derrlakjniux

uanjuann dyrdig

derr lak jniux

DERR LAK JNIUX MYLAI CUANX DOSAD SURQNIA KUNTEW EE OG

Qnuaxquiw dirr qidokqaur ee kyhak juxgi/ lixsingr juwgi siqii bag diyc og miaa jingg, kusiasux si qauwhue jojid qongkaix zinrkyw ee zinguann. Inx sriok derr zi dingw qaksig, si jojid qewqor ee siongrr qerjann. Anne ee sinhun/ derui byy lun quewkir/ birlaii, guaw zinruii longxx jin' hac. Kusiaa :ee zimrbu kyxlingg vutjiww jiac lat, kacc je si hisingx/ hongrhenr, mrqycc guaw zinruii, inx soxx vnuaenw ee qaksig, m si zuarr kunwlann --- caixiong qra okmoo qolip, hro henr cud guanhingg ee hongsid laii binrduir okmoo, si jin' digvet/ iong'i tanr jnii ee digkuann.

Mrqycc, itvnuax qauwhue bogsux/ sinhu kiokk byy jiacc hyxun. Inx dirr qauwkux jurbinn srinx-siong/ qauwdngg huergi-diongx/ siarhue-siong soxx duw .diyc ee siaog, m si jiacc cingcyw ee guarhingg, qyckacc si qanquiw/ jiamlai/ sersinn, bylun sinjid zinguann zuarr je aiwsimx/ zuarr quann ee diwhui, longxx diyhh ham' oamr ee og sewlik qaudnii/ hunwjenr. Dansunn singqongx ee qywanr naxjunxx jiamr jiyxsor.

Jitmaw lanw laii qongw jit xee dirr Bixqog siarhue naxx gamm sewvaux siwsnuar kandnii/ inxkiw poxpenr juwir ee og sewlik.

TASK FORCE BARKER

1968 nii snax-guec jap-lak jaiw, Barker digpair vordui cenzip LamUat QuangNgai singw MyLai cuanx vorlok. Jitt xee vordui ee zimrbu si jiphingg denxhingg ee "soxjax" / "siaubet"; ngua jit qxur qongw, si jit dui juanbunn ciaucue UadQiong, narr hro ciaucud, dyrr hen siw byy mia ee Bixqog qundui.

Siongduir Uadlamm derkux qitnax ee Bixqog vordui, Barker ee singqunx u damrvyc qnuaxqongg. Duxx kaisiw jiphingg zimrbu jingg quiw qywguec, inx m bad ngiaa .quer/ byy ham' duiwdik jniawbin qaujenr, qycc gno dac diyc hueluii sxor vaiw. QuangNgai si UadQiong ee dua ngiakux, jurbinn dysor si UadQiong iuqikdui soxx kongwjer. Inx jikqik vangjan iuqikdui, jenwdaur/ huijenwdaur :ee ixqingx qaur jin' lann hunvet ee dervo, Bixqoklangg iamwhin/ byy sinwzim jitt derkux soxu ee Uadlamlangg.

Liogqunx jingdir dan'ui jixcud, MyLai cuanx ee cuanbinn amho/ cangwbih UadQiong, digpair vordui hibang erdangr dirr MyLai huathen Uadlamm vordui. U jit zit tauwjaw tnix puxqngx cud zimrbu qongqig, qui' xee qiogbin kiwser naxjunxx vutjiww qiongg, junxvi suisii beh cutdong, itding e ngiaa ee kutser; inx kaksit singqongx uansingg jit crur zimrbu!

Qycc laii soxx huatsingx :ee, siaw ee langg byy qaiww cingcyw, qandna' jaix, vorvingx lendui jiwjiyw iong qokk jiongw byy qang ee hongsid jankog sathai liauw go~ lak-vah xee huibuxjongx cuanbinn. Qundui kia dirr cuansia mngkauw, giac vorcingr itdit hiongr cuansia-lai kuix cingr; siongrr dua quimoo ee dosad huatsingx dirr MyLai sir cuanx. Hitt zit, qitnax ee qunqnuax marr harling qitnax vorvingx vaikia jit let knuar diyc langg dyrr sauwsia, m quanw hiaxee langg si huibuxjongx jurbinn.

Dosad ensiok qaur derr zi zit tauwjaw, jitt dnxua qiqanx jixu jit xui liogqunx diong'uir sethuad joxjiw tosad. Jitt xee langg si sraiw didsingqix :ee, jiguann sosyh/ huixbet zimrbu. Ix dirr kongdiongx knuar diyc derbin sauwsia henrhongw, hueqix lyc de au, anwsngr suechok Bixqunx tingjiw dosad, mrqycc byy loriong byy langg cab ix, jixhyw qycc vuex kiw .kir, iong busnuawden hoqiyr jongxvo/ dingxqib dniuxqnuax, jiongww langg longxx tniax be zip hni, jit diamw aw dyrr byy quansimx, jixhyw hongwkir, quanw hyw jurqiw ee jitbu.

Siabhiamm jitt vaiw dosad ee Bixqunx zinsor qandna' u qoxqer sowzi, sidjer-siong, kyxlingg go-jap langg kuix cingr; nng-vah-gua langg cinbak knuar jitt dniuu dosad quewdingg. Lanw erdangr qaxsed, dirr jit lexvair-lai, Barker digpair vordui jiwjiyw u go-vah langg cingcyw huan liauw jenwjingx ee juerhingg.

Jaix huatsingx juerhingg, kiokk diam diam byy vyr, virr knuawjyr huanrjue. Dosad huatsingx au ee jit dxangx, Barker vordui-lai suacc byy jit xee iwdoo qiamxqiw dirr MaLai cuanx soxx huatsingx jankog dosad juerhingg. Jaix kiokk byy vyr si huan liauw "amkamr" jue (Ginevra qongiog quiding: sionghai huijenwdaur :ee/ dauhangg ee siongvne digvingx, longxx si jit jiongw jue.)

Surqnia quer liauw nii gua, juann kyr Ron Ridenhour dirr 1969 nii snax-guec drew siaw puex hro sxor xui qokhue girguann, dirr puex-lai siaw cud dosad ee og hing'uii, Bixqog siarhue dairjiongr jiacc jaix MyLai cuanx dosad surqnia ee taubuew. R.Ridenhour vunxlangg m si Barker vordui ee singguann, si aurlaii bad ham' cud jitt xee zimrbu ee quiw xee ving'iuw kaiqangw jaix :ee. Dirr ix likuix qunjid ixau, jiacc siaw jitt dniux puex.

1972 nii cuntnix, liogqunx cambodniuw harling, qun'ix jongxvo jixpair snax xee jingsinn isux josingg uixguanhue, singx bingvik simliw insor, jiamduir genxqiur huathen, tecud qenwgi, hibang duiww jitt lui ee voghingg hongjiw birlaii mair qycc huatsingx, gauw siurling damzim uixguanhue ee juxsik. Mrqycc gunw tecud ee genxqiur huathen virr cambodniuw qirjuat, vokhuee ee guan'inx si kiongxqniax jitt xee surqnia cutpuar, hro jingwhuw cuxqingw pnaiw knuawbin; dirr hitt sii, narr qycc hro jingwhuw jinr jit vo pnaiw sinkir, vutjiw byy sikhap.

Uixguanhue jiamduir genxqiur huathen tecud ee qenwgi e virr qirjuat, siongrdingx nng hxang dairjir. Derr id, zimrhyy kansiap siaog ee genxqiur juxdee, cuthen pnaiw knuawbin si lanbenw :ee, m na hro virr genxqiur ee juxdee zinbut pnaiw knuar, duiww genxqiur zinguann qangrkuanw. Genxqiuwjiaw soxx qiamxgiam :ee si jurqiw ee vunxsingr, cam'uw genxqiur zinsingr og ee zinguann si m si erdangr vangr gua gua, vyxcii ciauzenn? Vutjiw hro langg huaigii. Benw u gibun :ee si, "kyxlingg hamrzip pnaiw sinkir ee cuxqingw" si zinlui qaur dnaxx iuguann byy hxuad huatdenw siaog simlixhak ee guan'inx ji' id.

Derr zi, gunw soxx kyxliongg qitnax siaog surqnia, dirr MyLai cuanx ee siaog vokhingg sii, marr e binrlimm kyhak diwsig vutjiog ee kunwqingw, kacc je si jiyh iyccig jinwhingg jingxqyy quewdingg. Diyhh danw qaur zinlui erdangr ui' kyhak genxqiur huatdenw jit tyr u qraur jadvag ee siaog simlixhak lixlun qicow, jiacc benw hamrzip vin' iyccig ee hamrjnew.

JIT PXANGG LANGG EE OG

Jingg hitt dnxua ee hunsig, harling/ jiphingg/ kuix cingr ee langg, longxx si qywzinn, muixx jit xee qywtew ee hing'uii juewau iauxx si qywzinn ee suanxdik, muixx jit xui cam'uw MyLai cuanx dosad surqnia/ amkamr okhingg ee qywzinn, longxx qaix sriu kenxjig, dyrr lenrr ui'id iwdoo suechok tingjiw dosad/ u iongxkir/ senrliongg ee hitt xui didsingqix qawsuw, marr in'ui ix byy jiong' cinbak knuar .diyc ee kokhingg sniu vanrhuad vyr kiw kir dingxsix, marr yh qongw ix byy jue.

Qaur dnaxx , lanw ee jiaudiamw itdit si "siaog"ee digding qywtew, ham' juadduardysor ee lingrgua jit lui langg by qang; guaw soxx jriw ee "huioklangg". Lanw zinruii jit dyx ced lyc, qeqiamw sniu' buxduanr, juxdniux dua og/ jit diamw aw dyrr byy siaa ee langg, horsiong ji' qranx inqyw quanlenn, lanw diyhh binrduir jit xee bunrdee ; narr qongxx virr sathai go-vah-gua langg juadduardysor kingxding m si siaog ee qywtew, anne soxu cam'uw "dosad surqnia" ee langg, qamxx u kyxlingg cniurr jitt xee kiongxvor jaieh jiacc hiongog? Jin' qanxdnax knuar cud, beh liauxqaiw MyLai cuanx surqnia, lanw berdangr jiong' diongrdiamw qandna' han dirr qywtew siaog/ qywzinn suanxdik. Jitt jniux beh kacc penhiongr kuntew og ee henrsiong, m quanw jerje hongbin ham' qywtew ee og luirsu, iuguann jerjiyw u cax. Qywtew/ kuntew ji' qranx og ee quanhe m si juann sinx ee genxqiur juxdee, simrjiww ixqingx u juanceh digvet qiamxgiam MyLai cuanx surqnia; ceh miaa si "qywtew/ jiptew jikzim : "MyLai cuanx dua dosad (Individual And Collective Responsibility : The Massacre at MyLai)".jitt vunw ceh si dethagqax siaw :ee, m si ui' simlixhak ee qakdo.

Je nii laii, guaw itdit zinruii, kuntew hing'uii jancur viw itvnuax iwliau kacc guansiw/ byy singsik ixgua, inx ee hing'uii mosid ham' qywtew dairliok qang. Uirsniaw anne? Uirhyy kuntew hing'uii kacc byy singsik? Uirhyy simlixhak ee qakdo, kuntew hing'uii sux qywtew ee singsigdo? Ixsiong ee bunrdee guaw byy hxuad huedab, guaw erdangr kingxding, jingwkag ee dap'anr vutjiw jit xee. Ui' jingsinn vnerhak ee gixgenn laii qongw, kuntew byy singsik ee henrsiong qrow liauw sniu' quann! Jex si jerje guan'inx soxx drir ; hunqangx ee bunrdee si guan'inx ji' id.

Hunqangx si kuntew siongrr dua ee hyxcur ji' id. Kuntew erdangr caixiong qywtew dirr haurlut-siong byy hxuad drat qaur ee unrjog hongsid. Tongiong kiwciax qongsix ee guanqangx hunqangx jyr qyqib juxquanw/ setqewsux/ qangqu qanglangg/ jewmoo qanglangg/ singsanxsnuar qanglangg ... dringw, hro jitt qingx qongsix erdangr dairliong singsanw kiwciax. Zinlui qydo ee sing'uac juixjunw uanjuann qenwlip dirr hunqangx ee qicow-siong. Guaw erdangr cuansiaw ceh ee diwsig/ siqanx, marr si guaw si siarhue-diongx jit xee juangiap zinguann, uanjuann i'uaw jyccanlangg/ qihaii qiqangx/ cutvanxsiongx/ cecsiongx, uirr guaw hunqangx soxx diwimr ee. Guaw m si jiong' hunqangx vunxsinx knuawjyr siaog, mrqycc lingrgua jit bin, guaw kiokk siongsinr, liw/guaw soxx uac ee sidai, juadduardysor ee siaog ham' hunqangx bidced siongquanx. Duiww hunqangx vue'iongw sukyw bingven huaigii taiwdo si ganxjingg rair qinw jyr ee qangjog, knuawtai hunqangx ingwqaix py diyc byy sinwzim/ hong'ue simtair.

Hunqangx jiyh diyc uanjuann byy qang simliw qijer ee jit pxangg langg, giac quann kuntew byy singsik, qycc kyxlingg ho'ngg quawlu siaog ui' jitt lairdew sanxsingx, guaw tecud "senrog liongdix ee hunlet" jit quaw simliw qijer. Narr qongxx MyLai cuanx surqnia huatsingx sii, guaw dirr Gorqag duarlauu sec laii sec kir, qniaa uaw kir ham' hurjig jewjy kiwiuu qahuawjex ee juxquanw, damlun ix soxx singsanw :ee jewjy cud huednuaa un qaur Uadlamm/ qycc mng jenwjingx ee dyrdig qawsi/ inx sanxpinw qanwjiab jo qiongg jenwjingx, inx ongxongw anne huee, "or! Dysia liw ee quanced, kiongxqniax liw mng m driyc langg ar! Gunw m si liw soxx beh mng ee vormng. Jiax si qihaii vormngg,teqiong buxkir, byy quatding buxkir ee suxiong hongsid/ iongrdoo, liw qongw :ee si jingwcig bunrdee, liw diyhh qniaa quer duartniax, hitt vingg si jingwcig zinguann ee vanrqongsig." guaw jiauww ix ee qenwgi, tecud qangrkuanw ee bunrdee, did .diyc ee dap'anr kyxlingg si "jiurr guaw soxx jaix, jex kansiap diyc jin' je janbin, m si gunw ee kuanhan erdangr huedab :ee. Gunw quatding jenwjingx qaix anxjnuaw jinwhingg, byy quanw jenwjingx si m si decc jinwhingg. Liw jaix, qunhongx si jiphingg dan'ui, hogjiongg bingrling, juanqiok ee bunrdee si Vehqiongx quatding, m si gunw vormngg ee jitkuann, liw ingwqaix hiongr Vehqiongx dongqiok cingxqaur." anne, bunrdee sag qaur Vehqiongx!

Itdanr qywtew dirr kuntew-diongx vnuaenw liauw juangiap hunqangx ee qaksig, qywtew e jin' qanxdanx jiong' dyrdig jikzim sag hro kuntew qitnax hunrjuw. Anne tuantew m na qra qywtew ee liongsimx siaubet, jingxqyy kuntew ee liongsimx marr ced qaxx jit der jit der cruir ~ ~, hibii qaur byy junjai ee dervo. Qycc laii ee tyxlun, lanw e jiong' itjair texhue jitt jiongw senrog liongdix puawcuir ee jongrhongw . Qanxdanx ee sursit si, zuqyw muixx jit xee qywtew byy hxuad uirr ix soxx kia ee kuntew/ jojid ee hing'uii, didjiab hurkiw jikzim, kuntew lanbenw sitkir liongsimx, diwsuw siaog/ qanjar hing'uii siwqer tnuar. Mrqycc lanw jitt xee lixsiongw li lanw iauxx jin' iauuanw.

Lanw jit bin e qir .did kuntew ee simliw byy singsik, jit bin laii qiamxgiam MyLai cuanx dosad surqnia/ ammuaa jinsiongr jitt nng jiongw bingg-amr horsiong qaujid ee jue. Amkamr byy cniurr dosad hiacc camw/ byy zindy, qidiongx ee cavet vutqyr go-jap vo ciyr vah vo ziiw! Uirhyy jiacc je cam'uw .quer jitt qnia jiacc hiongog ee qywtew, qingwzenn byy jit xee langg sriu liongsimx ee kenxjig, qra jinsiongr qongvyr?

Inxjongg jinsiongr si qniax .langg ee kuntew kimuaa hing'uii, dongsii si siaog ee dingdiau/ inqyw/ hyrduanx ji' id. Qaur bogjingg uijiw, soxx damlun ee itdit si qywtew ee kipenr hing'uii, jitmaw lanw jiong' e qra jiaudiamw he dirr jingxqyy zinlui. Barker ee survingx jiptew siabhiamm inxkamr jinsiongr, inx si kipenr/ byy lauxsit ee kuntew, dirr vunxjniux qetsog sii, lanw simrjiww erdangr duanwding, jiwjiyw dirr hitt quiw nii Uadjenr qiqanx ee Bixqoklangg, marr si kipenr/ byy diaudit ee qokbinn.

Ziamuaa jinsiongr cniurr zimrhyy kipenr/ vehcat ee hing'uii, juxiaur dongrqix longxx si qniahniaa. Kuix cingr/ harling dosad huanrjue ee qywtew, lixsow-dongzenn qniax jurqiw okhingg qongkaix hro langg jaix, itdanr jinsiongr cingcyw, diyhh jiapsiu qunhuad simxpnuar. Mrqycc qyckacc je qandna' cinbak knuar diyc okhingg ee jiongww langg, uirhyy e duiww R.Ridenhour soxx siaw ee "zinqanx siongrr cicamw" ee dairjir MyLai dosad, byy qongw jit qxur ue? Inx dauwdew si decc qniax sniaw?

Lanw siyxquaw sniu jit xe, erdangr liauxqaiw kunjiongr aplik, narr si Barker vordui ee jit hunjuw, qra juerhingg hiongr tuantew ixgua ee langg qongw, su'iaur zuarr dua ee iongxkir! Qongkaix huanrjue sursit ee langg itding virr dah-siong "vuervuan" "bidqyr" ee viauhy. Byy viw jex qyckacc hro langg qniax ee! Bidqywjiaw ongxongw jysiu amwsad, jiwjiyw sriu vaitig. Duiww itvnuax Bixqoklangg laii qongw, virr vaitig ee miarun kyxlingg byy taiww qniahniaa, "jitt xee tuantew tad guaw cud kir, jixiaur qycc qax zip kir lingrgua jit xee tuantew dyrr hyw!" m hyw be qir .did, qunzinn si byy juriuu qax zip lingrgua jit xee tuantew, diyhh danw qaur vingqii muanw jiacc ersaih tewgnow. Dyvingx jue byy kinx, duhuix dongqiok digvet jiauwqor, narr byy, bidqyr :ee dirr qundiongx si byy lo kir ee. Qundui marr e dongrguann qitnax hongsid, kik'ir qionghuar qundiongx kuntew aplik ee lat. Ui' kuntew hordong --- iuqii si qundui tuantew hordong ee quandiamw , Barker ee singguann qywhuad kuntew juerhingg, byy sniaw qiquair; juewau qongkaix juerhingg ee langg, pilo jinsiongr ixqingx m si Barker ee jit hunjuw, byy sriok qundiongx singguann, byy sniaw tangx qniasimx ee.

Guaw hnuaw hnuaw qakcaa, MyLai cuanx dosad quw quw byy virr qiamxqiw qywhuad, lingrgua u qik diongrdua guan'inx. Jex suncuir si guaw iycsniu ee, guaw vingrr byy ham' jitt xee surqnia ee zimrhyy langg qaudamm .quer, mrqycc guaw kaksit ham' hitt quiw nii camqax Uadjenr ee busor qunzinn damlun .quer, duiww hitt dnxua siqanx qundui liuhingg ee quanliam, vitjiw sigsai. Guaw cimx cimx huaigii, Barker ee singguann byy zin jue, qik u kyxlingg jixsi inx m jaix jurqiw ixqingx huanrjue. Inx dongzenn jaix jurqiw bad jyr quer sniaw dairjir, si m si erdangr jingwkag pnuawduan jiaxee hing'uii ee ham'ir/ singwjid, qycc si lingrgua jit huesu. Guaw huaigii, qidiongx jerje langg simrjiww byy zinruii jurqiw soxx jyr ee dairjir si jit jiongw jue. Inx byy zin jue, si byy bingvik qaix zin dycc jit diauu jue.

Uirjnuaxngiu jit xee lixdir ee langg nacc u kyxlingg huan mosad jue, kiokk m jaix jurqiw ixqingx taii langg? Uirsniaw vunxjid byy siaa ee langg, qingwzenn e duiww jurqiw cam'uw dua dosad okhingg, juanzenn m jaix? Jitt xee bunrdee ee hudsimx, lanw aurbin e tyxlun qywtew/ kuntew ji'qranx ee og. Guaw jiauww qywtew ee kxamw-aw , jit janr jit janr tuisag qaur siyw tuantew (Barker digpair vordui), jaiww kokjingx qaur kacc dua kuntew, hunqib tyxlun siaog, sethuad huedab bunrdee.

SINGSIU APLIK

Jap-lak huer hitt nii cunqar, guaw banw driau aurjan cuiwkiw sir kxiw, gecngg lenn tniar go zit/ qycc itdit jingw dua, cuir vreh be kuix,ding ee mic qa byy hxuad, qandna' ersaih tunx liujid/ ingzii jiac ee mic, hueh ee cauwcyx hxenr itdit lauu dirr cuir-lai, byy siauter. Derr go zit, guaw ee IQ qangr qaur snax huer qonglingg, uanjuann ixx jurgnow jyr diongsimx, quair dangx quair saix, kantuax langg'. Guaw hibang jiongww langg longxx dirr guaw sinvnix, suisii suhau guaw, narr u jit diamw aw byy songxkuair, bagsaiw dyrr lenr lyc laii, qui' xee langg utjud/ iubun/ hnuahiw be kiw laii.

Guaw siongsinr giamdiong banrsingwvne/ sintew byy songxkuair jit lexvair ixsiong ee langg, itding erdangr texhue guaw soxx biyue ee qinggiam. Dngqii tongwkow vut'anx ee langg, lanbenw e tewhuar, simliw dywtewlux, singsik zinqeh jit sii suacc byy .kir, venr qaxx iuwdir/ byy kuitauw ; vnertniar/ vut'anx si jit jiongw aplik. Jitt xee jinghongw si iuxqix zinlui jojittew duiww banrsingr aplik ee jurzenn tewhuar.

Sing'uac dirr jenwkux ee qunzinn, dyrr si dirr banrsingr aplik-ha. Suibongw Bixqog liogqunx sethuad jiyh teqiong gulok/ hiuqar ... dringw vangwsangx simjingg hongsid, jinrliong qra Uadlamm jurqunx vordui soxx singsiu ee aplik, qiamw qaur siongrr qe, sidjer-siong, Barker digpair vordui iauxx si dngqii dawkamr dirr banrsingr aplik ee imngiaw-ha. Inx li cur uaw vnuar liap derqiuu hng/ huexsit baiw/ tangtua siwqer/ zuac/ hib/ kunr be anunw/ qycc binrduir jenwjingx ee qydo huihiamw. Kyxlingg jenwhongw m si jin' qiklet/ byy hxuad anwsngr ee iwgua suisii e huatsingx/ anne hro aplik qyckacc dua. Zinlui binrlimm aplik, duliauw tewhuar gua, lingrgua simliw qijer caixcuw hong'ue simtair. Robert Jay Lifton si genxqiur Hiroshima guanjuxdnuaa uac lyc laii ee langg/ dngqii vne huanrjiaw, qra hong'ue simliw qijer qongxx si "jingsinn bavir (Psychic Numbing)" --- zinlui dirr simjniaa tongwkow/ byy songxkuair simqingw zimxsiu be diauu ee jinghongw-ha, e u jurgnow bavir linglik. Jex dyrliw jin' qanxdanx, dng' lanw knuar diyc jit ku sitew, qui' sinkux longxx si hueh/ binrboo virr huixpnaiw/ e qniax qaxx pirpi cuah/ mrqycc narr sixtew dagg zit decc knuar/ siwqer huathen e diyc/ qniax e tingdo jiamrr quanwsir/ simqniax qangr qe; u jit qangx, knuar diyc sixtew suacc byy qamxqag, qniasimx dunrhuar, knuar diyc hueh cabcap dih suacc narr byy knuar .diyc lehh; duiww auwcaur pnri byy/ tongwkow jit diauu sinqingx dyrr be dinxdang .diyc, si amwiwsig jurgnow bavir ar.

Simjniaa-siong jurgnow bavir ee vau'ionglik, henxzenn u hyxcur. Benw huaigii, jitt jiongw iong'unw ee linglik si ui' enxhuar laii ee, tee quann zinlui ee singjunlik, hro lanw dirr vyxcii jingwsiongg ee qamxsiu ha, dyrr si jysiu cicamw kunwqingw, iauxx qewsiok uac lyc kir. Bunrdee si jurgnow bavir ee simliw quewdingg naxjunxx byy kuriuw dighau. Zuqyw lanw dirr vunwsywduix sing'uac, duiww baiw/ auwcaur ee qamxsiurdo dyrr e qangwqe, langg e venr kacc lapsab sniur, marr e siwqer luanrdanr vunwsyr! Narr qongxx uanjuann byy qamxsiu jurqiw singsiu ee koxlan, duiww langg' soxx sriu ee koxtniar marr didun .kir ; buxban tnazinn, m na sitkir jundiong jurqiw ee iwsig, marr be jundiong langg'; qaxsuw knuar diyc :ee, longxx si sixtew, kiokk byy linbinw dongjingg, dyrr e busow-qimwqi kir jansad langg'. Duiww itcer vorhingg(voghingg) m si qra bagjiux kreh kiw laii, dongwjyr byy knuar .diyc, u suanxdik ee duiww mow quaw vorhingg byy knuar .diyc/ byy tniax .diyc, sidjai byy iong'i. Duhuix si langg bin iaxsiur simx, narr byy, jnuaxngiu erdangr qurjai jurqiw duiww jankog hing'uii, simx longxx be dinxdang?

Incuw, lanw ersaih qaxsed, Barker digpair vordui ee singguann, dirr jiac baiw/ kunr be hyxser/ cinbak knuar dongpnua jenwbongg/ siursiongx/ puawsniur ee jenwde jit qywguec au, itvnuax survingx simliw, si viw sing'uac dirr siqanx/ kongqanx-ha kacc byy aplik ee langg, kacc byy singsik/ kacc byy kaihuar/ kacc janvok.

Lanw ixqingx damlun jurluann/ siaog ji' qranx ee quanhe, jurluann si qongw jingwsionglangg tuatli singsik, marr erdangr zinruii siaog si jit jiongw byy singsik ee simtair. Byy singsik ee langg viw singsik ee langg kacc iong'ir qniaa-siong siaog ee lo. Langg m na duiww iuwdongg ee sunjinx inwsiong cimkig, duiww janzimw lingxbin kokhingg qangrkuanw yh be qir .kir. Kyxviw qongxx, zet pudput qra horsinn ee sxit banw driau ee singlenlangg, e virr dongwjyr venwtair/ virr huaigii si siaog :ee, narr si sir huer ginxaw jyr qangrkuanw ee dairjir, kyxlingg e hro duarlangg me, mrqycc kacc e hro langg zinruii ginxaw hnowhenn ziiw; jap-zi huer dua ee ginxaw narr si anne, e hro langg damsimx si dyhh qycngiu.

Itvnuax langg binrduir aplik, e cuthen tewhuar henrsiong, anne lanw si m si erdangr qaxsed, langg u aplik e viw byy aplik/ susongw ee jongrtai-ha, kacc iong'i qniaa hiongr siaog? Uirhyy go-jap ~ go-vah langg ee tuantew, qandna' jiyxsor sriok siaog ee jit qrunn, suacc e huan MyLai cuanx dosad surqnia ee jankog juerhingg? Jiaxee langg si dirr banrsingr aplik ee kuanqingw si guan'inx ji' id. Barker vordui ee qywtew kacc byy singsik, jurzenn viw dirr jingwsingg jinghongw ha ee itvnuax langg kacc siaog. Aplik hro senrliongg/ jingwsiongg ee langg uaw hiongr siaog hitt vingg ijuanw. Jex si jyrsingg janvok siaog ee Mylai cuanx dosad surqnia ee jiongww guan'inx ji' id.

Vixqaur siaog/ aplik ee quanhe au, qycc laii tamwtyw senrliongg/ aplik ee quanhe. Langg qongw jiuxbah ving'iuw si hyw quewzit ee sii, viauxhen qaxx qysiongw singwqed, mrqycc qaur quanqenr sikig, dyrr henr guanhingg. Aplik erdangr ciwtamr jit xee langg si m si liongsen --- jinjniar senrliongg ee langg dyrr si binrduir aplik, marr be byy qor dyrdig/ singsigdo/ qamxsiu. Guaw hro "singwged qysiongw" ee dingrgi si, binrduir tongwkow/ cywvai, byy tewhuar/ dunrhuar guanlaii ee causiuw, iuguann zimxsiu jetbuaa, vyxsiuw zinqeh. Guaw dirr "simlingg derdoo" soxx jriw cud "kyxlingg pnuawduan jit xee langg si m si uixdai, siongrhyw ee hongsid si siurkow ee linglik."

VEN HONGHUAD : LONGXX SI LANGG' M DRIYC

Qywtew m na dirr binrduir aplik sii e sibquanwsingr tewhuar, kuntew kuanqingw marr qang. Narr qongw liw iuxsow huaigii, bongxx quancad sraix-aw hue jibhue/ dairhak dongyc jurhue ee jingqingw. Viauxhen dirr tewhuer ee jit bin, si duiww lingxdyrjiaw binghenw ilai ee henrsiong. Zuqyw jiong' jap-gua xee siyw kuntew jip jywhuew, dairsingx rair jyr ee derr id iauwbu cavutdyx si , jairdniuu ee mow jit ~ nng xui zinsu diyhh kuaiwsog damhu diyc lingxdy ee qaksig. Lingxdyrjiaw ee sanxsingx m si tauwquer lixsingr/ jurqag ee suanxqiw quewdingg, si dirr jurzenn/ byy hxuad kongwjer jurqiw ee qamxjingg/ laii jurr amwiwsig jyrsingg. Uirhyy quewdingg si jiacc qinw/ qanxdanx neh? Guan'inx ji' id, dongzenn si mow quaw langg kacc sikhap damzim lingxdyrzinn/ viw qitnax langg kacc kuriuw lingxdyriok. Mrqycc siongrr qinvunw ee guan'inx duxhyw dywvingw --- juadduardysor qamguan jyr duisuijiaw. Kacc vec qongw, si vindnua jokquair. Duisuii viw lingxdy qe jin' qanxdanx; duisuijiaw byy su'iaur uirr hogjap ee quatcig siongx nauxqinx/ jiaujyx/ quawlu, byy vit'iaur sursenx cik'ue/ singx kuix derr id cingr qingxqyr langg'/ viw duiwdik kacc jaw cud ciuw/ singdamx sitkir zinsimx ee honghiamw/ kia derr id snuar ciongx/siongrhyw huac quer digngiaa.

Bunrdee si duisuii :ee naxx iuwdongg ee qaksig. Muixx jit xee singlenlangg longxx si jurqiw ee juxlangg/ qywzinn miarun ee juxjnaiw, jyr duisuijiaw si jiong' jurqiw ee juxkuann/ jewding quatcig ee singsik diwhui, qaux qaur lingxdyrjiaw ee ciuw-lai, simliw-siong cniurr iuwdongg kyr verbuw, laii uaw lingxdyrjiaw. Ui' jiax jaix, itvnuax qywtew itdanr jniajyr kuntew ee jit hunjuw, jingqamw-siong cuthen tewhuar henrsiong.

Cuarniaw dirliauu tuantew ee simliw isux byy hnuahiw knuar diyc tewhuar henrsiong. Dirliauu isux ee jikzim dirr decc qoxbuw/ qionghuar/ vue'iongw huanrjiaw ee singsigdo. Incuw, isux juxiaur zimbu si binrduir bunrdee/ jitqii huanrjiaw duiww kuntew ee ilai, sethuad hro huanrjiaw singdamx lingxdyrjiaw ee honghiamw, yc erhiauw dirr tuantew kuanqingw-diongx unriong singsik ee kuanlik. Itdanr soxu josingg hunjuw erdangr qinqir muixx jit xee tuantew dogdik ee linglik, hundamx tuantew lingxdyrkuann, dyrr si inxdy singqongx ee dirliauu tuantew. Singsik/ lixsiongw ee dirliauu tuantew si iu' jit krunn lingxdyrjiaw josingg :ee.

Mrqycc juadduadysor ee tuantew m si uirr simliw dirliauu/ qywzinn junjai. Barker ee zimbu si beh taii Uadqiong, m si hunwlen lingxdyrjiaw. Sursit-siong, qundui vunxsinx si uirr qiongxqor tuantew ee lingxdyrjiaw sed ee, dirr vunxjid-siong, ham' dirliauu tuantew ee jongjiw sionghuanw, qunzinn vutqaix u jurqiw ee sukyw/ iwqenr. Qundui ee lingxdyrjiaw m si ui' tuantew suanw cud/ si siongrqib jixpair/ si uikuann ee siongrdingx, hogjiongg si derr id qundui qiwlut. Qunzinn/ lingxdyrjiaw vyxcii erqib/ dingxsix ee uaxjunn quanhe, m na si qoxle/ teciongr, marr si qiongjewsingr ee quiding. Soxiw qundui uirr jiphingg zimrbu, uansingg suxbing, jixhyw dywtewlux, kik'ir qionghuar qywtew duiww kuntew ee uaxkyr.

MaLai cuanx surqnia muixx jit xui qunzinn ee cuxqingw cavutdyx si jinwter liongxlann. Jit bin inx iuguann e qir .did hunwlen qawsi, bersaih siaubyy jurqiw ee liongsimx/ qaix doglip/ singsik ee pnuawduanrlik/ qirjuat huihuad ee bingrling. Lingrgua jit bin, qundui jojid/ kuntew ee kuqnuaw, dongrguann itcer ligliong, hro jingcuw pnuawduanrlik jurjuw/ byy hogjiongg bingrling ee qunzinn, m na pnaiw quer zit/ qankow, qycc qra dir "vuanrgik/ byy siuw quiqiw" ee by.

Zuqyw qundui juantew kongwbing bersaih, qamxx qongxx dyrr byy jiyw sxor ee quiw xee kurvi iongxkir, huanxvue dingxqib ee lingxdy? Sursit byy itding qniaa e tongx. Guaw ixqingx qongw .quer, kuntew/ qywtew ee hing'uii mosid iokliok siy' qang, byy qang :ee, kacc jiyw. Jex si in'ui kuntew si jit xee iuxqitew, naxcniu dan'id sidtew unrjog. Soxui kuntew jurjiblik si ui' qywtew josingg, naxx jit jingxtew, qokk hunjuw qongwhenr cud qywzinn ee lat, jurjib cud jit qrow qiongg/ u lat ee qethablat, hingdong itdir. Jitt qrow qethablat narr siausid, kuntew dyrr vangvnuaa, byy qycc si tuantew!

Jurluann kyxlingg si siongrr qiongg/ u lat ee kuntew jurjiblik; hro kuntew siongrr qiaugno :ee, si siongrr qanxdanx/liongsingr ee jurluann hingsid. Kuntew duiww jojid vunxsinx hongsinn :ee, cniurr singguann duiww soxx sriok tuantew siongrr kiauwtauu qang. Hro guaw jaiwcur qiongdiau, qundui viw juadduardysor ee jojid kacc diauqangx/ sethuad qaqiongg kuntew ee ing'irqamw, siongrdingx tuantew ingiau ee "tuantew jingsinn(Esprit De Corps)" si qundui ciangjai iong ee gixgenn.

"Jewjy digzinn" iamwhin "guaruii kuntew" kyxlingg si vutjiw poxpenr ee kuntew jurluann hingsid. Iuwdongg derr id vaiw yc jojid tuantew/ hingsingg paiwhe, dyrr e liauxqaiw. Narr byy sriok vangpair/ huerdongw dringw kuntew ee langg, dyrr e hro langg ciyr kacc cakuir/ taiww loggnow. Jit xee tuantew narr iauxx bue setding digzinn, jin' qinw dyrr e sanxsingx cud laii. Barker dongzenn setding liauw inx ee digzinn --- Uadqiong, mrqycc Uadqiong/ LamUat qang jit xee joxsenx, nng xee ji' qranx ee cavet cavutdyx hunx be cud. Lanbenw jiong' bogviaux digzinn juanbin syxding juann UadLamlangg. Ngua jit qxur, itvnuax Bixqog qunzinn m na hin UadLamm, marr iamwhin Hanqog/ Zidvunw/ Huiludvinx ... dringw Ajniux langg.

Itvnuax langg zinruii, qiongxqor kuntew jurjiblik siongrr hyw ee hongsid si qikhuad kuntew duiww guarvo digzinn ee hin. Jiong' juwiwlik jibdiongx dirr guaruii tuantew ee kiamwsid/ "juerquar", si kinsangx benw liauw kuiwlat dyrr tiaur quer tuantew-lai ee kiamwdiamw. A.Hitler tongxdi Dikqoklangg e liriong Iutaiwlangg jyr tewsixquiw, benw knuar jurqiw qog-lai ee bunrdee. Qang dyrliw, zi-crur sewqair dairjenr qiqanx, NewGuinea jingjenr singqyw baiw ee Bixqog qundui, jiyh vangr Zidvunxlangg jiongxjiongw okhingg denrngiaw, tequann vordui tuandui jingsinn. Mrqycc unriong jitt jiongw bylun si cud dirr amwiwsig/ diauqangx ee jurluann hingsid, longxx kyxlingg diwsuw siaog. Lanw ixqingx je bin qiamxsi , siaog ee qywtew tauwquer kenxjig/ sethuad huixbet henr cud langg' ee kiamwdiamw ee langg/ dairjir, dypiah jikvi jurqiw/ luersimx kueckiamr ee qokk jiongw hongsid. Dnaxx lanw erdangr knuar .diyc, qangrkuanw huaipy ok'ir ee jurluann hing'uii, jurzenn cuthen dirr kuntew-diongx.

Ui' jiax jaix, huxvai ee tuantew kyxlingg viauxhen cud siongrr siaog ee hing'uii. Jex si "sitvai" sionghai langg ee jurjunx, qycc sriu congwsiongx ee dongrbut ongxongw si siaog/ hiongdok :ee. Mrqycc "sitvai" kiokk erdangr qoxle qenrjuann ee iuxqitew jojid/ jurqnow qiamxtyw/ puepnuar. Siaog ee qywtew dongr be diauu jurgnow puepingg, binrduir sitvai, jerjiyw lanbenw dua sniax me langg'. Jikvi/ cuxhuad vadd langg; jex marr sik'iong kuntew. Kuntew ee huxvai/ kuntew jurgnow puepingg ee ciwqig, longxx e hro kuntew ee ingiau/ jurjiblik sngxsiongx. Sewqair qokk de qokk nilingg jann ee kuntew lingxdyrzinn dirr sitvai sii, dyrr e sringx quann kuntew duiww guarqoklangg/ digzinn ee hin, jiyh jex laii qionghuar kuntew ee jurjiblik.

Qycc dngw laii lanw soxx tamwtyw ee digding juxdee ; liw/ guaw qaix e qir .did Barker vordui duxx kaisiw jinwzip MyLai cuanx jokjenr hingdong sii, itdit viauxhen byy hyw. Qundui dirr jenwdniuu jursiuw jit-qywguec-gua au, iauxx bue ham' digzinn qaujenr quer, digqunx byy jit langg sixbongg, mrqycc Bixqunx sixsiongx zinsor kiokk jiamrr jingqax. Byy dirr derr id snuar taii siw digzinn/ vordui jiongwlingw qamxqag qenwsiaur, qyckacc qiawbang denxkuix lauhueh satzinn. Jitt hxun qitai jniajyr jit qrow knuar byy, kiokk siwqer jauxjngr ee iogbang, jinr jit vo jyrsingg qundui byy sniu jimjiog/ ciongvongx ee hing'uii.

HUNQANGX KUNTEW

Guaw qongw .quer, hunqangx ee jojid u jyrsingg siaog ee quawlu, marr biyue .quer qywtew zuhyy jiong' soxx sriok jit'ui ee dyrdig jikzim, tuisag hro qitnax hunqangx ee siyw ciakiw/ jingxqyy jojid qikir, simrjiww qongw .diyc qywtew dirr kuntew-diongx soxx vnuaenw ee qaksig, jriw cud hunqangx au hingsingg tewhuar henrsiong, duisuijiaw m si uanjingw ee qywtew, hongwkir sukyw/ jurgnow lingxdy linglik ee qaksig, si sohud/ vindnua. Qycc laii, sukyw/ lingxdy byy qycc si jitt xee langg soxx juandiongw/ ix ee jitjig, byy qor jurqiw liongsimx.

Ui' beh kyxliongg hunqangx qywtew, juanw hiongr pingqow hunqanghuar ee kuntew, lanw e huathen luirsu guihiamw lat dirr qidiongx unrjog. Barker vordui si jit xee hunqanghuar ee kuntew, m si uirr tad kaqiuu/ jy juixvar, m si uirr tuantew singjunn singsanw/ siauhuir dadsingg vnevang ... dringw jongjiw sed :ee, qandna' si uirr socue/ huixbet 1968 nii jinwcud QuangNgai singw ee Uadqiong laii borjip.

Itding rair qir lehh, hunqangx si qingquer qydo ee qingxsuanw quewdingg, jin' jiyw gnoxzenn huatsingx/ cinwcaiw hingsingg ee qetqyw ; Gauw jniajyr sinqingx isux, juadduir m si iwgua, si guaw suanxdik damzim jingsinn isux, suanxdigsingr ee uansingg mairhiongr jitt xee juangiap hunqangx qaksig soxx su'iaur ee irvi qongkyr. Qycc jinr jit vo, m na si guaw suanw ziiw; siarhue marr suanw guaw. Guaw dirr qokk jiongw byy qang qaidnua qinglik liauw dyjann kyxgiam, jiacc jaix jurqiw juqeh si m si huhap. Muixx jit xee juangiap kuntew longxx si jurgnow suanxdik/ kuntew taisuanw soxx sanxsingx digding "pinxjiongw". Qongw jit xee le, liw narr kir camqax jingsinn isux huergi, bongxx quancad cam'uw soxu langg ee cingrcah/ qongxue iong giw/ lundiau , dyrr e duanwding, gunw jitt qrunn kaksit si jursingg ittew kox-aw ee langg.

Qycjaiww qongw qingxbu zinguann jitt xee kacc denxhingg ee le. Jit xee langg e jniajyr qingxcad, juadduir m si gnoxzenn. Kixcox, jixsi digding luirhingg/ sniu beh jyr qingxcad ee langg, kir cue jitt jiongw qangjog. Kyxviw qongxx, cutsinx diongx-ha qaijann/ jingsinn kuiwlat ciongjiog/ jikqik/ tuantongw jewiok ee siauwlenlangg siongrr u kyxlingg; m si singwqeh qenwsiaur/ viwsur/ air iong taukag :ee. Jitt xee qangjog dirr singwjig-siong, jit bin unxjunw dirr huatlut-lai henxlo moxjiongw tingdo cimhuan hing'uii, dongsii marr tauwquer jundiong huatlut ee qetqowhuar jojid, kanjer cimliok hing'uii. Incuw, qingxbu qangjog huhap siauwlenlangg simliw suqiuu, jurzenn kip'inw inx jongg .kir. Mrqycc narr dirr siurhun-diongx/ coqii cud zimrbu qiqanx, huathen liauw jitt xee qangjog byy hxuad buanxjiog qywzinn/ ham' qitnax ee qingxcad dongsu dauwdin liauw byy hyxser, anne dyrr e srii driau/ virr qaixpingr, qetsog qniaa jitt diauu lo. Juewau sanxsingx ee, muixx jit hunjuw horsiong kuriuw qydo ee qangrjitsingr, uanjuann ham' huanxjenr siruijiaw/ dairhak ingbunhe hagsingx ... dringw qitnax luirhingg ee kuntew byy qang.

Ui' le laii knuar, huatqag hunqanghuar ee kuntew kurvi snax guanjig. Derr id, huatdenw cud kuntew jurgnow pongwdiongr. Derr zi, iong'i jurluann/ zin jurqiw siongrr diongriaur/ qaxsed qitnax qangrjid ee kuntew longxx m hyw, guaw jiacc si hyw :ee. Derr snax, siarhue itvnuax qingquer jurgnow suanxdik ee quewdingg, pingwiong digding luirhingg ee guanqangx, jiphingg hunqanghuar ee qaksig, cniurr, cniaw kuiwlat coiongw, tuantongw jewiog ee lamsingr jiphingg qingxbu qangjog.

Barker vordui si hunqangx ee kuntew, si uirr ciaucue/ huixbet LamUat QuangNgai singw-lai ee Uadqiong sed :ee. Togjiaw kyxlingg m jaix, diuvi vordui quewdingg-diongx, kansiap liauw busor taisuanw/ jurgnow suanxdik ee quewdingg.

M quanw hitt sii Bixqog zinbinn si virr dingdiaur zibgnow, mrqycc Barker ee singguann cavutdyx m si ui' Bixqog dairjiongr liux kaux-aw cud laii :ee. Siarhue dysor huanxjenwjiaw jiyckauw beh kir Canada/ suanqyr qirjuat hok ving'iac sniabingg, dyrr benw jyr vxingx ar. Sniu beh dypiah jensnuar jokjenr unhypair huanxjenr hunjuw, ongxongw suanw ingwdingx hongsid zibgnow qundui, inx ersaih suanw jinwzip kongqunx/ haixqunx/ huijenwdaur vingjiongw, inx byy guanrir virr dingdiaur zibgnow. Barker vordui ee josingg hunjuw vauquad : kik'ir suanw jenwdaur jitgiap qunzinn/ juxjenr ee siauwlenlangg, qasiong u quaw kyxlingg benw jyr vorvingx ving'iac ee siauwlenn --- mrqycc moxjiongw guan'inx kiokk berdangr piacbenw.

Itdit qaur 1968 nidew, dyrr si qongxx MyLai cuanx surqnia au, cam'uw Uadjenr ee Bixqog vingjiongw cavutdyx longxx si jiwguanrvingx. Kir Uadlamm jokjenr erdangr qongw si busor jitgiap qunzinn ee bixbang, siongrdingx did .diyc hunjiongx/ jokjenr ee ciwqig/ vyxjingr singqnuax-huatjaii ... dringw hyxcur. Dongsii virr dingdiaur zibgnow :ee marr sik'iong dogdig ee jiwguanrvingx jewdo, jixiaur si jiwguan kir Uanlamm ee survingx, cavutdyx erdangr u snax jiongw jiongxle : sui' venwdong jit'ui/ dua hiycqar/ jit vid jiongxqimx. Itdit qaur MyLai cuanx surqnia au, Bixqunx qycc jinr jit vo kokdua qaiwzip Uadjenr jingg, jitt snax xee jiongxle dyrr u huatdo kakvyw qauwgiac ee jiwguanrvingx jiwguan jyr jensnuar bacvniaw.

Erbin beh qongw ee denxhingg zimbut kyxlingg erdangr iong laii qaixsueh 1968 nii ee Bixqog siarhue/ Bixqog qunhongx/ Uadlamm jokjenr ee qundui siyxjox ji' qranx ee quanhe. Lanw qra jitt xee hyrmiaa "Larry" laii jurr Ohio. Ix si cur-lai lak xee ginxaw ee siongrr duarhanr, vaxvah jyh longg/ air limx juiw, maxmah zidjiw quer qaxx jin' tiamw. Larry jurr cingcunqii kiw, henxzinn sing'uac cicamw, 1965 nii duxx quer liauw jap-lak huer, dyrr hro haghau tewyc. Jyr quer quixarr xee limsii kangkuer hiyh-hiyh-tingg-tingg, benxqiongw cri jurqiw, mrqycc tanr ee jnii iuguann byy qraur jihur kiwciax vyxhiamw/ gas, qycc air limx jiuw. 1966 nii jab'id-guec, Larry dirr qa'iujam cniuw langg' virr liac, dongde jingwhuw bingg jaix jitt jiongw langg si siarhue qonghai, kiokk byy guanrir jingqax qnagak ee huanrlangg zinsor/ qadang suewbu hurdamx. Vitqingr, jnii u ziog dngw laii, byy jyrsingg qaiww dua ee sionghai. Derhngx huatngi huatqnuax teqiong nng diauu lo hro Larry suanw: qazip liogqunx/ iacc si qnuaix zip qnax.

Jitt xee aursiok jokgiap dyrr jin' qanxdanx ar! Liogqunx dingborqnuax ham' derhngx huatqnuax qang jit xee vanrqongx duarlauu, duxx su'iaur vorvingx. Larry tniax langg' qongw Dikqog jabow ginxaw siauwlenn qycc suiw, dyrr suanw beh kir hiax. sxor zit au, Laryy singx qaur Missouri jiapsiu qivunw hunwlen, snax lensuar ee qyqib vorvingx hunwlen kywdingg hro Larry huisiongg byy ingg, qinvunw byy siqanx vnir qaulang. Langg jit qaur Dikqog, jinghongw dyrr byy qang ar! Dongde jabow ginxaw kaksit suiw, biwluh marr jin' janw, Larry huwcud ee dairqer marr vutjiw quann, ix siwqer jiyh jnii, byy jaidiau hingg. Dyrr qiamx jyr doppinw singliw, huewguann byy unxding, duarvnuasiongx venwngua byy tingg, suacc hro Larry ee jewbu zuxx tiap zuxx quann. Jap-qauw huer ee Larry ixqingx knuar e .diyc jurqiw birlaii ee hardniuu --- jewkuanzinn duiziog/ simrjiww lyc dang ciuw/ bexbe dogpinw virr qiamxqiw. Larry uirr jurqiw cue diyc cud lo, diam diam likuix Dikqog, jiwguan kir Uadlamm, snax zit lai, dngw laii qaur Bixqog, erdangr dirr Dikqog jyr ee pnaixdai iauxx bue voghuad jingg dyjauw, ix ee simjingg jinjniar qongcaiw! Jap zit ee qawqii hro ix dirr Ohio cur jinrjingg hiangxsiu, u jit vid jnii tangx iong/ cue jaxjingg ee ving'iuw/ cue jaxbow ginxaw sngw. Birlaii hyw-baiw-xeh-hog, longxx byy iauwqinw. Tniax qongw, Uadlamm ee luxsingr viw Dikqog :ee qyckacc belangg, sidliau ee cingr/ cingwjiw, sngw kiw laii itding jin' ciwqig, kuix cingr/ sauwsia Ajiux langg marr si lingrgua jit jiongw jubi.

Guaw byir amwsi, Barker vordui si ui' luirsu "Larry" jitt lui dikqex-aw soxx josingg, kaksit sniu beh jixcud, vorvingngiaa/ Barker vordui m si ui' jit qrunn poxtongx ee Bixqoklangg suiqix josingg ee tuantew ; soxx jiphingg ee zimrbu/ dogdik ee josingg hunjuw, longxx si dirr qydo hunqangx-ha ee sanxbut. Qui' xee vordui ee singguann si qywzinn ee qinglik/ jurgnow ee suanxdik/ Bixqog liogqunx/ Bixqog siarhue soxx qenwlip ee taisuanw jewdo ee unrjog, dirr 1968 nii snax-guec juantew laii qaur MyLai cuanx.

Josingg hunjuw qingquer hunqanghuar ee Barker digpair vordui (qitnax busor ee zinlui tuantew), henwlo cud snax iauwdiamw. Derr id, lanw si m si ersaih duiww hunqangx ee qywtew py diyc kacc u cunqiusingr ee qitai? Vorvingngiaa si jit xee hunqangx ee satzinn tuantew, qidiongx ee qywtew jerjiyw sriu diyc dosad qaksig ee kip'inw, sriu diyc jingxqyy texjer kik'ir inxcua, vnuaenw jitt xee qaksig. Tuantew hunwlen/ teqiong buxkir hro inx vanrenw jitt xee qaksig/ iauqiuu cutsig ee enxcud. Qiwzenn busor guarlik ee tuisag/ janwjo-ha, inx byy quanw cnix-angg ox-vec taii langg/ duiww jurqiw soxx jyrsingg ee duarcyr/ huan ee juerog, suacc be sanxsingx qigdua ee juerokqamw, anne qamxx e qamxqag qiquair? Lingrgua, qoxle/ ciaujiongr zinlui qazip hunqangx ee tuantew, dirr byy jiapsiu diongriaur hunwlen ee jinghongw-ha, iauxx qitai inx ciauuad juangiap lingxhik/ vyxcii kuikuah ee siriaw, qamxx u hac sidjer?

Derr zi, Barker vordui siabhiamm cue langg cutjue ee henrsiong. Suibongw jitt xee henrsiong byy binghenw/ mrqycc juadduir junjai. Juxqag zinbut Larry si jit xee auwkasiaur/ penwjuw/ byy iong'i sanxsingx qangrlixsimx/ ho'ngg gelan :ee/ ix marr si dnajue ee tewsixquiw. Dng' huatqnuax (siarhue) vig inx qazip qundui sii, byy sethuad cuxliw ganxjingg cuthen ee siarhue zinbuu bunrdee/ kiokk si jiong' jitt jiongw huewzinn tad zip qundui, hro Larry jniajyr jenwsinn ee jewpinw, jiyh ix laii jingrhuar siarhue.

Saixlong Larry kir Uadlamm, dongzenn e jinr jit vo hro Larry jniajyr qundui cutjue ee jewpinw. Uirhyy cniurr Larry jitt lui ziaw mahuann/ byy sik'ingr kuanqingw ee langg, vut'ingwqaix dux ix qaur jensnuar jyr samsingx? Zuqyw diyhh u langg siw, uirhyy m hro siarhue qewdat henxzenn kacc qe ee langg "dux taujingg" neh? Guan'inx si harling dosad m si Larry/ m si kacc quann xui ee dniuxqnuax, si jingxqyy Bixqog siarhue. M quanw Bixqog si jnuaxngiu guan'inx harling jinwhingg jitt hxang satzinn hingdong, Barker vordui ee vorvingngiaa taii langg, jixsi jiauww Bixqog ee bingrling ziiw! Vordui ee singguann kyxlingg viw itvnuax Bixqoklangg vipiw/ jenrqud, sursit-siong, kiokk si jingxqyy Bixqog siarhue kik'ir suanw jiaxee langg ter qokqax jiphingg okcog ee dosad hingdong. Ui' jiax knuar laii, vorvingngiaa jixsi ter lanw cutjue ziiw!

Huanxjenr unrdongrsuw nirr, digviet qiwjair jitt xee cue langg dnajue ee henrsiong. 1965 nii, jyxpair diwsig hunjuw kaisiw dua sniax puepingg Bixqog dirr Uadlamm soxx vnuaenw ee qaksig. Suibongw enxqangw/ venrlun/ dua quimoo ee iuhingg itjair qixhingg, mrqycc huanxjenr unrdong jurlaii byy did diyc cauxqinpair ee jicii, itdit qaur 1970 nii jiacc knuar diyc inx qazip. Uirhyy e sanxsingx jit dnxua go dxangx ee qirlii? Qidiongx kansiap diyc jerje guan'inx. Kyxlingg siongrr diongriaur/ siongrr hro langg m jaix ee insor si, itdit qaur 1969 nii, dairliong virr dingdiaur ee Bixqoklangg dirr huijiwguan ee jinghongw-ha, kaisiw virr sangr ongw Uadlamm jokjenr.

Narr qongxx dirr jex jingg muixx jit xui kir Uadlamm ee qunzinn si jiwguan, jitt hxang su be inxkiw juadduardysor Bixqog siarhue dairjiongr ee juwir, sngr habliw. Itdanr m guan cam'uw jokjenr ee hniadi/ verqniaw virr sangr kir jokjenr sii, lixsow-dongzenn e inxkiw Bixqog dairjiongr vut'anx ; jitt sii marr si cauxqinpair kaisiw jicii huanxjenr unrdong.

Bunrdee si, lanw pair cud zinsor ciongjiog/ hunwlen hyw/ qingquer hunqangx ee satciuw, ensiok lak dxangx dua quimoo jenwjingx, mrqycc Bixqog juantew siarhue dairjiongr vingrr byy cinju qaiwzip jenwjingx, duiww jurqiw soxx jaivuee ee satciuw "quwjai inx jyr", erdangr qra hni trad kiw laii, byy tniax dyrr junw .quer, itdit qaur hunqangx ee satciuw longxx byy ar, siarhue dairjiongr jiacc kaisiw singzin jenwjingx ee jikzim. Ixsiong si lanw diyhh binrduir ee derr snax iauwdiamw ; jitt ee sursit marr si lanw iusimx :ee. Ngua jit quxr qongw, duarhingg kuntew jixiaur vangr ling jit sud aw, tingxsing jojid-lai hunqangx ee zinguann qex damrvyc aw, anne jitt xee kuntew dyrr e suiven huan diyc okhingg, simrjiww si jurzenn e huatsingx :ee. Uadlamm ee dosad surqnia si anne, Nazi Dikqog doghai Iutaiwzinn marr si anne. Guaw damsimx, u jit zit ligsuw qycc jaiww ding'enw.

Lanw rair jaix, itdanr congwjy liauw hunqanghuar ee juangiap kuntew, dyrr hingsingg liauw jniawciuw m jaix dywciuw e jinwhingg dycc jiongw hing'uii ee quawlu. Guaw bu'ir qiongdiau, lanw qaix hro hunqangx ee juangiap kuntew uanjuann siausid, anne naxx cniu qniax mic trad diyc kiwqngw suacc mair jiac mic qangrkuanw hyxciyr, mrqycc lanw diyhh liauxqaiw hunqangx juangiap kuntew ee qetqor/ qidiongx amwcangr ee guihiamw, rair hro guihiamw ee tingdo qiamw qaur siongrr qe. Uadjenr soxx inxcua cud ee huanxjenr simjniaa, si lanw suanw qyckacc hunqanghuar ee qundui, srid qakcad jitt xee hingsid soxx kansiap .diyc ee guihiamw. Hongwkir qokbinvingx ee quanliam, pen'air pingr/ cniaw guarqog vxingx, dingxii si qra Bixqog he dirr giamdiong guihiamw kuanqingw. Dairjir quer kir zi-jap-gua dxangx, caixiong jiwguanrvingx ee Uadjenr, ixqingx be qir .did ar, jin' kyxlingg qycjaiww qaiwzip lingrgua jit dniuu guarqog ee qunsu jenwjingx . Jixsi lanw ee qundui jiong' e jit vo jit vo dac jai, ixx jenwjingx iuhir vutduan bohongw ciwcig, byy qaur siongrr buew quankah, juadduir m hro itvnuax Bixqog zinbinn sriu diyc sionghai/ qaiwzip jenwhuew-lai.

Jixu sidsix huijiwguan ee dingvingjer, jiacc erdangr hro Bixqog ee qundui qenrjuann. Qundui vitding dirr qonglingg-siong jiamrr cuhiongr hunqangx, simliw janbin marr jiamrr jyrsingg hunqangx ee kinghiongr, qundui jit diamw aw dyrr byy sinx langg qazip, jixsi vutduan qionghuar vunxsinx guanlaii ee qewdat ziiw! Itdanr jaiww jit cxur tingxsing qundui jojid, e qycjaiww jyrsingg luan taii langg ee surqnia. Sidhingg dingvingjer naxcniurr lap liauw vyxhiamxhui, si jit qnia jiahlat/ tongwkow ee dairjir, mrqycc huijiwguan ee dingvingjer, kiokk si kakvyw Bixqog qundui qenrjuann ui'id hongsid. Quanqenr dirr, zuqyw lanw itding rair u vxingx, dyrr ingwqaix e jyrsingg sionghai; jyr jit xee qogbinn ee jit hunjuw, vutqaix sngxlang jyrsingg dua huixbet ee lat, byy guanrir cinju singdamx jiaxee jikzim. Narr qongxx lanw itding diyhh taii langg, dyrr mair qingw hunwlen cniaxqor laii ee satciuw, qiyr inx ter lanw kir jiphingg hitt jiongw vipiw ee baiw su ar, qycc jiong' qidiongx kansiap diyc itcer janvog huecyx, uanjuann danr duiww taukag au kir. Narr byy, lanw qaix duiww jurqiw soxx qongw soxx jyr ee, jit diamw aw dyrr byy sriu qamxdong; siaog kixguann si qirjuat singzin jurqiw ee jue, jingxqyy qokqax vitding jniajyr luirsu siaog qywtew ee kuntew.

QUNDUI HUNQANGHUAR

Guaw ixqingx tamwtyw, binrlimm jenwjingx aplik ee vorvingx soxx sanxsingx ee tewhuar huanxingr, marr biysueh liauw kuntew-diongx ee qywtew kuriuw tewhuar ee kinghiongr. Qycc laii, lanw qiamxsi liauw siyw kuntew (digvet si cniurr Barker qundui ee jitt jiongw kuntew) ee hogjiongg/ jurluann henrsiong. Jitmaw Lanw ui' jiax cetzip, kaisiw tamwqiur hunqangx ee siyxhingg kuntew/ kacc duarhingg kuntew ji' qranx ee quanhe, jiamduir qidiongx cue langg cutjue ee henrsiong, viauxsi iwqenr. lanw qra jiaudiamw he dirr Bixqog qunhongx jitt xee duarhingg kuntew vunxsinx.

Niqiw zi-jap ~ snax-jap huer, qyqib qunqnuax/ survingx ee jitgiap qunzinn si qundui hudsimx, jojid honghiongr kacc je si iu' jiaxee langg soxx quatding. Qongw sit :ee, jojid jerjiyw diyh'air kip'inw/ sik'ingr ingwdingx zibgnow ee survingx; marr diyhh dirr mow hongbin ham' qokhongvo lingxdy qaijann ee quatcig jauxhiongr sna' jiap'ingr. Qokhongg vordniuw ciangjai ngua langg, ingwdingx zibgnow ee survingx marr l.-laikir-k., qandna' jitgiap qunzinn sixdiongx qiamx nguartiab, ensiok qundui ee jingsinn/ linghunn.

Bixqog qundui dirr mow quaw janbin ee jingsinn qewdat cimuanw uixdai. Qunhongx ee tuantongw/ qiwlut/ lingxdy hongqeh, did diyc itvnuax vecsner ee himsiongw/ air yc ee denxhuan, ingxhiongw tingdo ciauquer qunhongx soxx lixqaiw :ee. Dirr jiax, byy pacsngr tecud qundui jniawbin/ jyr liauw u vnevang ee binrmau, sniu beh qongw quaw sitvai ee qingqiam, laii qiamxgiam kuntew og ee le. Incuw, diyh'air qra diongrdiamw he dirr kacc huwbin ee qundui linghunn/ jingsinn bin.

Zinlui cutsir laii qaur sewqanx, su'iaur jurgnow junjai ee qewdadqamw ; virr langg' su'iaur/ ho'ngg zinrkyw u loriong, si sniwmia junjai qinvunw iauwsor ji' id, ui' jiax cue diyc uahlik/ hixlok ee guanjnuaa ! Narr qongxx byy jit diamw kyxcuw/ byy langg' su'iaur ee juadbangrqamw, si siongrr dua ee cywvai. Taiwpingg singwser qunzinn byy sriu juwbak, ongxongw cniurr qiawsnix :ee, dirr jingwdi texjer ha bongxx cuanxkuir ziiw! Narr si jenwjingqii, uanjuann byy qang lor! qunzinn siwqer sriu langg huangingg, m na si u loriong :ee, qycc si bersaih kiamr ee qaksig; qiawsnix tangg iyy jit xe, venwsinx jyr inghiongg zinbut.

Jokjenr m na simliw-siong buanxjiog jitgiap qunzinn, dirr budjid/ qingjer-siong, marr hro inx did diyc hyxcur. Hyvingg sidai qunzinn qnua'ui si qendangr :ee, byy soxui sringx qnuax qihue/ venjer kyxlingg soksiyw/ zinguann caiqiamw/ simrjiww virr vig qangwqib. Jitgiap qunzinn uirr uicii hyvingg siqii ee budjid sing'uac/ simliw su'iaur, jingsinn-siong ee uahdangrlik diyh'air viw qitnax qunzinn kacc dua, inx diyhh dro quer jitt dnxua byy langg' air cab ee sitbangrqii, itdit qaur dua kuanqingw vut'anx/ hunziauw/ dongrluan, kaisiw jenwjingx jiacc lunn diyc inx qongcaiw/ huathuix vunxlingw ee siqii. Qaur hitt sii, inx ee jikzim jit mee venwngua jerje; jit'ui/ sinsuiw/ hokli/ jiongxqimx sxingx quann qaxx be hur siux ; jiongxvaii/ huijiongx vutduan luixjig. Qunzinn itsii jniajyr jiongww langg juwbakee dua zinbut, inx m na qra jewbu hingg driau, qniaa cud juadbang ee budew cimknex/ qniaa hiongr gorcaiw ee sniwmia. Benw huaigii ee, jitt sii jitgiap qunzinn jniajyr diongriaur ee quanqenr zinbut.

Itvnuax ee jitgiap qunzinn lanbenw didqag/ amwiwsig, hibang/ qitai jenwjingx voghuad. Jenwjingx si inx sidhen/ singjiu jurgnow ee qihue. Huisiongg jiyxsor miasniax/ derui quann ee qunzinn, erdangr singqongx kikhok liauw qionglet ee siyjenr iwliam, jinrlik jingcuw hyvingg. Henrsidbin cniurr jitt lui dionglet qunzinn/ byy virr qongkaix ylyw ee inghiongg, sidjai jin' jiyw. lanw diyhh simvingg-kiwhyy/ byy-uanr-byy-hin/ lixsow-dongzenn jiong' qunzinn knuawjyr juxdniux jenwjingx :ee. Narr m si anne, qamxx m si sniu' tenjinx/ byy hac sidjer!

Jex iwbi diyc Bixqog qundui dirr 1968 nii si jurguan jenongw Uadlamm. Byy huaigii/ byy qinxsin/ byy jamrjad, si hitt sii jitqiap qunzinn poxpenr ee simtair, simrjiww byy itding duiww jongxtongw/ jongxsuling harling kuijenr, qamxqag jin' hnuahiw/ suisii junxvi beh cutdong neh! Jongxsuling vunxlangg marr bad kir qaur Uadlamm, jixling vordui jenr ngiaa/ did diyc qonglyy.

1960 nidai Bixqog qundui ee kyqix si lingrgua jit hxang rair tamwtyw :ee. Quewkir qunhongx byy qiongdiau kyqix bukir, qaur jitt xee nidai kiokk si duiww kyqix --- iuqii si Bixqog kyqix --- ee sinwsimx, drat qaur juanbin hing'ong siqii. Qundui huanxngiar cud jingxqyy siarhue jin' snah sinx qikir setvi/ zinrding u jiaxee jongvi au, banrsu ersaih iuxhau/ qanxdanx singqongx ee henrsiong (simrjiww taii langg marr byy lergua). Sursit-siong, dongsii ee Uadlamm m na virr zinrding si sinsid qunhongx kyqix vixsair ee lixsiongw ciwcikdniuu, qundui vunxsinx marr virr dongwjyr ter Bixqog siarhue genxhuad congwsinx kyqix ee sikdongx kuntew. Anne ee qetqyw : si, Uadlamm is Bixqog lingxhik ee sidgiamrde, dairliong unriong gingxlorqix/ buxkir hertongw/ jingbit jawdnuaa/ singhuar buxkir ; lingrgua jit hxang qetqyw si, lingxbin/ bujingg duiwtai siurhairjiaw, simrjiww knuar inx byy junjai. Qra qaqi qongw, siydiau Uadlamlangg ee, hiongciuw m si Bixqog, si kiwiuu/ hueqix/ jawdnuaa/ ticqacciax/ duiqikpaur ... dringw taii langg vangr huew ee buxkir. MyLai cuanx surqnia si bin duiww bin dosad ciuxhuad, mrqycc guaw siongsinr, kyqix buxkir iong dirr jenwjingx, itding dnersiw zinsingr ee qamxingwdo/ zinjusimx. Kyqix buxkir dirr qahairjiaw/ siurhairjiaw duiwlip sxor nii au, liongsimx jiong' e jiamrr virr siaubet. Guaw huaigii ixx luirsu ee hongsid unriong kyqix, marr e jyrsingg qangrkuanw vutliiongg ee ingxhiongxlik.

Suibongw anne, Bixqog ee kyqix/ qundui ee juangiap qisut/ Bixqoklangg ee diwlingg diwsig ... dringw juanbin puewhap ee qetqyw, kiokk byy loriong. Sewqair siongrr qiongg/ iuxsuw ixlaii byy sitvai quer ee Bixqog, suacc vutkyxsugi dirr Uadjenr pah sux. 1967/ 1968 nii, kaisiw singzin/ zinrbad diyc "Bixqog sitvai" jitt xee quewkir liaursiongw byy qaur ee sursit. Sewqair ciauqib qiongdua ee Bixqog, dongrguann liauw qog-lai itcer kyqix ligliong, qongqig jit xee byy qanggiabhuar/ byy kaihuar, jit pnir pnir aw ee ser qog, qingwzenn pah sux!

Kia dirr derr id snuar ee qundui, sitvai dairsingx ciongx hiongr inx, kaisiw jiapsiu jitt xee berdangr hro langg siongsinr ee sursit, inx rair singx singsiu Bixqog sitvai ee qenwsiauwdai, jyrsingg sitvai ee qiogbin, si jitt dui quewkir m bad sux .quer ee qundui, inx jitmaw viauxhen liauw jin' baiw. Uirhyy quewkir huah juiw e qendangr ee qundui, m jaix sniaw guan'inx rngiuu .byy .kir? Qundui soxx hongsinn ee tuandui jingsinn/ jin' hiauvaix ee tuantongw, tewsig ar! 1968 nicex, MyLai cuanx dosad huatsingx sii ee Bixqog qundui, cniurr jit jiah jursinr buanw buanw ee bingxsiur, hionghiongg huathen virr m jaix ui' dyhh laii ee vah jiah siyw tangtua qa diyhsiongx, qui' singkux tniar diucdiuh, kaisiw huad singwde, dua sniax huachiux, gignaiw pngpngx hauw!

Tniar qaxx dongr be diauu/ siursiongx ee dongrbut digvet hiongbingw guihiamw, si habjingg-habliw :ee. 1968 nicex, Bixqunx dirr Uadlamm derkux iauxx bue hamrzip guihiamw sii, byy sriu jin' dua ee kanjer/ digzinn iauxx bue ui' vakdoxvnix qrongx .laii, Bixqog jurqiw ee inghiongg kiwkair ixqingx tetdew songwsid ar! Qundui ee jungiamm sriu diyc giamdiong vairhai. Guaw itjairr jixcud, siaog kixinx si vutliongg jurluann, dongsii ee qundui duxx decc jiamrr qniaa hiongr siaog. 1967 nidew, huisiongg jurluann ee Bixqog qundui jojid, iong okdok hiqew ee ciuxdnua/ vutkyxsugi ee hongsid duiwhur Uadlamlangg, cud inx jurjunx jysiu jautad ee uanwkuir, cniurr qydo jurluann ee qywtew dirr jurgnow uanbiw hingsiong virr liacpuar au, qenwsiaur dngw siurkir, itcer longxx vutquanw, qandna' beh huixbet "tiaujenr" ix uanbiw hingsiong ee langg qangrkuanw. Dyrr anne, u damrvyc hiamgii qandiap sriu diyc lingdi ; ixqingx byy kuir :ee/ cunx jit sxix aw kuiwsix ee Uadqiong sitew, virr vak dirr buxjongx vordui jenwqacciax aurbin tuax lecc jauw, jenwciax sraiw .quer, hongvuesuax/ tohunw duer decc ngia ngia vuex. Bixqunx qaiwzip Uadjenr sii dyrr junjai hiqew hongkir, jitt sii qyckacc singquann. Suibongw MyLai cuanx surqnia m si ui'id bad huatsingx .quer diongrdua okhingg, guaw marr jinjniar huaigii, hitt sii Bixqunx dirr Uadlamm qokk de soxx huan ee juerog, qamxx qandna' jit qnia ziiw?

Guaw si virr jixpair jiamduir MyLai cuanx surqnia ee simliw janbin, tecud genxqiur vywqyr jiyxsor singguann ji' id. M quanw uixguanhue bingjaix genxqiur ee qetqyw jin' pnaiw virr siarhue jiapsiu, iuguann qongsu qongvan, tecud Bixqunx dirr Uadlamm ee voghingg, ingwqaix ham' Bixqunx dirr qitnax jenwjingx, duiww qitnax digzinn soxx huan ee okhingg, simxjax/ vixqaur/ genwgi. Bixqunx 1899 nii dirr Huiludvinx soxx cikdong ee vogdong qaur 1968 nii MyLai cuanx surqnia ee juerhingg ji' qranx, bunhenr-dingw jit diamw aw dyrr byy qongkaix qiwlok. Lanw si m si beh qaxsed, Bixqunx qinvunw byy dirr Hanqog derkux/ zi crur sewqair dairjenr qiqanx, byy hnuaivar/ vuthuad/ longdok/ hinggik? Jitt xee bunrdee dirr guaw simx-lai jerje gibun. Si m si Bixqunx dirr qitnax jenwjingx marr qangrkuanw hnuaiser/ auxbann, jixvutqyr sidai kuanqingw byy qang, jinsiongr byy qongvyr? Si Bixqunx dirr Mylai cuanx ixgua ee Uadlamm qitnax derkux soxx huatsingx ee voghingg lenjiab ee tingdo, ciauquer liw/ guaw soxx jaix :ee? Iauxx si Bixqunx ee okhingg dirr qitnax derkux kacc jiyw huatsingx? Duiww Ajiulangg/ vehjingxlangg laii qongw, Bixqoklangg si m si kacc jankog duiwtai Ajiulangg?

Zuqyw lanw cue be cud jitt xee bunrdee ee dap'anr, dyrr byy hxuad duiww MyLai cuanx surqnia ,kuntew ee og tetdew liauxqaiw. Jixu caixiong kyhak hongsid, qinqir ligsuw sursit siongser genxqiur, jiacc erdangr cue cud dap'anr. Suibongw genxqiur quewdingg, e duw diyc qisut bunrdee, qycc rair kakvyw tecud bunrdee ee dap'anr au, be jysiu kongwqyr. Dirr lixlun-siong, si jit hxang vutjiw dat did genxqiur :ee; jingwdi qycc si sniaw jinghingg, si lingrgua jit huesu! Gunw dirr 1972 nii tecud ee genxqiur singqyw, siqix byy jin' hyw, guaw ircig jiaxee bunrdee ingxuanw buqaiw, guan'inx m si kansiap dingdingg ee mahuann, si jyr jit xee Bixqog qokbinn ee jit hunjuw, byy guanrir cimzip tamwqiur bunrdee, qniax itdanr henkuix jinsiongr, e jin' pnaiw knuar bin qaur m jaix beh qra bin cangr duiww dyhh kir ee qenwsiauwdai. Lanw qamguan mair binrduir jiaxee bunrdee, byy air qin qirlii qiamxgiam jurqiw/ siarhue. Lanw ee qokqax cangwbih liauw kuntew og ee vunxjid, og ee tingdo qaur erdangr hro liw/ guaw dypiah bin duiww bin quanjiaur jurqiw ee qihue.

1972 nii virr jixpair jiamduir MyLai cuanx surqnia ee simliw janbin, tecud genxqiur, bogdig si beh hongjiw okhingg ixau jaiww huatsingx. Mrqycc gunw ee genxqiur singqyw juanbin virr hiyxquad, guaw uanjuann byy kyhak qinqir laii tyxlun zuhyy irhongg. Juanbin hongsad ee sursit qamxx m si duxx hyw henwcud juxiaur dihongg honghuad? Cingcyw henwcud siaog kuntew!

Zuqyw berdangr byy qundui jojid, anne guaw qenwgi, lanw ee siarhue ingqaix simrdiong kyxlu hro qundui tuatli hunqangx (De-Specializing). Caixiong poxpenr/ qokbinn ving'iahjer, nng jiongw dongsii junjai sidsix. Lanw erdangr qra qokbinvingx venjer dirr henrjunn ee qundui jojid-lai, jiphingg qundui guanlaii ee suxbing gua, marr juanbin tuidong ciokjinr hyvingg ee zimrbu, pixzuu, tiah vinbin kud/ teciongr kuanvyw/ jairjid hunwlen/ zinbinn limsii diongrdua suqiuu. Qundui ee laiguann duliauw caixiong jiwguan/ dingvingx jewdo borjip ixgua, marr erdangr ixx jibhap juann Bixqog cinglenn lamluw ee qokbinn girbu vingjer jyr qicow. Qokbinn girburvingx kyxlingg benw kir jensnuar, kiokk kyxlingg uirr jiphingg qokk jiongw vit'iaur ee zimrbu zibgnow jyr vxingx. Qokbinn girburvingx kacc be jyrsingg qunsu morhiamw juxgi ee ciongqongg, dirr vit'iaur ee jinghongw-ha, kuriuw juanbinrsingr diauwbo/ dua quimoo jongxdongrguann ee iudiamw. Qiwzenn hunqangx tingdo qangwqe ee jitgiap qunqnuax/ surqnuax, dirr taiwpingg sidai iuguann su'iaur jiphingg diongriaur zimrbu, jurzenn kacc be qitai jenwjingx. Beh sidjer jiphingg jiaxee qenwgi, u kanx jit diauu snuar, juanvo longxx dinxdang .diyc ee kunwlando, mrqycc juadduir m si be jyr tihh.

1968 NII BIXQOG SIARHUE

Dongsii Bixqunx naxcniurr gutautnuaw, hnuaivar jongg zip kir Uadlamm. Bixqog jingwhuw qra jitt jiah byy sinhunn ee bingxsiur sangr kir Uadlamm, jairr inx dairviauw Bixqog zinbinn jipquad tingxsingr. Uirsniaw e anne? Uirhyy Bixqoklangg e qaiwzip jitt dniuu jenwjingx/ si'angg ha ee bingrling?

Qivunw-siong, pah jitt dniuu jenr si erbin snax jiongw simtair jyrsingg:

... 1. qiongrsanw juxgi si ham' zinkuann/ juriuu --- iuqii si Bixqoksid binjuw --- horsiong duiwlip, si jit qrow oksewlik.

... 2. Qingjer ciauqib qiongdua ee Bixqog, berdangr tuisag jikzim qaix singx vnuaenw huanxkongr qiongrsanw juxgi ee taudin.

... 3. Bylun si dycc jiongw vit'iaur ee guan'inx/ ui' dyhh kiw laii ee qiongrsanw juxgi, longxx diyhh huanxduir/ dexkongr.

Jurr 1940 nidai buexqii qaur 50 nidai coqii, Bixqog dyrr si iong jitt snax jiongw simtair, laii inwtin qokjer quanhe hingser. Solenn dirr zi-crur sewqair dairjenr jit qetsog, qinxjiap qra Poland/ Lithuania/Latvia/ Estonia/ E.Germany/ Czech/ Hungary/ Bulgaria/ Romania/ Albania/ Yugoslavia ... dringw Dang'aux qokqax uerzip qiongrsanw angsig tongxdi. Qitnax Aujiux qokqax qandna' erdangr kyr Bixqog ee qimjnii/ buxkir/ lingxdyrkuann hong'ue, piacbenw dor diyc qiongrsanw juxgi. Dng' Bixqog juanlik hongsad qiongrsanw sewlik jinwzip sehongx qokqax ee sii, kiokk huatqag angsig sewlik cimzip danghongx, 1950 nii, jingxqyy Diongqog jniajyr qiongrsanw qokqax, jinr jit vo tauwquer Uadlamm/ Malaisea kokdenw cud kir, hingser duiww Bixqog huisiongg vutli, diyhh uercingx qaiwsnuar, uidow qiongrsanw sewlik. Qiongrsanw juxgi jin' qinw tnuawkuix, Solenn vnix :a ee qokqax longxx si. 1954 nii Bixqog jiong' qiongrsanw juxgi knuawjyr jit qrow qiongdua siaog jaieh, duiww juann sewqair jyrsingg giamdiong ee uihiap; hro Bixqog byy siqanx siyw diuduu jit xe, diyh'air jin juanlik dirr quanqenr sikig, vniar snesiw.

Mrqycc bunrdee si, qingquer byy jap-zi dxangx, busor ee jingwqir henxsi liauw qiongrsanw juxgi byy vitzenn si og sewlik. Yugoslavia henxzenn ixqingx ui' Solenn doglip cud laii; dongsii ee Albania marr suanqyr doglip; Diongqog/ Solenn byy qycc si bing'iuw, dendyww jniajyr amwlat ee digzinn. Uadlamm neh? Jixiaur siyxquaw jaix ligsuw ee langg dyrr ersaih huathen, inx ham' Diongqog si quw nii duiwdik. Qinqir Uadlamsuw qiwjair, Uadjenr qiqanx tuidong Uadqiong vuerau ciongjiog ee ligliong, si binjok juxgi ee singdiongw/ dexkongr sidbinn tongxdi ee diauliuu,m si qiongrsanw sewlik ee kokdua. Sursit henxsi, busor horsiong qetbingg ee huiqiongrsanw siarhue qokqax, marr ham' Solenn/ Diongqog qangrkuanw cimhuan zinkuann.

Bixqunx qaiwzip Uadjenr dirr 1954~56 nii ji' qranx, si uirr dexkongr angsig qiongrsanxdongw, qingquer jap-zi dxangx au, camjenr vunxir ixqingx venwjid. Dirr dairjir ee venwhuar qaur jiacc hyxciyr ee dervo sii, Bixqunx ingqaix diaujingw cikliok, tetter likuix Uadlamm ee sii, suacc dendyww ziaw quann jenwsu, kokdua qaiwzip. Jex si sniaw guan'inx? Uirhyy jurr 1964 nii kiw, Bixqog dirr Uadlamm ee jok'uii qyckacc byy hac sidjer/ byy sikhap? Guaw sniu, si vindnua/ jurluann jitt nng jiongw lixiuu. (Uadjenr 1959-1975 wikipedia)

Simtair-siong moxjiongw vindnuarsingr, itdanr hingdong, e byy qor itcer hiongr jingg, dyrr si ixqingx u jin' binghenw jingwqir, marr byy tywhiap. Beh qaixvenr simtair, su'iaur siongdongx dua ee kuiwlat/ tongwkow, qaixvenr ee quewdingg si vutduan noxlik/ vyxcii jurgnow huaigii/ jurgnow puepingg ee simqingw/ singzin itdit jurzin driyc ee sniurhuad kyxlingg u cywgo. Mrqycc simlai kaisiw jinwzip gignaiw jongrtair, jitt jiongw jubi sidjai jin' qankow; lanw e venr qaxx sirhui lann zin, m jaix qaix anxjnuaw kacc driyc. Jitt sii si lanw kia dirr simx kangx/ tanxvec/ byy penqenr ee simliw jongrtair, jiacc erdangr jinr jit vo vutduan hagsip/ singdiongw. Jixu kngr dirr guihiamw ee cnegii jongrtair, jiacc e u linglik drat qaur qyckacc sinx/ suiw ee ganxqongx.

Lanw kyxlingg ersaih qra MyLai cuanx surqia huatsingx sii, quanxliw Bixqog ee L.B.Janson jingwhuw, knuawjyr vindnua/ air hongsinn ee jojid, inx cniurr juadduardysor vinghuann ee qywtew, m na byy jitqii, marr byy noxlik vyxcii " vutduan jurgnow huaigii/ jurgnow puepingg ee simqingw", dendyww zinruii quewkir zi-jap dxangx huatdenw hingsingg ee "qiongrsanxdongw angsig jaieh uihiap" ee simtair, iauxx sik'iong. M quanw jingwqir decc qongw, jitt xee simtair ixqingx sriu diyc jitgii, inx marr m cab. Narr m si anne, inx jiong' binrduir dingsinx sukyw jurqiw simtair ee koxcow/ qanlann kunwqingw. Bagjiux ngx kiw laii naxjunxx sniaw longxx m bad qaixvenr .quer, qanxdanx/ singxsu/ kacc hyw ingwhur.

Qaur jitmaw uijiw, lanw bad tamwtyw "jiauww quanwle" ee vindnua/ dairjir ixqingx quewkir ee simtair. Lanw qycjaiww laii simxjax jurluann ee lunrdee, quanwsir jiong' jurqiw ee simtair dingxii qywzinn. Narr qongxx vadd langg duiww guaw ee simtair je ue puepingg, dyrr e qamxqag jitt xee langg si decc puepingg guaw vunxlangg/ zuqyw jingwsit guaw u jit hxang quanliam byy jingwkag/ anne gauw jitt xee qywtew vunxsinx dyrr si jitt xee cywgo/ qywzinn uanbiw hingsiong naxcniu uaxqaiw driau ar. Qywtew/ qokqax e qowsiuw qu ngiu, m na qaixvenr diyhh cud dua kuiwlat, marr e jurluann hro lanw byy hxuad siongxsiong jurqiw quanliam sniurhuad qingwzenn si cywgo ee; inx ithiongr zinrding jurqiw longxx si driyc ee. Itvnuax langg dirr viauxbin-siong qongxx hyw tniax, jurqiw si cywgo: ee/ mrqycc simlai zinruii jurqiw ingxuanw si driyc ee; iuqii si siarhue derui quann/ u miasniax/ u kuanser au, qyckacc binghenw. Dyrr si jitt jiongw jurluann simtair dirr Uadjenr hing'uii cionghunx viauxhen cud laii, camgirguann William Falbright jriw cud "kuanlik ee gnorban (The Arrogance Of Power)".

Dng' jingwqir henwcud ganxjingg sii, itvnuax langg ongxongw erdangr zimxsiu jurluann tnuar cud ee siongtniar, singzin jurqiw kaksit u qaixvenr ee vit'iaur, siujniar jurqiw ee qenwqaiw. Jingxqyy qokqax jurluann ee tingdo kyxlingg cniurr mow quaw qywtew, ongxongw ciauquer itvnuax jingwsiongg ee huanruii, narr si anne, hitt xee qokqax dyrr si jinjnair jingwqir puu cud dirr bagjiux jingg, iauxx be dingsinx jurgnow diaujingw, dendyww sethuad huixbet jingwqir. 1960 nidai ee Bixqog dyrr si jitt xee le. Dng' Uadlamm qiogser henwcud dirr Bixqoklangg ee binrjingg, qongxx Bixqog ee sewqaiwquanx cywgo, Bixqog qunlik iauxx u lat ee sii, m na byy huanxsingw simxjax quewkir, suacc qniaa dywvingw lo, kaisiw pywhai Uadlamm qiogser, simrjiww iwdoo taisiw soxu ee Uadlamlangg.

Jex dyrr si siaog. Guaw duiww "siaog" lyc ee siongrr qanxdanx ee dingrgi si, "iho/ vyxjunn qywzinn vnertair jurgnow uanjingw, unriong kuanser huixbet tnazinn". Bixgog ee qiongrsanw juxgirquanx ixqingx quewsii, henxzenn byy hac sidjer/ byy qycc sik'iong, si Bixqog vnertair jurgnow ee guan'inx ji' id. Dng' Bixqog soxx hucii ee NgoDinhDiem jingwkuann sitvai, Bixqog uirr beh huanxjer Uadqiong kokdua, paiwcud "qowbun" , setlip "jenwliok siyw cuanx", teqiong dua quimoo ee qingjer/ qunsu uanrjo, qui' xee longxx bedbyy .kir, soxx henxsi cud ee, si jingwcig liqingx/ cywgo, m na byy qingjingr jingwcig, qycc huatdong juanbinrsingr jenwjingx, uirr iho vnertair jurgnow ee uanjingw; lanw m guanrir singzin 1964 nii ee siyw sitvai, dendyww kokdua jenwsu, byy qor Uadlamlangg ee sniurhuad, hisingx inx laii jingwbingg jingwcig byy cyr. Jingjenr ee diongrdiamw m si uirr Uadlamlangg ee hokli, si beh jingwbingg Bixqog uanbiw byy kiamwdiamw, iho Bixqog ee "jungiamm".

Qongw laii qiquair, Jason jongxtongw/ jingwhuw jerjiyw jaix jurqiw jyr liauw oksu, narr byy, jnuaxngiu juann si hosuad? Jason jongxtongw kaisiw hongjar VakUat, 1964 nii singquann jenwjingx, simrjiww venjip jiyckauw, qongzenn jawpenr, hro qokhue tongquer Yokohama quatgiranr, jiyh jex qokhue byy su'iaur jiauww henwhuad soxx quiding :ee, jingwsid suanjenr ee sniabingg, Bixqog jongxtongw dyrr erdangr caixcuw jokjenr hingdong. Suar lyc laii, kaisiw "jiyh" jnii jyr jenwjingx huiwiong/ ciauu vadd hxang qewue hong'anr ee juqimx laii iong/ qiongjer kraur lenvangx jitguann ee sinjux, jyr " liabjig jewqngr". Anne Bixqog dairjiongr byy su'iaur jingqax suer, byy qamxsiu diyc jenwsu singquann soxx jyrsingg ee hurdamx.

Lanw itjair qiongdiau " jurkix-kizinn", in'ui kipenr si siaog ee dongrqix/ siongrdingx. Lanw zinruii mow langg siaog, vorhun guan'inx si inx qongw vehcat. Jason jongxtongw henxzenn byy guanrir Bixqoklangg juanvnuaa liauxqaiw ix ixx Bixqog dairjiongr ee miargi, dirr Uadlamm soxx jyr ee dairjir, ix bingvik jurqiw jiongbuew be did diyc Bixqoklangg ee unxjunw. Ix kipenr suanxbinn jitt hxang su, m na siaog, marr zinruii byy kamr bersaih tihh, ix qakcaa jurqiw huan liauw juerhingg ee jingwqir.

Mrqycc narr jiong' dongsii jiongxjiongw ee okhingg uanjuann quijue Jason jingwhuw, m na si jit hxang cywgo, zircniaw si jit jiongw duar siaog iwbi ee tuisiar qiongven. Lanw rair mng, uirsniawmic Jasong jongxtongw erdangr muatnix-kamwhaiw, qra lanw penr qaxx sec linlongx? Uirsniaw lanw ersaih iongzimw dngqii ho'ngg penr? Qisit m si dag'ee langg longxx hro ix penr .kir, qig jiyxsor binjiongr byy zuarr quw dyrr huathen inx virr muakamr ar! Qokqax qinvunw decc jinwhingg "siaog janzimw ee pnaixdai". Uirhyy juadduardysor ee Bixqoklangg be siurkir/ hunwno/ kiw gii? Simrjiww duiww Uadjenr ee singwjid jit diamw aw quanced dy' byy?

Lanw jaiww binrduir zinsingr ee vindnua/ jurluann ee lunrdee. Siarhue dairjiongr u jurqiw ee zidjiw rair pacsngr, vixzuu, muixx jit zit uirr qangjog jauxjongg/ bre sinx ciax/ iucad cur/ ginxaw tagceh jiapsangr. Cirbinn hnuahiw hro jingwhuw "jyr inx qaix jyr :ee", juadduardysor ee kuntew hunjuw janwsingg jiyxsor langg lingxdyrkuann. Jixsi Bixqoklangg sniu' gong/ bongr, suacc byy cingcnew, qycc bakziamw diyc Jason jongxtongw ee jurluann; jurzin Bixqog ee simtair/ jingwcig itding byy kyxlingg tutcee; Bixqog jingwhuw itding jaix inx ee jikzim, jingwhuw qamxx m si zinbinn qingxsuanw cud laii ee? Jurzin Bixqog jingwhuw vitzenn gauu/ senrliongg/ singsit/ qongjniar, inx longxx si itliuu binjuw texjer-ha ee sanxbut, dongzenn byy kyxlingg huan dua cyr; simlai anne sniu : jixiaur si lanw ee jongxtongw/ juanqax/ jingwhuw borliauu, inx zinding sik'iong Uadlamm ee quatcig, itding jingwkag, lanw qamxx m si sewqair siongrr uixdai ee qokqax/ lingdyjuriuu sewqair?

Juantew qokbinn unxjunw jurqiw kinsangx/ qongzenn sriu penr, dingxii cam'uw Jason jongxtongw ee og. Kipenr/ jiangxquanw kuanlik je nii ee Jason jongxtongw jingwhuw inxqamm diyc ee siaog, didjiap vangjan liauw hiqew/ cuarcaux ee kiwhunx/ Bixqog jursiuw Uadlamm qiqanx dor qaxx qui' siwqer siaog kiwbi, jiacc u MyLai cuanx dosad ee huatsingx. Barker vordui simrjiww duiww jurqiw hitt zit siauxqongg ee dosad byy qamxqag m driyc ngiu, surqnia huatsingx au ee 1968 nicex, Bixqog qingwzenn jit diauu sinqingx dyrr byy qamxqag m driyc, jitt ee cacyr/ besid, dang qaxx byy iyc rix ee dervo.

GUAW BEH AIR LIW EE MIA

Lanw diyhh tecnew jurqiw, Bixqog qandna' si jit xee kuntew, m si juantew. Jingwkag qongw, Bixqog si juann sewqair jerje jingwdi kuntew (qokqax) ji' id ; zinlui vunxsinx marr qandna' si derqiuu-siong, dyjiongw singbut ji' id, beh qiongdiau jit diamw, duxhyx si huanxngiar liauw Bixqoklangg hongsinn/ jurluann ee kinghiongr.

Lanw diyhh qra qaqi qongw, siaog vitding ham' satliok kanx siy' uaw, siaog si viauxdat sniwmia/ uahlat ee huanxbin. MyLai cuanx dosad e jniajyr kuntew og ee le, si kansiap diyc moxjiongw huanxsiongg dosad hingdong, jitt xee dosad si huatsingx dirr jenwjingx-diongx ee quewsid ziiw! Jenwjingx si dua quimoo dosad hingsid ji' id; si ersaih virr jiapsiu/ qokqax jingwcig moxjiongw ciuxdnua. Jitt sii, lanw u vit'iaur qiamxgiam jibtew dosad/ qywvet satzinn ee kywdee.

Soxu ee singbut kiw satsimx si tensingr, byy itding si uirr jiahmic/ jurgnow hong'ue. Kyxviw qongxx, gunw daux nng jiah ing'iongw ciongjiog ee niaubix, samvutgorsii e qa sixniauxciw zip laii cur-lai hecqniax gunw. Zinlui satsingx kiokk ham' qitnax singbut byy qang ee digdiamw/ m si tensingr vunxlingg/ zinlui hing'uii u dogdik ee dyvenr digjid, si henrsiong ji' id. Mow quaw langg si sriok qionggnerpair/ u langg si unhypair; jiurr satliok ee hingsid laii qongw, u langg hingr paclac/ u langg jin' tyxiar/ u langg bysoxuir, byy qaiww iauwqinw. Niaux si byy qang ee, soxu ee niaux jixiaur u qihue, longxx e qa niauxciw.

Zinlui cavutdyx uanjuann byy unriong vunxlingg si zinsingr diongriaur ee jit bin. Zinlui hing'uii ongxongw qingquer siongser setqer/ irsingx qewue/ tywiong qu ee mosid, si jitt hxang digjid hro zinsingr/ zinlui hing'uii digvet ciongbuanw venwhuar/ bydingrsingr. Zinlui singx bad diwsig au, qywzinn suanxdik cuxdai singbut jurzenn vunxlingg; qivunw-siong, muixx jit xee langg ersaih juriuu suanw qywzinn hing'uii viauxhen, simrjiww erdangr vaited qauwhuar tuansiu laii ee guanjig/ byy itding jiapsiu siarhue soxx zinrding ee itvnuax viaujunw, lixsingr suanxdik dogsinx sing'uac/ jiwguan uirr jingwgi hisingx sniwmia --- juriuu iwjir si zinlui junjai ee qinvunw.

Jerje sinhagqax bad qongw: "siaog/ juriuu iwjir hunquah be kuix, inx si lanw zinlui dig'iuw ee suanxdigkuann soxx huwcud ee dairqer." zinlui u suanxdigkuann, beh u diwhui/ gugong, iusiur/ auwcaur, senliongg/ siaog ... jairr langg suanw, lanw iongxiuw ee juriudo, kuikuah qaxx ho'ngg sniu be qaur, bogquair ciangjai u langg lamriong, ham' siongduir qerdingw dongrbut siy' viw, zinlui hing'uii ongxongw qyckacc liqingx vuanrdy. Je jiongw dongrbut kyxlingg e uirr vyxho lingxtow duisad cimhuanrjiaw, mrqycc dan'id ee qywzinn kiokk e uirr vyxho toxde-siong ee "lirig", harling dua quimoo dosad langg'.

Zinlui satsingx si u suanxdigsingr :ee, uirr singjunn taii langg, sad ee hongsid/ siqanx/ derdiamw/ duiwsiong si qingquer suanxdik :ee, dyrdig-siong huisiongg hogjap, ongxongw liongxqauqnaa ciongbuanw maudunw. Mow langg kyxlingg lunliw dyrdig, byy air qanwjiap satsingx jniajyr sowsidjiaw, mrqycc uirr singjunn kiokk qra sidbut ee qinx uac uac jamw siw? qamxx beh jiac nxng (jiauw-aw nxng kyxlingg si iauxx bue vu cud ee ser jiah jiauw-aw)? Qamxx beh limx gulingx? Gulingx si ser jiah guu ee ing'iongw, liw qra gulingx limx driau, qiyr guu-aw qniaw beh anxjnuaw? Lingrgua ee le dnaxtaix, qaxsed mow luxsingr byy sniu beh snix ginxaw/ byy cri ginxaw ee qingjer linglik, anne ix si m si u snix ginxaw/ jiauwqor iuwzii ee kuanli? Ix qamxx u nihsiw kyxlingg si singr-ngex ee kuanli? Jerje hyvingg juxgirjiaw qingwzenn janwsingg dnaxtaix, qamxx m si jin' qiquair? Uirsniaw qongxx sniwmia si sinsingr, vakduat tnazinn dnaxtaix suanxdik ee langg, ongxongw si iongxho sixhingg :ee? Satzinn hiongciuw dring sixhingg, qongxx si beh qingxqyr langg', jex qycc si sniaw lunliw dyrdig ee iwgi neh?

Lanw ixx lunliw dyrdig kyxliong, quatding qaix/ m qaix sad, lixiuu vutjiww u.-uanuad-u./ hogjap, jurluann henxzenn si cioksingg byy vit'iaur/ byy dyrdig satsingx ee insor ji' id. Zinlui jurluann, sathai irlui ee kyxlingsingr viw hairsiw qangrlui ee kyxlingsingr qex jiokk quann. Jiahcair :ee uirr janhai dongrbut sniwmia u juerokqamw, duiww sidbut ee sniwmia qycc si sniaw simtair? Mow quaw juangiap sowsidjiaw qandna' jiac hii/ byy jiac bah ; marr u sowsidjiaw jiac qxex-bah/ byy jiac cirlinglui ee bac; liahhii :ee tyxiar paclac :ee, jitt jiongw le suwsiongg knuar e diyc. Qang dyrliw marr sik'iong zinlui jansad qitnax zinlui, Caucasus vehjingxlangg sathai olangg/ Indian/ danghonglangg, inx jurgnow jikvi/ hiyrhuew ee tingdo kacc kinx quer Bixqoklangg taisiw vehjingxlangg dongvaux; u qauwiongw ee langg viw jngkalangg qyckacc iong'i sxux hringg olangg. Guaw marr huaigii (jex guaw byy vah hxun ji' vah ee kakding), danghonglangg taii vehjingxlangg viw sathai jurqiw ee danghongx dongvaux, qyckacc iong'i lyc ciuw. Iuxquanx jingxjok ji' qranx satliok ee jingxjok lunrdee, daddid lingrgua caixiong kyhak ee hongsid, siongser cimzip tamwtyw.

Jitt xee nidai, jenwjingx jiwjiyw si uirr qokqax binjok jungiamm/ jingxjok jungiamm ee dua dairjir. Lanw soxui ee binjok juxgi ongxongw si oksingr qokqax binjok jurluann, ixx qenrkongx ee simtair buanxjiog jurqiw bunhuar, kacc jiyw knuar .diyc. Sursit-siong, binjok juxgi duiww vyxcii qokqax binjok jewdo, u jin' dang ee hunrliong. Jit sewqiw jingg, jurr Bixqog tuansangr sinwsid qaur Huatqog, su'iaur jit lexvair siqanx, ui' Bixqog qaur Diongqog rair quiw qywguec, qokqax binjok jewdo iauxx u junjai ee iwgi, mrqycc binrduir henrdai juanqiuu tongsinr hertongw, bak jit xee nih, kyxlingg itcer longxx sui' oiuw .kir ee sidai, qog ham' qog ji' qranx ee jingwdi jewdo, longxx quewsii byy loriong ar! Mrqycc, kia dirr qokqax binjok ee jurluann jingqed, lanw iuguann qowsiuw qu ee juxkuann quanliam, byy air huatdenw cud nng qog ji' qranx iuxhau uicii hyvingg ee sinx qetqor.

Bylun si iuxir/ bu'ir, lanw kaksit qauwdy lanw ee qniaxzii huaipy qokqax binjok ee jurluann jingqed, bat jiucjiuh ee snuawdiauu uercud byy qang qokqax ee sewqair derdoo, quah dirr dagg qingx qauwsig ee ovangx dingxbin, jimjiog knuar jit xe, Bixqog cavutdyx si derdoo ee dionghngx. Solenn ee derliw uirdir, dirr Solenn siyxhak-lai marr si dirr derdoo ee dionghngx. Luirsu anne ee qauwiok hongsid u sii e inxcua cud jin' liqingx kyxciyr ee hiyrqyw.

Jojithuar kuntew/ jingxjok-lai ee dua dosad qapp jenwjingx si zinlui digvet ee hing'uii hingsid, jitt jiongw hing'uii ixqingx jniajyr qokk jiongw bunhuar vitzenn ee digdingx, suacc hro itvnuax langg zinruii jokjenr si zinlui vunxlingg/ jenwjingx si vutkyw qaixvenr ee zinsingr. Guaw iycsniu, jex si uirsniaxmic juxjenwpair jurcingx qysiongw sidjer ee siaxsit juxgirjiaw, qra unhypair qongxx si taukag byy cingcyw ee lixsiongw juxgirjiaw. Soxui lixsiongw juxgirjiaw, si siongsinr zinlui u qaixvenr ee amwlik. Guaw bad jriw cud, zinlui hing'uii ciongbuanw venwhuar/ bydingrsingr, qycc u benw sriu vunxlingg ciaujiongr ee juriuu si zinsingr siongrr qinvunw ee digjid; qaixvenr vunxlingg ongxongw si zinlui linglik huanruii jyr e qaur ee dairjir. Narr anne qongw laii, lixsiongw juxgirjiaw ee sukyw jiacc kacc jingwkag, siaxsit juxgirjiaw si dua m driyc lor! Venrqaiw jokjenr juadduir m si erdangr suanxdik ee langg, srid qakcad siaog junjai ee sursit/ zinlui simlixhag ee jiongxjiongw sidjingr. Jenwjingx byy vitzenn jongxsi siaog, mrqycc itding si jit jiongw suanxdik.

Guaw jin' sniu beh iong dansunn ee simtair sukyw jenwjingx. Duiww guaw laii qongw, jiauww zirbin qaixsueh Mosex derr lak qaiwling "linw bersaih taii langg" ee iwgi, jiwjiyw viauxsi linw bersaih taii qitnax ee langg. Guaw marr e siongsinr " uirr drat qaur bogdik, bersaih byy suanxdik ciuxdnua" si jiongww langg zinrding uixdai dyrdig guanjig. Qaur dnaxx, guaw diyhh jriw cud, dirr zinlui quewkir ligsuw-diongx, mow quaw hanxqnir/ bad in'ui dyrdig jingwgi ee vit'iaur tailangg, hitt sii ee bogdig si uirr piacbenw qyckacc qiktauu ee tailangg. Guaw duiww jitt jiongw jongrhongw huisiongg vut'anx.

Jex qidiongx junjai diyc liongxqauqnaa penlo, qanxdanx ee guanjig si siongsinr jixiaur jenwjingx huatsingx, vitding si mow quaw langg zimw be diauu/ mow quaw langg kuthok siaog. Jixiaur u jenwjingx, vitzenn si mow quaw langg tutcee; jokjenr ee mow jit hongx/ sianghongx longxx qaix sriu kenxjig --- vitding si mow quaw soxjai jyr liauw cywgo ee quatding.

Kacc qinrdai qaujenr ee sianghongx sibquanwsingr qongxx jurqiw si siurhai :ee. Quewkir zinlui kacc diaudit, narr si mow jit vorlok sniu beh taii guarjok, dyrr qongkaix sniabingg, inx iwdoo jinghok duiwhongx ee dongrqix. jitmaw neh! Qaujenwjiaw horsiong qongw inx byy jue. Simrjiww Hilter marr venjy cimhuan ee lixiuu, naxjunxx lenrr Hilter vunxlangg/ dysor ee Dikqoklangg marr jiong' hikangx ee jiyckauw zinrding si jinjniar ee. Jurr anne ixau, qaujenr ee muixx jit hongx ongxongw siongsinr lingrgua jit hongx si cimliogjiaw, gunw jitt vingg si siurhai :ee. Binrduir jitt jiongw nng vingg hiqew/ quixjar hogjap ee qokjer quanhe, lanw m jaix beh tniax snaiw langg jiacc driyc/ kyxlingg gnorzin huatsingx jenwjingx m si zimrhylangg m driyc/ si'angw longxx m si jinjniar ee cimliogjiaw/ byy langg suanw cywgo ee quatding. Jenwjingx jixvutqyr si huew jurqiw dyc kiw laii ziiw?!

Guaw kenxjig dyrdig juanbin songwsid, jex hro lanw dyrdig pnuawduanrlik byy .kir. Vorhun zinlui py diyc siaog byy hxuad virr qiamxgiam ee quanliam, si hro Satan siongrr hnuahiw ee, kyxlingg marr henxsi, jinghog zinlui jitt diauu lo, Satan did diyc siongrr dua ee singwli!

Uadljenr ee huatsingx, rair ui' 1945 nii qongw kiw, hitt sii Ingqog kixtauu, Huatqog qewsiok, itdit qaur 1954 nii Huatqog jenwvai, hyvingg ee puxqngx duxx beh jiyr hniaw narnia, sui' dyrr qycc hro Bixqog diamw dyc .kiw .laii. Suibongw Bixqog dairjiongr u byy qang iwqenr, guaw kiokk siongsinr ligsuw quandiamw e si anne laii dingranr. Bixqog jyr liauw siongrr qaix sriu dyrdig kenxjig ee suanxdik, lanw si oklangg.

Bixqoklangg jnuaxngiu kyxlingg si oklangg? 1941 nii ee Dikqoklangg/ Zidvunxlangg lixsow-dongzenn si oklangg byy m driyc; Solenlangg marr sngr si, Bixqoklangg nacc e si oklangg? Bixqog dongzenn juadduir m si huixliu ee binjok, zuqyw Bixqoklangg si oklangg, vitzenn si huan liauw busimx quewsid! Guaw singzin, juadduardysor ee Bixqoklangg kacc je si m jaix huan diyc sniaw jue, mrqycc mow jit qywtew/ kuntew/ jingxqyy qokqax jnuaxngiu e huan diyc busimx quewsid ee oklangg? Jitt xee bunrdee iwgi cimuanw, guaw bad ixx qokk jiongw byy qang janbin qaixpuar. Jitmaw, hro guaw jaiww dxo ixx jurluann/ vindnua ee qakdo, jyr kacc kuacbin ee tamwtyw.

Lanw vutdix-vutqag jyr og, "busimx oklangg" digvet ursinn. Lanw jniajyr oklangg jixsi duiww jurqiw zinrbad byy cringx/ budix suacc venwjyr oklangg, cniurr MyLai cuanx dosad inxmuaa liauw jit dxangx, juxiaur si Barker vordui inx qinvunw m jaix inx jyr cyr ar! Bixqog pah Uadjenr marr jit diamw aw byy cingcyw jurqiw decc jokog!

Guaw mng .quer kir Uadlamm jokjenr vordui, duiww Uadjenr ee liauxqaiw tingdo, Uadjenr/ Uadlamm ligsuw ee quanhe, survingx longxx m jaix; vah hxun ji' qauw-jap ee qerqaix qunqnuax marr juann m jaix; jiyxsor ee qyqib/qerqib qunqnuax iokliok jaix jit ~ nng hxang, inx qongw cud laii :ee, uanjuann si qunsu haghau soxx suantuann ee penqenr. Anne ee sowzi qamxx m si hrolangg dua qniax? --- jiwjiyw vah hxun ji' qauw-jap-go mo sniwmia guihiamw ee survingx, duiww Uadjenr byy jit diamw aw qaiwliam. Guaw hongxmng quer juxdy jenwjingx ee qokhongg bunqnuax, marr huathen luirsu itbuu-soxdix ee jongrhongw. Jingxqyy ee jinsiongr qingwzenn si: gunw simrjiww m jaix uirsniaxmic beh siy' pah?

Nacc e anne? Jnuaxngiu dongrguann liauw juanqog zinbinn dauzip jenwdniuu, kiokk m jaix sniaw guan'inx? Dap'anr jin' qanxdanx, in'ui lanw sniu' vindnua/ lanrmua/ hongsinn, zinrding byy vit'iaur tamwqiur, lanw zinruii jurqiw ee knuawhuad itding driyc, qinvunw byy su'iaur jinr jit vo cimzip tamwjax, jurzin lanw jyr :ee itding jingwkag byy cyr, byy su'iaur huanxsingw. Qisit lanw jurlaii byy giamsiog sukyw jurqiw kyxlingg huan cyr, jex jinjniar si jin' dua ee cywgo! Jiongww langg vindnua/ jurluann simjniaa horsiong niw laii dor kir, m quanw jing'inx-hiyrqyw, qiongg jiong' jurqiw ee iwguan, iong hueccyx/ voglik ee hongsid dawkamr dirr Uadlamlangg ee srinx-siong. Itdit qaur sewqair ciauqib qiongqog Bixqog vai hro Uadlamm au, jiacc huathen vunxsinx jok'uii dua cywgo.

Lanw jitt xee "bunbingg" ee qokqax venwjniaa siaog ji' qog. Quewkir Bixqog/ qitnax qokqax si anne, birlaii Bixqog/ qitnax qokqax iuguann kyxlingg si siaa :ee. Dirr zinsingr vindnua/ jurluann dua dogliuu byy banw driau, byy cuthen dua vo tuidenw jingg, sewqair dua qog ee Bixqog, byy hxuad piacbenw jenwjingx.

KUNTEW EE OG

MyLai cuanx kuntew og ee le, m si byy hxuad qaixsueh, m si berdangr ircig ee besid/ cywluan ee hingqingr, si ixx siaog jenwjingx jyr huatsingx ee vuerqingw, iu' cimliok ee hitt hongx huan juerog --- cimliogjiaw qongqig/ cimliok sii, dyrr si decc jyr og. Barker vordui jitt xee siyw kuntew ee og, henxzenn si dirr Uadlamm juantew Bixqunx og ee dausia. Hiqew byy sidjai/ jurluann /ixqingx besid honghiongr ee Bixqog jingwhuw jixhuix dirr Uadlamm ee Bixqunx, iauqiuu inx diyh'air tniax inx hitt jiongw lingxbin /qiaugno/ jurdai/ byy hac zinsingr ee qokqax bingrling. Qiwzenn jingxqyy dua kuanqingw ixqingx huxpnaiw vairhai , anne voghuad MyLai cuanx dosad surqnia, vutqyr si jaxban ziiw!

Kuntew og vingrr m si dirr 1968 nii mow jit jaiw/ derqiuu ee jit xee soxjai voghuad, qaur dnaxx iuguann dirr juann sewqair qokk de cuthen, jitt sii jitmaw ee Bixqoq marr qangrkuanw decc huatsingx. Kuntew ee og cniurr qywtew ee og siwqer longxx knuar e diyc, sursit-siong, qyckacc ciangjai qnir .diyc, poxpenr qaxx kyxlingg si suisii duxx e diyc, huanxsiongg kiokk venwjyr jingwsiongg jongrtair ee giamdiong.

Lanw sing'uac dirr hanrjer/ sokvak ee sidai; jit sewqiw jingg, juadduardysor Bixqoklangg kacc je si jurqor-jurjiog, dnaxx duliauw jiyxsor langg ixgua, cunx :ee uirr zuxx laii zuxx dua ee kiwgiap jojid haurlyy jinrdiongx.

Guaw dairsingx beh tyxlun ee si, kuntew zuhyy qra jikzim tiacsnuar? Kuntew-lai ee jikzim qik siwsnuar, jikzim dirr zuxx duarhingg ee kuntew-lai zuxx byy junjai. Kyxviw qongxx, dua qongsix, dangxsurdniuw/ dangxsurhue juxsik e qongw, " guaw hingdong hong'anr kyxlingg byy qaiww hap lunliw, mrqycc jiaxee m si guaw ee jitkuann soxx quatding :ee, diyhh huanxngiar qoxdongx iwqenr, berdangr byy ter inx sniu, uirr inx ee lirig jyr cuthuatdiamw." dauwdew si'angw juxdy qongsix ? Qamxx qongw si iauxx bue kaisiw liauxqaiw giabbu unrjog ee siyw jnigiac daujuzinn? Qiongrdongg qiqimx? Si dycc jiongw qiongrdongg qiqimx? Dycc qingx qingqiw qongsix vanrliw? Dycc jit qingx ginhangg giabjiaw qingciuw?

Qunsu qanggiap jingqed duiww Uadjenr u jin' dua ee ingxhiongxlat, marr si zid'au liqingx buxkir vixsair ee pnaiw cuartauu. Jex si langg ngiaa quer tnix, byy hogjiongg/ jiapsiu jipuer ee singhun, jixvutqyr si duiqiuu lirsunn ee dongrqix, sunzenn iuxli jurqiw ziiw! Guaw vunxlangg vingrr byy huanxduir juvunw-juxgi, siongsinr duiqiuu lirsunn, e tequann kiwgiap ee haurlut/ dongsii marr hogjiongg qyckacc quann jancur ee qewdat --- jinliw/ air. Suibongw qiamqor lirsunn/ jinliw/ aiwlangg si jin' byy qanxdanx ee dairjir, iauxx si u linglik jyr qaur. Narr qongxx lanw erdangr hro jurqiw yc erhiauw hogjiongg, kiokk jiong' juvunw-juxgi "qidokhuar", anne juwding "dimlunn" dirr juvunw-juxgi siarhue-diongx. Qywtew josingg ee kuntew/ jojid/ siarhue, narr si uanjuann byy hogjiongg, ongxongw si siajog juxdy,, sixsinn ngiaa diyc singwli, lanw jimwdimm dirr siaog nirr, jiongbuew simsinn liauxjin, jiamrr qodaa. hogjiongg/ jurgnow dirliauu si zuarr diongriaur!

Suibongw juanzenn ixx kyhak jyr qicow, hongjiw kuntew og ee genxqiur, itdit byy denxkuix, guaw zinruii, simxjax MyLai cunax dosad surqnia/ luirsu siaog ee henrsiong, qaix jingxliw cud irhongg ee lorqingr. MyLai cuanx surqnia henxhen jingxqyy simdir ee vindnua/ qokk qaijann junjai liauw vnertair ee jurluann. Dihongg kuntew ee og --- vauquad hongsad jenwjingx ee huatsingx --- qaix jamxcauw-duqinx, jiwjiyw rair dua vo siauqiamw vindnua/ jurluann ee simtair.

Zuhyy jiacc jyr e qaur? Siongrr u hau ee hongsid si sethuad ingxhiongw kuntew ee lingxdyrzinn, hro ix cuarniaw kuntew-diongx vunxlaii duiww kuntew u zinrdongg ee qywtew/ hro ingxhiongxlat jiamrr tnuawkuix/ kuntew hing'uii dyrr erdangr jit vo jit vo qniaa li jurluann/ vindnua. Narr si jitt diauu lo qniaa be tongx, diyhh qra jiaudiamw juanxhiongr siongrr qe qaijann, kaisiw suncue cauxqinpair jicii. M quanw zimrhyy hongsid, lanw soxx binrduir ee iauxx si qywtew. Kuntew ee iwhiongr qivunw-siong si ui' qywtew quatding. Zinlui ligsuw ee juanvo quewdingg kyxlingg rair knuar mow jit xui byy lam qrunn ee qolangg/ siongrr byy derui ee qywzinn luersimx kiw venwhuar laii knuar, cniurr jit dniux suanxpiyr duiww suanxqiw diongrdua quanhe ee dyrliw. Jinjniar singsimx ee qauwdoo longxx liauxqaiw jitt xee dyrliw, qiuwsiok dan'id qywtew linghunn viw zimhyy uahdang qyckacc diongriaur! Muixx jit xee langg longxx si sinsingr ee qywtew, dirr muixx jit xee qywtew ee luersimx jongxsi senrog qaujenr; m si sxen :ee ngiaa, dyrr si og :ee singwli.

Incuw, siaubet vauquah jenwjingx jairlai kuntew ee og, diyh'air jiamduir qywtew lyc ciuw, jex dongzenn si qauwiok quewdingg! Lanw erdangr ui' siongrr sigciuw ee hongsid --- henrjunn tuantongw haghau qetqor jinwhingg. Guaw e siaw jitt vunw ceh si hibang u jit zit, soxu haidongg, qauwhue haghau/ huiqauwhue haghau ee ginxaw, longxx jaix siaog vunxjid/ dihongg siaog ee honghuad.

Juewqin dirr jit dniuu amwhue, mow xui laivinx biysut jit xui u miaa ee denrngiaw jewpniwzinn qongw, " ix ixqingx lauu lyc hyw miasniax ar!" guaw sui' duiww cuir rinr qongxx "lanw muixx jit xee langg marr longxx e lauu hyw miaa." jiongww langg bagjiux knuar duiww guaw jiax laii, naxjunxx guaw huan diyc og! Lanw si m si e lauu hyxmiaa/ okmiaa, dongzenn si knaur langg' qywzinn ee suanxdik! Mow quaw qauwhue ciangjai jiauww siniog singwqingx "maxkyw hogimx" ee lueriongg, dirr Iasox siurlanrzit enxcud Iasox siurlan ee ligsuw/ jit qrunn byy jojid ee vogbinn, dua sniax huah " qra ix dingr dirr sibzirqer-dingw!", jex kyxlingg si qauwhuar muixx jit xee langg duiww kuntew og/ jingxqyy zinlui ligsuw, amwcagr diyc jikzim ee hyw honghuad hnor!

Guaw ee lixsiongw si, u jit zit, haidongg longxx lixqaiw vindnua/ jurluann si zinlui itcer siaog qinguann ee quanliam, muixx jit xee qywtew longxx si sinsingr/ diongriaur ee; jinr jit vo lixqaiw kuntew-diongx ee qywtew, jin' jurzenn e jiong' jurqiw dyrdig pnuawduanrkuann qautog hro lingxdyrzinn, itding bersaih anne jyr; siongrbuew inx hiauxgno, vutduan huanxsingw jurqiw si m si vindnua/ jurluann/ jingrhuar jurqiw simlingg, si muixx jit xee langg ee jikzim. Muixx jit xee ginxaw bingvik : jingrhuar jurqiw simlingg, m na si qywzinn linghunn ee qiuwsiok, jingxqiur soxx druar ee sewqair marr qangrkuanw diongriaur; qycc vutduan noxlik jiphingg jitt xee dyrliw.

huedngw tauu iac