V. Jiongjenr, qauwhue qonghok (1945-1953 nii Veh-guec)

Dingxbin u qongw kiw qauwhue siurr Ziudvunw vingwtunx, qapp dirr jenwjingx diongx ee qankow. Hyw qajair! A.D. 1945 nii Veh-guec jap-go, Zidvunw byy diauqnia dauhangg. Jiongjenr liauxau, jurzenn lanw ee qauwhue iarr qonghok. Dairqex dua hnuahiw, qamxsia Siongrder. Dnaxx rair jiong' ixau ee su diac'iaur vaii dirr erbin:

1. A.D. 1945 nii Jap-guec cezi, Zidvunw Qidokqaur Daiuann Qauwtuann jingwsig qaixsanr.

2. Dniuxlyw Qauwhue hogguann Huatkixzinhue jurjip dirr Dailamm Dangmngg, qaudair guanlaii Lamm Daiuann Siong'uiw cuxliw bagjingg ee su.

1) Qyx Qimsingx Bogsux sethuad qycc huathingg Qauwhue Qongvyr. (In'ui Qongvyr dirr 1942 nii Snax-guec hro Zidvunw hib siw tingkanx, qaur 684 hy uijiw. A.D. 1945 nii Singwdanr qycc dui' 685 hy siogkanx.) Vywsia jiamrsii qiyr jyr 'Qonghok Inwsuqiok', au .laii dyrr jiauwqu.

2) Ngiuu Suriongw dui' Siong Uxzirlongg jiapsiu qauwhue ee syxsii, iarr dui' Huanciong jiapsiu Sinlauu Vnerngi dywdngw.

3) Sethuad 1946 nii Jnxiax-guec tauu jit lexvair ee henwqimx jyr Pneoo Suandyrhue limsii voxjorqimx. Iarr cud vyr qoxle dagg qauwhue duiww tuanqauwsux ee tairgu rair hiongr siong.

3. Jinrlat sethuad dirr 1946 nii Jnxiax-guec cesnax, kuix guann Daiuann Qidog Dniuxlyw Qauwhue Jongxhue ee Sionggiruanhue, rair qycc kuix juann Daiuann Jongxhue.

4. Qokk Dionghue qycc kuix. Jingser ixqingx hyxjuanw, Qagi Dionghue dirr 1945 nii Jabzi-guec cesnax singx kuix, Qyhiongg Dionghue Jabzi-guec jap-veh iarr kuix, Lamvo Dionghue qapp Diongvo Dionghue iarr longxx qycc kuihue vanrsu.

5. Lamvo Dairhue qonghok In'ui berdid qycc kuix guanvunw ee Jongxhue, soxiw dirr 1946 nii Zi-guec jap-id diamr Dailamm Dangmngg kuix jiongjenr au derr id huee Lamvo Dairhue. 1943 nii Zi-guec zxic-snax, narr si Lamvo Dairhue jongwsig ee zit, dyrr 1946 nii Zi-guec jap-id, si Lamvo Dairhue qyec uac ee zit. Jitt huee ee Dairhue diac'iaur:

(1) Hur hue zin'uann: bogsux 46, dniuxlyw 37.

(2) Sinx girdniuw: jniar, Ngiuu Suriongw; hxur, Ngg Buxdongx. Sinx suqir: jniar, Lyy Bunhog; hxur, Qiw Unziuu.

(3) Qaixquad Diongyc qapp Luxyc ee juxquanw qruix Lamvo Dairhue. Dirr kacc jinwingg, Diongyc, Luxyc ee Daiuanlangg lixsu ixqingx u cuttauu, dui' Zidzinn ee ciuw jiapsiux Diongyc qapp Luxyc. Qycc iarr sethuad dairliw haurdniuw qapp qing'ingg.

(4) Cniaw suanqauwsux qycc laii Daiuann lamvo jyr qangx.


6. Suanqauwsux qycc laii

1945 nii ee Jap-guec qranx, Bixqog Haixqunx siauwjyr Lyy Ken'ig (K. Dowie, zi-jap nii jingg dirr Damrsuiw Diongyc jyr sensnix) qaur Dailamm tamwtniax qauwhue ee siausid; iarr qongw Buanw Bogsux qapp Sunx Bogsux dirr Kanada, byy quw beh qycc laii. Zen'au dui' Biw Qoniuu ee puex, jiacc jai'ngiaw Limm Qoniuu qapp Do Qoniuu dirr Sumatra hro Zidvunw liac kir qnuaix, suacc siw dirr hiax. Sunx Gnaxqog Bogsux qyxzenn dirr 1946 nii Go-guec qaur Dailamm. Byxhue dirr 1946 nii Cid-guec jap-id dui' London siaw puex qongw u jriab diyc lanw tauu jit dniux ee siausid, dnaxx u pair Buanw Bogsux qapp Bogsuniuu beh singx quer .laii. Inx nng xui qyxzenn dirr 1946 nii Cid-guec qaur Dailamm. Zen'au Biw Qoniuu, Simw Sensnix, Lauu Diongqenx Bogsux qapp Lauu Qoniuu iarr snasuar laii. Dairqex jin' hnuahiw qamxsia Jruw.


7. Qysanx tuandy

Jiongjenr au qycc kuix ee Dairhue, sngr jyr derr veh huee Lamvo Dairhue. Jitt huee ee Dairhue u girquad diyhh jinwhingg qysanx tuandy. Hitt diap, giruann dngdniuu dac'ingr henwqimx uaw nng-cingx kox beh jyr jitt xee huiwiong; iarr u langg jiwguan beh zip snuax tuandy. Qaur 1946 nii Veh-guec cezi, Daiuann Qysanx Suandyrhue u jurjip dirr Dailamm. Huwhuerjiaw: Sunx Gnaxqog, Buanw Hiongjaii, Dann Kuejunr, Cuar Dionggi, Unx Ingcunx, Ngiuu Suriongw, Qyx Qimsingx, Limm Jiaur. Tniax vywqyr qongxx, henrsii u snax-jap gua sia qruix Jruw, vaiwdngg jap gua xui, langgiac iokk sir-cingx. Suar girquad Qysanx Tuandy lamvag rair lenhap jyr jit xee Suandyrhue, m tangx hunkuix. Iarr quatding beh sed Singwceh Haghau qapp Siliauu Sow dirr Huelenn Qangw. Jitt vaiw suizenn si anxnix girquad, danrsi au .laii m jaix anwjnuaw qycc sui' langg qniaa. Lamvo u did diyc Kux Tendingx, Kow luxjaii qapp Lyy Bunhog jit quiw xui bogsux jiamrsii dirr diongvo qapp Vindongx hongbin ee snuade tuandy. Ngg Sowgnoo qapp Goo Diongcanr nng xui sensnix lauxx dirr snuade decc dua uahdang. Ixgua iarr u langg limsii zip snuax tuandy. Qaur au .laii u ditjiwqax Huaii Iokhan Sensnix (Mr. John Whitehorn) dui' Ingqog laii, druar dirr Vindongx dece yc Vai'uanjok ee ue suar jyr qangx. Lun qysanx tuandy ee su, vakvo ee qauwhue soxx jyr ee huanrui qapp qangjog u kacc kuah.


8. Lamvag hab'id qycjaiww qongw kiw

1946 nii Lak-guec qaur 1947 nii Lak-guec, jitt diongqanx u kuix sir huee Lamvag hab'id diuvi uixuanhue dirr Daidiongx Ci. Uixuanhue u junxvi Dairhue ee qiqor hyxser, longxx ngr dirr hab'id ee lo decc qniaa; iarr quatding girdniuw, suqir qapp qokk qiogdniuw ee suanxquw longxx diyhh u snax hxun zi ixsiong ee daupiyr; qycc diongriaur surqnia iarr rair diyhh snax hxun zi ixsiong ee janwsingg. Jex si beh hongjiw lamvo ing je qix ciuw dysowquad. Qycc vakvo ee uixuann tegi derr id, derr zi huee Dairhue ee giruann lamvag rair dongsor, sir-jap duiww sir-jap, qiong veh-jap miaa ee su, lamvo iarr singlok. Suar dring jiauww erbin kuihue: (1) Kuihue derdiamw, Daivag Sinhaghau. (2) Qizit, 1947 nii Veh-guec jap-qauw. (3) Giruann ee luxhuir qapp sidhuir, lamvag qaqi hurdamx. Qizit ixqingx jin' vig, Lamm Daiuann Siong'uiw siaw puex cingxmng inx. Au .laii Vag Daiuann Siong'uiw dirr Veh-guec cezi huedab qongxx inx junxvi bue ven. Zen'au lamvo qycc vikced cniaw inx dikkag dirr Jab'id-guec buew laii kuihue. Vag Daiuann Siong'uiw 1947 nii Jab'id-guec celak huedab, tee cud sinx anr:

(1) Qauwhue jojid --- Siyxhue, Dionghue, Dairhue, Jongxhue.

(2) Jongxhue giruann: Lamvag liongw Dairhue qokk pair giruann jap-zi miaa laii jojid Jongxhue. Ixgua iauxx u quixnarr hxang, narr m si lamvag qinhunx, dyrr si liongw Dairhue hurjig. Sinhaghau ee uirdir rair dirr Daivag, lamvag hab'id laii qing'ingg.

Knuar jitt kuanw ee qingquer qapp sinx teanr, lanw dyrr bingvik.


9. Harlingrhue qapp Lingsiuhue

Jiongjenr ixau, qauwhue did diyc juriuu; sinwgiongw juriuu, tuandy iarr jin' juriuu, duiww vywdy si jin' hyw qihue. Dirr jitt diongqanx u kuix jiongxjiongw ee harlingrhue qapp lingsiuhue.

1) Lamm Daiuann qauwuann cinglenn Harling Lingsiuhue. 1947 nii Veh-guec celak qaur jap-snax, dirr Dailamm kuihue, longxjongw 450 langg laii hur.

2) Juann Daiuann Qidokqaur cinglenn Harlingrhue. 1947 nii Cid-guec zxic-cid qaur Veh-guec celak, jurjip dirr Damrsuiw, 170 gua langg hur hue.

3) Lamvo Tuanqauwsux Siu'iongxhue jurjip dirr Dailamm. Qiqanx jap zit quw, 1948 nii Zi-guec jap-cid qaur zxic-cid, u 81 miaa cutsik.

4) Juann Daiuann Qidokqaur Cinglenn Harlingrhue. 1948 nii Cid-guec jap-go qaur zxic-zi dirr Damrsuiw kuihue, u 1,200 langg cutsik.

5) Sucniaw tuandy qapp luxtuandy Jinwsiuhue, dirr Dailamm kuihue (1950 nii Veh-guec ceid qaur sxamx-id).

6) Tuanqauwsux jinwsiuhue Dniusow dirr Dailamm Sinhag'ngi, derr id huee jap-zi miaa laii jinwsiux; derr zi huee jap-lak miaa. Jitt xee miagiac qokk Dionghue longxx vnee je, iarr jiaxee soxhuir si dui' Qimlingg Sinhag'ngi ee qiqimx did diyc jit-cingx Bixqimx. Ixau e qewsiok qycc kuix.


10. Dailamm Sinhag'ngi jaiww kaivan

Jitt qingx Sinhaghau 1940 nii Qauw-guec celak viwsyw. Au .laii in'ui qokk hongbin ee cuivig, 1948 nii Jnxiax-guec dirr Dauxlak ee Lamvo Dairhue quatding diyhh qycc kuix. Dagg hxang ee junxvi ixqingx ven, 1948 nii Snax-guec jap-lak dyrr qycc kaivan. Ixjingg hy jyr Sinhaghau, dnaxx qaiw cxingx jyr Sinhag'ngi. Buanw Hiongjaii Bogsux qycc jyr ngirdniuw. Dairqex vutjiw quansimx jitt qingx Sinhag'ngi, Lamm Daiuann Siong'uiw quatgi jiong' Snax-guec derr snax lexvair jyr Sinhag'ngi Qiwliamrzit. Dirr hitt zit suantuann Sinhag'ngi ee diongriauwsingr, suar henwqimx jyr Sinhag'ngi ee loring. Buanw Bogsux koxsimx qing'ingg nii vnuar quw; qaur au .laii uirdiyhh sintew ee quanhe dyr .kir. Dairhue dirr 1949 nii Veh-guec zxic-zi dingxvox setlip Ngg Jionghuix Sensnix jyr bogsux, iarr zimrbing ix jyr Sinhak Ngirdniuw. Siysiang Veh-guec zxic-zi hitt zit, Dairhue u kuix Buanw Bogsux laii Daiuann tuandy sir-jap nii jiokhy qiamx songwvedhue; Veh-guec zxic-lak, Buanw Bogsux qapp Bogsuniuu cuthuad quiqog.

Buanw Bogsux sidjai si uixdai ee suanqauwsux. Lamvo jaxdai ee tuanqauwsux kacc je si Vax Bogsux ee hagsingx; danrsi qinrdai ee tuanqauwsux dyrr tangx qongw longxx si Buanw Bogsux ee hagsingx. Ix qapp Buanw Bogsuniuu dirr Daiuann sir-jap nii quw ee qongjig sidjai jinjniar dua.

Ixau haghau naxx kuikuah, hagsingx naxx qetnix. 1952 nii Qauw-guec, qex sed jongqaur qauwiogkyx. (Quanhe haghau ee su, kacc au beh siaw kacc siongser.)


11. Pair huersair sna' cingxanx

Dairsingx ingqaix diyhh qongw lanw Byxhue soxx pair ee digsair Goo Ligjir Qoniuu (Miss J. W. Galt, B. A.), 1946 nii Jabzi-guec zi-jap-veh qaur Dailamm sunsi qauwhue. Iarr qapp Dairhue, Dionghue ee quanherjiaw sna' qnir, tuandat Byxhue ee jixsi, qau'ngua iwqenr. Goo Qoniuu beh dyr .kir ee sii, lanw Dairhue virvan jit der qimxqii qiar ix dyr .kir, qra inx kingwjiog 1947 nii Guarqog Suandyrhue congwsed jit-vah nii qiwliamrhue. Iurqycc 1952 nii Jab'id-guec qranx, Daiuann lamvo duw diyc dua hongtaix (qauwhue sunxsid iokk go-jap-bxan kox, sinwdoo siw nng miaa) liauxau, Byxhue ee digsair Huaii Dighongx Poksu (Rev. Whitehorn, D. D. si jingg Jongxhue ee girdniuw) dirr 1952 nii Jabzi-guec cex qaur Dailamm sunsi. Dairhue Siong'uiw kuihue huangingg, vywqyr qokk vxo ee siausid, suar tniax Huaii Poksu ee jixsi.

Derr qauw huee Lamvo Dairhue 1948 nii Jnxiax-guec jurjip dirr Dauxlak. Banlamm Dairhue pair Huerjingr Jngx Hanrpyx, qapp ixgua snax xui bogsux jyr huersair laii cingxanx. Jex si jin' je nii laii m bad u ee su, qycc si jiongjenr au Diongqog ee qauwhue tauu jit vaiw qapp lanw iuxgidig ee qauvuee. Soxiw dairqex jin' hnuahiw. Au .laii lanw Lamm Daiuann u pair hxur ginrdniuw Ngg Buxdongx qapp suqir Dann Qonghuix nng xui bogsux, dirr 1948 nii Snax-guec kir Ermngg hur derr zi-jap qair Banlamm Dairhue. Qycc dirr 1948 nii Qauw-guec pair hxur girdniuw Ngg Buxdongx Bogsux qapp Sox Jinxhuix Dniuxlyw kir Sojiux, hur derr go qair Dionghuax Qidog Qauwhue Juann Qog Jongxhue. Jex jurzenn iarr siurr hitt vingg ee qauwhue jin' dua huangingg. 1948 nii Veh-guec, Lauu Juxanx Sensnix dairviauw lanw Lamvo Qauwhue qaur Holland hur Poxser Qauwhue ee Jongxhue (World Council of Churches). 1947 nii Jnxiax-guec siongrsunn, Dionghuax Qidog Qauwhue Juann Qog Jongxhue pair Cuar Jiwdingg Poksu qaur Daiuann hongxbun Lamvag ee qauwhue.

12. Cinglenn Tuanker

A.D. 1948 nii Cid-guec, lanw qauwhue ee Cinglenn Harlingrhue jurjip dirr Damrsuiw, girquad diyhh congwsed Cinglenn Tuanker (青年團契 ). Au .laii u did diyc lamvag liongw Dairhue ee unxjunw qapp Suanqauwsuhue ee janwjo, 1949 nii Go-guec cesnax dirr Daidiongx congwlip "Daiuann Qidog Dniuxlyw Qauwhue Cinglenn Tuanker". Qanxdanx qiyr jyr T.K.C. (D.Q.C.) Hitt xee jojid u Cinglenn Tuanker Jongxhue, Dionghue ixqip Donghue. Juandyxsingr tuanker vutjiw uahdang; u T.K.C. Jongxhue ee harlingrhue iacc si cunlingrhue. Qycc iarr u T.K.C. Dionghue ee harlingrhue iacc si cunlingrhue qapp guehlingrhue. Cinglenn dirr qauwhue qex jin' uahdang. Derr id huee T.K.C. Jongxhue Girdniuw Dann Diauqingw Sensnix. Dui' T.K.C. ee congwsed qapp ixau ee qangjog, Bingg luxdig Bogsux jin' cud lat dirr cinglenn ee jixdy.


13. Lamm Daiuann Jongxqanwsu jiurzim

1950 nii Jnxiax-guec buew, derr jap qair Lamvo Dairhue jurjip dirr Sinhingx Qauwhue ee sii, u suanw Ngg Buxdongx Bogsux jyr Lamvo Dairhue ee Jongxqanwsu. Qaur Sir-guec jap-snax hy dirr Taiwvingqingw quxhingg ligsuxdig ee jongxqanwsu jiurzimrsig. Lamvo sir Dionghue ee siongsed voruann qapp laivinx jerje laii hur.

Jongxqanwsu jiurzim liauxau, u sethuad Lamvo Dairhue Surbursow; iurqycc iarr sethuad derr jap qair Dairhue soxx quatgi, jewding tuanqauwsux qonghok. Jongxqanwsu m na dirr Surbursow vanrsu, iarr siwqer vangjan qauwhue jerje kuanw ee qangjog.


14. Setlip luxbogsux

A.D. 1949 nii Snax-guec zxic-qauw, Qyhiongg Dionghue setlip Liw Vangjan jyr Jengimx Qauwhue ee bogsux: 1950 nii Go-guec ceqauw, Qyhiongg Dionghue qycc setlip Janx Siuwhong jyr Kejiux Qauwhue ee bogsux.


15. Nng xui jingg Lamm Daiuann Girdniuw vedser

Derr go huee Lamvo Dairhue Girdniuw Ngg Surbing Bogsux, itsingx dirr qauwhue jyr qangx. Jyr Dniuxlyxqaur Diongyc ee sensnix qiamx siawqamx, jixdy hagsingx ee jongqaur jingsinn jap-veh nii quw. Duiww Pneoo Suandyrhue u digvet jinrlat; duiww juann lamvo ee Juxzid'yc diwir quansimx, huathingg Qauwuann Kywvunw. Ix ee qongjig sidjai jin' dua. 1950 nii Siongrder driaur ix dyr kir anhiyh. Dirr Dangmngg Qauwhue quxhingg jongwsig, anjongr dirr Lamaxknex.

Derr snax huee Lamvo Dairhue girdniuw Dne Kepuanr Bogsux, iarr si itsingx dirr qauwhue jyr qangx. Dirr ix jyr girdniuw ee sijun u sethuad jerje diongriaur ee qongsu; iarr bad jyr tuandy qiogdniuw. Qapp Ngg Surbing Bogsux hiablik kuix tauu jit huee Juxzid'yc qauwuann qangxsibhue. Duiww dirr Qyhiongg qauwhue ee jurdi vutjiw jinrlat; qapp dongjir sethuad kuix Singxsewsia. Dne Bogsux jyr Qauwhue Sinx Vyr ee juxvid, ix ee qongjig iarr sidjai jin' dua. 1951 nii Lak-guec Tnive iarr driaur ix dyr .kir. Anjongr dirr Vindongx qauwhue ee bongrde.


16. Sinlauu Jinxliauu Sow

Dailamm Sinlauu Vnerngi dirr jenwjingx diongx in'ui jiongxjiongw ee indnuax viwsyw. Dnaxx u sethuad dirr 1950 nii Go-guec cego qycjaiww kuix Sinlauu Jinxliauu Sow. Dairsingx qandna' jinxliauu lairkyx ee huanrjiaw, qaur siang hitt nii ee Jabzi-guec did diyc 美國盲人協會 ee uanrjo, dyrr jingsed ganxkyx. Jinxliauu Sow ee soxdniuw si luxisingx Six Bunjuw Sensnix; ganxkyx vxo ee juxzim si isux Limm Gioglinn Sensnix. Horsurdniuw Goo Qoniuu qapp horsu nng miaa, surburuann jit miaa, luxtuandy jit miaa. Kaised qingquer quixnarr nii quw, singjig jin' hyw. Jinxliauu Sow ee dongsurjiaw vutjiw cetbong rair did diyc vnersig ee setvi, tangx hro langg zibngi.


17. Sinx ee suanqauwsux

Derr zi crur Sewqair Dairjenr ixau, tuann dyrliw ee qihue sidjai jin' hyw, u qex sed quixnarr qingx qauwhue iacc si qangxgirsow. Jenwjingx diongx lirjid ee tuanqauwjiaw jiamrjiam laii qycc hogjid; ixjingg ee suanqauwsux iarr quixnarr langg qycc laii. Suizenn si anxnix, iarr iauxquxx jin' kiamr qangx. Dairhue Siong'uiw u siaw puex hro Byxhue, cniaw inx qex pair suanqauwsux lail vangjan. Byxhue u dong'ir, dyrr pair erbin soxx qir jitt quiw xui suanqauwsux snasuar laii Daiuann jyr qangx.

(1) Anx Borliw Bogsux (Rev. Boris Anderson) qapp Bogsuniuu, 1948 nii laii; dirr Sinhag'ngi qapp srunn qauwhue.

(2) Muii Qalenn Qoniuu (Miss Kathlenn Moody) 1948 nii laii, dirr Luxyc qapp Sinhag'ngi.

(3) Muii Logdig Bogsux (Rev. J. D. Mac Tavish), 1949 nii laii; jiamrsii quw dirr Diongyc qapp Sinhag'ngi draur vangjan. (Muii Bogsux si sriok Skotland Dniuxlvw Qauwhue; ix siurr pair kir Buanxjiux. Uirdiyhh jenwjingx, suanqauwsux dairqex diyhh siwsnuar, ix ee Suandyrhue qiyr ix qapp hurzinlangg laii Daiuann.)

(4) Biw Digliw Bogsux (Rev. H. D. Beeby) qapp Bogsuniuu, si 1950 nii laii; dirr Diongyc qapp Sinhag'ngi.

(5) Hy Unhui Qoniuu (Miss C. S. Holmes), 1950 nii laii; dirr Jionghuar Iquanw.

(6) Huaii Iokhan Sensnix (Mr. John Whitehorn), 1951 nii laii; dirr Vindongx jyr snuade ee qangx.

(7) Vec Lerjir Qoniuu (Miss D. Pearce), 1951 nii laii; dirr Sinhag'ngi qiamx duwjog Juxzid'yc qauwjaii.

(8) Liw Unjuu Qoniuu (Miss A. Riddoch), 1952 nii laii; dirr Jionghuar Iquanw qapp Diongvo Dionghue ee qauwhue.

(9) Lann Dairvit Poksu (siauwlenn, Dr. Landsbrough, M. D.) qapp Isingniuu, 1952 nii laii; dirr Jionghuar Iquanw.


18. Huatquix sihingg

Ixjingg u penjer Qauwhue ee huatquix, au .laii u qycjaiww siuqaiw. Derr jap qair Lamvo Dairhue (1950 nii) u simxgi sinx qaixding ee Henwhuad, quijig qapp diaule ee jit vorhun. Hiaxee simxgi bue liauw :ee qautog Uixuanhue qycc simxgi. Uixuanhue dirr 1950 nii Lak-guec zxic-cid qaur zxic-qauw jurjip dirr Sinhag'ngi simxgi bingvik, dyrr teqaux Siong'uiw. 1951 nii Snax-guec ceid qongvor sihingg.


19. Pneoo tuandy uahdang

Pneoo tuandy dui' kaisiw qaur dnaxx (1953) ixqingx lak-jap-cid nii. Dirr derr jap-id qair Lamvo Dairhue (1952) u tniax qnir Pneoo ee hyw siausid: Vowdy si jin' hyw qihue, jerje langg laii sinr dyrliw. 1952 nii Japzi-guec qranx Byxhue pair Huaii Poksu laii sunsi qauwhue ee sii, Pneoo Suandyrhue Dangxsurdniuw Limm Jiaur Bogsux ee vywqyr iarr si jin' hyw tniax. Cinglenn qruix Jruw unrdong ee langg tniax .qnir, iarr pair quixnarr xui bogsux kir ingwuan, dirr Maxqingx dua vowdy jit-vah zit. Hok'imx tuann qaur dirr qokk lirdyw, qokk hniusia. Qyhiongg qapp Dailamm jiaxee Pneqiauu u sed 'Pneoo Suandy Horuanrhue' decc snaqab cud lat.


20. Lamvag hab'id Daiuann Jongxhue

Lamm qapp Vag liongw Dairhue diongqiok jurjip kuix hunwjinr Hiabgirhue, qamxqag Lamm, Vag qauwhue diyhh qycc hab'id. Hiabgi ee qetqiok, dyrr quatding diyhh congwlip Daiuann Jongxhue dirr Lamm, Vag Dairhue ee dingxbin laii lenlok, tongxid ingwvan ee surbu --- Jongxhue si juewqyx ee juxquann, si lamvag ee hab'id; danrsi qokk Dairhue, Dionghue u ix qaqi ee juxquann. Au .laii tog Ngg Buxdongx Bogsux kixjy Lamm, Vag Qauwhue hab'id ee qivunw hong'anr tongquer liauw, jiacc jiong' hitt xee anr qenwgi liongw Dairhue Siong'uiw. Dagg langg junxvi hyxser, dyrr dirr 1951 nii Snax-guec cid hy dirr Daivag Sianglenn singlip Daiuann Qidog Dniuxlyw Qauwhue Jongxhue. Girdniuw, Ngg Buxdongx; hxur, Dann Kuejunr. Suqir, Kow Iuxjaii; hxur, Goo Ingxhuaa. Quewqer, Dann Kaibingg; hxur, Goo laurbingg. Jitt xee Jongxhue ee jojid si qokk Dairhue pair zi-jap miaa bogsux, zi-jap miaa dniuxlyw, Sinhak ngirdniuw, jongxqanwsu qapp suanqauwsux snax miaa qiong sir-jap-go miaa; Lamm, Vag hab'id qiong qauw-jap miaa laii jojid :ee. Jongxhue ee huerqii nng nii jit vaiw, u sed sxamx cxur, sxamx uixuanhue = tuandyrcur, qauwiogcur, surgiabcur. Huatquix, Vuekyw, Singwsix snax xee Uixuanhue. Jitt huee Jongxhue u simxgi qokk cxur qokk uixuanhue ee diaule, qycc iarr simxgi qauwhue Sinwdiau'anr (tog Siyxjox qycc kir jimjiog). Jongxhue girquad jiamrr caixiong Lamvo Dairhue ee Henwhuad qapp Quijig qaur au qrii Jongxhue.

Au .laii Jongxhue ee Siong'uiw u sethuad quixnarr hxang:

1) Diaujingw tongxid tuanqauwsux ee sinhong.

2) Juann Daiuann Tuanqauwsux Jinwsiuhue dirr Damrsuiw kuihue (1951 nii Veh-guec ceid qaur cecid).

3) Kuix Juann Daiuann Juxzid'yc Qauwuann Vuelinghue. Huerdniuu hunx jyr sir soxjai: (1) Damrsuiw (1951 nii Veh-guec ceveh qaur jap-id). (2) Daidiongx (Veh-guec jap-snax qaur jap-lak). (3) Dailamm (Veh-guec jap-cid qaur zxic-id). (4) Urding beh dirr Giogliw kuix, kyxsiyh duw diyc hongtaix, suacc be tangx kuix.


21. Qazip Poxser Qauwlenn qapp Dniuxlyxhue Lenbingg

Daiuann Jongxhue tauu jit huee (1951 nii Snax-guec cecid), u girquad beh qazip 'Poxser Qidokqaur Lenhabhue' (World Council of Churches), qapp 'Sewqair Dniuxlyw Qauwhue Lenbingg' (World Presbyterian Alliance), suar tog Jongxhue Siong'uiw jimjiog, sethuad. Jongxuiw jimjiog liauw u tywdongr, dyrr sincingw qazip. Qyxzenn dirr 1951 nii Veh-guec did diyc Sewqair Dniuxlyw Qauwhue Lenbingg (World Presbyterian Alliance) ee unxjunw. Qycc dirr 1952 nii Snax-guec, iarr did diyc Poxser Qidokqaur Lenhabhue (World Council of Churches) jingwsig unxjunw lanw Daiuann Dniuxlyw Qauwhue qazip.

1952 nii Go-guec qranx, Poxser Qauwlenn (W. C. C.) Dang'ax Jongxqanwsu Maxniqamr (Rajah Manikam) Poksu huhu u laii hongxbun lanw Daiuann Qauwhue. Jerje tuanqauwsux qapp iuxjir jurjip, tniax ix qongw Poxser Qauwhue ee jinghingg, hro lanw vutjiw bingvik.

1953 nii Veh-guec ceqauw qaur jap-qauw, Poxser Qauwlenn derr zi qrii Jongxhue ee diuvi uixuanhue jurjip dirr Suirsurqog, u cniaw Dailamm Sinhak Ngirdniuw Ngg Jionghuix Bogsux kir hur. Ngg Bogsux Cid-guec zxic-cid dui' Dailamm cuthuad, Qauw-guec zxic-lak qycc dyr laii qaur Dailamm. Anxnix lanw Daiuann qauwhue qapp Sewqair ee qauwhue ixqingx u jin' bidced ee quanhe.


22. Qidokqaur Dairhak Dirr Niu York u Diongqog Qidokqaur Dairhak Lenhap Dangxsurhue. Inx u pair Huan Uiliamm Poksu (Dr. W. Fenn) quixnarr vaiw laii Daiuann sircad, qapp jitt vingg ee langg camsiongg girlun. Jimjiog liauw, lenhap Dangxsurhue quatding beh dirr Daiuann qenwsed Qidokqaur Dairhak, rair lanw pair jit langg qapp inx draur sethuad. Lamm Daiuann Siong'uiw pair Biw Digliw Bogsux jit nii quw qapp inx hiablik. Biw Bogsux 1952 nii Qauw-guec kir Bixqog, sir guehzit quw qapp Lenn Dangw vanrsu; dyr lali liauw dyrr diamr Daivag qewsiok jinwhingg. Ixqingx quatding beh qenwsed Qidokqaur Dairhak dirr Daidiongx. Lenn Dangw pair Qad Poksu (Dr. Graham) quer lali juanqangx decc sethuad. Derr jap-zi qair Lamvo Dairhue (1953 nii Veh-guee ) jurjip dirr Dailamm ee sii, Qad Poksu u lali cingxanx, suar suatbingg Dairhak ee su, iarr rair lanw draur hiablik.


23. Tangx dongjingg, tangx qiwliam ee snax xui qoniuu

Dingxbin ixqingx qongw kiw Biw Qoniuu, Do Qoniuu qapp Limm Qoniuu ee su, danxx beh laii qongw inx ee qetqiok.

1) Biw Qonimu (Miss Beattie) 1946 nii qycc lali Dailamm. Dirr haghau qapp qauwhue jyr qangx quixnarr nii quw; au .laii in'ui puawvne, 1949 nii qovutjiongx dyr .kir. Qycc byy quiw guehzit au, 1949 nii Jabzi-guec jap-lak quewsinx dirr Ingqog. Ix druar Daiuann jyr qangx suisi qandna' uaw jap-go nii nardnia, mrquxx hro langg' dua dua junqingr siauwliam.

2) Do Qoniuu (Miss S. E. Mackintosh). Jenwjingx diongx, Do Qoniuu, Limm Qoniuu qapp Lenn Qoniuu 1940 nii Jab'id-guec buew lirkuix Daiuann. 1942 nii Zidvunw jiamwniaw Sinqapyx ee sii, jitt snax xui qonimu longxx dirr hiax ee haghau jyr qangx. Inx qapp Sinqapyx ee Miss Dryburgh jre junn beh siamxvi guihiamw. Vuthing hitt jiah junn hro Zidvunw liac .diyc, dyrr siurr acsangr qaur Sumatra ee dyxsu. Do Qoniuu, Limm Qoniuu qapp iauxx hitt xui Qoniuu siw dirr hiax, jixu Lenn Qoniuu ving'anx dyr kir Ingqog. Do Qoniuu druar Daiuann zi-jap-sir nii quw, ix ee qangx zi-jap nii dirr Luxyc, gauu qawsi inxcua hagsingx. Inx dirr Sumatra huisiongg cicamw; jiahmic qapp iyhpinw jin' byy qraur gxiac. Dairqex ingiongw vutliongg, diddit sanw, diddit sueziok. Do Qoniuu 1944 nii Jabzi-guec zi-jap-cid uirdiyhh kakiwvne quewsinx. Byxhue ee ving'iuw tniax .qnir, jin' siongsimx, dyrr henwqimx jap-veh-bxan kox beh qiwliam jitt snax langg. Qidiongx lak-bxan hro Luxyc kiw hagsingx sioksiar qapp lexvaiwdngg tangx qiwliam Do Qoniuu.

3) Limm Qoniuu (Miss A. Livingston) druar Daiuann u zi-jap-go nii quw. Ix bad druar Jionghuar, au .lali jiacc laii Dailamm jyr Luxsinhak ee haurdniuw, iarr kir cauxde srunn qauwhue, did diyc jiongww hagsingx qapp jixmue ee junqingr. lx siurr liac qaur Sumatra liauxau, puanwvne zibngi jit nii quw, sanw qaur byy langg e zin did ix ee bin. Ix beh kuix ix ee bagjiux diyhh ing ix ee jngxtauu-aw laii vreh; 1945 nii Cid-guec jap-veh vedser. Limm Qoniuu suizenn sinkux luanxziok, danrsi jingsinn uahdang. Mateo zi-jap-veh jniux lorbuew jad "Qycc Guaw zidzit qapp linw dilehh, itdit qaur sewqanx ee lorbuew." Jitt jad si jyr ix jin' dua ee vangjan qapp kuiwlat. Dailamm Sinhag'ngi iarr u did diyc Byxhue ee ving'iuw uirdiyhh Limm Qoniuu soxx henr ee qiwliamrqimx, laii dua qaixdiog ixjingg Limm Qoniuu bad dirr hiax qawceh hitt qingx haursiar. Suar hy miaa jyr "Borlimquanw" ( 慕林館), si rair subo Limm Qoniuu ee bixdig qapp qongjig. 1953 nii Lak-guec qauw hy quxhingg kaiquanw qiwliam denxlew. Jitt qingx jin' cingsongw, laudingw jyr luxsingx ee sioksiar, laukax jyr qauwsig dingxdingw ee loring.

24. Jongxqanwsu Ngg Buxdongx Bogsux cutqog qycc dyr .laii

Daiuann Jongxhue girdniuw, Lamvo Dairhue jongxqanwsu Ngg Buxdongx Bogsux 1951 nii Veh-guec buew lirkuix Dailamm, Jap-guec cex qaur Ingqog. Dirr St. Andrew's College genxqiur, sircad Byxhue ee qauwhue, sriu diyc qokk hongbin dua huangingg. Jitt diongqanx ix u kir Dikqog hur Qokjer Suanqaur Huergi (International Missionary Council); qaur Sueden cutsik Sewqair Sinwgiongw qapp Hiabgirhue (The World Conference on Faith and Order). Au .laii iarr vuex kir India hur Poxser Qauwhue Diong'iongx Uixuanhue (Central Committee of the World Council of Churches). Beh dywdngw .laii ee lo-diongx u kir Singwde sircad; iarr hur Bixqog Dniuxlyw Qauwhue Jongxhue, suar kir Kanada tamr Buanw Bogsux qapp ixgua ee ving'iuw, iarr hur Kanada Dniuxlyw Qauwhue Jongxhue. Au .laii qing'iuu Zidvunw, dirr 1953 nii Lak-guec zxic-lak ving'anx qaur Dailamm, duxduxx hur diyc Sinhag'ngi ee vitgiap denxlew. Ngg Bogsux sidjai u did diyc huisiongg hyw ee qihue. Ix ee bagjiux u hokkir, taunauw u soxx did, tangx qyckacc dua lirig qauwhue. Dirr 1953 nii Veh-guec, Lamvo Dairhue jurjip ee sii, Buxdongx Bogsux u duar Inggog, Vakbiw, Kanada snax xee Dniuxlyw Qauwhue Jongxhue ee hyw ir laii qra lanw cingxanx.

Hurqir:

Ngg Buxdongx Bogsux cutqog jitt nng nii quw ee diongqanx, Dairhue zimrbing Lauu Huagi Bogsux jyr dairliw Jongxqanwsu.


25. Quixnarr dniux ee viyw

Lamvo Dairhue girdniuw, suqir itlamxviyw (1931-1953)

Derr 1 huee A.D. 1931

Girdniuw : Lauu Diongqenx

Suqir: Dann King'iаuu, Oo Jaiwhingx

Derr 2 huee A.D. 1933

Girdniuw : Qyx Qimsingx

Suqir: Ngiuu Suriongw, Pnuax Dyringg

Derr 3 huee A.D. 1935

Girdniuw : Dne Kepuanr

Suqir : Ngiuu Suriongw, Pnuax Dyringg

Derr 4 huee A.D. 1937

Girdniuw : Lauu Jinxhongx, Ngg Surbing

Suqir : Pnuax Dyringg, Ngiuu Suriongw.

Derr 5 huee A.D. 1939

Girdniuw: Ngg Surbing, Dne Kepuanr

Suqir: Ngiuu Suriongw, Lyy Bunhog

Derr 6 huee A.D. 1941

Girdniuw: Ngiuu Suriongw, Six Kunpingg

Suqir: Lyy Bunhog, Jiux Ing'anx

Derr 7 huee A.D. 1943

Girdniuw: Ngiuu Suriongw, Six Kunpingg

Suqir: Lyy Bunhog, Jiux Ing'anx

Derr 8 huee A.D. 1946

Girdniuw: Ngiuu Suriongw, Ngg Buxdongx

Suqir: Lyy Bunhog, Qiw Unziuu

Derr 9 huee A.D. 1948

Girdniuw: Ngiuu Suriongw, Ngg Buxdongx

Suqir: Dann Qonghuix, Lauu Huagi

Derr 10 huee A.D. 1950

Girdniuw: Ngg Buxdongx, Lauu Jinxhongx

Suqir: Lauu Huagi, Dann Qonghuix

Derr 11 huee A.D. 1952

Girdniuw: Lauu Jinxhongx, Ngiuu Suriongw

Suqir: Lauu Huagi, Dann Qonghuix

Derr 12 huee A.D. 1953

Girdniuw: Lauu Jinxhongx, Ngiuu Suriongw

Suqir: Lauu Haugi, Dann Qonghuix


2) Lamvo Qauwhue Tongxqewviyw (1941-1951 nii ee vixqaur)

3) Lamvo Qauwhue 1952 nido qauwser (Jab'id-guec henrjai)

tongxqewviyr


4) Lamvo Qauwhue qapp tuanqauwsux ee tongxqer (1953 nii Qauw-guec hy Qongvyr)

(1) Donghue 104

(2) Jihue 38

(3) Bogsux 61

(4) Qauwsux 12

(5) Tuandyrsux 27

(6) Luxtuandyrsux 6

(7) Jioktog tuandy 14


26. Hueqor jitt quiw nii ee qauwhue

Daiuann qauwhue qonghok, Qauwhue Qongvyr dingg cutsir; Dairhue, Dionghue qycjaiww kuix, suanqauwsux qycc laii. Jex longxx si hyw siausid. Qysanx tuandy, Kecjngx suandy, Pneoo dua tuandy. Jex iarr si hyw siausid. Sinhag'ngi qycc kuix, Cinglenn Tuanker qapp jiongxjiongw ee harlingrhue jin' singrhongw, Vuelingg Tuandy Dui ee uahdang, jex longxx si hyw henrsiong. Diongqog ee qauwhue pair huersair laii, lanw iarr pair huersair kir. Lamvag hab'id, dingsinx jojid; jinwcud haixgua, ganxqair naxx kuah. Lauxlen ee suanqauwsux Lauu Diongqenx Poksu qapp Buanw Bogsux qywlyw qruix qog, hro lanw jin' siauwliam; qauwqair ee guanlyw Ngg Surbing Bogsux qapp Dne Kepuanr Bogsux vedser, hro langg jin' m qramx. Sinx ee suanqauwsux snasuar laii, hro qauwhue kacc u uahkir. Qycc jitt quiw nii ee tongxqer, qauwhue-sxor 127; qaur 1953 nii Veh-guec uijiw, qauwhue ee sowgiac dyrr qetnix qaur donghue 104, jihue 38. Habqiong u 142. Sidjai diyhh qamxsia Jruw. Jiongjenr au jitt quiw nii ee diongqanx, u qenwdiog zi-jap-snax qingx ee sinx vaiwdngg. Taiwvingqingw sinx kiw ee dua vaiwdngg, 1953 nii ee nibuew e uanqangx. Narr anxnix, habqiong jongxsngr dyrr u zi-jap-sir qingx. Dingxbin soxx qongw, u jerje hxang tangx hnuahiw. Danrsi u jit hxang vutjiw diyhh kyxlu ee soxjai, dyrr si jiongjenr au jongqaur kacc juriuu, u jerje qauwpair tuann zip Daiuann. Hueriuw ee diongqanx narr sinwsimx kacc byy kia jai ee langg, jin' kuair siurr iydang. Ixjingg lanw Daiuann Qidog Dniuxlyw Qauwhue, si cincniu qohangg-dogci. Dnaxx cuxkir dyrr m si anxnxi. Soxiw iauwqinw diyhh vue'ngiuw hueriuw, hro inx u Singwqingx ee diwsig qapp sunjingr ee sinwgiongw; qycc erhiauw hunvet sirhuix, jniaa jyr jinsit ee Qidokdoo, ven ven laii qniaa longxjongw ee hyw su. Anxnix qauwhue jiacc e qenqor, sinwdoo jiacc e jinwvo.

"Dui' anxnix, venww Judea, Galilee, qapp Samalia ee qauwhue u ving'anx, did diyc qenwlip, qniaa dairjir qingwuir Jruw, iarr siurr Singwsinn ee an'uir, langgiac naxx qetnix." (Hingduan 9:31)