amwiwsig_9

cionghunx huathuix ee amwiwsig -9

Jung (Bunchhai huan'ik)

DERR QAUW JNIUX LUXIUU

Jiamrr iwsig .diyc, suibongw langg dirr Bixqog,

guaw iuguann sriu vehjingxlangg bunhuar iwsig ee qamxziamw,

virr hanrjer dirr qidiongx.

Guaw u jit xee guanrbang:

sewzi quancad kacc guansiw bunhuar,

jinr jit vo qapp ligsuw vixqaur.

VAKHUIJIUX

1920 nii cex, ving'iuw qra guaw qongw ix beh kir Tunis vran dairjir, mng guaw qamxx u iwguan ham' ix dauwdin qniaa. Guaw sui' viauxsi dong'ir/ snax-guec cuthuad, singx qaur Algiers, en' haixhnua hiongr dangx, qaur Tunis, jaiww juanw lamvingg, qaur Sousse; dirr jiax gunw hunciuw, qokk langg vran jurqiw ee dairjir.

Guaw jiongbuew laii qaur bang-diongx jap-veh dxen, jit xui Aujiux ixgua ee qokqax; byy qongw Aujiugiw, m si jiamr quanbin ee qidokqaur quanliam, druar :ee si uanjuann byy qang ee jingxjok/ byy qang ee ligsuw tuantongw/ uwhy dirr muixx jitt xee bin-siong ee dethak inwqir. Guaw ciangjai ui' guarjai quancad Aujiulangg, quancad byy qang soxjai kuanqingw huanxngiar dirr jit xee langg srinx-siong soxx hingsingg ee hingsiong. Jin' kuatham m bad Aribia gixgenn, uirr vow jitt xee kiamwdiamw, guaw rair jibdiongx jingsinn quancad dongderlangg/ ciangjai dirr jit qingx Aribia qaviquanw, jit jre dyrr quixarr diamxjingx, juwsinn tniax jit qxur dyrr tniax byy ee ue, siongser quancad dongderalngg ciuw ee dongrjog, iuqii si inx ee viauxjingg: guaw quancad inx ham' Aujiulangg qongxue ciuw dongrjog sewbii ee venwhuar, yc erhaiuw iong byy qang qakdo knuawtai surbut, liauxqaiw likuix Aujiux kuanqingw ee vehjingxlangg.

Guaw qamxqag Aujiulangg ganxdiongx soxx knuar diyc danghonglangg ee anjing/ lingxbin, si jit jiongw binrdar/ binrdar ee vuerau, guaw qamxqag u byy hxuad qaixsueh ee vut'anx, moxjiongw jauhuann. Qiquair ee si, jid'err dac zip Moorish ee toxde, u jit jiongw byy qaiw ee inwsiong kunwziauw guaw: jitt der toxde u jit qrow quaiwbi/ hueccybi/ naxjunxx too longxx jimwtaur hueh. Guaw hutzenn sniu diyc jitt penr ec qycc dngg ee toder, qinglik .quer snax jiongw bunbingg ee ciongqig: Carthaginian/ Roma/ Qidokqaur bunbingg. Qanggiap sidai jiong' duiww Islamic qxaur huatsingx sniaw jok'iong, daddid lanw siongser quancad.

Likuix Sousse ixau, guaw hiongr lamm laii qaur Sfax, ui' jiax jinwzip Sahara suaboo, ongxhiongr ligde Tozeur/ jitt xee sniaci dirr itpenr exqe ee qyde, qyguande ee pnipnix-aw; duar diyc damrvyc qiambi/ unjnuajuiw dairliong rig .cud/ qingquer cingx-bxan zinqangx ow ee siyw juiqaux inxdy qaur ligde ho'ngg suxiong. Quann qaxx vnuawtnix ee iajixciu, taudingw naxx horsuar hingsingg ee ciurngw/ ram ~ ee tyy-aw/ hingrhuex/ buhueqyw/ ciu-kax si qiysig bogsiog (qimhuecair), quiw jiah qimcuiwangx cniurr jinjux dirr lignaa-lai vuex laii vuex kir. Cing vec snax ee langg dirr ciurngw-kax sanwvo, qidiongx jerje cinbit ee jingpnua siy' lamw, henxzenn si dongsingwluanzinn. Guaw qamxqag jurqiw tudzenn dngw kir Hellenic siqii: lamsingr siarhue ixx jitt jiongw siarhue jyr qicow ee sniaci qokqax; dirr jiax, jixu javox ham' javox qongxue, jabow cam' jabow qongxue. Jabow :ee jin' jiyw, cniurr siuluw dir qau ~ ee binrsex. guaw qnir .quer quiw xee byy dir :ee, huanig :ee qongw, inx si qiluw, lo nirr knuar :ee, longxx si javox :ee ham' zidongg.

Tong'ik :ee jingwsit guaw ee inwsiong: dongsingwluann poxpenr junjai, marr virr dongwjyr lixsow-dongzenn/ ix qycc e jiyx guaw neh! Guaw qamxqag jurqiw hionghiongg virr danr dngw kir quw ~ ixjingg tenjinx longrban ee siauwlenn sewqair, hiaxee siauwlenn :ee vin' jit sud aw “Koran” diwsig, jiamrr tuatli jurr qxow ixlaii, itdit sing'uac dirr bongbu iwsig jongrtair, kaisiw iwsig .diyc jurqiw ee junjai, hong'ue laijurr vakhongx ee uihiap.

Guaw jimwdimm dirr jitt jiongw diamrjing qaxx naxx siqanx tingg lyc laii, qoxlyw junjai ee hng ~ siongxsiong-diongx, tudzenn sniu .diyc qasog ee Aujiux siqanx siongrdingbut --- guaw ee derviyw/ byy huaigii, jex si jiacc dimdang ee jit uann ohunn, qruar dirr jit diamw aw byy qingxqair linghunn ee srinx-siong. Hionghiongg, guaw qamxqag inx juann cniurr paclac ee duiwsiong: jiaxee iaxsiur/ iaxjiauw byy knuawqnir paclac :ee, hnuaw huanw qamxqad .diyc inx ee vut'anx, pni diyc lahzinn ee kuiwsix-aw, “ix” dyrr si siqanx ee siongrder, ix qra siongrr jiapqin ingxuanw siqanx longwpuar jyr cuiwpnir, nguarjyr jit zit, jit diamxjingx, jit hunjingx, jit biyxjingx.

Guaw ui' Tozeur laii qaur Nefta suaboo. Zidtauu cud .laii byy zuarr quw, dyrr ham' tong'ik :ee cuthuad/ kiaa jit jiah jin' uahlingr ee ludyy, qniaa jin' qinw. Qniaa uaw ligde sii, jit xee cing vehsnax ee langg ui' duiwbin qniaa .quer .laii, tauu giac quann ~, simsinn gnorban qniaa; ix kiaa hitt jiah oluu ee bexqarqniux kox gindiauu, jerje gindingx/ ngiursniur qygnaw, hro langg inwsiong vutjiw cimkig. Jitt xee langg itding byy derviyw, qyckacc benw qongw ciuxviyw; ix henxzenn byy jurqag jurqiw ee kiwjid, byy Aujiulangg hitt jiongw vuew be driau ee gamrbin. Aujiulangg cimsinr jurqiw ixqingx m si jin' quw ixjingg ee jurqiw/ kiokk m jaix venwsingg sniaw langg/ ix ee viyw vutduan qra qongw, jurr diongsewqiw ixlaii, siqanx ee donggirsuu “jinwvo” amr ~ aw vee .kiw .laii dirr ix srinx-siong/ byy huaigii :ee, marr ui' ix ee srinx-siong tec diyc jit quaw/ ix vutduan kinsangx luxiuu, laurjai qra sokdo qaw qinw, qniaa hiongr hingtew vutbingg ee bogviaux/ ixx jurqiw cywqag, jit vaiw qycc jit vaiw zinrding ix singwli, cniurr huexlunn, ticlo/ huiqix/ huexjnir laii voxsiongw songwsid ee dangrliongrqamw qapp siy' duiwingr ee byy uanjingw, mrqyxx jex itcer sanxpinw vakduat liauw ix ee ensiogqamw, qra ix sag .zip sokdo cam' cniurr vogjar hitt ngiu qasog ee henrsit nirr.

Zuxx cimzip Sahara suaboo, guaw qamxqag siqanx venr qaxx zuxx ban, simrjiww decc dywter. zedkir jiamrr sringx quann, zuac qunw qunw ee ingw hro guaw ee huanwingw qyckacc cutsinn. Dng' gunw qniaa qaur derr id vaii jangciu-kax, duw diyc druar dirr ligde ee langg sii, guaw qamxqag jiax ee itcer ham' guanvunw itboo-itngiu.

Qecdngxzit tauwjaw, luxdiamr mngg-gua cnehun ee hua hua qunw, caxcniw guaw. Luxdiamr jingg u jit xee kuankuah qongxdniuu, jingg jit amr iauxx kangx ~ ~, jitmaw kiokk keh muaw ~ langg/ logdyy/ luu-aw. Lokdyy quanqe snix hnaihnaix qiyr, naxx decc qongw dngqii ee aiuanr; luu-aw dngg sniax auqiyr, inx decc vixsair hamuanr. Langg ~ jin' tiongwlok, siwqer jauxsec, cosniax duakuir huachiux, vixciuw uerdyx, iaxbann qycc uahlingr, ingwvenr jin' bingw. Tong'ik :ee qongw, hex si jit xee dua jetzit, dag'ee decc kingwjiog. Quiw xee suaboo vorlok jingg jit zit dyrr laii .ar, beh uirr singwzinn jyr nng zit longsu/ singwzinn si sanwciaclangg ee qiuwjewqnuax, dirr ligde iongxiuw jerje canhngg. Langg laii jiax, junxvi beh kuihngx jit der sinx longde, qycc beh cue juixguann.

Qongxdniuu lingrgua jit tauu hionghiongg ingx kiw jit pxenr hongvuesuax, jit bin ligqii denw quann ~, qow sniax dua ciagiaa. Quiw vah xee binrcniux hiongpnaiw/ qnrua naa/ dew qycc kuah ee ditauu, vaii jyr jit xee duirgnow, kia tauu :ee si jit xee vec hoxciux dairduan ee laurlangg, tensingx ee jungiamm, naxjunxx ixqingx vah huer --- jex dyrr si singwzinn, kiaa jit jiah vehsig luu-aw. Javox :ee uii diyc ix/ pah qow qycc tiauwbuw. Ciongbuanw iaxsingr tiongwlok/ cocnuar auqiyr/ ing'iax kamr tnix, naxx huew ee zedjingg ciangciangg qunw. Qongzet ee duardui zinbew, langg dac langg qniaa .quer, ui' ligde hitt vingg kir, cincniu beh qnuaw kir jenwdniuu.

Guaw duer dirr duirgnow siongrr aurbin, qinxsin vyxcii jit dnxua qirlii, tong'ik :ee marr byy qoxle guaw qniaa kyr uaw inx damrvyc. Gunw laii qaur qangjog soxjai. Dirr jiax, tiongwlok ee kiwhunx u qex byy qiamw, langg pah qow, itcer pongpongg dyc, zet pudtpud decc jinwhingg. Javox dac diyc qow-sniax vnuax hex jit naa-aw jit naa-aw ee too; lingrgua jit pruex langg, ixx dendiyy ee sokdo qrut too/ow juixqaux/ kiw juixvar. Tauwquer jitt xee hinghunr/zedqongg/ qacqah qunw ee dniubin, singwzinn kiaa vec luu ban ~ qniaa .quer, henxzenn si decc qauwdy, itdit jyr cud kacc ban .quaw/ jin' tiamw ee ciuxser. Ix qniaa qaur ee hitt xee soxjai, hiongqongg/ hiuqiyr/ jetjaur dyrr sui' qaqiongg, dirr jitt xee vuewqingw-ha, singwzinn anzenn cingingg ee hingsiong jurzenn jin' digvet. Honghunx qaur, zinqunn henxzenn jin' tiamw ar, jin' qinw dyw dirr logdyy-vnix kunr .kir. Amwmee jit qaur, qxauw qrunn itding u jit dniuu habcniur au, itcer jiacc e diamrjing .lyc .laii. Puxqngx sii, vywhyrlangg kaisiw huacqiyr (ix ee sniax jongxsi cimcimx ciwqig diyc guaw), qiyr langg kiw laii jyr jaixsii qidyw.

Jitt xee dniubin duiww guaw vutjiw u kexsi iwgi: jiaxee langg vaixtuad inx ee jingqamw, sriu driaur, jiong' jurqiw dauzip moxjiongw simjingg-diongx, iwsig jixdy inx ee hong'ui, tuandat laijurr guarqair ee inwsiong, iwsig vunxsinx marr sriu luerjai ciongdong/ jingqamw ee ciwqig. Mrqyxx iwsig m si jixhiongr sukyw, jurgnow cavutdyx si byy jurjuxkuann ee. Aujiulangg jitt lui jinghongw ham' jex kuvet byy dua, mrqycc qyckacc hogjap, Aujiulangg kuriuw itding tingdo ee iwjir/ bingkag ee iwhiongr. Lanw kiamr :ee si sing'uac ee qiongdo.

Guaw byir hamrzip jitt jiongw guansiw kiwhunx ee molik-diongx, mrqyxx jingsinn iuguann sriu qamxziamw, guarjai vnerjingr si drngg-aw iam, quer quiw zit dyrr hyw ar, jiac dongde ee duarbixtngx qapp ____ dri hyw ee.

JAUXCUE DEH DIRR BUNBINGG-XE EE SNEWMIA

Duar diyc dang ~ ee bunrdee, dngw laii qaur Tunis. Jre junn beh kir Marseille ee jingg jit amr, guaw jyr jit xee bang, qamxqag jitt xee bang jongxqed juanvo ee qamxsiu. Jex si lixsow-dongzenn :ee, in'ui guaw itdit dongsii sing'uac dirr nng jiongw qingxqair-diongx: jit xee si iwsig :ee, iauqiuu lixqaiw, mrqyxx drat be qaur bogdig; lingrgua jit xee si amwiwsig :ee, iauqiuu viauxdat moxjiongw surbut, mrqyxx biyue e​e ingwhau viw bang qyckacc cax.

Guaw bangrqnir qaur jit xee Arabia sniaci, cniurr dairvorhun sniaci, u jit xee sniavyw/ qenwdiok dirr kongwkuah ee vne'ngiuu-siong, siwqakhingg ee sniacniuu, u sir xee sniamngg.

Sniavyw jiuuii u jit diauu jin' kuah ee horsniahyy (sidjer-siong, Arabia qokqax ee jinghongw m si anne). Guaw kia dirr tonghiongr bexdee-hxingg duarmngg ee caa-qiyy, duarmngg ixqingx packuix/ jin' hnuahiw knuar sniavyw lairvo, dyrr huac vo jnriu qiyy/ qniaa qaur jidvnuar, jit xui endauu ee Arabia cinglenn lamjuw duiww guaw qniaa .laii, vutjiw u quiwjok kiwpair. Guaw jaix, jitt xui muax vehsig duawby hongmuax ee cinglenn si sniavyw-diongx ee ongjuw. Jid'err qniaa qaur guaw binrjingg dyrr qongqig guaw, sniu beh qra guaw ab dyw. Gunw siy' vniawdaur kiw laii, dirr quewdingg-diongx longwpnaiw hnuarqnuaix, nng langg siag lyc horsniahyy-lai. Ix cud lat beh qra guaw ee tauu cic zip juixdew, sniu beh rimx .siw .guaw; bersaiwh tihh, guaw sniu, jex taiww quewhun ar, guaw marr qra ix ee tauu cic zip juiw-lai/ siubongw anne jyr, simlai kiokk jin' qac'ir ix/ byy sniu beh hro siw, qandna' beh hro ix hrun .kir, mair qycc cud ciuw pah guaw.

Jitt sii, bangrqingw sui' venr, ix ham' guaw jre dirr sniavyw diongsimx jit qingx veh-qag ngihingg cuwdingw ee dua vangqingx dionghngx. Vangqingx si vec :ee, huisiongg poksor/ denxgnaw, en' cenxsig dairlixjiyc-cniuu exqe ee dngg pongwiw, guaw taujingg dervanw u jit vunw packuix ee ceh, gulingsig ee ngiupuejuaw-bin u siaw osig zirbyw, zri siaw qaxx jin' suiw, m si Arabia zri, kacc singg West Turkestan ee Uigurian bunn; guaw bad qnir .quer Manichaean qingbunn ee cuiwpnir, qamxqag sigsai. Byy bingvik lueriongg, mrqyxx zinruii jex si “guaw ee ceh”, si guaw siaw :ee. Duxx ham' guaw siypah ee ongjuw jre dirr jniawvingg dervanw-dingw. Guaw duiww ix qongw, qiwzenn guaw pah ngiaa liw, liw diyh'air tak jitt vunw ceh. Ix qirjuat. Guaw iong ciuxqud lamw ix ee qingqah, ixx jit jiongw hurcinx ee senrir cam' nairsimx beh ix itding rair tak jit vunw ceh. Juewau ix kuthok.

Dirr jitt xee bang-diongx, Arabia cinglenn si hitt xee kiaa luu ui' vnix:a qniaa .quer, byy sna' jiycmng hitt xee gnorban Arabia langg ee tewsinx. Jyr jit xee sniavyw ee jurbinn, ix si jurtew ee huawsinx, iacc si jurtew ee vywsinr :ee/ suxjiaw, in'ui ix qniaa cud ee sniavyw si jit xee uanbiw ee Mandala: sir xee duarmngg/ sniacniuu si suwhongciyh ee sniavyw. Ix beh taisiw guaw ee iwdoo si Gnaxqog ham' tensair jingdaur dongrqix ee hue'imx; iong “singwqingx” ee ue qongw, ix cniurr siongrder ee tensair/ sinn ee suxjiaw, in'ui ix m bad langg, jiacc beh qra langg taisiw.

Sidjer-siong, tensair ee qiliude ingwqaix dirr guaw srinx-siong. Mrqycc, ix qandna' bad tensair ee jinliw, duiww langg itbuu-soxdix. gunw derr id vaiw snaqnir sii, si guaw ee duiwdik, guaw byy niurvo huanxkongr ix. Bang ee aurvnuawdnua, guaw si sniavyw ee juxlangg, ix jre dirr guaw ee kax-vnix, vutditvud tagceh hagsip, lixqaiw guaw ee susiongw/ lixqaiw langg.

Henxzenn, ham' Arabia bunhuar ee jiapciog dirr guaw simdiongx lauu lyc qik qiongg ee inwsiong. Jiaxee viw lanw qyckacc jiapqin sing'uac ee langg byy quanwsir huanxsingw sukyw, inx ee qamxjingg digdingx hiongr lanw srinx-siong dimdew ee ligsuw sanxsingx kexhuad: lanw duxx kikhok jiaxee dimdew, qra danwkngr jit vnix, iacc si zinruii lanw jaw dyrr kikhok. Jex cincniu donglenn ee tendongg, lanw siongxsiong jurqiw ui' tendongg qniaa cud, mrqyxx cxir cak .jit .xe, tendongg dyrr qra sinx ee cywvai qui' xee dryr dirr lanw srinx-siong. Kaksit, lanw jongvair jinwvo, vig lanw dypiah quewkir/ dypiah zuxx qiongg, dyrr zuxx e qra duiww birlaii kacc iuwdir ee bang qiongqax dirr jursinx ee huihiamw nirr.

Lingrgua jit bin, donglenn ee tenjinx/ amwiwsig, viw singlenn :ee kacc erdangr biyue cud uanjingw ee jurtew hingsiong, sunzenn qywsingr-diongx uanjingw langg ee hingsiong. Incuw, jit xee zidongg iacc si guansixlangg ee ganxqongx, e hro singlenlangg/ bunbinglangg simdiongx qiywcnew moxjiongw suiw ee birlaii siongxsiong; jitt jiongw duiww birlaii ee qniawbang, ham' zinqeh-diongx byy did diyc buanxjiog ee iogbang/ suqiuu iuxsow kanlenn, uirr liauw ixqingx virr jiapsiu ee zinqeh binrdar(Persona), jiaxee iogbang/ suqiuu ixqingx ui' uanjingw ee hingsiong-diongx virr sanduu.

Beh kir Huijiux jauxcue Aujiulangg kuanqingw ji' gua ee jingsinn quancatjam quewdingg-diongx, guaw amwiwsig beh cue :ee, si dirr Aujiulangg ee ingxhiongw / aplik-ha, hro guaw knuar be diyc ee zinqeh. Jitt vorhun zinqeh ham' guaw ee jurtew, dirr amwiwsig duiwlip-diongx/ guaw iwdoo qra apjer/ uirr beh hogjiongg ix ee digsingr/ ix gne beh qra guaw venwjniaa amwiwsig (qra guaw cic zip juiw) taisiw guaw; mrqyxx guaw ee bogdig si tauwquer dongrcad, hro venwjyr iwsig, anne guaw dyrr erdangr cue diyc qiongrdongg ee jiamrsii diau'iog. Arabia langg oamr ee binrsig dairviauw ix si jit xee “imngiaw”/ m si qywzinn ee imngiaw, si jingxjok/ ham' guaw ee zinqeh binrdar byy kanlenn/ si guaw ee zinqeh jingxtew, si jurtew ee quanhe. Jyr sniavyw juxlangg, ix diyh'air virr knuawjyr jurtew ee jit jiongw imngiaw. Dairvorhun si lixsingwjuxgi ee Aujiulangg huathen jerje langg ham' ix souanw; zinrding anne si iangkir ee, kiokk m jaix, jitt jiongw lixsingr si hisingx uahlik jyr dairqer ee, ix zinqeh-diongx guansiw vorhun virr piwsniur, qandna' amwbih junjai.

Jitt xee bang hencud guaw ham' Vakhuijiux ee jiapciog si zuhyy ingxhiongw guaw. Huihiamw ee si, guaw ee Aujiulangg iwsig e jysiu amwiwsig jingsinn iwgua ee qongqig. Ui' iwsig-siong qongw, guaw jit diamw aw marr byy juwir diyc jitt jiongw jinghongw; sianghuanw, guaw jin' jurzenn qamxqag si ngiabin :ee, suisii sniu diyc Aujiulangg ee digjid. Jex si berdangr piacbenw :ee; guaw Aujiulangg sinhun hro guaw duiww kiwjid byy qang ee langg sanxsingx moxjiongw quanqamw, qra jurqiw ham' inx uanjuann hunvet cud laii. Mrqyxx guaw duiww jurqiw srinx-siong jiaxee amwiwsig ligliong ee junjai, jit sud aw dyrr byy junxvi, jiaxee lat qending kia dirr jiaxee cnehunrlangg jitt vingg, jyrsingg qiongdua ciongtut. Guaw ee bang ixx diauqangx mosad ee siongrdingx viauxhen cud jitt jiongw ciongtut.

Itdit qaur quiw nii au, guaw dirr zeddair Huijiux qiawkax sii, jiacc lixqaiw diyc jitt jiongw qanziauw ee jinjniar singwjid. Sursit-siong, jex si “qud venr ox” ee ngiaxziah, jitt jiongw iuguann byy virr cionghun zinrbad ee jingsinn guiqix, uihiap diyc hiaxee dirr Huijiux dngrqinx ee Aujiulangg. “dyc'ui huihiamw, dyc'ui dyrr u jinxqiur ji' dy”, dirr jitt jiongw jinghongw-ha, Holderlin (1770-1843) ee ue ciangjai ngidnii guaw. Jitt jiongw jinxqiur dyrr si lanw dirr bang qingxqyr ee vangjan-ha, qra amwiwsig beh :ee tee quann qaur iwsig linglik. Jiaxee bang viauxbingg, lanw srinx-siong u moxjiongw mic, m na be siauqik kuthok iwsig ee ingxhiongw, qycc e ciongx jingg gniajih jitt jiongw ingxhiongw, hiongr imngiaw sunqiuu zinrdongg. Cniurr donglenn hue'ig kyxlingg jin' uahtiaur ee simjniaa hionghiongg kongwjer iwsig (lanw qamxqag virr tuisag qaur guanlaii ee jingqingw-diongx), jitt jiongw qaxnaxx cnehun, uanjuann byy qang ee Arabia kuanqingw, huanwcnew lanw ixqingx uanjuann be qir .did (sidjer si deh dirr bunbingg-ha, hro “jinwvo” tunx kir ee amwlik ), qycc jin' cingcyw ee suxjenn guanhingg hue'ig. Jiauww lriw qongw, lanw qaix suisii e qir did virr bunbingg amkamr ee snewmia amwlik/ dirr mow quaw soxjai iuguann junjai. Zuqyw lanw hiacc tenjinx sniu beh qycc unjunn .jit .xe, naxx dngw kir iaxbann sidai, incuw lanw suanw qra be qir did. Mrqyxx zuqyw ix ixx moxjiongw ciongtut ee hingsid cuthen dirr lanw binrjingg/ diyh'air qra junkngr dirr iwsig-diongx, horsiong cikgiam jitt nng jiongw kyxlingsingr : lanw jitmaw sing'uac :ee ham' ixqingx be qir did :ee. Narr si ixqingx songwsid :ee, byy cionghunx lixiuu si be qycc huehok :ee. Dirr uac lingr lingr ee jingsinn qetqor-diongx, itcer surbut be ixx dansunn ee qijer huatsingx; miuxx jit jiongw henrsiong longxx rair sik'ingr jingxtew ee jojid/ ham' jingxtew iuxquanx; dyrr si qongw, si u bogdig/ u iwgi ee. Mrqyxx iwsig byy jingxtexquanx, berdangr lixqaiw jitt jann iwgi, lanw qandna' erdangr jiamrsii buanxjiog, juwir diyc jitt jiongw henrsiong, qiawbang jionglaii/ jinr jit vo ee genxqiur, e hencud jurtew ee imngiaw ciongtut ee iwgi. Dng' guaw jit diamw aw byy lixqaiw jitt jiongw guanhingg iwsiong ee singwjid, duiww ligsuw-siong luirsu jinghongw soxx jaix :ee qyckacc jiyw. Vutqyr, suibongw byy vaxag diyc jitt xee bang juanvo iwgi, kiokk itdit vaihuaii dirr guaw ee qiwig-diongx, qitai xe jit huee kir Huijiux ee qihue. Jitt xee guanbang go nii au jiacc sidhen.

BIXQOG : CITY -- BUILDING PUEBLOS

(birhuatviauw ciuxqyw )

Puepingg ee cinwqnuaiw dyrliw, guarvo su'iaur jit xee qiongdua ee lat tniwdiauu lehh/ simlixhak digvet si anne, in'ui juliau ee singwjid hro lanw dirr simlixhak sriu diyc juxquanx insor ingxhiongw, viw zimrhyy qitnax hagkyx kacc je. Vixzuu, zuqyw lanw jurlaii byy qihue ui' guarqair quancad lanw ee qokqax, zuhyy e iwsig diyc jurqiw binjok digdiamw? Ui' guarvo quancad si jriw ui' lingrgua jit xee binjok ee quandiamw, lanw diyh'air singx cruw diyc guarqog jibtew jingsinn ee cionghunx diwsig, dirr jitt xee quewdingg-diongx, lanw e duw diyc jyrsingg binjok penqenr/ binjok digjid ee jiongxjiongw maudunw. Qenwnarr vadd langg ziaw lanw hunwno ee itcer, longxx si hro lanw liauxqaiw jurqiw qihue. Guaw liauxqaiw Ingqog, in'ui guaw si Suirsu langg, duiww Ingqog ee mow quaw hongbin qamxqag byy songxkuair; guaw liauxqaiw Aujiux, liauxqaiw lanw siongrr giamdiong ee bunrdee, in'ui guaw si Aujiulangg, duiww sewqair qitnax soxjai ee mow quaw hongbin qamxqag byy sik'ingr. Tauwquer ham' jerje Bixqoklangg ee qauongw, dirr Bixqog tingkax/ luxliuu, hro guaw cimzip liauxqaiw Aujiux singwqeh jerje; itdit zinruii, duiww jit xee Aujiulangg, siongrr u loring :ee, si ui' cniurr tnix hiacc quann ee soxjai ngar knuar Aujiux/ derr id vaiw ui' Sahara suaboo quancad Aujiux qingxsiong, bunbingg vauuii guaw/ bunbingg ham' Aujiulangg ee quanhe luirsu qolyw Roma ham' henrdai ee quanhe; dng' guaw jiamrr iwsig .diyc, simrjir dirr Bixqog, iuguann sriu vehjingxlangg bunhuar iwsig ee qamxziamw/ qycc virr hanrjer dirr qidiongx/ anne guaw u jit xee guanrbang: tauwquer siongser quancad kacc guansiw ee bunhuar/ ligsuw, jinr jit vo jyr vixqaur.

Derr zi vaiw dirr Bixqog luxiuu qiqanx, guaw ham' jit qrunn Bixqog ving'iuw hongxmng New Mexico ee Indian, dyrr si City-Building Pueblos. “sniaci (City)” duiww jitt xee soxjai dua qaxx byy hahsinx, jiax qandna' si jit xee siyw jngtauu; mrqyxx d.-dingtac-t. siy' keh ee cur, cniurr inx ee gixgenn/ siogquanr, duar u “sniaci” ee iwhamm. Dirr hiax, guaw hyxzirun ham' jit xee India cuansia ee siuxlingw Ochwiay Biano (Mountain Lake, snua'oo ee iwsur) dam'ue/ viw guaw ham' Aujiulangg qongw kacc sunrli. Dongzenn, ix jimwdimm dirr ix ee sewqair, cniurr Aujiulangg bee dirr jurqiw ee sewqair qangrkuanw; mrqyxx Aujiulangg :ee si jit xee sniaw ngiu ee sewqair? Ham' Aujiulangg qongxue ciangjai e duw diyc suajiux --- jaw dyrr jin' sigsai kiokk byy lixqaiw ee surbut; ham' jitt xui siuxlingw qongxue, cniurr junjiah juriuu sraiw hiongr cimdimm cnehun ee haixhik. Gunw m jaix dycc jiongw jinghongw ee cuwbi kacc je, si huathen sinx haixhnua? Iacc si tonghiongr qiongbecc be qir .did ee qoxlyw diwsig sinx lo?

Biano qongw, “ liw knuar, vehlangg knuar .kiw .laii longxx hiacc hiongsiw, cuiwdunn vyc, pnirtauu jiamx, buanxbin ziauhunn, qiquair ee hingjong. Inx ee bagjiux suisii dit dit siongr, ciaucue be suah. Inx decc cue sniaw? Vehlangg s.-sikig-k. sinu beh air sinx mic; jongxsi u dairjir jyr, anjing be lyc .laii. Guaw byy bingvik inx beh air sniaw? Gunw be liauxqaiw inx, inx longxx si siauw :ee.”

“Uirsniaxmic zinruii vehlangg kixsiauw?” guaw mng.

“Inx qongw inx si iong taukag sniu dairjir.” ix dab.

“Hex jin' jurzenn. Liw iong sniaw sniu dairjir?” guaw qamxqag qiquair.

”Gunw iong jitt xee.” ix qiw simjong qongw.

Guaw sniu jin' quw/ cutsir qaur dnaxx, qamxqag u langg derr id vaiw uirr guaw biyue cud jinjniar vehlangg hingdoo. Qaur dnaxx, guaw soxx qnir diyc :ee, longxx si koxtangr/ qingquer bixhuar ee caixsig dopnir. Jitt xee Indian qrongx diyc guaw ee ziogdiamw, hencud gunw dongwjyr byy knuawqnir ee jinsit/ qamxqag dirr guaw texlai moxjiongw qongw be cud guan'inx qycc jin' sigsai ee mic/ cniurr byhingg ee hunbu ban ~ sringx quann/ jitt uann bongbu, jit xee jit xee hingsiong rig .cud .laii/ dairsingx si taii zip Gaul sniadinr ee Roma quntuann/ iauxx u Julius Caesar, Scipio Africanus qapp Pompey, jit hxang jit hxang jin' cingcyw ee surqnia. Dirr Vakhaiw/ White Nile hyhnua, guaw knuawqnir Roma ee ing'axhow; qycc laii si St.Angustine qra qidokqaur ee sinwdiauu qad dirr jiamdyx-buew sangr hro Ingqoklangg, Charles The Great qiongvig irqauwdoo sinwqaur, sibzirqunx taii/ cniuw/ qiab/ vangr huew siyx ee duardui zinbew. Guaw hionghiongg cnexgno, knauwtangr sibzirqunx qoxlyw longrban qowsu ee kanghix. Suar .laii si Columbus/ Cortes ixqibb qitnax ee jinghogjiaw, inx jah huew/ dyx/ qiamr/ lingdi ciuxdnua qapp qidokqauwgi laii qaur jiaxee anlingg/ bangrsiongw zidtausinn (tnive) jiacc iauuanw ee cuanjngx. Guaw marr knuar diyc Taiwvingngiuu dyxsu ee langg virr siyjiuw/ muidok/ angzedvne koxdok/ sathai, jiaxee vnerdok longxx amwcangr dirr tuanqauwsu qiongvig inx cing ee snakor-lai.

Jin' qauwgiac ar! Lanw dua sniax qongw kaihuad sidbinde/ tuanqaur hro irqauwdoo/ tuanvyr bunbingg .. dringw, qycc ixx lingrgua jit xee binrbak: hiongbingw/ janzimw ee bagsinn, hiongqongg ciaucue lacbut, qongw si haixcat/ huixdoo qyckacc hac inx ee jok'uii/ jngtna buxkir guasnax ee hyrtauu ingaxhow/ bingxsiur hingsiong jiacc si inx jinjniar vunxsingr ee jinbinrbok/ simtair.

Biano qongw :ee qitnax dairjir cimcimx kingx zip guaw ee qiwdii-lai. Jiaxee dairjir dirr guaw knuar .laii, diyh'air ham' gunw qniwbin ee digvet kiwhunx puewhap, narr qanxliok byy qongw, jitt pnix qongxsueh dyrr kiamr uanjingw. Gunw dam'ue derdiamw dirr juxlauu derr go janr ee cuwdingw-siong/ vutsii tingg lyc laii/ ui' cuw-dingw erdangr knuar diyc qitnax Indian ee hingngiaw: inx muax ngiumotanw, diam diam knuar zidtauu, ui' snua-kax vreh kiw laii qaur tnix-dingw/ dagg zit dyrr si anne. Gunw jiuuii si jit jxy jit jxy iong tokag tiah ee qe/ ew ee siwqakhingg cur, digvet ee lautuix lenjiab derbin qaur cur-dingw, iacc si ui' cur-dingw qaur qyckacc quann janr ee cur-dingw (ixjaw guiqix siwqer baihok, zibkauw kuix dirr cur-dingw). Gunw ganxjingg si en' dervingsuar q.-quanqe-q. ee Taos quanpniaa (Taos, iokk cid-cingx ingciyh), tenjewsnuar-siong u quiw jxy ngijuihingg snuatauu (qoxdai huexsnuax), quando ciauquer jit-bxan nng-cingx ingciyh. Cur-au u jit diauu cingkir ee siyw kelauu lrauu .quer, duiwhnua si jit xee angg toqakcur ee cuanjngx, cur jit janr jit janr tiap, tonghiongr diongsimdiamw, vutjiw hiqii, irqyr liauw diongsimx si motenx duarlauu ee Bixqog dua sniaci hingsiong. En' kelauu jniwlauu juixtauu qniaa iokk vnuar diamxjingx, hionghiongg kia jit jxy hiongdua/ qolip ee snuax, byy miaa. Tuanqongw snuax-dingw cuthen hunbu sii, langg dyrr ui' hitt xee honghiongr siausid, uansingg sinvir ee gisid.

Cuanjngx ee Indian qik diamrjing, jiyw qongxue, kansiap diyc inx ee jongqaur sii, qyckacc si jit qxur dyrr byy. Inx duiww jurqiw ee jongqaur lexgii vyxsiuw viwbit/ viwbit marr sriu diyc giamqeh ee vyxho, guaw narr didjiab mng, si jit diamw aw dyrr byy hibang did diyc huedab :ee/ m bad duw .quer jiacc sinvir ee kiwhunx; bunbingg binjok ee qokk jiongw jongqaur jinghongw, jitmaw longxx erdangr jaix ar, singwlew jaw dyrr m si sniaw viwbit ar. Mrqycc dirr jiax, siwqer denxhen qauwiuw soxx sigsai ee sinvir kiwhunx, vehlangg byy qihue tausiamx .jit .xe. jitt jiongw hiacc hihanw ee jingqingw hro guaw damrvyc bingvik uirhyy Hellene Eleusis qoxsniaa ee viwbit qandna' inx jaix, jurlaii byy tuann .cud .kir/ lixqaiw Pausanias iacc si Herodotus ee qamxqag, ix anne siaw “guaw tauwdew byy virr unxjunw qongw cud hitt xee sinn ee miaa.” guaw zinruii jex m si sinvir, jixsirr jit xee diongrdua ee viwbit, narr si siablau, kyxlingg diwsuw siarkux/ qywzinn ee huixbet. Vryw diauu jitt xee viwbit, hro cuansia Indian jurzin qong'ingg/ u lat qirjuat tongxdir itcer ee vehlangg. Jitt jiongw viwbit uirr Indian duar laii tuanqed/ tongxid; guaw siongsinr, jit xee dogdik ee siartuann, jixiaur inx ee viwbit byy virr setdok, cuanjngx dyrr e ingxuanw junjai.

Hro guaw qamxqag hnowhenn :ee, jitt xui Indian dramm diyc ix ee jongqaur quanliam sii, jingqamw ee venwhuar. Dirr zidsiongg sing'uac-diongx, ix viauxhen cud itding tingdo/ uaxqin sokmiarjiaw dinwjing anding, jurgnow jetjer qapp jungiamm. Mrqyxx jid'err qongw diyc quenhe ix ee viwbit, didjiab mng si byy kyxlingg did diyc zinrhyy sinwsid, incuw, dirr guaw sniu beh liauxqaiw sursit vunxjid sii, dyrr huatviauw ciwtamwsingr ee pinglun, quancad hiaxee guaw jin' sigsai ee viauxjingg. Zuqyw guaw gnoxzenn tec kiw sniaw iauwqinw :ee, ix dyrr vyxcii diamrjing, iacc si dab qaxx liongxtauqnaa, kiokk qycc jin' qigdong, bagjuiw qamm bagqnii. jongqaur quanliam duiww inx qongw .laii, m si lixlun (jex itding si jin' qxii ee lixlun, qingwzenn erdangr hro jit xee javolangg lrauu bagsaiw ), si sursit, cniurr duiwingr guarjai henrsit hitt ngiu diongriaur qycc qigdong.

Guaw ham' Biano jre dirr cuwbexliux, iamrzet zidtauu zuxx vreh zuxx quann. Ix jixhiongr zidtauu qongw “ hex qamxx m si lanw ee vaxvah decc qniaa hnor? Qamxx iauxx qycc u sniaw ue hyw qongw? Jnuaxngiu kyxlingg iauxx u lingrgua jit xee sinn neh? Byy zidtauu sniaw dyrr benw qongw ar.” ix tiongwlok simjniaa jin' binghenw, qycc zuxx laii zuxx qiongg; ix jinrlat jauxcue uergiw beh laii hing'iongg, juewau janwtanr qongw, “ qaqi jit xee langg dirr snuax-lai erdangr jyr sniaw? Byy zidtauu, lenrr huew marr kiw be dyc.”

Guaw mng ix si m si sniu .quer, zidtauu kyxlingg si knuar be diyc ee sinn, jyr ee huexqiuu. Mrqyxx guaw ee bunrdee byy hro ix diyhqniax, qyckacc benw qongw hunwno. Henxzenn bunrdee vingrr byy dag diyc ix, guaw naxx kir longr .diyc jit dow huac be quer ee quann cniuu. Ix ui'id ee huedab si “zidtauu si sinn, si'angg longxx bingvik.”

Suibongw langg ~ longxx jurzenn qamxsiu diyc zidtauu ee uixdai, mrqyxx knaur diyc jiaxee u qraur singsik/ qyquir ee langg, qongw diyc zidtauu qingwzenn e jiacc qigdong zedlet, duiww guaw jinjniar si sinqii qycc qamxdong ee qinggiam.

KURIUW UXDIU IWGI EE SNIWMIA

Qycc u jit vaiw, guaw kia dirr hyy-vnix, giac tauu knuar cai dirr jitt pxenr quanpniaa-siong quiw jxy quann lak-cingx ingciyh ixsiong ee snualingg. Guaw luersimx cimdimm ee sniax, jex si Bixjiux dairliok ee lingjid, langg dirr jiax sing'uac, binrduir zidtauu, dyrr cniurr jiaxee langg qngw motanw/ kia dirr cuansia siongrr quann cur-dingw, giac tauu knuar zidtauu, diamrjing dimsux ee Indian qangrkuanw. Hutzenn, jit xee cimdimm/ qigdong qaxx e cuah ee sniax ui' guaw aurbin dywhni qongw “liw qamxx byy zinruii soxu snewmia longxx laijurr jitt jxy snuax?” jit xui kacc diongxvuer ee Inidan, cing vnedew-ree bysniax qniaa qaur guaw srinx-vnix, qra guaw tec cud jiacc dua ee bunrdee. Hng knuar ui' snuax-dingw vuex .lyc .laii ee juixlauu, knuar diyc jyrsingg jitt xee qetlun ee guarjai hingsiong. Henxzenn, juanvo snewmia longxx laijurr jitt jxy snuax, u juiw ee soxjai dyrr u snewmia, jex si jin' binghenw :ee. Dirr ix ee bunrdee, guaw qamxqag “duarsnuax” lenqed ngidni ee jingqamw, sniu diyc dirr snuax-dingw qixhingg viwbit gisid ee qowsu. Guaw huedab “si'angg longxx jaix liw ee ue si jinliw.”

Jin' kyxsiyh, gunw ee duiwdamm jin' qinw virr pacdng, guaw berdangr jinr jit vo siamx inx duiww juiw/ snuax ee siongrdingx iwgi.Guaw iwsinn .diyc, cuansia Indian suibongw byy guanrir damlun inx ee jongqaur, kiokk suisii qiglet dramm inx ham' Bixqoklangg ee quanhe. Mountain Lake qongw “ Bixqoklangg uirsniaxmic byy beh hro gunw anlingg neh? Inx uirsniaxmic beh qimwjiw gunw tiauwbuw? Bixqoklangg uirjnuaxngiu beh joxdongr gunw qra gunw siauwlenlangg ui' haghau jriab dngw .laii, sangr qaur Kiva (lexgii dniude) jiapsiu gunw ee jongqaur neh? Gunw m bad sionghai .quer Bixqoklangg ar!” tingg .jit .xe qycc qongw “Bixqoklangg sniu beh siaubet gunw ee jongqaur. Uirsniaw inx byy beh hro gunw anlingg? Gunw jyr ee dairjir m si qandna' uirr gunw jurqiw, marr uirr Bixqoklangg. Si ar! Si uirr juann sewqair, langg ~ longxx erdangr ui' jiax did diyc hyxcur.”

Ui' ix hinghunr simjniaa-diongx guaw erdangr knuar cud, ix jriw :ee, si inx jongqaur-diongx qik diongriaur ee insor. Guaw mng ix “anne, liw zinruii linw jongqaur soxx jyr ee dairjir e jyrhog juann sewqair?” ix jin' u jingsinn dab “dongzenn, zuqyw gunw byy anne jyr, sewqair e venwjniaa sniaw ngiu neh?” qongw suah, ix duanjongx qiw zidtauu.

Guaw irqamw gunw ixqingx jiapqin bibiau ee uerdee --- jitt xee vorlok ee viwbit. Ix qongw “ vitqingr, gunw si druar dirr sewqair snua'nia ee binjok; gunw si zidtauu hurcinx ee qniaxzii, vin' gunw ee jongqaur, gunw dagg zit vangjo laurve qniaa quer tnix. Gunw anne jyr m na si uirr jurqiw, si uirr jingxqyy sewqair. Zuqyw gunw tingjiw gunw jongqaur gisid, benw jap dxangx, zidtauu dyrr byy qycc vreh .kiw .laii. Qaur hitt sii, jixu bongbongg oia ar.”

Jitt sii, guaw hutzenn bingvik muixx jit xee Indian ee “jungiamm”, qapp inx anzenn/ dinwjing simsinn ee qinqir, jex itcer longxx laijurr ix si taiwiongg ji' jxuw. Ix ee snewmia kuriuiw uxdiu iwgi, ix hiabjo tnive qapp itcer snewmia ee vyxhorjiaw, dagg zit dangx-sringx-sex-lyc. Zyqyw lanw qra jurqiw jiongxjiongw jurgnow jnelun/ lixsingr soxx quiding ee snewmia iwgi vixqaur, anne, dyrr qandna' erdangr knuar diyc lanw sing'uac jingsinn-bin ee sanwciah. Cud jurr sunzenn jitdor uanwhin, duiww Indian ee tenjinx, lanw qandna' ciyr jit xe junw .quer, vutditvud ixx quaikiauw laii jngvan jurqiw, narr byy, dyrr e huathen lanw si zuarr liongvue lehh. Diwsig byy honghur lanw ee sing'uac, dendyww hro lanw li sinue sewqair zuxx hng, lanw cutsir ee kuanli guanlaii si jin' sigsai jitt xee sewqair ee.

Zuqyw lanw jiamrsii hongwkir Aujiux ee lixsingr juxgi, dirr jitt xee qodnuax diamrjing ee quanpniaa-siong, suh diyc cingsinx kongkir (quanpniaa jit vingg crunx hiongr qongxkuah ee dairliok cauxvox, lingrgua jit vingg tonghiongr Taiwvingg Xngiuu), zuqyw lanw marr qra duiww sewqair ee diwsig kngr jit vnix, juwsinn knuar duiww kuah bongxbongw ee tenjewsnuar/ qycc quewkir hitt vingg itbuu-soxdix ee qingwqair, lanw dyrr erdangr lixqaiw cuansia Indian ee quandiamw “ itcer snewmia longxx duiww hitt jxy duarsnuax.” duiww Indian, jex si cenjinx-bankag :ee, ix marr kaksinr jurqiw sing'uac dirr byy venqair, siongrr uaxqin siongrder ee sewqair snuania-siong. Ix viw qitnax :ee, singx tniax diyc sinbingg ee sniax, ix ee lexgii, e siongrr dairsingx tuann qaur iauuanw ee zidtauu. Snualingg ee sinsingr/ Iahyhuaa dirr Se'nai henxlingg/ Nietzsche dirr Engadine did lingqamw ... jex itcer longxx qongw qang jit jiongw gixgenn. “lexgii e sinqii ingxhiongw zidtauu” anne ee quanliam, dirr lanw zinruii sidjai hamwqow, mrqyxx narr jinr jit vo qiamxgiam, m na be byy habliw, simrjiww viw dongcox zinrding :ee, qyckacc sigsai jerje. Lanw ee qidokqaur cniurr qitnax jongqaur qang, marr camhap jitt xee quanliam: digvet ee hingdong/ iacc si moxjiongw jutair erdangr ingxhiongw siongrder, vixzuu mow quaw gisid/ qidyw/ iacc si sinn soxx ylyw ee bixdig.

Zinlui ee lexsor, si siongrder beh hro lanw huedab/ huanxingr ee hing'uii; m na anne, daphog/ huanxingr marr kyxlingg si decc “jingrhuar”, si jit jiongw qibiau huanwsiongw ee qiongjer hingsid, zinlui qamxqag jurqiw u linglik duiww siongrder busow-vutjai ee qiongdua ingxhiongw iuxsow hue'ingr, erdangr sikdongx huevyr siongrder busow-vutlingg ee ingxhiongxlat, hro lanw u jursinr, in'ui jitt jiongw hing'uii qra zinlui qywtew tee quann qaur moxjiongw ciaubudjid/ u jungiamm tingdo. “siongrder ham' lanw”--- dyrr si jit jiongw amwiwsig ee amwsi, jitt jiongw jywhuad dingxii si cuansia Indian suxx langg himsen anjing ee lueriongg, anne ee langg k.-kaksit-s. dirr ix siwtin junjai ee soxjai.

KENYA QAPP UGANDA

itcer laijurr jyrbudjiaw ee ciuw.

J.J.Rousseau (1712-1778)

1925 nii, camquanx dirr London qixvan ee Wembley denxlamw, siaurqair Ingqog tongxdi-ha qokk vorlok ee digsingr, inwsiong huisiongg cimkig, anne guaw quatding byy zuarr quw au kir zeddair Huijiux luxiuu.

Qang hitt nii ciutnix, guaw ham' nng xee ving'iuw, jit xee Ingqoklangg/ jit xee Bixqoklangg, jywhuew kir Mombassa. Gunw jre Wollman qongsix ee hue'enjunn, qang junn :ee qycc u jerje dirr Huijiux sidbinde qangjog ee Ingqog cinglenn. Ui' junn-dingw ee kiwhunx pnuawduan, jiaxee luxkeh m si dorqar :ee, si kir jyr taulo :ee, soxiw, u jit pair kinsangx, marr u vorhun giamsiog :ee. Sursit-siong, dirr guaw beh dngw laii jingg, dyrr tniax qongw inx ee miarun; aurlaii ee nng qywguec-lai, u langg diyc zeddair qnuazedjingr/ sewkunxsingr jywli/ hiwiam ... dringw, dirr zeddair Huijiux quewsinx .kir. Qidiongx u jit xui siauwlenn :ee qycc bad ham' gunw qang dyh jiahvng; lingrgua jit xee si Akley poksu, ix u tong' langg jaix ee tauhamm --- Dionghuix singsingx (dua qausanx) vyxho uixguanhue (Gorilla Reservation in Central Africa) congwvanrzinn, lixhingg jingg byy zuarr quw, guaw qycc dirr NewYork duw .quer.

Dirr guaw ee qiwdii-lai, Mombassa si hipzuac ee soxjai, u druar Aujiux/ Inwdo qapp olangg, siwjiuuii longxx si jangciu/ snuai-aw-ciu, qingxdir qik iubiw, si jit xee tenzenn qangxuanx, sniaci dingxquann u jit jxy quann ~ sniavyw, si Portugal hongqeh. Gunw dirr jiax tingkax nng zit, honghunx jre ec-quixdy ee huexciax jen'ongw lairsnuax ee Nairobi, jimwdimm dirr zeddair amwmee-diongx.

Dirr haixhnua vnengiuu, gunw qingquer jerje olangg cuanjngx, langg uii diyc huexduix kaiqangw. Byy zuarr quw au, huexciax kaisiw vreh qia, txangx-gua dyrr byy knuawqnir langg ar, amwbinbongx ee oia, kiwunx liangg .quaw, guaw kunr .kir ar. Tauwjaiw tnix puxqngx, zidtauu jiamrr singquann, guaw jingsinn, huexciax duxx decc sec jit jxy angsig qiarviah dngxuanx, kongkir-diongx qamm diyc angsig ing'iax. Dirr gunw dingxquann jit der snuapiah jiyhgiamm-dingw, jit xee ser dngg cimdesig langngiaw, kia qaxx dit ~ ~, jit diamw aw dyrr byy dinxdang, uaw diyc jit qix dngg mauqig, ngar tauu knuar huexciax, ix ee srinx-vinx kia jitt jangg lahjig-hxingg ee senzinjiongw.

Jitt xee qingxsiong qra guaw bee .kir .ar; suibongw uerbin juanzenn cnehun, ciauquer guaw ee qinggiam huanruii, mrqyxx, kiokk huisiongg qionglet sigsai. Guaw qamxqag guaw qamxsiu .quer, guaw ithiongr erdangr lixqaiw jitt xee ham' guaw qandna' si siqanx qirli ee sewqair, naxjunxx jaw dyrr ham' jitt xee langg siy' bad, ix danw guaw marr u go-cingx nii ar.

Dirr cnevox ee Huijiux lixiuu, jex qiquair ee texgiam itdit pnuarduer guaw/ qandna' e qir .did qangrkuanw ee le : guaw ham' jaxjingg ee dingxsix Eugen Bleuler qauwsiu derr id vaiw quancad linghak (Parapsychology) henrsiong. Dirr jex jinwjingg guaw bad siongxsiong, zuqyw qnir diyc jiacc qihuanr henrsiong, guaw itding e qniax jit diyy, qongw be cud ue. Mrqyxx dng' cuthen, jit diamw aw dyrr byy qamxqag qiquair; dendyww zinruii hap jingliw, lixsow-dongzenn :ee, in'ui guaw jaw dyrr jin' sigsai ar.

Guaw berdagnr duanwgenn, qnir diyc jitt xee qodok paclac :ee sii, guaw si dycc jit diauu sinqingx virr dinxdang .diyc? Qandna' jaix, cingban nii laii, ix ee sewqair itdit si guaw ee sewqair.

Duar diyc snax hxun bongbiauw, diongdaur qaur Nairobi, lak-cingx ingciyh quann ee soxjai. Jiax jin' qngx, hro guaw sniu .diyc, dirr dangtnix bongbu diongx qniaa cud Engadine snuaqog sii, zidtauu qionglet qngngiaw. Hro guaw diyhqniax :ee si, jurjip dirr huexciajam ee jit qxunn qanglangg, inx dir qursid niaucixaxsig/ vehsig cuseh-by, guaw dirr Engadine bad knuar langg dir, kyxlingg jurqiw marr bad dir .quer. Jitt jiongw by langg ~ qac'ir, dywkiaur ee byrdunn, erdangr auw .lyc .laii cniurr byrjic, dirr Alp snuax-dingw erdangr dongr qnuaa, dirr jiax ersaih ziax iamrzit.

Gunw ciangjai ui' Nairobi sraiw jit daii Frod qaur Athi vnengiuu, hex si jit dua pxenr iaxsingx dongrbut vyxhorkux. Kia dirr jit jxy ew ~ ee siyw snuax-dingw, knuar tangr jitt pxenr qongxdua/ kuah ~ ~ ee zeddair cauxvox. Dirr tenjewsnuar hitt vingg , hng ~ ee jit qxunn jit qxunn dua-ser dongrbut : dua ling'iongg/ siyw ling'iongg/ qakbew/ huevanbew/ dix ... dringw. Siuwqunn naxx jiac cauw naxx diamr tauu, hiongr jingg suaw dinxdang, cniurr jit diauu ban ~ aw decc lrauu ee kejuiw, druu liauw hionghiongg jit jiah aiuanr ee qiyr sniax gua, cavutdyx byy zimrhyy sniax. Jex si ingxuanw snewmia cocongr ee diamrjing, sewqair ithiongr anne, dirr jitt jiongw byy junjai ee jongrtair-diongx; dirr jex jinwjingg, byy langg cuthen, jaix jex si jit xee sewqair. Guaw likuix dauwdin laii ee langg, jurqiw jit xee hiongr jingg qniaa, qniaa qaur knuar byy inx, hiangxsiu qodnuax jit langg ee diamrjing. Kia dirr hiax, guaw si zinrdix .diyc, jex si jit xee sewqair ee derr id langg, mrqyxx byy bingvik si ix jinjniar congwjyr liauw jitt xee sewqair.

Dirr jiax, bingkag iwsig .diyc uxdiu iwgi. Lenrqimsut qongw “ huanrnarr jurzenn byy uanbiw :ee, gersut qra vow qraur.” zinlui, guaw, ixx jit jiongw knuar byy ee congwjy uahdang teqiongx sewqair kecquanx ee junjai, qra uanbiw ee inwqir ur dirr dingxbin. Lanw tongsiongg qra jitt xee hing'uii quisiok jyrbudjuw, kiokk byy kyxlu .diyc, anne dingxii si qra snewmia dongwjyr qikir setqer, duer diyc zinlui ee jingsinn byy iwgi hiongr jingg huatdenw ziiw, jiauww anwdnia/ irsenx quatding huatjig, jit diamw aw byy jixir, cniurr ciuxviyw ee setsiongw-diongx, byy langg ee sewqair qapp siongrder ee hiwqiok, byy qniaa hiongr “sinx haixhnua” ee “sinx ee jit zit”, jixu qodax byqiok ee qewsngr sunrsi. Guaw sniu diyc jitt xui cuansia lau ving'iuw. Ix zinruii ix ee cuansia itdit jo inx ee ve --- zidtauu, dagg zit qniaa quer tnix. Guaw bad himsen ix, hitt jiongw sinwgiongw u cionghunx ee iwgi, guaw marr itdit jauxcue jurqiw ee sinue, kiokk byy sniaw hibang. Jitmaw guaw bingvik, kacc cimkig lixqaiw .diyc : uirr uansingg congwjy, langg si berdangr kiamr :ee : langg vunxsinx si sewqair derr zi congwjyrjiaw, jixu langg jiacc qra kecquanx junjai teqiongx hro sewqair; zuqyw byy jitt jiongw kecquanx junjai, sewqair dyrr be virr tniax .diyc, virr knuawqnir, jixu diamrjing jiac/ snetnuar/ sixbongg/ dimr tauu, cingrban nii ingxuanw anne, dirr huijunjai siongrr cimdimm ee oia-diongx qewsiok lyc kir, itdit qaur byy langg jaix ee jiongbuew. Zinlui iwsig congwjy liauw kecquanx junjai/ iwgi, dirr uixdai junjai quewding-diongx huathen jurqiw berdangr kiamr ee uirdir.

ANGG-AMRQNGW/ HUESNAX HAM' LAURHUER-AW

En' diyc duxx decc kiw ee Uganda ticlo, gunw jre huexciax laii qaur limsii jiongdiamxjam/ derr lak-jap-sir jam. Qanglangg ter gunw qra jongvi/ hingliw qnrua lyc ciax. Ngua jre dirr jit xee kngr jabmic ee dua sniux-aw, lairbin drew qokk jiongw sidpinw. Guaw diamw huncuex, sniu diyc gunw naxjunxx qaur liauw derqiuu-siong langg druar ee siongrr vnix:a, ui' jiax, jixu ngiudngg siyxdy cngx tangr jingxqyy dairliok. Jit xe quw au, jit xui nidiongw ee Ingqoklangg --- bogdniuu juxlangg qniaa laii jre .lyc .laii, tec cud ix ee huncuex/ mng gunw beh kir dyhh, guaw liyc aw siaurqair gunw horsiong byy qang ee bogdig au, ix qycc mng “linw si derr id vaiw laii Huijiux? Guaw dirr jiax ixqingx druar sir-jap dxangx ar.”"

"Si derr id vaiw, jiwjiyw Huijiux jitt xee soxjai.” guaw qongw.

”Anne, guaw hro linw jit diamw dionggenn hnor? Sensnex, liw jaix, jitt xee soxjai m si langg druar :ee/ si siongrder ee soxjai, zuqyw cud liauw sniaw su, liw dyrr jre .lyc .laii, benw qniahniaa. ” zenau ix kia .kiw .laii, byy qycc qongw jit qxur, siausid dirr e'keh caxnau ee olangg zinqunn-diongx.

Guaw iauxx jangw byy tauu, nng daii dua kacciax dyrr beh cuthuad ar. Gunw longxjongw veh xee, ham' hingliw keh jywhuew, qycc laii ee quiw diamxjingx, ciax jit lo d.-deniyy-i.,guaw byy hxuad sniu dairjir. Xe jit xe u langg druar ee soxjai viw guaw anwsngr ee hng jerje : Kakamegas, juankux digpaiwgaunn jurde/ marr si Huijiux vorvingx siuxvi siyxdui sulingrvo ee soxjai/ u jit jxy vnerngi/ iauxx u, jin' qiquair, jit jxy jin' ser ee jingsinn vnerngi. Honghunx jiacc duxx laii/ xia tudzenn qaur/ hutzenn, jit dniuu zeddair voghongx qngw .laii/ luii, sicnar lingrlongr qiyr/ jit uann jit uann ohunn jit sii aw huar jyr horjuiw, dua jun dua jun ciangg .quer .laii/ gunw ui' tauu qaur kax damm qoo qoo/ dagg diauu siyw hyy sui' venwjniaa ciangciangg qunw ee qiglauu.

Vnuawmee au vnuar diamxjingx, tnikir dngw hyw, gunw laii qaur Kakamegas, juankux digpaiwguann dirr ix ee langkectniax iong Wiskey jiaptai gunw. Loo-aw kiw dyc, iugnaw ee tnxiax dionghngx u jit der dua dyh, he Ingqog jabjir/ jitt xee soxjai cniurr Sussex hiongcuanx cur. Guaw tiamw qaxx qiongbecc .siw, m jaix jurqiw si ui' henrsit jinwzip bang-diongx, iacc si ui' bangrqingw qniaa zip henrsit. Aurlaii gunw dah vowpongg, derr id vaiw, gunw byy prangw kir mic.

Qecdngxzit tauwjaw, jingsinn au qamxqag u damrvyc huatzet, si kindo auqngw huatiam, jixhyw dyw bincngg jit zit. Jitt xee vne hro guaw zinrbad diyc soxui ee Brainfever Bird, daddid qiwliam; jitt jiongw jiauw-aw erdangr jingwkag cniur cud jit xee imqaix, lauwdiau juewau jit xee imx, qycc ui' tauu cniur. Langg narr huatsiyx, dyw bincngg vreh be kiw laii sii, tniax jitt jiongw quasniax, jinjniar e vxangx .kir.

Qingjiyhngg u lingrgua jit jiongw jiauw, tauu nng sniax si pinw-aw siongrr dnibiw/ iugnaw ee imx, mrqyxx qetbuew derr snax sniax kiokk si jin' pnaiw tniax, tyxiar ee diau. “venrnarr jurzenn byy drat qaur uanbiw :ee ,,,” vutqyr, jiwjiyw “ angkax-aw (Bell Bird)” ee quasniax cniur cud sunzenn ee suiw, ix qiyr ee sii, cniurr sijingx en' tenjewsnuar piauiauu.

Derr zi zit, dirr juankux digpaiwguann hiabjo-ha, gunw jibhap dirr jit dui unrvnuax qanglangg, lingrgua qex snax xee(miaa) guanjurbinn survingx horue, gunw cuthuad beh kir Mt.Elgon, jin' qinw dyrr knuar diyc jit-bxan sir-cingx ingciyh quann ee huexsnuakauw ee viah. Ciady qingquer kacc dasor/ horsnuar-hxingg Arabia cinglingciu ee cauxvox, jingxqyy derkux bat bat si ee lak qaur jap ingciyh quann ee siyw siyw ngii toduix --- qu ee vehhia-siu.

En' lo u luxkeh iong ee hiusiksig --- iong cauw jyr cur-dingw ee ngii-hxingg toqakcur, itlut kuix ~, lairdew kangx ~. amwmee rair dirr zibkauw qruar dingx, hongjiw cnehun :ee jongg .zip. Gunw juxvng :ee byy dingx tangx qruar/ uirr voxsiongw ix/ hro ix jurqiw jit qingx kacc ser ee cauxcur/ ix huisiongg buanxir. Mrqyxx sui' huathen, ix cax jit sud aw dyrr byy mia. Jingg jit zit, gunw kaix go sxenw Uganda ee jnii, brew jit jiah ngiuu, ix dirr cauxcur jingg taii, krongr ngiubah hro guaw jyr amwdngr. Jiac vaw au, gunw uii huexduix vog hrunx, hutzenn tniax diyc hng ~ tuann laii qiquair ee sniax, zuxx laii zuxx qin, juwsinn tniax .jit .xe, naxx si himm ee hauxqiyr, qycc singg qxauw decc vui; suar .lyc .laii sniax venr qaxx jin' jiamx, qycc cniurr sinqingjid ee ciyr sniax. Guaw derr id ee inwsiong si, naxcniu “Barnum and Bailey qigngi” ee hixqiok enxcud/ qycc laii dniubin venr qinxdniux, gunw virr jit qrunn iaxlongg (Hyena, juanmngg jiah dongrbut sixtew ee qxauw) vauuii! Henxzenn inx si pnri diyc ngiuhueh/ viauxenw jit dniuu hro langg cangr mngqngw ee imqaghue, dirr quann ~ ee cauxcur-diongx, huexqngx ciy diyc inx siamxsih huatqngx ee bagjiux.

Suibongw gunw jaix iaxlongg be qongqig langg, iuguann qamxqag byy anjuann. Tudzenn, cauxcur aurbin tuann laii ho'ngg damxhann ee jiamqiyr, gunw giac cingr duiww cauxpy lensuar vongr. Cingwjiw jit pah uann, jongxpor jin' cneqniax ciongx hiongr gunw, hamhoo qongw jit jiah vuii ~ ee qxauw jongg .zip ix ee cur-lai, qiongbecc qra qa .siw. Ngiade itpenr hunwluan. Jitt dniuu naurcaw knuar .laii si dinr diauu ar, inx naxx vui naxx tewdniuu. Au vnuawia jin' vingjing, byy qycc u mahuann. Derr zi zit tauwjaw, derhngx dniuxqnuax jah nng jiah qxex/ jit naa qe'nng, vaiwtog gunw qex lauu jit zit lyc laii pah iaxqauw. Ix qongw, jingg jit zit, u jit jiah qxauw qra jit xee decc kunr ee laurlangg tuax jauw jiac driau. Huijiux jinjniar si jit xee byy qraiw ee bee!

Tnix qngx sii, qanglangg hitt vingg tuann laii caxnau ciyr sniax, guanlaii inx decc viauxenw jaamr ee iaxlongcud. Jit xee vnuaenw decc kunr ee jongxpor, jit xee survingx jyr vee ee iaxlongg, jiamrr uaxqin jongxpor. Jitt cud hxir m jaix dinghog zaurr je vaiw, quanjiongr jin' himsiongw, ciyr sniax byy tingg.

Cuxau, juxvng :ee u lingrgua jit xee miaa “vuiqauw”, gunw snax ee vehlangg jaw dyrr u guarhy, hitt xui Ingqog ving'iuw si “angg-amrqunw”-- dirr guanjurbinn ganw-diongx, Ingqoklangg amrqunw si angg :ee; Bixqoklangg cing qaxx jin' suiw, hyrjyr “huesnax”; hitt sii guaw taumox ixqingx vec ar (go-jap huer),lixsow-dongzenn si “laurhuer-aw”, inx qongw guaw ixqingx jit-vah huer. Dirr hitt xee soxjai, jin' jiyw knuar diyc nihuer je :ee, guaw cavutdyx byy duw quer vec taumox ee langg. “laurhuer-aw” sngr si jundiong :ee, anne qiyr .guaw, si guaw iauxx u jit xee sinhun “Bugishu Psychological Expedition” duirdniuw, jex si London guarsurcur qiongqax u miaa byy sit ee cingho. Gunw hongxmng quer Bugishu, dirr Elgon hiyckax qyckacc quw.

Olangg longxx jin' binghenw viauxhen cud gauu pnuawduan langg' ee digjid. Inx dongrcad jinghingg ee vanrhuad ji' id si mohongw jailingg/ erdangr hongw langg viauxdat hongsid/ dairviauw qokk jiongw iwdoo ham' bogdig ee ciuxser/ kavo, huisiongg ursinn, suxx langg janwtanr. Guaw huatqag inx duiww qamxjingg ee lixqaiw marr jin' cimzip. Guaw ciangjai vuah siqanx ham' inx kaiqangw. Inx air qongw ciyr. Guaw yc jerje.

GUANHINGG EE INGXHIONGXLAT

Gunw jitt jiongw vnuawqnuahongx ee luxiuu u jerje hyxcur, cniurr, iong'i cniaw diyc unrvnuaqangx, u survingx horsangwdui/ horsangr juadduir m si qex ee/ in'ui gunw rair qniaa .quer m si vehlangg quanxliw ee derkux. Jit xee vandniuw/ nng xee survingx vruee gunw vorlenw luxiuu, jen'ongw Mt.Elgon.

Derhingg si jiamrr quann jniurqia. Derr snax qrii gamjiyhkamr ee qiwzin jiamrr jingqax. Gunw cngx quer dua pxenr ram ~ ee ciurnaa, quandua ee hongrhongg, anghuex naxx huew iamrzet/ duarbuw jiah ee ticqacqux/ dysig canwlan dua jiah iac-aw dirr nxaa-pang, ciurnaa vnix :a vuex; dng' gunw qniaa zip exciurnaa-lai, hnowhenn qausanx-aw vuew dinxdang ciurqix --- jiax si tendongg. Mrqyxx gunw qniaa :ee, dairvorhun lo si vnetnaw qiyangsig toziangw ee zeddair cauxvox/ dysor siqanx dirr u.-uankiaux-k. dua dngxuanx ee tolo qniaa. Gunw ee hingdingg qniaa .zip Nandi, cngx .quer jit pxenr binrjig jiamxzenn dua ee ciurnaa --- Nandi simlimm, ving'anx qaur Elgon snuax-kax ee hiusiksig. Quiw zit ixlaii, jitt jxy duarsnuax dirr gunw ee dingxquann venr qaxx zuxx laii zuxx quann, gunw qandna' erdangr en' ec ec ee siyw lo vreh kiw kir. Derhngqnuax zedsingg gniajih, ix si guanjurbinn isux ee qniaw, kiaa jit jiah siyw bew --- gunw dirr jiax qnir quer ui'id ee bew. Ix qra gunw qongw, ix sriok Masai vorlok, mrqyxx dandok druar dirr Mt.Elgon ee snuapniaa.

Uganda jongxdog beh hro guaw ee puex, jaw dyrr qaur ar, ix cniaw gunw vyxho jit xee ui' Sudan laii Egypt ee Ingqog luxsu. Jongxdog jaix gunw qniaa ee lorsnuar qangrkuanw, marr u dirr Nairobi sna' duw bin; jaix ix ham' gunw e jin' dauwdah, qasiong jongxdog duiww gunw ee quanhuaii jiacc dingxjinx, jurzenn rair dauwsnaqang.

Guaw qongw jitt hxang su, si sniu beh jixcud guanhingg zuhyy kiauxmiau duiww gunw ee hingdong sanxsingx ingxhiongw. Gunw si snax xee lamsingr, jex sunzenn si gnoxzenn ee qigu. Guaw bad iaucniaw lingrgua jit xee ving'iuw/ siqanx-siong dohap be hyxser/ jitt hxang su hingsingg jit xee amwiwsig/ iacc si miardnia ee quntew/ dyrr si snax xui ittew ee guanhingg iwgi/ su'iaur derr sir xee laii vow; Qangrkuanw ee jinghongw, gunw dirr guanhingg iwsiong ee ligsuw -diongx itjairr knuar .diyc.

Qiwzenn qihue byy cniaw qaqi laii, guaw dongzenn hnuahiw jriab jitt xui luxsu, qazip gunw snax xui lamsingr ee siyxjox/ ix e kamx did jiahkow naircaux/ duardnaw qycc sim'iur/ duiww javox siyxjox laii qongw, si jit xee u loriong ee vnevang insor. Siyxjo u langg diyc zeddair qnuazedjingr, jinghongw giamdiong, qajair ix si id crur sewqair dairjenr u horsu qinggiam, hro gunw jin' qamxqig.

Vreh quiw diamxjingx au, gunw laii qaur ciurnaa-diongx jit der kuankuah ee kangwde, jit diauu cringx ~ ~ ee kelauu qra kangwde hunx jyr nng vingg, kex-dingw u jit xee iokk jap ingciyh quann ee juixcniuu, erbin ee juixdii erdangr hro gunw sew sinkux. Gunw ee ngiade iokk dirr snax-vah bxew gua, jit xee vnepyx dasor ee snuapyx, qycc u horsnuar-hxingg ee ciurlingciu. Vorlenw jap-go hunjingx u jit xee guanjurbinn cuanjngx, quiw qingx cauxcur ham' iong ciwper uii jyr livax ee siyw dniaa. Ter gunw qnrua juiw :ee si jit xui luxsingr ham' inx nng xee jaboxqniaw, inx qui' sinkux longxx byy cing snxax, qandan' qruar lee-aw-kag jyr ee duarvanw duar, puehusig naxx Chocolate, jin' suiw/ dngsinx sanxtiux/ dongrjog kinsangx be qinw be qib, vutjiw u quiwjok kiwpair. Dagg zit jaiw, inx ui' kex qniaa .quer .laii, tniax inx kavorsniax lin-lin-long-long, jin' hac tniax; knuar inx qniaa cud qimngsig quann cauxcur, juixquar tner dirr tauu-dingw, qniaa .kiw .laii iyvaiw ee kavo, jin' u bixqamw. Inx kax qruar giang'aw, dangg ciuxkuann/ puahlen, ngiqongw-hxingg ee dangg iacc si caa hnirqaux, xe cuiwdunn iong qutpnir iacc si ticdingx qngr kangx, jin' u lexmau, dagg vaiw qnir diyc gunw, jongxsi qenwsiaur qycc bibii aw ciyr, jin' bee langg.

U jit hxang su, guaw beh qongw .jit .xe, guaw byy ham' dongde hurluw qongw quer ue, suibongw u langg irliau guaw e anne jyr. Jiax ham' LamAux qang, javox ham' javox qongxue, jabow :ee ham' jabow :ee, narr m si, dyrr sngr si damjingg-suec'air ar. Zuqyw dycc jit xee vehlangg hnuahiw anne jyr, m na pnaiw miasniax, qycc diyhh morhiamw pnai auxkud. Guaw quancad .diyc quiw ee le, vutjiw u jurgnow qawsi ee iwgi/ ciangjai tniax jairde :ee pinglun jit xee vehlangg “ix si pnaixlangg”/ mng ix guan'inx, huedab jongxsi “ix ham' gunw ee jabow kunr.”

Elgon ee langg, javox byingg cri qxex ... dringw jingsnex ham' paclac, jabow ee qangjog si jyh qingjiyx, vehjii, qyliongg, huanbec ... dringw hngg-aw. jit qex soxx druar :ee, ngii-hxingg cauxcur-diongx, ginxaw, snua'ngiuu, qxex ... qang soxjai. Inx ee jungiamm/ tensingr viauxhen dirr uicii sing'uac/ si jikqik ee habjog dangpnua. Hurluw iongxiuw vingdingw kuanli ee qaiwliam si habjog-ha ixqingx sitkir iwgi ee sidai sanxbut. Guansiw siarhue is ui' amwiwsig iuxli jurqiw/ tnazinn setha ee quiding, nng jiongw taiwdo did diyc sikdongx diongrsi. Zuqyw huatsingx hunwluan, diyhh jiar ui' iwsig hing'uii laii diauqaiw, anne jitt jiongw amwiwsig sunrsi marr e jysiu pywhai.

Guaw sniu diyc jit xee qra guaw siaurqair Elgon qadingg quanhe ee diongriaur zinbut, simlai jin' hnuahiw. Ix si jit xee huisiongg endauu ee cinglenn, qiyr Gibroat, vorlok taubak ee qniaw/ belangg cutdiyh/ guaw henxzenn did diyc ix ee sinwzim/ hnuahiw jiapsiu guaw ee Cigar, mrqyxx byy tamx, byy cniu langg' dagg hxang longxx beh air/ ciangjai laii knuar guaw, lexmau jiujuann/ qra guaw qongw jerje cuwbi ee dairjir. Guaw qamxqag ix u jit xee liamrtauu/ jin' pnaiw kuicur qongw :ee. Gunw siy' bad jit dnxua jin' dngg siqanx au, ix cniaw guaw kir inx daux jyr langkeh/ jex hro guaw qniax jit diyy/ guaw jaix ix iauxx byy qethunx/ verbuw quewsinx. Ix qongw :ee si inx jexjew ee daux; inx a'jew si derr zi zim ee bow, sir xee qniaw/ Gibroat jin' hibang guaw kir hongxmng inx a'jew/ hro a'jew u qihue ham' guaw siy' qniwbin. Guaw dong'ir, hibang tauwquer jit jiongw qaujer hongsid cimzip liauxqaiw dongderlangg ee qadingg sing'uac.

Gunw qaur ee sii, inx a'jew cud laii diwir, jin' jurzenn dairhongx/ jit xee dionglenn bixle hurluw, iokk snax-jap huer. Duliauw berdangr qiamw ee lee-aw duar ixgua, qycc u ciuxkuann/ kax-giang'aw/ dangg hniqaux, hingjingg qruar siyw dongrbut ee puemoo. Ix qra sir xee ginxaw qnuaix dirr vangqingx-lai, ginxaw tauwquer mngpang knuar, hnuahiw qy-qy ciyr, guaw cingxqiuu hro inx cud .laii, jin' quw inx jiacc qnaw qniaa .cud .laii. Jexjew ee hongdo ham' Gibroat qangrkuanw iugnaw/ Gibroat iaucniaw guaw singqongx, muaxbin cunhongx.

Gunw byy jre lyc laii, ing'iax siwqer, tokax longxx si qesaiw/ ngiuu-vunr. Qongxue ee lueriongg cniurr qadingg/ ginxaw/ cur/ caiwhngg. Duarbow ee qasanw ham' ix :ee jiaplenn/ u lak xee qniaw. Jitt xui “duarjew” ee dniaa li ix :ee u veh-jap bxew hng/ nng qingx cauxcur dionghngx, jit xee snaqakhingg ee cuwdingw si inx angx ee cauxcur/ jitt qingx cauxcur aurbin go-jap bxew ee soxjai, u jit qingx syw cauxcur si duarbow ee duarhanwqniaw :ee. Nng xee bow qokk langg u qaqi ee canhngg. Luxjuxlangg u jurqiw ee jit der de, henxzenn qamxqag qiaugno.

Guaw qamxqag, ix ee jursinr/ anzenn, si zinrdongg jurqiw ee uanjingxsingr, ix ee qywzinn sewqair si ginxaw/ cur/ siyw jingsnex/ tode josingg, gua qax juewau jit hxang (m si siongrr ser), inw langg juwbak ee textair. Ix jixsirr kinx ~ aw qongw diyc ix ee angx, knuar .laii samvut-gorsii jiacc cuthen jit vaiw/ bogjingg ix dirr mow jit xee m jaix ee soxjai. Luxjuxlangg cniurr qending ee huawsinx, angsair ee uaxkyr/ bunrdee m si angx dirr dyhh, byy dirr dyhh/ ix si m si erdangr vyxcii jurqiw ee uanjingw, uirr dirr guarkauw jauxjongg, vnuasnuax-quewniaw ee angsair teqiongx jit xee derjiyh kip'inw ee diongsimx. Jiaxee sunpog linghunn ee simliw uahdang m si iwsig/ m si langg soxx jaix :ee/ lanw qandna' erdangr ui' senjinr ee Aujiux hunvenrhuad ee vixqaur jingwbingg-diongx, anne laii tuiduan.

Guaw huaigii, vehlangg hurluw jiamrr lamsingwhuar, si m si ham' inx qapp jurzenn uanjingxsingr (toxde/ ginxaw/ jingsnex/ jurqiw ee cur/ huexloo) ee siausid iuxquanx? vehlangg hurluw jingsinbin jiamrr sanwciah, lamsingwhuar si m si jit jiongw ee voxsiongw? Lamsingr ee luxsingwhuar si m si jinr jit vo ee hiyrqyw? Jewdo zuxx habliw, lamluw ee cavet zuxx huex. Dongsingwluann dirr henrdai siarhue ee jok'iong si qiongdua :ee, vorhun si luann-buw jingqad ee hiyrqyw, vorhun si jit jiongw bogdig henrsiong (hongjiw zinkauw jingqax).

Guaw ee dangpnua ham' guaw huisiongg hyxun, jiapciog liauw Huijiux sewqair, qnir diyc ho'ngg m qnaw siongsinr ee suiw qapp koxlan. Guaw ee ngiade sing'uac si guaw itsingx siongrr daddid huailiam ji' id, guaw hiangxsiu quansiw toxde ee “sinsingr hyvingg”, jurlaii m bad jiacc cingcyw knuar quer “ langg ham' qitnax dongrbut”. Moquiw ji' buw ee Aujiux, jitt sii li guaw quiw cingx ingliw hng; dirr jiax, qokk jiongw xmoo duiww guaw bukyw-nairhyy, inx crunx be qaur jiax, jiax byy denrvyr/ byy denrue/ byy puex/ byy hongxkeh. Guaw ee jingsinlat did diyc qaixhongr, juriuu-jurjai dngw laii guansiw ee kuikuah tende.

Dagg jaiw, gunw ham' jairderlangg kaiqangw, inx qui' zit kuu dirr gunw ngiade, knuar gunw jyr dairjir, byy qamxqag iawsen, qanglangg niaxdui Ibrahim, qar gunw kaiqangw ee gisid, soxu ee javox (luxsingr be uaxqin) longxx diyh'air jiurr kia ee xui jre .lyc .laii, ix cue diyc vorlok taubok ee siwkax angsig caa-iw hro gunw jre, zenau kaisiw huatgenn, tecud kaiqangw ee sunrsi. Jairderlangg longxx qongw Swahili, guaw marr zinrjinx qongw jitt jiongw gixgenn, cionghun liriong jit vunw siyw zirdenw, inx itdit ylyw jitt vunw ceh. Guaw erhiauw ee suu iuxhan, qongxue itding rair jinrliong qanxdanx, duiwue cniurr iyh bircaix, jin' sriu huanginng, siqanx jin' jiyw ciauquer jit diamxjingx iacc si diamxvnauwjingx, hitt sii inx henwcud tiamw/ sen, jywcud hiwqiogsingr ee ciuxser qongw “ai! Gunw tiamw .siw ar!”

Dongzenn, guaw duiww jairderlangg ee bang marr jin' hingwtauu, kixcox guaw byy hxuad hro inx qra bang qongw hro guaw tniax, sangr inx jin' sniu beh air ee siyw lexbut, cniurr Cigar/ huan'axhuew/ ju'dingx ... dringw, iauxx byy hau. Guaw berdangr cionghunx qaixsueh, inx uirjnuaxngiu qenwsiaur qongw bang-diongx soxx qnir diyc ee itcer, guaw iyh si qniax qapp byy sinwzim. Olangg qniax hipsiong si jiongwlangg jaix :ee, inx quawlu hipsiong ee langg sniu beh duadcniuw inx ee linghunn, kyxlingg marr e qniax vadd langg zuqyw jaix inx ee bang dyrr e hai inx. Vutqyr, jitt diamw vingrr byy sik'iong gunw ee qanglangg, inx longxx u jit vunw qaixsueh bang ee ceh, luxiuu-diongx dagg zit e vingw laii knuar. Zuqyw duiww ceh-lai soxx qaixsueh :ee u huaigii, dyrr jurdong mng .guaw, inx qongw guaw si “bad ceh ee langg”, in'ui guaw bad “Quran”: inx zinrding guaw si guijongx Islam qauwdoo.

U jit vaiw, gunw ham' dongde jit xui lau isux dam'ue, ix muax jit niaw nasig qaupuee, jin' lewdauw ee hongmuax, dinquir/ daddid hongsinn. Guaw mng ix ee bang, suacc sui' hro ix bagsaiw muaw bagqnii qongw “qoxjaw, isux longxx jyr bang, jaix qamxx e huatsingx jenwjingx iacc si diyh'unx? si m si beh lyc ho? Qaix qra jingsnex qnuaw duiww anjuann ee soxjai. A'qongx marr e jyr bang. Mrqyxx, jurr vehlangg laii au, byy langg jyr bang ar, byy su'iaur bang ar, Ingqoklangg jaix itcer! “ ix anne qongw.

Ix ee huedab, viauxbingg liauw isux sitkir junjai ee lixiuu. Kexhuad dongderlangg sinsingr ee sniax ixqingx byy virr su'iaur ar, “Ingqoklangg jaix itcer”. Dirr quewkir, isux ham' jiongww sinn/ miarun ee lat camsiongg, koxkngr langg. Isux huathuix jin' dua ee ingxhiongw, cniurr Hellene Apollo sinbiy luxjewsix ee ue, kuriuw siongrr quann kuan'uix. Snewmia ee qewdat jitmaw uanjuann sriok dirr jitt xee sewqair. guaw zinruii, dirr olangg iwsig diyc jurzenlat ee diongriauwsingr jinwjingg, jex qandna' si jit xee siqanx qapp olangg jingxjok snewmiarlat ee bunrdee.

Jitt xui isux ixqingx m si cnecinr berdangr cimhuan ee langg, jixvutqyr si jit xee byy dnaw qniax ziaw su ee laurlangg ziiw. Duiww jit xee ixqingx sriu pywhai/ quewsii/ byy hxuad huehog ee jitt xee sewqair, jiamrr uaxqin qaixtew ee qiogser, ix si jit xee uac qenwjingr.

Dirr jerje dniuhap, guaw qra uerdee inxhiongr sinbingg, digvet si gisid/ lexsor. Dirr jitt hongbin, qandna' did diyc jit xee qenwjingr: dirr cuanx-lai, jit diauu naurzet ee qelo, jit jxy kangx cauxcur jingg, guaw knuawqnir jit der quiw bxew siwqakngii ee soxjai, saur qaxx jin' cingkir, dionghngx he jit xee lee-aw-duar/ hnirqaux/ qokk jiongw cohuii-pnir/ jit qix qrut too ee cakox. Gunw tamwtniax diyc soxu ee suecbingg si “ jit xee luxsingr bad dirr jitt qingx cauxcur quewsinx; quanhe jongwsig jit qxur dy' byy.

Dirr ingdamm-diongx, inx ixx qiongdiau ee gixkir qra guaw qongw, inx saivingg ee qecviah cuanx si “pnaixlangg”. Zuqyw dyhh u sixlangg, xe jit xee cuanx dyrr e did diyc tongdix; amwsii, sixtew virr he dirr nng xee cuanx ee diongqaiwdiamw. Qecviah cuanx qra qokk jiongw lexpinw sangr qaur qang jit xee derdiamw, tauwjaw, sixtew dyrr byy .kir, m jaix jauw dyhh kir; naxx decc amwsi lingrgua jit cuanx ee langg qra sixtew tunx lyc vxag. Inx qongw jitt jiongw dairjir, dirr Elgon dongzenn byy huatsingx. Sursit-siong, inx qra sixjiaw uitew he dirr ew ciurnaa-diongx, lauu hro amwsii cud laii ee iaxlongg. Gunw byy huathen baijongr ee zimrhyy ziah.

Mrqyxx, tniax qongw, langg siw ixau, uitew rair he dirr cauxcur-diongx ee derbin-siong. Jywkiyr :ee sec uitew qniaa dinxdang, qra nguaw-lai ee lingx puah dirr derbin, cuir liam “a-i-ky, a-di-su-dah, a-di-su-dah, a-i-ky!”

QONGBINGG EE AN'UIR

Dirr kacc jaw jit vaiw dam'ue ee qiwig-diongx, lixqaiw jiaxee suu ee iwgi/ hitt vaiw ingdamm qetsog sii, jit xui laurlangg tudzenn qongw “jaixsii zidtauu vreh .kiw .laii, gunw qniaa cud cauxcur, qra cuiwnua pruir dirr ciuxsimx-diongx, siangciuw giac quann duiww zidtauu.” Guaw cniaw ix viauxenw, vingrr junxvi qaixsueh jitt xee gisid. Inx qra siangciuw he dirr cuir jingg, priur cuiwnua, iacc si iong lat vunn kongkir, zenau qra ciuxjiangw duiww zidtauu. Guaw mng ix jex si sniaw iwsur? Uirsniaxmic duiww ciuxsimx vunn/ pruir cuiwnua. Inx qandna' qongw “gunw itdit anne jyr.” suibongw byy did diyc qaixsueh, mrqycc guaw bingvik, inx jinjniar qandna' jaix anne jyr, byy cab sniaw lixiuu, inx jurqiw knuar byy jitt jiongw hing'uii ee iwgi, dyrr cniurr lanw marr junjiauww lanw soxx byy lixqaiw ee gisid, vixzuu, singwdanwjed diamw lahjig, Iasox qycuac hitt zit qra gnorcaiw-nxng cangr .kiw .laii.

Laurlangg qycc qongw, jex si itcer binjok ee jinjniar jongqaur, juanvo ee Kevirondos/ Buganda ee langg, ixqibb vreh snuax hng ~ knuar e diyc buhan iauuanw, soxu ee binjok, longxx jongvair “a-di-su-tah”, iarr dyrr si duxx vreh quann ee zidtauu/ jixu jitt sikig, zidtauu jiacc si siongrder; qiyangsig saivingg duxx sringx quann ee qimsig guehbaii marr si siongrder/ jixu jitt sikig :ee jiacc si, qitnax sii :ee m si.

Henxzenn, Elgon langg gisid ee iwgi si: dirr zidtauu duxx vreh quann sii hiongr zidtausinn siongrr singsimx qingwvair/ iong cuiwnua henwlew, si dongderlangg zinrding cuiwnua si langg ee ciaujurzenlat (Mana)/ dri hyw siongkauw ee lat/ qijig/ snewmiarlat. Cuanxkuir in'ui ix si “Ro-ho”, Arabic qongw “ Lu-hy”, Hebrew hyrjyr “Lu-a-ha”, Greek qiyr “Pu-niu-ma”, iwsur longxx si hongx qapp sinlingg. Incuw, jitt xee dongrjog ee iwsur si: guaw hiongr siongrder henwcud guaw snewmiarlat ee linghunn. Jiax m si iong gengiw/ viauxenw cud laii ee qidyw, iong bunzi huan'ik, iokliok si : siongrder ar! Guaw qra jurqiw uac lingr lingr ee sinlingg qiawtog dirr liw ee ciuw-diongx.”

Duliauw “a-di-su-tah” gua, gunw tniax qongw, Elgon langg marr qingwvair a-i-ky --- druar dirr dersiong ee sinlingg, jit jiongw moquiw/ si qniahniaa ee jewjyrjiaw/ si amwhok danxtai amwmee quewlorlangg ee lingxhongx. Laurlangg krox su'aw vunn cud VakAux jaieh sinbingg Loki ee suanlut, jin' uahkuir viauxhen a-i-ky dirr quann qycc sinvir ee exciurnaa-diongx vee ee kuanxser.

Langg zinruii, jyrbudjiaw qra itcer longxx congwjy qaxx jin' hyw/ qycc suiw, ix vunxsinx ciauuat sxen/ og, ix si suiw :ee, ix soxx congwjy ee itcer marr si suiw :ee.

Guaw mng “Hiaxee qa .siw linw cri ee jingsnex ee hiong'og iaxsiur neh?”

“Sraix si hyw :ee, bixle :ee.” inx qongw.

“Hiaxee kyxpnar ee vnerjingr neh?”

”Liw dyw dirr zidtauu nirr dyrr hyw ar.”

Jitt jiongw logquanjuxgi hro guaw jin' cimx ee inwsiong. Mrqyxx jin' qinw guaw huathen, dirr ervox lak diamw, jitt jiongw logtiongr hionghiongg siausid, zidtauu lyc snuax jid'err qaur, hex si byy qang ee sewqair --- a-i-ky ee sewqair: siaog/ huihiamw/ qniahniaa. Logquanjuxgi ee detahk niurui hro quixhunn ee qniahniaa, vyxho jurqiw byy sriu siaog sionghai ee hamwqow gisid. Danw tnix puxqngx, logquanx qycc dngw .laii, byy zimrhyy luerjai ciongdut.

Dirr Nile ee huatguande, guaw huathen Egypt qoxdai quanliam ee diamxduh : Osiris nng xui surhau :ee, Horus/ Set, jex si suxx langg cimcimx qigdong ee qamxsiu. Henxzenn, jex si Huijiux ee guansiw qinggiam, duer diyc Nile hyy singwjuiw rig hiongr Derdionghaiw(Mediterranean Sea); jex dyrr si a-di-su-tah --- duxx vreh quann ee zidtauu, ham' Horus qangrkuanw qongbingg guanliw; si a-i-ky, qniahniaa ee sanwvowjiaw --- oamr ee guanliw. Uirr sixjiaw jyr ee qanxdanx jewlew-diongx, isux ee ue ham' ix puah lingjiab qra duiwlip ee nng vingg qethap jywhuew; dongsii duiww jitt nng jiongw guanliw henwjer/ jurr kaisiw tongxdi hitt sii kiw, qokk iongxiuw qangrkuanw ee lat qapp iwgi: zidsii/ oia qokk jiamr jap-zi diamxjingx. Mrqyxx diongriaur ee si sikig, duer diyc zeddair derkux zid'ia denxhingg tudhuatsingr, dng' jaiw sii derr id dy bingqngx cniurr jnxir sria cud, xia juanxhuar jyr ciongbuanw snewmia ee qongbingg.

Jitt xee uirdir ee zit cud henrsiong, dagg zit dyrr hro guaw iwgua ee janwtanr/ si dirr zidtauu vreh quann au ee bixle uixdai qingxsiong/ m si taiwiongg ui' tenjewsnuar tiaur cud laii ee sii. Guaw iongxsingg jit xee quanwsir : ui' ngiade giac jit liauu ixtau'aw, dirr puxqngx jingg jre dirr horsnuawhingg cinglingciu-kax/ binrtaujingg si siyw snuaqog qokdew, si jit xee oligsig ee ciurnaa/ duiwbin qyde limqnii cai quann ~. kixtauu jin' qiongg ee bingg/ amr duiwviw, suar .lyc .laii budtew henwcud guarhingg, jimr dirr qng'iam-lai, zidciux tnibak ngidni jingxqyy snuaqog. dervingsnuar itpenr vec sicsiag, qimqngx siamxsih. Qionglet ee qngsnuar naxjunxx beh jinwzip budtew qetqor, hro qonghuix ui' lairvo huad cud laii, itdit qaur juewau, cniurr jit der jit der caixsig vylee, itcer juann venwjniaa naxx huexciux ee juixjnitew. Angka'aw (sijingjiauw) ee huanginng qnuasniax ui' tenjewsnuar hitt vingg cniur .quer .laii. Dirr anne ee sikig, guaw qamxqag jurqiw dirr biyrsix denrdongg-diongx. Jex si jit zit siongrr sinsingr ee jit diamxjingx. Quansiongw jitt xee ongriam ee jingqingw/ ingxuanw beluann ee vaxjiog, buhan kuaiwlok anuir.

Dirr guaw ee quancad derdiamw, jit xee qiarviah jiyhgiamm-dingw druar langhimm (Baboon). Dagg zit tauwjaw, inx cavutdyx longxx jing ~ jre dirr giamviah vnix :a, diam ~ byy dindang, binrduir taiwiongg/ qitnax ee siqanx dyrr e dirr ciurnaa-lai cittyy/ sngw/ naurcaw/ jiamsniax qiyr/ cuir byy sii ingg. Cniurr guaw, inx naxjunxx marr decc danw zidtauu cud laii. Guaw huesiongw Egypt ee Abu Simbel sinbiy-diongx jyr cud qingwlew ee langhimm. Inx qongw :ee longxx si siyqang ee qowsu: banrdai nii jingg, langg dyrr kaisiw qingwvair jitt xui duarsinn, uirr jingxqiur sewqair, dirr oamr-diongx huad cud qimx sicsih ee zidciux.

Dirr hitt xee sikig, guaw liauxqaiw .diyc, ui' tende cocongr sii, linghunn dyrr itdit huaipy qngbingg ee suqiuu/ qiqiuu qniaa cud guansiw oamr. Amwmee jit qaur, itcer henxcud cimdimm ee sitjir, muixx jit xee linghunn siauwsniu/snackuir qongbingg. Jitt jiongw qinxdiux ee qamxqag erdangr dirr guansixlangg ee ganxsinn knuar .diyc/ surbut ee bagjiux-lai marr cue e diyc. Dongrbut ee bagjiux u jit jiongw viaix/ lanw byy hxuad jaix inx ee siongsimx si m si ham' linghunn iuxquanx/ qamxx si inx viaix bagsinn decc qra lanw qongw, inx amwiwsig ee cimkig sinwsid?/ jitt jiongw viaix marr huanxngiar liauw Huijiux ee simjniaa/ jiongxjiongw qodnuax ee qamxsiu. Guansiw ee oamr si buxsingr ee sinvir. Tauwjaw zidtauu cutsir, duiww dongderlangg kuriuw cimuanw iwgi, guan'inx dirr jiax. Qongbingg laii ee hitt sii, dyrr si siongrder, hitt bak jit nih duar laii ee voxsiongw qapp anuir. Qongw zidtauu si siongrder, dingxii buah bu kir/ be qir .did hitt jit bak nih ee guanhingg qinggiam. “ gunw jin' hnuahiw hro sinlingg liulong ee amwia ixqingx quer .kir .ar.” dongderlangg e anne qongw, mrqyxx jex si lixsingr ee qaiwliam. Sidjer-siong, ham' jurzenqair ee oia uanjuann byy qang ee jit jiongw oamr iuguann dirr tende-diongx piau'iuu/ jitt jiongw jingsinbin ee guansiw oia, cenban nii laii, itdit anne. Snackuir qongbingg dyrr si duiww iwsig ee vikced qitai.

TIAUR BE SUAH EE BRUW

Gunw tingkax dirr Elgon ee siqanx rair qetsog ar. Vowpangg siux .kiw .laii, simjniaa suacc jin' dimdang, simlai herguan itding beh qycc dngw .laii/ sniu be qaur, jex si guaw derr id vaiw, marr si juewau jit vaiw, jiacc qanxdanx texgiam .diyc jiacc dua dniubin. Jitt xee ixau, Kakamegas hurqin huathen liauw qimkongr, ow qimx-aw jniajyr liuhingg, Mau-Mau unrdong ziauxluan jiaxee dongde buqox ving'iuw/ gunw marr ui' bunbingg bang-diongx qniax cnew.

Gunw en' Elgon snuax lamvingg qewsiok vorqniaa luxhingg/ qingxsig jiamrr qaixvenr/ vnengiuu vnix:a kia jerje ram pongrpong zeddair ciurnaa, jit renn jit renn cai .lyc .kir, jniajyr itpenr bujer ee snuanaa/ hiax ee langg puebah kacc ox, texhingg qauciangg, kacc vunrciax .quaw, byy Masai ee iugnaw ngiursniur. Gunw jinwzip Bugishu derkux, dirr Bunambale hiusiksig tingkax jit jun; jiax jin' quann, gunw erdangr knuar diyc kongwkuah Nile hyqog juanqingw/ zenau qaur Mbala, .sraiw nng daii ciax jenongw Victoria-oo vnix:a ee Jinja. Hingliw jrngx kiw kir huexciax/ ciavanx muixx nng lexvair kuix hiongr Kioga Oo jit vaiw; gunw langg jre huexlunn --- kyr siycaa jyr dongrlat :ee, qingquer quiw vaiw siyw surqor au, jiacc qaur Masindi qangxkauw, ngua jre kacciax kir Masindi Ci --- hunqeh dirr Kioga Oo qapp Albert Nyanza quanpniaa jiqanx.

Ui' Albert Oo qaur Sudan qingwlai Rejaf ee lo nirr, qingquer jit xee cuanx, hro gunw jit xee jin' hinghunr ee qinglik. Derhngx dniuxqnuax si jit xee sinjaii quandua ee cinglenn, duar suiho laii knuar gunw/ si guaw soxx knuar .quer, Huijiulangg siongrr ox :ee. Jitt qrunn langg u damrvyc hro guaw sax byy, Nimule ee jongxtauu hro gunw snax xee dongde uervingx, mrqyxx inx ham' gunw ee qanglangg be hac/ pair inx laii, jixvutqyr si jingwhuw ee jutair ziiw.

Jongxtauu tegi amwmee kuix jit xee buxhue, guaw sui' dong'ir/ hibang dirr jit dniuu huanloghue-diongx knuar diyc inx iuxhyw ee jit bin. Qaur liauw amwsii, gunw longxx jin' tiamw, tudzenn qow sniax jiauu dann, iokk lak-jap langg sui' qaur, qui' sinkux qruar siamw ~ huatqngx ee mauqig/ cakox/ dyx/ qiamr/ uihongx limxlimw,, zidongg/ jabow :ee/ maxmah qycc ngaix ginxaw, duer dirr aurbin li byy qaiww hng. Jex henxzenn si jit dniuu singwdai siarqaux jibhue. Suibongw tnikir undo si 95 dxo(Fahrenheit/ iokk 34 dxo Centigrade ) ee zuahdogtnix, inx qycc diamxhuew, huwluw/ ginxaw qra huexduix uii jyr jit xee dua ngikox, javox qycc dirr guaruii uii jit lenr (guaw bad knuar .quer jitt qrunn siurkir ee duarcniu marr anne vaii). Binrduir langg je/ ser dua ee dniubin, guaw m jiax rair hnuahiw? iacc si damsimx? Guaw bagjiux hiongr siwjiuuii sunknuar jit vxenr, qingwzenn cue byy gunw ee qanglangg ham' jingwhuw pair ee survingx! Uirr viauxsi iuxsen, guaw qra Cigar/ vinxjiamx vunsangr inx. Javox kaisiw habcniur/ siangkax iyvaiw/ juann si qiongg qycc u lat ee jenwquax/ imdiau sngr u hyhaii/ jabow :ee, ginxaw uii huexduix hnuahiw qaxx pokpog tiaur, javox :ee naxx tiauwbuw naxx hiongr jingg qniaa/ buxlong buxkir, qycc laii tewau, pnuarduer diyc iaxsingr ee quasniax, qoxsniax, guqakcuex-sniax, qycc qniaa hiongr jingg.

Jex si coiongw/ ciwqig ee dniubin, jimr dirr angqngx huexngiaw ham' qibiau ee guehqngx-diongx. Guaw ee Ingqog ving'iuw ham' guaw marr qap dirr tiauwbuw ee zinqunn-diongx. Guaw lang saiguu-vrenx --- guaw ui'id ee buxkir, ham' inx jywhuew tiaur. Ui' inx angqngx ee binriongg, guaw knuar .cud inx unxjunw gunw qazip. Inx ee zedjingg hionghiongg tequann jerje, lamluw-lyxiur juann jamr kax, dua sniax cniur/ dua lat qiyr, qnua naxx ho decc dih, kavo/qow sniax ee jetjaur jiamrr ~ qinw .kiw .laii.

Dirr jitt jiongw imgak pnuarjaur-ha, dongderlangg jin' iong'i hamrzip diyc xmoo jongrtair. Jitmaw ee jinghongw dyrr si anne, decbecc qaur jap-id diamw ee sii, inx hinghunr qaxx qiongbeh kixsiauw ar, tudzenn, jingxqyy kiwhunx venr qaxx jin' qiquair. Tiauwbuw ee langg venwsingg jit qrunn iaxlangg, guaw huanlyw beh anxjnuaw siudniuu. Guaw hiongr jongxtauu viw jit xee ciuxser, viauxsi qaix qetsog ar, inx ingwqaix dngw kir kunr ar. Mrqyxx inx beh “qycc laii jit xee”.

Guaw e qir .did, donghiongx :ee/ druar dirr Sarasin ee viauxhniax, bad dirr Inwdo Celebes tamwhiamw, dyrr si dirr jitt jiongw buxdy-diongx, driongr diyc penhiongr ee dngmauu. Suibongw jongxtauu cingxqiuu endngg, guaw iauxx si qra inx jiyx jywhuew, huad Cigar hro inx, qycc viw cud kunr ee ciuxser. Suar laii, lang dinxdang saiguu-vrenx, huad cud ciyr sniax (si guaw cue byy kacc sikdongx ee gixgenn), qycc iong Suirsu Dikgiw dua sniax me, qongw tiaur u qraur ar, rair dngw kir kunr ar. Guaw ee hunwno inx knuawjyr quiw hxun qew, mrqyxx sanxsingx ingwhau. Zinqunn huad cud ciyr sniax, tiaur likuix siwsnuar .kir, siausid dirr oamr-diongx. Aurlaii jin' dngg jit dnxua siqanx, guanw iauxx tniax diyc inx dirr hng ~ ee soxjai, hnuahiw ee huah sniax/ pah qow. Diamrjing jiongbuew laii qaur, gunw tiamw qaxx iyx- sngx- tuiw- tniar, jin' qinw dyrr kunr .kir.

Gunw dirr Rejaf vorqniaa luxiuu decbecc getsog, hingliw duer huexenjunn/ juixui sniu' cenw, tingkyr qaxx jin' benxqiongw. Jitt sii jitt kig, guaw gionglet qamxsiu .diyc, jex itcer jyrsingg jingsinn hurdamx. Cenban qattauu dirr guaw simtauu vnuaciax, guaw zuxx laii zuxx cingcnew, kiokk jin' tongwkow zinrbad .diyc, guaw siauhuar sinx inwsiong ee linglik ixqingx jinrvong ar/ beh jyr :ee, si dingsinx huesiongw guaw ee quanqamw/ texgiam, cue cud luerjai lenhe. Huannarr daddid qiwlok :ee, longxx siaw .lyc .laii ar.

Jingxqyy luxiuu-diongx, jyr ee bang dy' jip'id junsunn langwquer Huijiux ee cikliok, dansunn denxhen qowhiongx ee jingqingw; anne knuar .laii, bang naxjunxx decc suecbingg (jiamrcniaw qra jiaxee amwiwsig quewdingg zinqechuar qaur jitt xee tingdo), jitt vaiw Huijiux ee luxiuu m si jinsit, si jit jiongw jingwtauu iacc si siongrdingx hing'uii. Dyrr lenrr luxliuu-diongx inwsiong siongrr cimx ee surqnia, marr virr giamqeh vaiduu dirr bang jigua. Jingxqyy tamwhiamw quewdingg-diongx, qandna' bangrqnir jit xee olangg, jin' sigsai ee binriongg, sniu jin' quw jiacc kakding guaw ixjaw dirr sniaw soxjai qnir .quer, siongrbuew sniu diyc ar, si Bixqog Chattanooga, Tennessee qrax taumox :ee! Jit xee Bixqoklangg. Guaw bangrqnir ix qra jit xee huisiongg dua :ee/ zet qycc angg ee denrtaumngg qiab'aw he dirr guaw tauu-dingw, beh qra guaw den cniurr olangg hitt jiongw dew kiuu :ee/ simrjiww qamxqag taukakpuee siyx qaxx e tniar, tniar qaxx qniax jingsinn.

Guaw zinruii jitt xee bang laijurr amwiwsig ee qingxqyr, diamxcnew guaw guansiw surbut si huihiamw :ee. Mrqyxx hitt sii, guaw henxzenn si decbecc “dngw kir cur ar”, qamxziamw diyc snuazet, kyxlingg anne qangr qe jingsinn dexkongwlat. Uirr beh tudhenw olangg duiww guaw ee uihiap, amwiwsig inxhuad guaw duiww jap-zi dxangx jingg dirr Bixqog olangg tiwtauu saihu ee hue'ik, laii hongvi ganxjingg ee olangg.

Bang-diongx jitt xee qiquair hing'uii duxx huhap id crur sewqair dairjenr qiqanx soxx qiwlok ee jit jiongw henrsiong: jenwdniuu ee survingx bangrqnir jenwjingx viw bang diyc qahiongx jiyw jerje. Qundui ee jingsinn isux zinruii, zuqyw survingx bangrqnir sniu' je jenwjingx dniubin, dyrr qaix qra tetli jenwdniuu, in'ui dirr hitt jiongw jinghongw-ha, ix byy qycc kuriuw huanxkongr guarqair inwsiong ee simliw qilingg.

Guaw naxjunxx qniaa zip Huijiux giamkog kuanqingw, dirr bang-diongx, marr singqongx vyxjunn jit diauu qaiwhan, soxx bang diyc :ee, juann si guaw suzinn bunrdee/ did diyc ee qetlun si : guaw Aujiulangg zinqeh dirr zimrhyy kuanqingw-ha, dy' rair vyxcii uanjingw.

Jin' qiquair caqag .diyc, jitt vaiw Huijiux tamwhiamw u jit xee viwbit bogdig, si dypiah Aujiux qapp qitnax zuluan hogjap ee bunrdee, simrjiww ixx lauu dirr Huijiux jyr dairqer; jerje langg dirr guaw jinwjingg si anne jyr, jitt sii jitt kig, marr u jerje langg qangrkuanw anne jyr. Jitt vaiw luxiuu jin' lann qongw si guansiw simliw genxqiur, Bugishu simliw kyxcatdui qanxsiaw jyr B.P.E.(Bugishu Psychological Expedition), jabbudsniux-dingw osig zirbyw! Qisit si tamwtyw jit xee suxx langg gignaiw ee bunrdee: dirr Huijiux hngvox-diongx, simlixhagqax C.G.Jung e jnuaxngiu? Suibongw guaw ixx lixsingr genxqiur Aujiulangg duiww guansiw diauqnia ee huanxingr, jitt xee bunrdee kiokk si guaw vniawmia huepiah :ee/ jiamrr bingvik, jitt jiongw genxqiur qongw si kecquanx ee kyhak hangrbak/ vutzuu qruix dirr giamqeh ee qywzinn janbin/ zimrhyy cir knuar mai ee cimzip genxqiur, longxx e dag diyc guaw simliw kyxlingg junjai ee tniar/ vutditvud singzin, guaw quatding kir luxhingg :ee, m si Wembley denxlamxhue/ si Aujiux ee kiwhunx duiww guaw sniu' dimdang jitt xee sursit.

Guaw dirr jitt jiongw simjniaa en' Nile Hyy sunrlauu, hiongr vag/ Aujiux, hiongr diyc birlaii qniaa. Junn laii qaur Khartoum qetsog, jaiww ongw vag dyrr si Egypt ar. Anne, guaw dyrr sidhen guaw ee guanrbang ham' qewue : m si ui' sebin, m si ui' Aujiux/ Greek, si ui' lamhongx, ui' Nile hyguann jiapqin bunhuar derkux. Hamitic duiww Egypt bunhuar ee qongwhenr, jin' kip'inw guaw, suibongw hogjap ee Ajiux insor ingxhiongw Egypt jerje, guaw kiokk byy qaiww cuwbi. En' diyc Nile ee lauhiongr, siqanx naxx juixlauu sag hiongr jingg, guaw iuxsow huathen. Dirr jitt hongbin, siongrr diongriaur ee kexhuad si dirr Elgon langg huathen Horus guanliw. Hex jingxqyy sewjed, juanvo ham'ir, guaw dirr Egypt lammngg qnir diyc Abu Simbel sinbiy ee qauxbin-langhimm diausiong sii, qycc hutzenn puu .cud .laii.

Horus sinue si quanhe sinn sur qongbingg/ sinx sing'uac ee qoxlyw qowsu. Jitt xee sinue vitding si dirr zinlui bunhuar (iwsig bin) derr id vaiw qra langg ui' suxjenn sidai ee oamr-diongx tauxvangr, sewdai siy' tuann .lyc .laii. Ui' Huijiux ee simjong ongw Egypt ee luxhingg, guaw zinruii venwsingg jit cud qongbingg cutsir ee hiwqiok/ jitt cud hxir ham' guaw, ixqibb guaw ee simliw bidced quanlenn. Guaw lixqaiw jitt diamw, kiokk byy linglik iong bunzi qra siaw lyc laii. Beh cuthuad luxhingg jingg, guaw m jaix Huijiux e hro guaw sniaxmic, qetqyw si suxx langg buanxir ee huedab/ voxciongx kangvec ee qinggiam, guaw did diyc oamr qaur qongbingg ee jingrpinw. Jex viw zimrhyy binjoghak ee singqyw/ zimrhyy buxkir/ cohuii/ qitnax qokk jiongw siujongg, qyckacc u qewdat. Guaw sniu beh jaix Huijiux duiww guaw huatsingx sniaw ingxhiongw, jinjniar cniurr guaw soxx guanrbang :ee.

INWDO

1938 nii kir Inwdo, m si guaw jurqiw qewue anvaii, si Inwdo ee Ingqog jingwhuw iaucniaw guaw camqax Kolkata dairhak singlip 25 nii qiwliam uahdang jyr ee quatding.

Dirr hex jinwjingg, guaw tak quer iuxquanx Inwdo dethak/ jongqauwsuw ... dingw jerje ceh, byy huaigii danghongx diwhui ee qewdat. Mrqyxx uirr did diyc jurqiw ee qetlun, diyh'air cinsinx qniaa jit jua/ guaw jurqiw iauxx qycc cniurr siaudok qxanx-aw ee zintew viauvunw/ceh nirr ee Inwdo iauxx cniurr bang/ guaw iuguann jauxcue cinsix ee texgiam/ cue cud jurqiw digvet ee jinsit.

Hitt sii guaw dngdecc byingg genxqiur lenrqimsut, jitt vaiw ee luxhingg sngr si limsii cah .zip .laii .ee. Jingsinn quanwjur dirr jitt hxang, srinx-vnix suisii dyrr u 1602 nii vanw ee “lenrqimsut dairjuann”, qidiongx u Gerardus Dorneus ee diongriaur duwjog/ luxiuu-diongx, siongser tak liauw jitt vorhun. Jitt hxun sriok Aujiux susiongw qindew ee lueriongg, ciangjai vinghingg guaw duiww Aujiux ixgua suuii hongsid qapp bunhuar inwsiong. Jitt nng jiongw longxx laijurr amwiwsig ee guansiw jingsinn qinggiam/ sanxsingx qangrkuanw, luirsu, jiwjiyw si horsiong vixping, sui' dyrr e hiauxgo .diyc.

Inwdo derr id vaiw hro guaw texgiam diyc jit jiongw guarqog hongqeh/ qydo hunhuar ee bunhuar. Inxcua guaw kir DiongHuix, si uanjuann byy qang :ee/ bunhuar byy jiamr juxdy derui; guaw bad dirr VakHuix ham' jit xui u linglik iong gixgenn lunrsut inx bunhuar ee langg damue. Dirr Inwdo, guaw u qihue ham' Inwdo susiongw ee dairviauw zinbut damue, qycc qra Inwdo/ Aujiux ee susiongw hongsid jyr vixqaur. Ham' Mysore ee Maharajah jongqauwsux S.Subramanya Lyer je vaiw damue; marr ham' qitnax jerje langg qongxue, kyxsiyh be qir .did inx ee miazi. Lingrgua jit bin, guaw jinrliong piackuix soxui “singwzinn”. Anne jyr, si guaw diyhh buanxjiog jurqiw ee jinsit, byy air ui' vadd langg hiax did diyc guaw jurqiw byy linglik did .diyc ee mic/ zuqyw hiongr singwzinn hagsip, jiapsiu inx ee jinliw, anne dingxii guaw taux langg ee mic. Dyrr si dirr Aujiux, guaw marr berdangr jiyc'iong danghongx hagsuad, gauw rair ui' guaw jursinx hingsingg ee snewmia, ui' luerjai junjai qra guaw qongw, iacc si jurzenn duar hro guaw ee itcer.

Dirr Inwdo, guaw juxiaur quanjur :ee, si siaog ee simliw digjid/ jitt xee bunrdee venwjniaa Inwdo jingsinn sing'uac ee jit vorhun/ guaw lauu lyc jin' cimx ee inwsiong/hro guaw ixx sinx ee qakdo laii knuawtai. Ham' jit xui u bunhuar cecdew ee Diongqoklangg dramm .quer/ jitt xee inwsiong jaiww crur did diyc kakding/ jiaxee langg jin' gauu dirr byy srid binrjuw ee jinghongw-ha, qra soxui ee “siaog” donghuar. Dirr sehongx, gunw jyr be qaur jitt diamw. Danghonglangg naxjunxx byy cniurr gunw diwdang pinxjid bunrdee/ duiww inx laii qongw, sxen-og dirr jurzenn-diongx, iwgi cimuanw/ byy qang tingdo-siong, nng xee qisit si qang jit hxang surbut.

Guaw knuar diyc Inwdo sinsingr marr vauhamm jerngiu ee sxen/ og. Qidokdoo duiqiuu sxen, kuthok og; Inwdorlangg qamxqag rair ciautuad sxen/ og, qycc tauwquer dimsux/ Yoga laii sidjenr jitt xee qingxqair. Guaw huanxvog lixiuu si, zuqyw singzim jitt jiongw qamxsiu, anne bylun sxen/ og, dy' byy jinjniar qaiwsnuar, iauxx e jyrsingg moxjiongw joxdongwlat. Langg vingrr m si jinjniar siongsinr sxen/ og, qigqex knuawjyr guaw ee sxen/ liw ee og, iacc si zimrhyy dirr guaw laii knuar si sxen/ og ee surbut; jex qisit u damrvyc quixjar: Inwdo ee sinsingr kiamr sxen-og/ iacc si qongw dnax liauw sniu' dang ee maudunw/ su'iaur ciautuad, tuatli duiwlibbut/ tuatli banrsu-banrbut.

Inwdorlangg ee bogviaux m si dyrdig uansen, si ciautuad ee qingxqair/ hibang tuatli jurzenn/ uirr drat qaur jitt xee bogdig, dirr dimsux-diongx jauxcue buhingg, kangx ee qingxqair. Guaw hibang uac lingr lingr quancad jurzenn qapp jingsinn hingsiong ee qingxqair, byy sniu beh tuatli langg/ guaw jurqiw/ jurzenn; jiaxee itcer guaw zinrding si siongrr uixdai ee qijig. Jurzenn dyrr si jingsinn qapp snewmia, cniurr byy iamxsinx ee sinsingr; guaw iauxx u sniaw iauqiuu? Duiww guaw laii qongw, junjai ee siongrr quann iwsig dyrr si ix ee junjai, m si ix byy junjai/ byy qycc junjai.

Guaw zinruii, byy hitt jiongw byy qor itcer dairqer ciautuad :ee/ berdangr ciautuad guaw byy iongxiuw/ byy jyr .quer/ byy qinggiam .quer ee itcer. Jinjniar ee ciautuad si guaw jyr uann itcer guaw erdangr uansingg ee itcer/ guaw juansimx juan'ir henwcud, qycc jin soxu kuiwlat cam'uw mow surhang; zuqyw vnuawlo dypiah, dingxii si huntiah liauw guaw jingsinn siy' duiwingr :ee. Dongzenn, zuqyw guaw berdangr dauzip moxjiongw qinggiam, qaix u ciongjiog lixiuu; anne dyrr si guaw virr vig singzim guaw linglik byy qraur/ bingvik jurqiw jin' kyxlingg srid qakcad, rair kir uansingg mow qnia iwgi diongrdua ee dairjir. Guaw bingkag singzin jurqiw linglik vutjiog, kiamr jikqik hingdong ee lixiuu.

Jit xee langg zuqyw byy qniaa quer jurqiw ee jing'iok lenrgak, dingxii byy jenr ngiaa .quer jingiok/ jingiok druar dirr qecviah, jitt dniuu dua huew kyxlingg suisii bru .cud .laii, siyx driau cur. Zimrhyy sihau, zuqyw lanw vangr gua ~, kngr jit vnix byy cad, be qir .did sniu' je, anne, jiax jyrsingg ee guiqix kyxlingg e qyckacc hiongbingw dywdngw laii qa liw.

VUDQAUR/ QIDOKQAUR EE BYY QANG

Dirr Konarak (Orissa), duw diyc jit xui Brahma hagjiaw, lexmau-siong vruee guaw camquanx jit jxy sinbiy/ dairsinn herlet, qidiongx jit jxy tah, ui' qidew qaur tah-dingw juann si jin' iuwqangx ee settaiw diaukig. Gunw jiamduir jitt hxang digvet ee su dramm jin' quw, ix qaixsueh qongw jex si drat qaur simlingg jingrhuar ee jit jiongw ciuxdnua/ guaw viauxsi huanxduir, qiw vnix :a jit qrunn tingg dirr hiax, knuar qaxx cuir kuix ~ ee siauwlenn jyccann :ee/ jiaxee siauwlenn :ee jitt sii jitt kig kyxlingg byy qamxsiu diyc jingrhuar, qyckacc kyxlingg si qui' taukag trad dni ~ jiongxjiongw singr lensiongw. Ix dab “jex m si diongrdiamw, zuqyw inx byy uansingg inx ee giap (Karmavarana), qycc jnuaxngiu erdangr jingrhuar? Jiaxee settaiw hingsiong dyrr si beh qiywcnew langg zinrbad jurqiw ee Dharma (Law), narr byy, jiaxee amwiwsig ee siyxqniaw si e qra Dharma be qir .did.

Guaw zinruii, siauwlenn lamjuw e cniurr huihuatjingqii ee dongrbut qra singwiok be qir .did , si jit jiongw qiquair ee qenwqaiw. Mrqyxx jitt xui singwjiaw kiokk qencii inx cniurr dongrbut qangrkuanw, si amwiwsig ee, su'iaur qipsii tecnew; qycc qongw, uirr drat qaur jitt xee bogdig, dirr inx qniaa .zip dxen-lai jingg, guarbin ee jngtna dyrr si qiywcnew inx sniu .diyc Dharma; zuqyw inx byy iwsig diyc inx ee Dharma laii uansingg giap, dyrr berdangr sriu diyc jingrhuar.

Gunw qniaa zip sinbiy denrmngg sii, guaw ee ving'iuw qiw nng xee “luw iuxquaixjiaw” --- nng xee buxluw ee diausiong, snialangg ee kacngtauu bibii aw ciyr gniajih muixx jit xee laii camquanx :ee. Ix qongw “liw knuar diyc jitt nng xee buxluw hnor? Inx ee iwhamm marr si qangrkuanw. Dongzenn, jex byy sik'iong cniurr liw/ guaw anne ee langg, lanw ixqingx drat qaur itding juixjunw ee iwsig, erdangr ciauuat jitt lui ar. Mrqyxx duiww hiaxee longbinn juxde, jex si jit jiongw berdangr kiamr ee qauwiok/ qingxqyr.”

Likuix duarden au, gunw en' jit diauu qakciax-hxingg siyw hanglo qniaa sii,

ix tudzinn qongw “liw knuar diyc jiaxee jiyhtauu hnor? Liw qamxx bingvik inx ee iwgi? Guaw beh qra liw qongw jit xee diongrdua viwbit.” guaw qamxqag qiquair, dyrr si ginxaw marr knuar e cud jiaxee jiyhdiaux dyrr si qakciax, ix jin' giamsog uaxqin guaw ee hni, kinsniax qongw “ jiaxee jiyhtauu si lamsingr :ee.” guaw vunxlaii sniu qongxx ix beh qongw, inx si Siva. Guaw iong gongrgiac ee viauxjingg knuar ix/ ix jin' hiauvaix dimwtauu, naxjunxx qongw “si ar, dyrr si anne, vin' linw budix ee Aujiulangg, itding sniu be cud jitt xee dyrliw.” gauw qra jitt hxang su qongw hro Heinrich Zimmer (1890-1943) tniax, ix hnuahiw qaxx e tiaur .kiw .laii, dua sniax qongw “ guaw jongxsi tniax diyc Inwdo ee jinsit jinghongw ar, iauxx si u byy qang ee soxjai!”

Camquanx Vuddyy qangxqingx ee Sanchi vudtah sii, guaw simsinn qamxsiu diyc qionglet dinxdang; dagg vaiw guaw duw diyc byy iwsig diyc iwgi ee dairjir/ langg/ susiongw sii, jitt jiongw simjniaa dyrr e cuthen. Jiaxee vudtah kiw dirr jit jxy jiyhsnuax-dingw; qniaa quer jit diauu cauw huad qaxx ram ~ ee jiyhqaix siyxlo, jiacc qaur snuax buexliux. Vudtah m si bong dyrr si singwbut/ vnuawngii, cniurr nng xee dua nguaw dywkab tac jywhuew/ cniurr Sikkiamonii dirr “Mahaparinivana” qingbunn soxx biyue :ee. Ingqoklangg junqingr/ qinxsin uansingg siuho (voxdah), qidiongx siongrr quann ee jit xee iong uicniuu uii .kiw .laii, qycc u sir xee jin' iubiw ee mngg. Qniaa zip jit dy mngg au, hiongr dywvingg, dac diyc jit diauu sun sijingx honghiongr sec vudtah ee ngihingg dyrlo/ vudsiong caikia dirr sir hong'ui/ qniaa uann jit lenr au, jinwzip qang honghiongr, kacc quann ee derr zi lenr/ bagjiux jingg henwcud vni'ngiuu hngrqingw/ vudtah vunxsinx/ pahngx ee biyruw/ jitt pxenr qodnuax ee singwde/ guaw ee sinn virr bee diauu. Likuix jywhuew laii ee ving'iuw, qodnuax jit langg jimwdimm dirr jitt xee kiwhunx-diongx.

Damrvyc quw au, tniax diyc loqow sniax ui' hng ~, jiamrr qin uaw .laii. Jit pruex Zidvunw diausingwjiaw vaidui vreh .kiw .laii, jit xee duer diyc jit xee, muixx jit xee dy' tec jit bin lxyy, jraur cud qyxlyw ee “lenhuex nirr ee jinjux, sinn ar!” qidyxsuu ee jetjaur, lxyy sniax duxhyw si “sinn ar!” jitt suu. Dirr vudtah gua, inx ngawtauu siangciuw habkia qnialew au jiacc zip mngg; qniaa zip au, qycc dirr vudsiong jingg qingwvair jit vaiw, pnuarduer diyc naxx habcniur ee singwquax. Qniaa uann nng lenr au, dirr muixx jit senx vudsiong jingg cniur jit siuw janwbixquax. Guaw juwbak inx/ guaw ee sinsux, linghunn marr ham' inx jywhuew/ diamrjing-diongx cimx cimx qamxsia inx/ duw diyc inx, hro guaw qongw be cud muaxvag jingqamw, kinsangx .kiw .laii.

Qionglet qigdong ee simjniaa viauxbingg liauw, Sanchi si guaw moxjiongw diongsimx. Vudqaur sinx ee jit bin dirr hiax hiongr guaw denxhenr. Guaw liac diyc Vut ee snewmia/ cniurr jurtew jinsidbin ee uansingg/ vingrr iauqiuu u zinqeh ee snewmia. Duiww Vut laii qongw, jurtew si itcer ee sinn/ jurtew tongxid sewqair/ jaiww henwcud zinlui jingxtew qinggiam qapp sewqair vunxjid. Jurtew vauhamm luerjai junjai qapp ixqingx jaix :ee nng bin, narr byy, sewqair dyrr byy junjai. Vut qnir .quer, qycc vaxag zinlui iwsig ee uxdiu kixguann jungiamm; ix cingcyw knuar .diyc, zuqyw langg qra gongbingg bet huax .kir, sewqair jiong' oiuw. Schopenhuaer ee uixdai singjiu, si ix singzin jitt diamw, iacc si qongw ix erdangr jurqiw dingsinx huathen jitt diamw.

Qidog cniurr Vut qangrkuanw, marr si jurtew texhen, vutqyr iwhamm uanjuann byy qang. Nng xee longxx decc jinghok henrser: Vut si laijurr lixsingr dngwgno, soxx-knuar-soxx-jyr kacc je; Qidog si miarun juwdnia ee hisingjiaw, koxtangr jerje. Nng diauu lo longxx jingwkag, Inwdorlangg zinruii Vut si kacc uansen :ee/ si jit jiongw ligsuxsingr zinqeh/ iong'i virr langg lixqaiw/ dirr sewqanx uac jiog huewsiu, jiacc kir qiglok sewqair. Qidog si ligsuw zinbut/ qycc si sinn/ kacc lann lixqaiw/ simrjiww lenrr jurqiw dy' byy liauxqaiw; qandna' jaix jurqiw diyh'air hisingx/ jex si luersimx qax hro ix ee zimrbu/ ix ee hisingx cniurr miarun ee hing'uii qangrkuanw huatsingx dirr ix srinx-siong/ jairsnex sii ee uahdang byy ciauquer jit dxangx.

Aurlaii, Vudqaur/ Qidokqaur qangrkuanw qingquer venwcenx:

Vut venwjniaa jurtew huatdenw ee hingsiong, langg mohongw ee ngiu; ix qaqi marr qongw, tauwquer tiauwcud lunhuee, muixx jit xee langg longxx erdangr tetdew hiauxgno, venwjniaa vut/ ix ee dngwgno, viw Brahmanism jiongww sinn kacc senjinr. Dirr danghongx ligsuw diauliuu dyxhiongr duiww Vut ee kensingg/ venwjniaa mohongw ee duiwsiong, jitt xee, qra ix ee quanliam qiamw ziok .kir.

Qidokqaur nirr, qidog si jit xee hyw bo'ngiu, si muixx jit xee qidokdoo ee uanjingw zinqeh, jitt xee druar dirr qidokdoo simx-diongx, ligsuw qoxle langg yc qidog, jurqiw byy suanw qaqi ee lo, suacc enxvenr qaxx miardiongx juwdnia susiongw diyh'air tingg .lyc .laii, qidog duiww Iutaiwlangg hiamwhiux “linw si sinn.” (Iokhanr hok'imx) mrqyxx langg byy lixqaiw ix ee iwsur. Lanw huathen, soxui sehongx qidokqaur, m na byy congxjy sinx sewqair, dendyww zuxx qniaa hiongr siaubet sewqair ee kyxlingsingr.

JENONGW GUAW EE BOGDIG JAM

Inwdo ee Allahabad/ Benares/ Kolkata (Calcutta) hro guaw snax xee bing'i poksu tauhamm, jitt snax xee cniaci hunvet dairviauw Islam/ Inwdorqaur/ Ingqog ee Inwdo ihak, kyhagqair. Jex si hyw quewtauu ee dairjir, hro guaw vutditvud cuanw jit dua kuir: dirr vnerngi druar jap zit, qamxziamw jywli. Kolkata si jit xee susongw ee dyxsu, guaw naxjunxx cue diyc kia jai ee soxjai, diamrjing knuar banrsu/ suxx langg cneqniax ee jabsu. Dngw laii qaur luxquanw, jyr liauw jit xee huisiongg qiquair ee bang:

guaw ham' jit qrunn Zurich ving'iuw laii qaur jit xui m jaix miaa ee dyxsu, dairqair si dirr England lamvo guarhaiw?! Dyxsu jin' ser, cavutdyx byy langg druar/ iokk zi-jap ingliw dngg ee toxde, lamvag jauxhiongr/ lamvingg giamjiyc-dingw u jit jxy diongsewqiw sniavyw/ gunw kia dirr dniaa dionghngx, binrtaujingg ciax jit jxy lexdauw ee lautah/ tauwquer duarmngg knuar e diyc jiyhqaituix. Gunw sniu vanrhuad siongser knuar, qandna' knuar diyc jiyhqaix-siong u ngitiau tnxiax/ tnxiax-lai bibii aw lahjikqngx/ guaw jaix jiax si singwvuex (sxingr-vxuex) sniavyw/ ingamr beh qixhingg “singwvuex kingwdenw”. Jitt xee siausid kuriuw moxjiongw sinvir singwjid, gunw dangdiongx u jit xui jin' singg Mommsen ee Dikqog qauwsiu duiww jex juanzenn m jaix. Guaw ham' ix dramm .quer, inwsiong-diongx ix ee hagbun/ diwhui vutjiw cimx, mrqyxx u jit hxang dairjir hro guaw qniahniaa: ix ciangjai qongw diyc sixbongg ee quewkir, inxiong jit dxuix byy kangai :ee, laii qaixsueh Ingqog/ singwvuex qowsu/ Huatqog ee enguann quanhe. Henxzenn ix byy zinrbad jitt xee tuansuad ee iwgi qapp uac tiaur ~ ee texqiam, guaw kiokk qionglet iwsig .diyc. Qycc u, ix naxjunxx byy cingcyw gunw henrsit kuanqingw, ix ee jutair hyxcincniu si dirr qauwsig duiww hagsingx qangxkyr. Guaw hibang ix juwsinn dirr digvet ee kuanqingw, mrqyxx byhau, ix byy knuar diyc lautuix, marr byy knuar diyc txniax-lai kingwjiog qonghuix.

Guaw siwjiuuii knuar jit lenr, damrvyc simqongg, jiacc huathen guaw duxx kia dirr jit jxy jin' quann ee sniavyw-vnix, cniuu erbin vnuar quec longxx si moxjiongw qakqec'aw, m si caa jyr :ee, si otih, juwjy jin' kiauxkir ee pytydinn, u hiyc/ ciux/ pytyy qnrua huisiongg uanjingw. Hnuaiqix-dingw u lak ingciyh ee kangvec/ dingxbin u ser qingx cur, marr si juwtih, cniurr jiauxlangw-aw. Hionghiongg, guaw knuar diyc hiyc-aw decc dinxdang .kiw .laii, naxx niauxciuw decc qniaa, sui' knuar jit xee snetih, u dxee ee jinglingg ui' jit qingx ser cur jinwzip lingrgua jit qingx. Guaw jin' gongngiac, qra qauwsiu qongw “ ueer! Liw knuar hitt xee, liw ...”

Dirr jitt sii, qingxsiong dng .kir, bangrqingw tudzenn qaixvenr, qycc si guanlaii hitt pruex langg, hitt xui qauwsiu byy jairlai, qaur sniavyw gua, itpenr giamjiyc qingxsig-diongx, byy jit jangg ciu-aw. Guaw jaix iauxx qycc e u dairjir, in'ui singwvuex dirr sniavyw-lai, amwmee qycc u kingwdenw. Tuanqongw, singwvuex dirr haixdyw vakvingg, cangr dirr jit qingx byy langg druar ee siyw cur-lai, hex si hitt soxjai ui'id ee jit qingx cur. Gunw qidiongx lak xee beh qniaa qaur hiax.

Dngdoo qniaa quixarr diamxjingx au, gunw qaur liauw haixdyw siongrr ehdngg ee vorhun, guaw huathen haixdyw guanlaii si haixjuiw vunx jyr nng vingg/ siongrr ec haixiyx jixu jit-vah bxew kuah. Zidtauu lyhsnuax, amwmee laii ar, gunw tiamw qaxx jiurr de hiyckunr. Jitt derkux byy langg laii, itpenr hibii, bagjiux knuar e qaur :ee, byy ciu-aw/ lenrr ser jangg :ee arr byy/ qandna' u cauw, jiyhgiamm; byy qiyy/ junn. Tnikir jin' qnuaa, guaw ee dangpnua longxx kunr ar, guaw decc sniu beh anxjnuaw kacc hyw, qetlun si guaw diyh'air jit xee langg siuu quer haixqiab tec singwvuex, dyrr trngr driau guarsnax, jitt sii guaw jingsinn ar.

Jitt xee vunxjid si Aujiulangg bangrqingw cuthen sii, guaw cavutdyx byy vaixtuad qionglet ee Inwdo inwsiong. Iokk jap dxangx jingg, guaw ixqingx huathen, dirr England ee jerje derkux, singwvuex iauxx si jit xee uac lingr lingr ee sursit, m quanw jitt xee tuantongw qowsu ixqingx luixjig jerje hagsut genxqiur singqyw. Dirr guaw lixqaiw jitt xee longrban ee sinue qapp lenrqimsut duiww jex ui'id jinsit/ ui'id qibiau hngtauu/ ui'id jiyhtauu ee lunrsut, jitt nng xee horsiong jiqanx sna' huhap jinghongw au, jitt xee sursit hro guaw inwsiong zuxx jinsit. Zidsii virr be qir ee sinue, amrmee suar lyc qongw, virr iwsig piwsniur byliauu/ kyxciyr ee suasab kiokk did diyc sizinn ee singzim, dirr irgenn-diongx qycc uac; jiaxee hingtew erdangr venwngua hingsid, did diyc gauu sukyw langg ee zinrding. Quewkir uixdai hingsiong vingrr m si cniurr lanw siongxsiong ee ixqingx siaubongg, jixsirr ngua sinx miahy ziiw. “ siyw qycc kinx, kiokk u byhan ee lat”, iamxsinx ee Kabir vnuax .zip sinx cur.

Jitt xee bang, qiongbingw sauwduu guaw duiww Inwdo ee hionghuew, qra guaw inxhuee dngqii duiww sehongx qaix quansimx kiokk sohud :ee/ viauxhen dirr singwvuex ee duiqiuu qapp detzinjiyc ee tamwcue. Ui' Inwdo sewqair virr tuax .cud, sriu .diyc ee kexsi : Inwdo m si guaw ee genxqiur zimbu, jixsirr sag dinxdang guaw drat qaur bogviaux ee lorqingr ji' id, jit diauu diongriaur ee lo. Jitt xee bang naxjunxx decc mng guaw “liw sniu jyr sniaw? Si uirr liw jurqiw? Uirr liw ee dangpnua jauxcue qiuwsewjuw, jex si liw vikced su'iaur :ee. Liw ee jongrhongw huisiongg huihiamw, liw dng' binrlimm huixbet cenvah nii ixlaii soxx qenwlip ee itcer.

LANBONGG EE AMWMEE QIDYW

SriLanka (Ceylon) si guaw luxiuu ee juewau jit jam, byy qang Inwdo hro guaw ee inwsiong, kuriuw moxjiongw lamhaiw hongtow zinjingg, quiw hxun cniu tendongg, langg dirr jitt xee kuanqingw-ha, byy sniu beh likuix. Colombo si jit xee byingg ee qokjer qangxkauw, dagg zit go ~ lak diamw, tnidingw cringx ~~ banrliw byhunn, jongw e lyc jit dniuu hiongho. Gunw byy zuarr quw dyrr likuix, cimzip luerde. Qoxlyw ee derongg-sniaa Kandy, dar diyc jit renn vyc ~ ee bu, damsib qerunx ee kiwhau, huecauw huad qaxx ram ~. Vudkixsi (Holy Tooth) suibongw jin' ser, kiokk u jit jiongw jin' digvet ee kip'inxlat, guaw dirr sxi-lai jongqingsig lauu jin' dngg siqanx, ham' cutqelangg damue, quansiongw kig dirr ginn hiyc ee vudqingx.

Dirr jiax, guaw cinbak knuar .diyc jit vaiw lambongg ee amwmee qidyw. Cinglenn lamluw qra dua vew dua vew ee bagnirhuex ia dirr jewdnuaa jingg, kinsniax gimcniur/ guaw sniu inx decc hiongr Vut qidyw, mrqyxx vruee guaw ee huesniu qaixsueh qongw “ m si, vut ixqingx byy dilehh ar/ dngw kir qiglok sewqair ar; gunw berdangr qycc duiww ix qidyw ar. Inx cniur :ee si, 'jitt sewlangg cniurr bixle ee huex hiacc dew, guan Deva (siuxhorjiaw) ham' guaw jywhuew hiangxiuw jitt xee hongwhenr ee hokjiw'.”

Gisid kaisiw jingg jit diamxjingx singx pah qow, dirr Inwdo biyrsi ee hogsairtniax jinwhingg. Pah qow :ee u go xee, siwkakhingg duartniax siwqag qokk kia jit xui, derr go xee si jit xee siauwlenn lamjuw, kia dirr dionghngx dogjaur, si jit xui dairjaii ee qoxciuw, dingxbin ciacsinx, qimqngx ee cimdesig bactew, amrqngw qruar angsig huekox, vehsig dngqunn, vak vehsig tauqinx, siangciuxqud u qimx sicsih ee ciuxkuann. Ix hac hiongr qimvut, kia dirr siangbinrqow aurbin “henr gak”. Ix ee sinkux/ ciuxqud ee dongrjog huisiongg iubiw, qoxsniax imdiau digvet, qanghux cimqau. Guaw kia dirr ix ee aurbin, ix kia dirr jerje siyw iudingx hogsairtniax mngg jingg, qoxsniax cniurr simvag-lai qoxlyw gixgenn; vakdow byy decc qidyw, si hro susiongw tongtauw, m si duiww byy junjai ee vut jongvair, si ixqingx virr qiywcnew ee langg soxx uansingg jurgnow qiuwsiok ee hinguii ji' id.

Cxunx laii sii, guaw junxvi dngw laii Aujiux ar, taukag-lai longxx si qokk jiongw inwsiong, je qaxx junn qaur Bombey sii, byy sniu beh lyc junn quanqongx, jixsirr ngar tauu zinrjinx knuar Ladingbunn ee lenrqimsut duwjog. Inwdo m si byy lauu lyc inwqir; ix inxdy guaw ui' jitt tauu ee buhan qniaa hiongr hitt tauu buhan ee dyrlo kir.

RAVENNA QAPP ROMA

1913 nii, derr id vaiw hongxmng Ravenna, Italy ee sii, Galla Placidia ee bong jin' kip'inw .guaw/ zi-jap dxangx au, derr zi vaiw camquanx, iuguann qamxsiu diyc qiongdua qigdong. Guaw si ham' jit xui sigsai ving'iuw jywhuew kir/ gunw ui' bong didjiab jinwzip Orthodox sexlexdngg (Baptistery of the Orthodox).

Siklai ziu'nngw naqngx, jit diamw aw dy' byy qamxqag qiquair/ byy sniu beh jaix qngx ui' dyhh laii/ byy sniu beh suecbingg jitt jiongw byy binghenw qngguann ee qihuanr qngsnuar, uirhyy byy hro guaw gongrgiac. Guaw qamxqag cneqniax :ee si, e qir .did derr id vaiw camquanx sii ee txangx, nguarjyr sir vxag jin' dua ee caixsig vylee doo, huisiongg suiw, mrqyxx guaw uanjuann be qir .did jiaxee rue. Huatqag jurqiw ee qiwdii byy sniaw kyxkyr, vutjiw luexjir. Lamvingg kingx zip :ee si Jordan Hyy ee sexlexsid; vakvingg txangx derr zi vxag, si Israel ee ginxaw dro quer AngHaiw (Red Sea). Dangvingg derr snax vxag, dirr qiwig nirr jin' qinw dyrr bu .kir, jin' kyxlingg si Naaman dirr Jordan virr sew driau taixqyvne ee qingxdir; guaw ee ceh-dxuix(cecduix) u jit vunw Merian (Merian Matthaus?) qoxvanw ee “singwqingx”/ ceh nirr u jit vxag qangrkuanw juxdee ee cacdoo, ham' jit vxag luirsu. Sexlexsig saivingg ee derr sir vxag hro langg inwsiong siongrr cimx, jit vxag gunw juewau knuar :ee, lueriongg si Qidog crunx jit qix ciuw beh qra dirr haixingw-diongx ee Peter giuw. Gunw dirr doo jingg siongrr jiyw kia zi-jap hunjingx, tyxlun sexlew ee guansiw gisid, digvet si hihanw ee qoxlyw quanliam: ix ee kixguann ham' sixbongg ee jinjniar huihiamw iuxquanx. Jitt jiongw sewsiok ciangjai ham' imsiw iuxsow kanlenn, si iong laii viauxsi siw/ qycc uac ee guanhingg iwsiong. Sexlew guanvunw si jinjniar ee juiw kamr tauu hib .siw, jiwjiyw si amwsi rimx .siw ee huihiamw.

Guaw duiww Peter lag lyc juiw ee rue qir qaxx siongrr cingcyw: nasig ee haixjuiw, jit pnir jit pnir snriux kingx zip ee vylee, Peter qapp Qidog cuir-lai bru cud ee duiwue; dongsii, guaw iwdoo ciwtamr ue ee iwgi. Likuix sexlexsig au, sui' qaur Alinari brew jiaxee rue ee siongwpnir, byy cue .diyc/ siqanx jin' vig (jitt jam tingliuu ee siqanx jin' dew), jixhyw kacc ban jiacc brew, simx sniu, ingwqaix erdangr ui' Zurich dring.

Dngw .laii au, vaiwtog jit xui sigsai :ee dairbew, ix marr byy cue diyc/ huathen byy guaw soxx qongw :ee hitt jiongw snriux ee doo.

Dirr jitt xee siqii, guaw dirr jit vaiw tyxlunrhue (Tantra Yoga Seminar, 1932) dramm sexlew ee enguann, jiar jitt xee qihue qongw cud guaw knuar .quer :ee. Guaw duiww jiaxee rue qaur dnaxx iuguann berdangr vangr be qir. Hitt vaiw, ham' gunw jywhuew ee jit xui luxsu marr byy hxuad siongsinr ix cinbak knuar .quer ee mic, qingwzenn byy junjai.

Lanw longxx jaix, beh kakding nng langg si m si/ sniaw tingdo-siong dongsii qnir .quer qang jit hxang surbut, si huisiongg kunwlann ee. Mrqycc dirr jitt hxang dairjir, guaw erdangr kingxding, guaw ham' ix knuar .diyc :ee, juxiaur guarhingg si itboo-itngiu.

Dirr Ravenna ee qamxsiu si guaw itsingx siongrr kaxqii ee qinglik ji' id, cavutdyx byy hxuad lixqaiw. Quanhe Galla Placidia honghiy (qongguann 450 nii quewsinx) qowsu-diongx u jit jad kyxlingg erdangr teqiongx jit quaw snuawsyh. U jit zit, dangtnix oqnuaa hongseh qauqnaa, ix jiuwjua narr ui' Byzantine ving'anx qaur Ravenna, dyrr beh kiw jit jxy qauwdngg, rue cud haixsiong hiamxog/ ix sidhen qongw .quer :ee/ dirr Ravenna kixjy liauw San Giovanni qauwdngg, doo qycc si iong snriux :ee. Diongsewqiw jaxqii, qauwdngg virr duarhuew siyx driau; mrqycc dirr Milan ee Ambrosiana qauwdngg iauxx erdangr knuar diyc ix jre hitt daii junn ee doqyw.

Jurr derr id vaiw camquanx au, guaw qywzinn itdit sriu Galla Placidia hingsiong qamxziamw, suacc e huaigii jiacc u qauwiongw/ simrjiww si jin' kiaukix ee luxsu, jnuaxngiu erdangr dirr jit xee singwde iaxbann ee ongg srinx-vnix sing'uac. Ix ee bong si juewau ee uisanw/ guaw ui' jiax jiacc erdangr siamx .jit .xe ix ee zinqeh. ix ee miarun/ junjai duiww guaw ithiongr si uac tiaur ~ ee/ ix qionggne ee singwqeh, si guaw ee Anima.

Lamsingr ee Anima kuriuw qionglet ee ligsuw singwqeh. Amwiwsig ee zinqechuar e dngw kir qaur suxjenn ligsuw, kurtew henwcud quewkir ee lueriongg, hiongr qywzinn teqiongx ix qaix jaix quanhe suxjenn ee jit quaw insor. Duiww qywzinn laii qongw, Anima si quewkir junjai/ dnaxx iuguann junjai dirr srinx-siong ee juanvo snewmia. Qra jurqiw ham' Anima sna' viw, guaw jongw qamxqag jurqiw cniurr jit xee byy ligsuw ee iaxbanlangg/ ui' hikangx tiaur .cud .laii ee jyrbut, byy quewkir, marr byy birlaii.

Dirr guaw ham' Anima qauliuu quewdingg-diongx, guaw kaksit ham' guaw soxx qnir .quer, snriux ee doo soxx viauxhen cud ee huihiamw u quer jit vaiw ee jiapciog, guaw ixqingx jiapqin juiw rimx siw ee jaieh, marr jygu diyc Peter qangrkuanw ee qingxgu, ix hoqiyr, virr Iasox jingxqiur. Pharaoh dairqunx ee miarun marr kyxlingg si guaw :ee. Cniurr Peter/ Naaman, guaw byy sriu sionghai, qokk jiongw amwiwsig lueriongg ee jingxhap, duiww guaw uanjingw ee zinqeh, u diongrdua qongwhenr.

Jit xee langg qra ixongw amwiwsig ee lueriongg ham' iwsig jingxhap au, dirr simdiongx huatsingx ee dairjir cavutdyx byy hxuad iong gixgenn biysut, qandna' erdangr texgiam. Jex si jit xee byy su'iaur tyxlun ee juxquanx qingxqair; lanw duiww jurqiw/ duiww lanw hing'uii hongsid u digvet ee qamxqag, jex si berdangr huaigii ee sursit, huaigii marr byy iwgi. Qangrkuanw, lanw duiww vadd langg marr u digding ee qamxqag, jex si berdangr huaigii ee sursit. Jiurr guaw soxx jaix, erdangr siauduu jiaxee cavet ee kacc quann kuanuix si byy junjai :ee. Jingxhap ee qetqyw si m si e huatsingx venwhuar? Venwhuar singwjid si sniaw? Iuguann si juxquanx sinwgiongw bunrdee. Jitt xee sursit berdangr iong kyhak honghuad laii giamrjingr, dirr juxliuu sewqair-diongx marr byy derui ee/ mrqyxx sidjer-siong iuguann si jit xee huisiongg diongriaur, u je jiongw hiyrqyw ee sursit. Bylun zuhyy, henrsidjuxgi ee simliw dirliausux qapp duiww simliw dirliauu u cuwbi ee simlixhagqax longxx berdangr srid qakcad ee sursit.

Dirr Ravenna sexlew e jit dnxua ligdingg ji' au, guaw liauxqaiw diyc u quaw luerjai surbut, knuar .kiw .laii si guarjai :ee/ mow quaw guarjai surbut marr kyxlingg si luerjai :ee. Sexlew ee jinjniar uicniuu, kingxding guaw bagjiux knuar .dyic .ee, kiokk qycc virr moxjiongw uanjuann byy qang ee hingsiong soxx ziakamr, ham' byy venwhuar ee sexlew singwjuixpunn qangrkuanw jinsit ee hingsiong. Dirr hitt jit bak nih sii, dycc jit xee jiacc si jinsit?

Guaw ee jinghongw m si ui'id. Zuqyw jit xee langg duw diyc jitt jiongw jinghingg, e jurzenn zinrjinx duiwtai, viw tniax .diyc/ tak .diyc sii kacc zinrjinx. Itvnuax laii qongw, duiww jitt lui ee tuanbunn/ sittuann :ee, lanw sui' e sniu diyc quanhe hitt xee sinvir jygu ee jiongxjiongw qaixsueh. Guaw ee qetlun si, dirr lanw kaklip iuxquanx amwiwsig ee zimrhyy lixlun jingg, su'iaur did diyc jerje jitt lui qinggiam.

Guaw itsingx luxhingg je vaiw, itdit sniu beh kir Roma, mrqycc qamxqag jurqiw byy drat did jitt jxy sniaci kyxlingg hro guaw ee inwsiong. Pompeii dyrr jin' u qraur ar/ hex inwsiong cavutdyx ciaucud guaw jiapsiu ee linglik. Dirr 1910 nii, guaw jre junn ui' Genoa kir Naples/ jiapqin Roma sii, guaw duxx jre dirr junqnii/ qoxdai bunhuar tuanvyr diongsimx --- Roma, dirr Qidokqaur/ sehongx diongsewqiw ee qauqnaa diongx, iuguann qimx ngiarngia, qoxdai ee qonghuix/ jankog bujingg guanjai.

Guaw ithiongr qamxhok hiaxee vunxlaii qewue kir Paris/ London , aurlaii kiokk kir Roma ee langg. Dongzenn Roma ham' qitnax luirsu ee qoxsniaa erdangr ui' bixhak quandiamw iulamw, mrqyxx zuqyw hiax siwqer jauxjongg ee linghunn, dirr liw muixx jit vo longxx e ingxhiongw diyc liw/ zuqyw jit qix qu tiau ngiaxziah longxx iong jit jiongw kyxiw venrzin ee binrbak siongr liw, hex dyrr byy qang lor! Simrjiww dirr Pompeii, dag diyc ixongw m bad qnir .quer ee qingxsiong, iwgua venwjniaa u iwsig, jauw cud gibun laii, pen' pen' jiaxee bunrdee qycc si guaw byy hxuad qaixquad :ee.

1949 nii, guaw sniu beh vow jitt xee kiah, kiokk dirr brew piyr sii hionghiongg hrun .dyw, cuxau, dyrr byy qycc qewue ar.

huedngw tauu iac