dat zij organiseerde dat de soldij voor een deel naar het thuisfront kon worden overgemaakt.
Invloed
Die bekendheid heeft Florence vervolgens haar hele verdere leven benut om op een breed terrein invloed uit te oefenen. Met die invloed heeft ze het ontstaan van de Engelse verzorgingsstaat gestimuleerd. En internationaal heeft zij Henri Dunant geïnspireerd tot het organiseren van de Conventie van Genève, het verdrag dat hulp aan zieken en gewonden in oorlogstijd regelt. Hieruit is in 1864 de oprichting van het Internationale Rode Kruis voortgekomen. Daarnaast heeft zij ook wereldwijd de stoot gegeven tot het stichten van opleidingen voor verpleegkundigen, waar onder meer op basis van haar Notes on Nursing scholing in professionele ziekenzorg gegeven wordt. Het is ook niet voor niets dat op haar verjaardag – 12 mei – overal de Internationale Dag van de Verpleging gevierd wordt.
Florence verzorgt gewonden in het hospitaal in Scutani tijdens de Krimoorlog (1854-1856).
Wikimedia CommonsSpirituele drijfveren
In de drie delen Suggestions for Thought beschrijft Florence Nightingale haar sprirituele drijfveren. Ze is ervan overtuigd dat God alle mensen geschapen heeft om Zijn orde in de wereld te helpen realiseren. Gods orde houdt volgens haar o.m. in dat de mens streeft naar het verbeteren van de sociale en maatschappelijke omstandigheden, wat vooruitgang voor iedereen mogelijk maakt. Alle mensen moeten daaraan deelnemen, armen en rijken, mannen en vrouwen. Daarom ook dient ieder zijn of haar talenten te gebruiken en moet het ook alle meisjes mogelijk gemaakt worden een opleiding te volgen en een beroep te kiezen. Ze is vóór het vrouwenkiesrecht en vóór het inrichten van crèches. Geen wonder dus dat Florence Nightingale bij de feministische beweging tot één van de voorlopers gerekend wordt.
Ze gaat er van uit dat de verschillende religies varianten zijn van hetzelfde streven: de wereld te verbeteren door goed te doen, door je in te spannen volgens Gods bedoelingen. Zelf blijft ze christen en kritisch lid van de Anglicaanse Kerk. Ze benadrukt dat met de komst van Christus extra aandacht voor zieken en behoeftigen is gekomen. Omdat volgens haar elke mens de plicht heeft sociaal te handelen, mag de verpleging niet overgelaten worden aan religieuze gemeenschappen van nonnen en diaconessen. Zieken- en thuiszorg zijn een taak voor de hele samenleving, waarbij de staat regulerend dient op te treden. Dit is in de 19e eeuw een visionaire opvatting, die uiteindelijk veel aanhang heeft gekregen.
Het graf van Florence Nightingale bevindt zich op het kerkhof van St. Margaret Church in East Wellow, dicht gelegen bij Embley Park.
Queen Victoria Memorial in Lancaster. In de sokkel onder dit beeld bevindt zich een enorm fries met daarin afbeeldingen van beroemde Britten uit de tweede helft van de 19e eeuw, waaronder Florence Nightingale (boven tweede van links).
Wikimedia Commons