Tanacetum balsamita
Balsamitae herba
Verfasser
O. Isaac
Übersicht
T > Tanacetum > Tanacetum balsamita L. > Balsamitae herba
Gliederung
Synonyme
Herba Balsamitae (tanaceti), Herba Costi hortensis, Herba Menthae sarracenicae, Herba Tanaceti balsamitae [93],[96].
Sonstige Bezeichnungen
dt.:Balsamblatt, Balsamkraut, Marienblatt, Salvablätter [89].
Definition der Droge
Das zur Blütezeit gesammelte, gut getrocknete Kraut.
Charakteristik
Stammpflanzen: Tanacetum balsamita L.
Herkunft: s. Verbreitung der Art Tanacetumbalsamita.
Ganzdroge: Geruch. Die frische Pflanze riecht aromatisch wie der Gartensalbei; die Blüten duften nach Melisse und Minze [89]. Geschmack. Gewürzhaft [93]. Makroskopische Beschreibung. s. Botanische Beschreibung der Art Tanacetumbalsamita.
Inhaltsstoffe: Ätherisches Öl. Die Blüten enthalten ca. 1,3 % äth. Öl, die übrigen Teile 0,7 % [111], nach anderen Angaben 0,06 bis 0,27 % [112]. Die oberirdischen Teile (Basalblätter, Kraut und Blütenköpfchen) des Campher-Typs liefern 0,31 bis 0,99 % äth. Öl (bez. auf das Trockengewicht) mit 72 bis 83 % Campher [104]. Das Öl bildet eine gelbliche, kristalline, von etwas Flüssigkeit durchsetzte Masse mit herb-aromatischem, an Campher erinnerndem Geruch und Geschmack [104]. Neben Campher wurden Borneol, Isoborneol, Camphen, Carvon, Limonen und α-Pinen nachgewiesen [105]. Durch Zusatz von n-Hexan bei der Wasserdampfdestillation soll sich die Ölausbeute auf 1,26 % steigern lassen [105], [113]. Auch durch Vorbehandlung mit Pet (60 min/50 °C) soll die Ausbeute um 203 % steigen [114]. Hauptbestandteile im äth. Öl von Blüten und Blättern des Carvon-Typs sind L-Carvon und Thujon. Die Ölausbeute beträgt max. 0,9 %. Blüten- und Fruchtöl bestehen fast auss. aus Monoterpenen mit 55 bis 60 % Carvon und durchschnittlich 10 % Thujon [108]. Nach anderer Darstellung enthält das blühende Kraut 0,06 % [93]bzw. 0,046 bis 0,121 % äth. Öl mit 69,6 bis 81,8 % L-Carvon [98], [99]. Das ähnlich wie Krauseminze riechende hellgelbe Öl hat folgende Konstanten: d25 = 0,9473 bis 0,9837, αD25 = –37,92° bis –50,63°, nD20 = 1,4887 bis 1,4974 [104], [107]. In einem äth. Öl aus Blättern (1,3 mg/g Frischgewicht) wurden mittels GC und GCMS etwa 70 Verb. nachgewiesen und davon über 30 identifiziert. Das Öl enthielt 51,5 % Carvon sowie weitere 4 Monoterpenketone, darunter 8,78 % Thujon, 0,43 % Perillaaldehyd und 0,19 % Isothujon [111], [115], [116]. Äth. Balsamitaöl enthält ferner die α,β-ungesättigten Aldehyde (E)-2-Heptenal, (E)-2-Octenal, (E)-2-Nonenal, (E)-2-Decenal, (E)-2-Undecenal, (E,Z)-2,4-Decadienal und 3-Methyl-2-butenal sowie das ges. Aldehyd Hexanal [97]. In getrockneten Blättern ist im Gegensatz zu frischen kein β-Cubeben mehr nachzuweisen [108]. Das äth. Öl soll auch 0,03 bis 0,05 % Pyrethrin I enthalten [117], doch konnte dies in einer späteren Arbeit nicht bestätigt werden[108]. Sesquiterpenlactone. Aus den Blüten einer in Bulgarien kultivierten Population wurden folgende Germacranolide isoliert: 9β-Propionyloxy-costunolid, 9β-Isobutyryloxy-costunolid, 1α,10β-Epoxyhaageanolid, 9β-Propionyloxy-1α,10β-haageanolid, 9β-Isobutyryloxy-1α,10β-epoxyhaageanolid, 9β-(2-Methyl)-butyryloxy-1,10-epoxyhaageanolid und 9β-Hydroxyartemorin. [106], [118] Aus Eudesmanoliden vom Selinan-Typ wurden in einer polnischen Population Erivanin [119] sowie Isoerivanin und Dehydroisoerivanin [120] nachgewiesen. Flavonoide. Hauptkomponenten sind Luteolin- und Apigeninderivate [121]. Phenolcarbonsäuren. Die o-Dehydroxyphenolfraktion enthält 29 % Kaffeesäure und 24 % Chlorogensäure neben einer kleineren Menge Ferulasäure [105], [122]. Alkaloide. Angeblich in geringer Menge enthalten [98], [123]. Fettsäuren. Hexanonsäure, Octanonsäure und Palmitinsäure [97].
9β-Hydroxyartemorin
Erivanin
Isoerivanin
Dehydroisoerivanin
Sonstige Verwendungen: Als Duftpflanze; zur Herstellung von Totenkränzen und anderem Grabschmuck [89]. Frische und getrocknete Blätter auch als Gemüse und Zutat zu Suppen, Hammelfleisch- und Hülsenfruchtgerichten;[89] in Eier- und Pflaumenkuchen. Das Decoct aus Blättern und Blüten zur Insektenbekämpfung [106]. Die Verw. als Insektizid erscheint aufgrund der insektiziden Wirkung des äth. Öls (s. Wirkungen) plausibel. Wein, Bier und nichtalkoholischen Getränken als Würze zugesetzt; zur Likörherstellung [89], [91], [133].
Wirkungen: Antimikrobielle Wirkung. Das äth. Öl sowie der Hexanextr. sind im Verdünnungstest bei einer Konz. von 2000 μg/mL antimikrobiell wirksam [97], [124]. Die Akt. ist hauptsächlich auf α,β-ungesättigte Aldehyde zurückzuführen. (E)-2-Undecenal und (E,E)-2,4-Decadienal sind am wirksamsten gegen Trichophyton mentagrophytes mit einem MHK-Wert von je 1,56 μg/mL und gegen Penicillium chrysogenum mit einem MHK-Wert von 6,25 μg/mL bzw. 12,5 μg/mL. Die getesteten Aldehyde wirkten auch gegen Candida utilis, Saccharomyces cerevisiae und Pityrosporum ovale mit MHK-Werten zwischen 12,5 und 800 μg/mL sowie gegen grampositive Bakterien mit einer MHK zwischen 6,25 und 800 μg/mL. Propionibacterium acnes war am empfindlichsten. Von den gramnegativen Bakterien wurde Proteus vulgaris am stärksten gehemmt mit MHK-Werten zwischen 12,5 und 800 μg/mL. Eine bakterizide Wirkung gegen Escherichia coli und Enterobacter aerogenes entfalteten (E)-2-Heptenal, (E)-2-Octenal und (E)-2-Nonenal. Hexanal war unwirksam [97]. Antihepatotoxische Wirkung. Männl. Wistar-Ratten wurden nach Intoxikation mit CCl4 (tgl. 0,01 mL/100 g KG, eine Woche lang) eine bzw. 2 Wochen mit einem EtOH-Extr. aus Balsamkraut behandelt (Dos. und Applikationsart nicht ersichtlich). Nach Appl. des Extr. soll sich ein Schutz der Leberglykogenphosphorylase alpha- und der Glucose-6-phosphatase-Akt. gegenüber dem tox. Effekt von CCl4 eingestellt haben [125]. Mäuse erhielten ebenfalls eine Woche lang tgl. CCl4 (10 μg/100 g) und wurden anschl. 2 Wochen lang mit einem wäßrig-ethanolischen Balsamkrautextrakt behandelt. In der ersten Woche der Beh. soll ein leberprotektiver Effekt erkennbar gewesen sein [126]. In einem weiteren Versuch wurden männl. Wistar-Ratten nach Intoxikation mit EtOH 50 % (1 mL/10 g KG tgl., 12 Tage lang) gleichzeitig mit Balsamextr. behandelt. Ein Anstieg der Leberglucose-6-phosphatase- und der Phosporylase alpha-Akt. korrelierte mit einem Abbau des Leberglykogens sowie einem Rückgang der Glykämie bei den mit EtOH geschädigten Ratten. Balsamitaextr. soll EtOH-Effekten entgegenwirken und die metabolischen Parameter in normalen Grenzen halten[127]. Nähere Angaben zu den rumänischen Arbeiten sind nicht zugänglich. Bei einem anderen Versuch wurden 3 Gruppen von je 8 männl. Wistar-Ratten gebildet. Die Kontrollgruppe M erhielt nur Sonnenblumenöl (5 mL/kg KG, tgl., 7 Tage lang i. p.), die Gruppe C CCl4 (0,1 mL in 5 mL Sonnenblumenöl/kg KG, tgl., 7 Tage lang i. p.), die Gruppe CB jeweils 40 min nach der CCl4-Gabe 10 mL/kg KG i. p. einer Extraktlösung aus Balsamkrautextrakt (1:1, mit 0,25 % Phenylpropanderivaten, ber. als Kaffeesäure), verd. mit Wasser auf eine Konz. von 14 mg/mL. Die Gruppe C zeigte schwere Leberschäden, insbesondere Steatosis und Anstieg der Transaminasen, besonders von GPT. Bei der Gruppe CB waren die Leberschäden weniger ausgeprägt, die Steatosis war reduziert, die histologischen und histoenzymologischen Veränderungen waren geringer und der Anstieg der Transaminasen reduziert. So betrug der GPT-Anstieg in der Gruppe C 243,9 % (p < 0,001), in der Gruppe CB 40,2 % (p < 0,002), der GOT-Anstieg in der Gruppe C 42 % (p < 0,001) und in der Gruppe CB -1,8 % (nicht signifikant) [128]. Wirkung auf das ZNS. Balsamitaöl soll auf das ZNS stimulierend wirken [105]. Nähere Angaben sind nicht zugänglich. Sonstige Wirkungen. Der wäßrige Extr. soll die Gallensekretion steigern; wäßrige und MeOH-Extr. sollen eine milde diuretische Wirkung ausüben [105]. Nähere Angaben sind nicht zugänglich. Insektizide Wirkung. Balsamita-Blattöl vom Carvontyp soll tox. auf die Bleiche Getreideblattlaus Metopolophium dirhodum WALK. und die Grüne Erbsenblattlaus Acyrtosiphon pisum HARRIS wirken [115]. M. dirhodum und A. pisum wurden auf Triticum aestivumbzw. Pisum sativum gezogen. Jeweils 2 Weizenhalme, die mit 20 bis 40 Läusen bzw. eine Bohnenpflanze, die mit 200 bis 300 Tieren besetzt waren, wurden mit einer Lsg. von Balsamitaöl in Pentan (15 mg/mL) oder einer Suspension in Wasser mit 0,02 % Tween 80 (13 mg/mL) besprüht. Nach 16 h betrug die Mortalitätsrate beiM. dirhodum 99 bzw. 100 % und bei A. pisum 96 %. Pyrethrin I (1 μg/mL in Pentan) bewirkte bei M. dirhodum eine Mortalität von 97 % [117]. Balsamitaöl verfügt trotz seines niedrigen Pyrethringehaltes von 0,03 bis 0,05 % über eine rel. gute Insektizidwirkung [129]. Bei einem dem Balsamitaöl entspr. Verhältnis Pyrethrin I zu Carvon von 1:850 beträgt der EC50-Wert (effektive Konz. zur Abtötung von 50 % Insekten) der Mischung 0,6 μg Pyrethrine (Pyrethrum-Standard Hoechst) + 510 μg Carvon/mL (p ≤ 0,05); die Toxizität der Mischung ist also sieben- bis elffach höher als die des Pyrethrins allein; sie wirkt somit superadditiv synergistisch [130].
2 bis 5 g oder ein Teelöffel Volldroge auf eine Tasse als Aufguß morgens nüchtern [95], [131]. Zur Förderung der Cholerese bzw. der Menstruation 5 %iger Aufguß, eine Tasse mehrmals tgl [95]. Als Wurmmittel eine Tasse morgens nüchtern, 3 Tage lang; bei anderer Verw. eine Tasse nach den Mahlzeiten [94].
Gegenanzeigen/
Anwendungsbeschränkungen
Nicht in der Schwangerschaft einnehmen [95].
Innerlich bei Blähungen, Krämpfen, Leber-Gallenerkrankungen, Gallensteinen, Bronchitis mit Hustenreiz, Menstruationsbeschwerden, Nierenleiden, als Wurmmittel gegen Eingeweidewürmer. Äußerlich als Wundheilmittel und bei Kopfschmerzen [89], [93], [95], [96], [131], [132]. In Rumänien bei hepatobiliären Krankheiten und Anorexie[128]. Die Wirksamkeit der Droge bei den genannten Anwendungsgebieten ist nicht belegt.
1. Heywood VH, Humphries CJ (1977) Anthemideae – systematic review. In: Heywood VH, Harborne JB, Turner BL (Hrsg.) The Biology and Chemistry of the Compositae, Academic Press, London New York San Francisco, Bd. II, S. 851–898
2. Humphries CJ (1976) Bot Macaron 1:25–50, zit. nach Lit. [1]
3. Vogt RM (1990) Die Gattung Leucanthemum MILL. (Compositae-Anthemideae) auf der Iberischen Halbinsel, Dissertation, Ludwig-Maximilian-Universität München
4. Anderson NO (1987) Hort Sci 22:313
5. Soreng RJ, Cope EA (1991) Baileya 23:145–165
6. FEu, Bd. 4, S. 169–171
7. Greger H (1977) Anthemideae – chemical review. In: Heywood VH, Harborne JB, Turner BL (Hrsg.) The Biology and Chemistry of the Compositae, Academic Press, London New York San Francisco, Bd. II, S. 899–941
8. Abad MJ, Bermejo P, Villar A (1995) Phytother Res 9:79–92
9. Wagner H, Fessler B, Lotter H, Wray V (1988) Planta Med 54:171–172 [PubMed]
10. Abdel-Mogib M, Jakupovic J, Dawidar EM, Metwally ME, Abou-Elzahab M (1989) Phytochemistry 28:268–271
11. Rustaiyan A, Zara K, Habibi Z, Hashemi M (1990) Phytochemistry 29:3022–3023
12. Kaul VK, Singh B, Sood RP (1993) J Essent Oil Res 5:597–601
13. Barrero AF, Sánchez JF, Altarejos J, Zafra MJ (1992) Phytochemistry 31:1727–1730
14. Dembitskii AD, Yurina RA, Krotova GI, Suleeva R (1984) Maslo-Zhir Prom-st:19–21, zit. nach CA 101:177243
15. Dembitskii AD, Suleeva R (1984) Khim Prir Soedin:527–529, zit. nach CA 102:59261
16. De Pooter HL, Vermeesch J, Schamp NM (1989) J Essent Oil Res 1:9–13
17. Sanz J, Herraiz T, Herraiz M, Reglero G, Santacecilia MA (1989) Análisis de componentes volátiles de plantas por cromatografía de gases mediante introducción directa I. Jornadas Ibéricas de Plantas Medicinales, Aromaticas y Aceites Esenciales, Madrid, zit. nach Lit. [8]
18. Dembitskii AD, Krotova GI, Suleeva R, Yurina RA (1985) Khim Prir Soedin:332–335; zit. nach CA 103:10217
19. Dembitskii AD, Krotova GI, Suleeva R (1985) Izv Akad Nauk Kaz SSR, Ser Khim:75–77, zit. nach CA 103:85077
20. Zito SW, Tio CD (1990) Phytochemistry 29:2533–2534
21. Dhar K, Pal A (1993) Fitoterapia 64:336–340
22. Bohlmann F, Knoll HK (1978) Phytochemistry 21:2543–2549
23. Souleles C, Stamatakou M (1991) Planta Med 57:92 [PubMed]
24. Gören N (1993) Phytochemistry 34:743–745
25. Thomas OO (1989) Fitoterapia 60:131–140
26. Thomas OO (1989) Fitoterapia 60:229–233
27. Thomas OO (1989) Fitoterapia 60:323–330
28. Bohlmann F, Zdero C (1982) Phytochemistry 21:2543–2549
29. Gallino M (1988) Planta Med 54:182 [PubMed]
30. Héthelyi E, Tétényi P, Kettenes-van den Bosch JJ, Salemink CA, Heerma W, Versluis C, Kloosterman J, Sipma G (1981) Phytochemistry 20:1847–1850
31. Appendino G, Gariboldi P, Nano GM, Tétényi P (1984) Phytochemistry 23:2545–2551
32. Uchio Y, Matsuo A, Nakagama M, Hagashi S (1976) Tetrahedron Lett:2863–2966
33. Bohlmann F, Suwita A, Natu AA, Czerson H, Suwita A (1977) Chem Ber 110:3572–3581
34. Ognyanov I, Todorova M, Dimitrov V, Ladd J, Irngatinger H, Kurda E, Rodewald H (1983) Phytochemistry 22:1775–1777
35. Appendino G, Gariboldi P, Nano GM (1983) Phytochemistry 22:509–512
36. Calleri M, Chiari G, Viterbo D (1983) Acta Crystallogr 29:758–761
37. Sanz JF, Marco JA (1991) J Nat Prod 54:591–596
38. Chandra A, Misra LN, Thakur RS (1987) Phytochemistry 27:3077–3078
39. Chandra A, Misra LN, Thakur RS (1987) Phytochemistry 26:1463–1465
40. Bloszyk E, Droždž B (1978) Acta Soc Bot Pol 47:3–13, zit. nach CA 90:69143
41. El Sebakhy NA, El Ghazouly MG, El Din AAS, Zdero C (1986) Pharmazie 41:525–526
42. El Sebakhy NA, El Ghazouly MG (1986) Pharmazie 41:298 [PubMed]
43. Mahmoud AA, Ahmed AA, Iinuma M, Tanaka T (1994) Phytochemistry 36:393–398
44. Abduazimov BK, Yunusov AI, Sidyakin GP (1980) Khim Prir Soedin:633–636, zit. nach Lit. [8]
45. Yunusov AI, Abduazimov BK, Sidyakin GP (1981) Biol Act Nat Prod (Proc) 3:11–14, zit. nach Lit. [8]
46. Abduazimov BK, Yunusov AI, Sidyakin GP (1980) Khim Prir Soedin:844, zit. nach Lit. [8]
47. Todorova M, Ognyanov I (1985) Planta Med 51:174–175 [PubMed]
48. Gören N, Jakupovic J (1990) Phytochemistry 29:3031–3032
49. Gören N, Jakupovic J, Topal S (1990) Phytochemistry 29:1467–1469
50. Mnatsakanyan VA, Revazova LV (1973) Arm Khim Zh 26:914–919, zit. nach Lit. [8]
51. Thurdybekov KM, Adenekov SN, Lindeman SV, Struchkov YT (1990) Izv Akad Nauk Kaz SSR, Ser Khim:60–64, zit. nach CA 113:191671
52. Mnatsakanyan VA, Ravazova LV (1974) Khim Prir Soedin:396–397, zit. nach Lit. [8]
53. Gören N, Tahtasakal E (1993) Phytochemistry 34:1071–1073
54. Gonzalez AG, Bermejo Barrera J, Triana Mendez J, Lopez Sanchez M, Eiroa Martinez L (1992) Phytochemistry 31:1821–1822
55. Gören N, Tahtasakal E, Pezzuto JM, Cordell GA, Schwarz B, Proksch P (1994) Phytochemistry 36:389–392
56. Barrero AF, Sanchez JF, Barron A, Ramirez A (1991) Phytochemistry Volume Date 1992, 31:332–335
57. Gören N, Cai P, Scott L, Tianosoa-Rammomiy M, Snyder JK (1995) Tetrahedron 51:4627–4634
58. Yunusov AI, Abdullaev ND, Kasymov SZ, Sidyakin GP (1976) Khim Prir Soedin:263, 462, zit. nach CA 85:177643; 177660
59. Yunusov AI, Abdullaev ND, Kasymov SZ, Sidyakin GP, Yagudaev MR (1976) Khim Prir Soedin:170, zit. nach CA 85:177641
60. Yunusov AI, Kasymov SZ, Sidyakin GP (1973) Khim Prir Soedin: 276; zit. nach CA 78:159898
61. Gören N, Ulubelen A, Snyder JK, Bozok C, Tahtasakal E (1992) Planta Med (Suppl) 58:027
62. Gören N, Ulubelen A, Bozok-Johansson C, Tahtasakal E (1993) Phytochemistry 33:1157–1159
63. Gören N, Tahtasakal E (1994) Phytochemistry 36:1281–1282
64. Gören N, Bozok-Johansson C, Jakupovic J, Lin LJ, Shieh HL, Cordell GA, Celik N (1991) Phytochemistry Volume Date 1992, 31:101–104
65. Gören N (1995) Phytochemistry 38:1261–1264
66. Gonzalez AG, Bermejo Barrera J, Triana Mendez J, Lopez Sanchez M, Eiroa Martinez JL (1990) Phytochemistry 29:2339–2341
67. Gören N, Tahtasakal E, Arda N (1994) Turk J Chem 18:296–300
68. Stefanović M, Mladenović S, Dermanovic M (1982) Bull Soc Chim (Beograd) 47:13–18
69. Yunusov AI, Sidyakin GP, Kurbanov D (1978) Khim Prir Soedin: 656, zit. nach Lit. [8]
70. Barrero AF, Sanchez JF, Molina J, Barron A, Del Mar Salas M (1990) Phytochemistry 29:3575–3580
71. Barrero AF, Sanchez JF, Zafra MJ, Barron A, San Feliciano A (1987) Phytochemistry 26:1531–1533
72. Öksüz S (1990) Phytochemistry 29:887–890
73. Harborne JB, Mabry TJ, Mabry H (1975) The Flavonoids, Chapman & Hall, London, S. 267–296
74. Emerenciano V, Ferreira ZS, Auxiliadora M, Kaplan C, Gottlieb OR (1987) Phytochemistry 26:3103–3115
75. Harborne JB, Heywood VH, Saleh NAM (1970) Phytochemistry 9:2011–2017
76. Stepanova TA, Glyzin VI (1980) Khim Prir Soedin:566, zit. nach CA 93:164391
77. Stepanova TA, Glyzin VI, Smirnova LP (1980) Khim Prir Soedin:723–724, zit. nach CA 94:136106
78. Stepanova TA, Glyzin VI, Smirnova LP, Isaikima AP (1981) Khim Prir Soedin:519–520, zit. nach Lit. [8]
79. Stepanova TA, Sheichenko VI, Smirnova LP, Glyzin VI (1981) Khim Prir Soedin:721–728, zit. nach Lit. [8]
80. Wollenweber E, Mann K, Valant-Vetschera KM (1989) Fitoterapia 60:460–463
81. Wollenweber E, Rustaiyan A (1991) Biochem Syst Ecol 19:673–675, zit. nach CA 116:123896
82. Tunmann P, Isaac O (1955) Angew Chem 67:708–709
83. Shawl AS (1993) Fitoterapia 64:284
84. El Din AS, El Sebakhy N, El Ghazouly M (1985) Acta Pharm Jugosl 35:283–287
85. Gören N, Ulubelen A, Öksüz S (1988) Phytochemistry 27:1527–1529
86. Jakupovic J, Eid F, Bohlmann F, El Dahmy S (1987) Phytochemistry 26:1536–1538
87. Khetwal KS, Harbola S (1989) J Nat Prod 52:837–839
88. Hgn, Bd. 3, S. 458, 501
89. Heg, Bd. VI, Teil 4, S. 590–622, 1537–1539
90. Encke F, Buchheim G, Seybold S (1990) Zander, Handwörterbuch der Pflanzennamen, 14. Aufl., Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart
91. Schultze-Motel J (Hrsg.) (1986) Rudolf Mansfelds, Verzeichnis landwirtschaftlicher und gärtnerischer Kulturpflanzen, 2. Aufl., Akademie-Verlag, Berlin, Bd. 3, S. 1297–1300
92. Berger F (1981) Synonyma-Lexikon der Heil- und Nutzpflanzen, Österreichische Apotheker-Verlagsgesellschaft, Wien
93. Hag, Bd. 3, S. 895–909
94. Valnet J (1979) Phytothérapie, 4. Aufl., Maloine, Paris, S. 219, 659, 737
95. Font Quer P (1962) Plantas Medicinales, Editorial Labor, Barcelona, S. 808–815
96. Steinmetz EF (1957) Codex vegetabilis, Amsterdam, S. 290, 928, 1121, 1122
97. Kubo A, Kubo I (1995) J Nat Prod 58:1565–1569
98. Berger F (1949/1954) Handbuch der Drogenkunde, Wilhelm Maudrich, Wien, Bd. 1, S. 347, Bd. 2, S. 66, 259–272, 494–499
99. Voigt RF, Rogers CH, Fischer EB (1938) J Am Pharm Assoc 27:643, zit. nach Lit. [107]
100. Jukneviciene G, Morkunas A, Stankeviciene N (1973) Polez Rast Priblat Respub Beloruss, Mater Nauch Konf, 2nd, S. 299–303, zit. nach CA 81:61028
101. Tamas M, Fagarasan E, Pop L (1980) Stud Cercet Biochim 23:191, zit. nach Lit. [128]
102. Wolbis M (1979) Acta Pol Pharm 36:707–714, zit. nach CA 93:22643
103. Wolbis M (1981) Acta Pol Pharm 38:705–710, zit. nach CA 98:140579
104. Göckeritz D (1968) Pharmazie 23:515–518 [PubMed]
105. Zielinska-Sowicka R, Wolbis M (1970) Herba Pol 16:286–295, zit. nach CA 75:72546
106. Todorova MN, Ognyanov IV (1989) Phytochemistry 28:1115–1117
107. Treibs W, Bournot K (Hrsg.) (1961) In: Gildemeister E, Hoffmann F, Die ätherischen Öle, 4. Aufl., Akademie-Verlag, Berlin, Bd. VII, S. 661–675
108. Strobel H, Knobloch K, Ziegler E (1987) Z Naturforsch 42c:502–506
109. Bohlmann F, Zdero C, Schwarz H (1975) Chem Ber 108:1369–1372
110. Bohlmann F, Arndt C, Bornowski H, Kleine KM, Herbst P (1964) Chem Ber 97:1179–1192
111. Paris M, Clair G, Tillequin F (1976) Riv Ital Essenze Profumi 58:473
112. Madaus G (1979) Lehrbuch der biologischen Heilmittel, Georg Olms Verlag, Hildesheim New York
113. Boiceanu S, Marculescu A, Sava A, Juscu S, Golea M (1987) Rom Pat Ro 92379 B1, zit. nach CA 114:171031
114. Shlyapnikov VA, Shlyapnikova AP (1972) Prikl Biokhim Mikrobiol 8:488–494, zit. nach CA 78:20098
115. Bestmann HJ, Claßen B, Kobold U, Vostrowsky O, Klingauf F, Strobel H, Knobloch K (1984) Z Naturforsch 39c:543–547
116. Kobold U, Vostrowsky O, Bestmann HJ (1986) Prog Essent Oil Res, Proc Int Symp Essent Oils, 16th Meeting Date 1985, S. 565–576, zit. nach CA 106:84859
117. Bestmann HJ, Claßen B, Kobold K, Ziegler E (1987) Z Naturforsch 41c:725–728
118. Revazova LV (1970) Biol Zh Arm 23:101–102, zit. nach CA 73:84601
119. Samek Z, Holub M, Bloszyk E, Droždž B, Herout V (1975) Coll Czech Chem Commun 40:2676–2679
120. Samek Z, Holub M, Herout V, Bloszyk E, Droždž B (1979) Coll Czech Chem Commun 44:1468–1474
121. Greger H (1969) Naturwissenschaften 56:467–468 [PubMed]
122. Tamas M, Sincraian A, Rusu D (1989) Farmacia (Bukarest) 37:83–92, zit. nach CA 112:115811
123. Vasil'kevich SI (1985) Vestsi Akad Navuk BSSR, Ser Biyol Navuk:35–38, zit. nach CA 104:31734
124. Kubo I, Muroi H, Himejima M (1993) J Agric Food Chem 41:107, zit. nach Lit. [97]
125. Coprean D, Giurgea R, Sildan N, Rusu MA, Tamas M (1990) Stud Cercet Biochim 33:85–88, zit. nach CA 115:249830
126. Giurgea R, Coprean D, Rusu MA, Tamas M (1990) Stud Cercet Biol, Ser Biol Anim 42:103–106, zit. nach CA 116:53083
127. Coprean D, Giurgea R, Rusu M, Tamas M (1991) Rev Roum Physiol 28:27–29, zit. nach MEDLINE AN 92287981 [PubMed]
128. Rusu MA, Bucur N, Tamas M (1994) Fitoterapia 65:211–213
129. Bestmann HJ, Classen B, Kobold U, Vostrowsky O, Klingauf F (1987) Anz Schädlingskd Pflanzenschutz Umweltschutz 60:31–34
130. Bestmann HJ, Classen B, Vostrowsky O, Klingauf F, Stein U (1988) J Appl Enterol 106:144–149
131. Weiß RF (1991) Lehrbuch der Phytotherapie, 7. Aufl., Hippokrates Verlag, Stuttgart, S. 142–143, 160
132. Balbaa SI, Abdel-Kader EM, Abdel-Wahab SM, Zaki AY, El-Shamy AM (1972) Planta Med 21:347–352[PubMed]
133. Lyashch II, Vasil'kevich SI (1987) Vestsi Akad Navuk BSSR, Ser Biyal Navuk:30–32, zit. nach CA 107:132960
134. CRC, S. 116–118
135. CFT, S. 410–416
136. Deutschmann F, Hohmann B, Sprecher E, Stahl E (1984) Pharmazeutische Biologie, Drogenanalyse I, 2. Aufl., Gustav Fischer Verlag, Stuttgart New York, S. 312–313
137. Bruneton J (1995) Pharmacognosy, Phytochemistry, Medicinal Plants, Intercept, London, S. 493–510
138. Schneider G (1985) Pharmazeutische Biologie, 2. Aufl., Bibliographisches Institut, Mannheim Wien Zürich, S. 515
139. Zito SW, Zieg RG, Staba EJ (1983) Planta Med 47:205–207 [PubMed]
140. Bhat K, Menary R (1979) Pyrethrum Post 15:11, zit. nach Lit. [139]
141. Balbaa SI, Abdel-Wahab SM, Zaki AY, El-Shamy AM (1974) Egypt J Pharm Sci 15:21–31, zit. nach CA 82:118702
142. Singh SP, Rao BR (1983) Indian Drugs 20:365–367, zit. nach CA 99:191707
143. Baldwin IT, Karb MJ, Callahan P (1993) J Chem Ecol 19:2081–2087
144. Pandita PN, Bhat BK, Sharma SD, Chisti AM (1978) Indian J Pharm Sci 40:163–164, zit. nach CA 90:69209
145. Uphof JCT (1959) Dictionary of Economic Plants, H. R. Engelmann, Weinheim
146. Ebel S, Roth HJ (Hrsg.) (1987) Lexikon der Pharmazie, Georg Thieme, Stuttgart New York, S. 145
147. RoD, 61. Erg.-Lfg. 12/94, S. 692
148. Richter HJ, Böhm M (1989) Pharmazeutisch-Medizinisches Lexikon, Verlag Volk und Gesundheit, Berlin, Bd. 1
149. Moore JB, Levy LW (1975) Pyrethrum Sources and Uses. In: Nelson RH (Hrsg.) Pyrethrum flowers 1945–1972, McLaughlin Gormley King Co., Minneapolis (Minnesota), S. 1–18
150. Falbe J, Regitz M (Hrsg.) (1995) Römpp Chemie Lexikon, 9. Aufl., Georg Thieme Verlag, Stuttgart New York
151. Sarma TC, Choudhuri SB, Bordoloi DN (1985) Pesticides 19:3–5, zit. nach CA 102:220067
152. Rao BR, Singh SP (1982) J Agric Sci 99:457–459, zit. nach CA 98:86483
153. Salardini AA, Chapman KSR, Holloway RJ (1994) Aust J Agric Res 45:231–241, zit. nach BA 97:83547
154. Salardini AA, Chapman KSR, Holloway RJ (1994) Aust J Agric Res, zit. nach BA 97:134510
155. Pinkerton A (1970) Exp Agr 6:19–25, zit. nach CA 72:120563
156. Ozola S (1974) Nauka-Prakt Farm 49–53, zit. nach CA 86:28904
157. Ngugi CW, Ikahu JMK, Gichuru SP (1989) Pyrethrum Post 17:52–55
158. Brown P, Menary RC (1994) J Hort Sci 69:877–884, zit. nach BA 98:163018
159. Mnazava NA, Mpina GA (1987) Pyrethrum Post 16:132–138
160. Wanjala BWK (1989) Pyrethrum Post 17:60–65
161. Shyu YT, Yang YY (1975) Taiwan Sheng Nung Yeh Shih So Pao Kao 32:72–77, zit. nach CA 83:175452
162. Vieweg BKH, Pieterse MJ (1968) Farming S Afr 44:21, zit. nach CA 70:112349
163. Watt JM, Breyer-Brandwijk MG (1962) The Medicinal and Poisonous Plants of Southern and Eastern Africa, 2. Aufl., E. sp;Livingstone Ltd., Edinburgh London, S. 213–214
164. Bhat BK, Pandita PN (1977) Cultiv Util Med Aromat Plants:166–169, zit. nach CA 88:47518
165. Yuksesik N, Unlu H (1980) Commun Fac Sci Univ Ankara, Ser B 26:3–8, zit. nach CA 95:58097
166. Dalgety AT (1975) Pyrethrum Culture. In: Nelson RH (Hrsg.) Pyrethrum flowers 1945–1972, McLaughlin Gormley King Co., Minneapolis (Minnesota), S. 83–130
167. Warszawski T, Cieniecka-Roslonkiewicz A, Gwiazda M (1988) Pestycydy (Warsaw):27–31, zit. nach CA 109:188656
168. Cieniecka-Roslonkiewicz A, Szybinska A (1992) Pestycydy (Warsaw):45–48, zit. nach CA 120:73572
169. Cieniecka-Roslonkiewicz A, Szybinska A, Filipiak K (1993) Pestycydy (Warsaw):31–35, zit. nach CA 121:130031
170. Cashyap MM, Kueh JSH, Mackenzie IA, Pattenden G (1978) Phytochemistry 17:544–545
171. Zerg RG, Zito SW, Staba EJ (1983) Planta Med 48:88–91 [PubMed]
172. Aoki S, Kaneto K, Hashimoto S, Oogai H (1976) Japan Kokai JP 53 024097 780306 Showa, zit. nach CA 89:20859
173. Zito SW (1994) Biotechnol Agric For:56–58, zit. nach BA 121:177755
174. Cieniecka-Roslonkiewicz A, Szybinska A, Filipiak K (1993) Pestycydy (Warsaw):23–27, zit. nach CA 121:106586
175. Rajasekaran T, Rajendran L, Ravishankar GA, Venkataraman LV (1991) Current Sci 60:705–707, zit. nach CA 116:82767
176. Jovetić S, de Gooijer CD (1995) Crit Rev Biotechnol 15:125–138, zit. nach CA 123:141752
177. Ombaka JH (1987) Seifen Oele Fette Wachse 113:111–112
178. Hogstad S, Hojansen GL, Anthonsen T (1984) Acta Chem Scand Ser B 38:902–904
179. Casida J (1980) Environ Health Perspect 34:189–202 [PubMed]
180. Crombie L, Pattenden G, Simmonds DJ (1976) Pestic Sci 7:225–230, zit. nach CA 86:16323
181. Crombie L (1980) Pestic Sci 11:102–108
182. Moore JB (1975) Pyrethrum Chemistry. In: Nelson RH (Hrsg.) Pyrethrum flowers 1945–1972, McLaughlin Gormly King Co., Minneapolis (Minnesota), S. 19–40
183. Teuscher E (1989) Pharmazeutische Biologie, 4. Aufl., Friedr. Vieweg & Sohn, Braunschweig Wiesbaden, S. 145–146
184. Nie X, Nie R, Li Z, Qiu M (1993) Yunnan Zhiwu Yanjiu 15:317–319, zit. nach CA 120:25502
185. Doskotch RW, El-Feraly FS (1969) Can J Chem 47:1139–1142, zit. nach CA 70:96973
186. Sashida Y, Nakata H, Shimomura H, Kagaya M (1983) Phytochemistry 22:1219–1222
187. Doskotch RW, El-Feraly FS, Huford CD (1971) Can J Chem 49:2103–2110, zit. nach CA 75:59810
188. Rao PR, Seshadri TR, Sharma P (1973) Current Sci 42:811–812, zit. nach CA 80:130470
189. Glennie CW, Harborne JB (1972) Pyrethrum Post 11:82–84, zit. nach CA 77:85603
190. Head SW (1973) J Agric Food Chem 21:999–1001 [PubMed]
191. Tosi B, Bonora A, Dall'Olio G, Bruni A (1991) Phytother Res 5:59–62
192. Mar 30, S. 1130–1131, 1370
193. Moore JB (1975) Pyrethrum Extract. In: Nelson RH (Hrsg.) Pyrethrum Chemistry 1945–1972, McLaughlin Gormley King Co., Minneapolis (Minnesota), S. 61–82
194. Stahl E, Schütz E (1980) Planta Med 40:12–21
195. Matsumoto M (1976) Japan Kokai JP 51048425 760426 Showa; zit. nach CA 85:43836
196. American Home Products Corp. (1975) Japan Kokai JP 50117917 750916 Showa, zit. nach CA 85:73465
197. Scharf KH (1979) Prax Naturwiss Biol 28:309–315, zit. nach CA 92:158811
198. Moore JB (1975) Pyrethrum Evaluation. In: Nelson RH (Hrsg.) Pyrethrum Chemistry 1945–1972, McLaughlin Gormley King Co., Minneapolis (Minnesota), S. 41–56
199. Baker AH (1964) Pyrethrum Post 7:34–40, zit. nach Lit. [198]
200. Stahl E (1960) Arch Pharm 293:531 [PubMed]
201. Roth L, Daunderer M, Kormann K (1988) Giftpflanzen – Pflanzengifte, 3. Aufl., ecomed, Landsberg München, S. 197–200, 214
202. Yamamoto I (1973) J Agric Sci Tokyo Nogyo Daigaku 17:273–313, zit. nach DIMDI-TOXBIO ND HE7603383
203. Wagner H (1977) Pharmaceutical and Economic Use of the Compositae. In: Heywood VH, Harborne JB, Turner BC (Hrsg.) The Biology and Chemistry of the Compositae, Academic Press, London New York San Francisco, Bd. I, S. 411–433
204. Hoffmann G (1995) Bundesgesundheitsblatt 8:294
205. Godin PJ, Stevenson JH, Sawicki RM (1965) J Econ Entomol 58:548–551, zit. nach DIMDI-TOXCAS ND CA002002566D
206. Greenburg H, Incho HH (1952) J Econ Entomol 45:794–799, zit. nach DIMDI-TOXLINE ND HY5205317
207. Ogur JA, Nawwar GAM, Saleh NAM, Moshaarafa SAM (1994) Fitoterapia 65:176–177
208. Stanberry LR, Bernstein DI, Myers MG (1986) Antiviral Res 6:95–102 [PubMed]
209. Carson DS, Tribble PW, Weart CW (1988) Am J Dis Child 142:768–769, zit. nach DIMDI-MEDLINE ND 88250180 [PubMed]
210. Cordero C, Zaias N (1987) Clin Ther 9:461–465, zit. nach DIMDI-MEDLINE ND 88026869 [PubMed]
211. Pitman NK, Hernandez A, Hernandez E (1987) Clin Ther 9:368–372, zit. nach DIMDI-MEDLINE ND 87273380[PubMed]
212. Lange K, Nielson AO, Jensen O, Graudal C (1981) Derm Venereol (Stockholm) 61:91–92, zit. nach DIMDI-MEDLINE ND 81180108
213. Fusia JF, Marek WJ, Puerini A jr, Rudick GB (1987) Current Ther Res Clin Exp 41:881–890, zit. nach DIMDI-EMBASE ND 87157285
214. Elliott M, Janes NF, Kimmel EC, Casida JE (1972) J Agric Food Chem 20:300–313, zit. nach DIMDI-TOXCAS ND CA 077001513W [PubMed]
215. Stüttgen G (1992) Dtsch Apoth Ztg 132:1745–1751
216. Hausen BM (1988) Allergiepflanzen – Pflanzenallergene, Teil 1, Kontaktallergene, ecomed, Landsberg München, S. 215–223
217. Hausen BM, Schulz KH (1976) Arch Derm Res 255:111–121 [PubMed]
218. EPA TSCA Submission (TSCATS) Data Base, April 1996, zit. nach DIMDI-RTECS ND VC1840000
219. Food and Drug Administration Canada (1980) Food and Drug Act and Regulations, Table II, 65 R, Queen's Printer and Controller, Ottawa, Canada, zit. nach Lit. [227]
220. Vettorazzi G (1977) Residue Rev 66:137–184, zit. nach Lit. [227] [PubMed] [PubMed]
221. ds. Hdb., 5. Aufl., Grundwerk, Bd. 3, S. 351, 1017–1019
222. Eckardt N (1995) Fortschr Med 113:27, zit. nach DIMDI-EMBASE ND 95299031
223. Barrot R (1996) Arbeitsmed Sozialmed Umweltmed 31:196–203, zit. nach DIMDI-EMBASE ND 96152118
224. Lewin L (1928) Gifte und Vergiftungen, 5. Aufl., Nachdruck 1992, Haug, Heidelberg, S. 756–757
225. Miyamoto J, Kaneko H, Tsuji R, Okuno Y (1995) Toxicol Lett 82–83:933–940, zit. nach DIMDI-EMBASE ND 96041970 [PubMed]
226. Griffin CS (1973) Pyrethrum Post 12:50–58, zit. nach Lit. [206]
227. Khera KS, Whalen C, Angers G (1982) J Toxicol Environ Health 10:111–119 [PubMed]
228. Rickett FE, Tyszkiewicz K, Brown NC (1972) Pyrethrum Post 11:85–89, zit. nach CA 77:97487
229. Vleumink E, Mitchell JC, Geissmann TA, Towers GHN (1976) Contact Dermatitis 2:81–88 [PubMed]
230. Hausen BM, Schulz KH (1973) Berufs-Dermatosen 21:199–214 [PubMed]
231. Klimmer OR (1971) Pflanzenschutz- und Schädlingsbekämpfungsmittel: Abriß einer Toxikologie und Therapie von Vergiftungen, 2. Aufl., Hundt-Verlag, Hattingen, S. 142, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC 1890000
232. U. S. Dept. HEW (1956) Clinical Memorandum on Economic Poison, Public Health Service, Communicable Disease Center, Atlanta, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
233. NN (1936) Proc Soc Exp Biol Med 34:135, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
234. NN (1973) Agric Biol Chem (Tokyo) 37:2681, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
235. Environmental Health Perspectives (1976) U. S. Govt. Printing Office, Supt. of Documents, Washington, Bd. 14, S. 15, 109, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
236. NN (1975) Biologico 41:283, zit. nach DIMDI-GTU ND VC 1840000
237. NN (1973) Tox Appl Pharmacol 24:298, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
238. NN (1973) Guide to the Chemicals Used in Crop Protection, Information Canada, Ottawa, Bd. 6, S. 442, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
239. Agricultural Research Service (1966) USDA Information Memorandum, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
240. NN (1972) Pestic Biochem Physiol 2:308, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
241. NN (1986) Yakkyoku Pharm Tokyo 37:1481, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
242. NN (1964) World Rev Pest Control 3:28, zit. nach DIMDI-GSTU ND VC1840000
243. Rajasekarant T, Ravishankar GA, Rajendran L, Venkataraman LV (1991) Pyrethrum Post 18:52–54, zit. nach DIMDI-TOXBIO ND BI9229299
244. Gonzalez C, Gallego F, Swiatopolk-Mirski A, Vallejo E (1966) Farmacognosia 26:51–83, zit. nach MEDLINE AN 68088614 [PubMed]
245. Abad MJ, Bermejo P, Villar A, Valverde S (1993) J Nat Prod 56:1164–1167 [PubMed]
246. Abad MJ, Bermejo P, Valverde S, Villar A (1994) Planta Med 60:228–231 [PubMed]
247. Abad MJ, Bermejo P, Villar A (1991) Phytother Res 5:179–181
248. Abad MJ, Bermejo P, Villar A (1995) Gen Pharm 26:815–819 [PubMed]
249. Groenewegen WA, Knight DW, Heptinstall S (1992) Progr Med Chem 29:217–238 [PubMed] [PubMed]
250. Knight DW (1995) Nat Prod Rep 12:271–276 [PubMed]
251. Fontanel D, Bizot S, Beaufils P (1990) Plant Méd Phytothér 24:231–237
252. Berry MI (1984) Pharm J 232:611–614
253. El-Hamidi A, Nady E (1989) 37th Annual Congress on Medicinal Plants, Braunschweig, Sept. 5–9, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, P1–83
254. Stehmann JR, Brandao MGL (1995) Fitoterapia 66:515–520
255. Schaffner W (1993) Der informierte Arzt – Gazette Médicale: 1219–1223
256. Hgn, Bd. 9, S. 494
257. Berry M (1994) Pharm J 253:806–808
258. European Scientific Cooperative on Phytotherapy (ESCOP) (1996) Tanaceti parthenii herba/folium, ESCOP, Meppel
259. Hylands DM (1984) Migraine Matters 2:25–27
260. Czygan FC (1987) Z Phytother 8:118–121
261. Awang DVC, Dawson BA, Kindack DG, Crompton CW, Heptinstall S (1991) J Nat Prod 54:1516–1521
262. Gromek D, Kisiel W, Stojakowska A, Kohlmünzer S (1991) Pol J Pharmacol Pharm 43:213–217 [PubMed]
263. Romo J, Romo de Vivar A, Trevino R, Joseph-Nathan P, Diaz E (1970) Phytochemistry 9:1615–1621
264. Stefanović M, Mladenović S, Dermanović M, Ristić N (1985) J Serb Chem Soc 50:435–441
265. Romo de Vivar A, Jiménez H (1965) Tetrahedron 21:1741–1745, zit. nach Lit. [249]
266. Marles RJ, Kaminski J, Arnason JT, Pazos-Sanou L, Heptinstall S, Fischer NH, Crompton CW, Kindack DG, Awang DVC (1992) J Nat Prod 55:1044–1056 [PubMed]
267. Heptinstall S, Awang DVC, Dawson BA, Kindack D, Knight DW, May J (1992) J Pharm Pharmacol 44:391–395[PubMed]
268. Milbrodt M, Schröder F, König WA (1997) Phytochemistry 44:471–474
269. Blakeman JP, Atkinson P (1979) Physiol Plant Pathol 15:183–192
270. Banthorpe DV, Brown DG, Janes JF, Marr IM (1990) Flavour Fragr J 5:183–185
271. Bohlmann F, Kap-Herr W, Fanghänel L, Arndt C (1965) Chem Ber 98:1411–1415
272. Banthorpe DV, Brown GD (1989) Phytochemistry 28:3003–3007
273. Banthorpe DV, Brown GD (1990) Plant Sci 67:107–113
274. BHP 90, S. 46–47
275. Hartley MJ (1993) Proc NZ Plant Prod Conf 46th, 30–34, zit. nach CA 120:119576
276. Brown AMG, Zubko MK, Davey MR, Power JB, Lowe KC (1995) 43rd Annual Congress ond Medicinal Plant Research, Halle, Sept. 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, E 14
277. Dolman DM, Knight DW, Umit S, Toplis D (1992) Phytochem Anal 3:26–31
278. Brown AMG, Lowe KC, Davey MR, Power JB (1995) 43rd Annual Congress on Medicinal Plant Research, Halle, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, E 13
279. Hobbs C (1989) Herbal Gram 20:26–35
280. Brown AMG, Lowe KC, Power JB, Davey MR (1995) 43rd Annual Congress on Medicinal Plant Research, Halle, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, E 12
281. Banthorpe DV, Brown GD (1993) Biotechnol Agric For 24:361–371
282. Stojakowska A, Kisiel W (1995) 43rd Annual Congress on Medicinal Plant Research, Halle, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, E 3
283. Rhodes A (1992) PCT Int Appl, GB 91–581, zit. nach CA 117:146730
284. Beuscher N, Willigmann I (1993) Eur Pat EP 93–100522, zit. nach CA 121:9729
285. Mengal P, Monpon B (1994) PCT Int Appl, FR 92–11399, zit. nach CA 121:9729
286. Kéry A, Simándi B, Lemberkovics E, Szöke E, Petri G (1995) 43rd Annual Congress on Medicinal Plant Research, Halle, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, K 3
287. Burford MD, Smith RM (1989) Anal Proc 26:339–341
288. Smith EM, Burford MD (1994) Sample Prep Biomed Environ Anal:13–19, zit. nach CA 121:275561
289. Ravid U, Putievsky E, Katzir I (1993) Flavour Fragr J 8:225–228
290. Kalodera Z, Petrak T (1995) 43rd Annual Congress on Medicinal Plant Research, Halle, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, J 11
291. Pugh WJ, Sambo K (1988) J Pharm Pharmacol 40:743–745 [PubMed]
292. Souček M, Herout V, Šorm F (1961) Coll Czech Chem Commun 26:803–809
293. Groenewegen WA, Knight DW, Heptinstall S (1986) J Pharm Pharmacol 38:709–712 [PubMed]
294. Bloszyk E, Geppert B, Droždž B (1978) Planta Med 34:79–86
295. Quick A, Rogers D (1976) J Chem Soc Perkin Trans 2:465–469
296. Govindachari TR, Joshi BS, Kamat VN (1965) Tetrahedron 21:1509–1519
297. Marchand B, Mohan Behl H, Rodriguez E (1983) J Chromatogr 265:97–104
298. Geissman TA (1970) Phytochemistry 9:2377, zit. nach Lit. [250]
299. Yoshioka H, Renold W, Fischer NH, Higo A, Mabry TJ (1970) Phytochemistry 9:823, zit. nach Lit. [250]
300. Begley MJ, Hewlett MJ, Knight DW (1989) Phytochemistry 28:940–943
301. Kelsey RG, Shafizadeh F, Campbell JA, Craig AG, Campana CF, Craig RER (1983) J Org Chem 48:125–127
302. Johnson ES, Hylands PJ, Hylands DM (1982) Eur Pat, EP 98401, zit. nach CA 100:197778
303. Williams CA, Hoult RS, Harborne JB, Greenham J, Eagles J (1995) Phytochemistry 38:267–270 [PubMed]
304. Kéry A, Szabó E, Kónya E, Takács I (1992) 4th Int Congr Phytother, Munich, Sept 10–13, P 57
305. Droždž B, Bloszyk E (1978) Planta Med 33:379–384
306. Hausen BM (1991) Contact Dermatitis 24:153–155 [PubMed]
307. Smith RM, Burford MD (1994) J Chromatogr Sci 32:265–269
308. Awang DVC (1990) Herbal Gram 22:2–42
309. Ministry of Health and the Family (1986) Special Issue No 86/20b: Notice to manufacturers concerning requests for authorization to market plant-based pharmaceutical specialties, France, zit. nach Lit. [261]
310. Awang DVC (1993) Herbal Gram 29:34–66
311. Commission Francaise de Pharmacopée (1987) French Pharmacopoeia, Grande Camomille 87/1, Maisonneuve, Paris, zit. nach Lit. [322]
312. Smith RM, Burford MD (1994) Sample Prep Biomed Environ Anal:13–19, zit. nach CA 121:275561
313. Groenewegen WA, Heptinstall S (1990) J Pharm Pharmacol 42:553–557 [PubMed]
314. Picman AK, Ranieri RL, Towers GHN, Lam J (1980) J Chromatogr 189:187–198
315. Strack D, Proksch P, Gülz PG (1980) Z Naturforsch 35c:915–918
316. Kéry A, Turiák Gy, Zámbo I, Tétényi P (1987) Acta Pharm Hung 57:228–238 [PubMed]
317. Rey JP, Levesque J, Pusset JL (1992) J Chromatogr 605:124–128
318. Kéry A, Turiák Gy, Tétényi P (1988) J Chromatogr 446:157–161
319. Bohlmann F, Zdero C, King AM, Robinson H (1984) Phytochemistry 23:1979–1988
320. Herz W, Högenauer GC (1961) J Org Chem 26:5011–5013, zit. nach Lit. [281]
321. Fischer N (1991) Sesquiterpenoid lactones. In: Charlwood BV, Banthorpe DV (Hrsg.) Methods of plant biochemistry, Academic Press, London, Bd. 7, S. 187–213, zit. nach Lit. [281]
322. Smith RM, Burford MD (1992) J Chromatogr 627:255–261
323. Groenewegen WA, Heptinstall S (1986) Lancet i:44–45 [PubMed]
324. Bejar E (1996) J Ethnopharmacol 50:1–12 [PubMed]
325. Hall IH, Lee KH, Starnes CO, Sumida Y, Wu RY, Waddel TG, Cochran JW, Gerhart KG (1979) J Pharm Sci 68:537–542 [PubMed]
326. Collier HOJ, Butt NM, McDonald-Gibson WJ, Saeed SA (1980) Lancet ii:922–923
327. Capasso F (1986) J Pharm Pharmacol 38:71–72 [PubMed]
328. Sumner H, Salan U, Knight DW, Hoult JRS (1992) Biochem Pharmacol 43:2313–2320 [PubMed]
329. Keery RJ, Lumley P (1986) Br J Pharmacol 89:834P
330. Buck AC, Pugh J, Davies R, Moffat DB, Lote CJ (1986) Abstr Congr Prostagland:53, zit. nach Lit. [249]
331. Thakkar JK, Sperelakis N, Pang D, Franson RC (1983) Biochim Biophys Acta 750:134–140 [PubMed]
332. Barsby RWJ, Salan U, Knight DW, Hoult JRS (1992) J Pharm Pharmacol 44:737–740 [PubMed]
333. Barsby RWJ, Salan U, Knight DW, Hoult JRS (1993) Planta Med 59:20–25 [PubMed]
334. Hay AJ, Hamburger M, Hostettmann K, Hoult JR (1994) Br J Pharmacol 119:9–12
335. Barsby RWJ, Knight DW, McFadzean I (1993) J Pharm Pharmacol 45:641–645 [PubMed]
336. Voyno-Yasenetskaya TA, Lösche W, Groenewegen WA, Heptinstall S, Repin VS, Till U (1988) J Pharm Pharmacol 40:501–502 [PubMed]
337. Lösche W, Mazurov AV, Voyno-Yasenetskaya TA, Groenewegen WA, Heptinstall S, Repin VS (1988) Folia Haematol 115:181–184
338. Lösche W, Mazurov AV, Heptinstall S, Groenewegen WA, Repin VS, Till U (1987) Thromb Res 48:511–518[PubMed]
339. Till U, Bergmann I, Breddin K, Heptinstall S, Lösche W, Mazurov A, Pescarmona G (1989) Prog Clin Biol Res 301 (Prostagland Clin Res: Cardiovasc Syst):341–345 [PubMed]
340. Heptinstall S, White A, Williamson L, Mitchell JRA (1985) Lancet i:466–470
341. Hayes NA, Foreman JC (1987) J Pharm Pharmacol 39:466–470 [PubMed]
342. Makheja AN, Bailey JM (1981) Lancet ii:1054 [PubMed]
343. Makheja AN, Bailey JM (1982) Prostagland Leukotr Med 8:653–660 [PubMed]
344. Adams RM (1969) Occupational contact dermatitis, ed. Pitman, London, zit. nach Lit. [230]
345. Kónya E, Bordán E, Takács EI, Szabó E, Kéry A (1992) 4th Int Congr Phytother, Munich, Sept 10–13, P 9
346. Biggs MJ, Johnson ES, Persaud NP, Ratcliffe DM (1982) Lancet ii:776 [PubMed]
347. Heptinstall S, Groenewegen WA, Spangenberg P, Lösche W (1987) J Pharm Pharmacol 39:459–465 [PubMed]
348. Kéry A, Kónya E, Szabó E, Takács EI (1993) Acta Horticult 344:321–322
349. Heptinstall S, Groenewegen WA, Spangenberg P, Lösche W (1987) J Pharm Pharmacol 39:459–465 [PubMed]
350. Lösche W, Michel E, Heptinstall S, Krause S, Groenewegen WA, Pescarmona GP, Thielmann K (1988) Planta Med 54:381–384 [PubMed]
351. Lösche W, Groenewegen WA, Krause S, Spangenberg P, Heptinstall S (1988) Biomed Biochim Acta 47:241–243
352. Stefanović M, Ristić N, Vukmirović M (1988) Bull Acad Serb Sci Arts, Cl Sci Nat Math 28:23–40
353. Lee KH, Huang ES, Piantadosi C, Pagano JS, Geissman TA (1971) Cancer Res 31:1649–1654 [PubMed]
354. Hoffmann JJ, Torrance SJ, Weidhopf RM, Cole JR (1977) J Pharm Sci 66:883–884 [PubMed]
355. Woynarowski JM, Konopa J (1981) Mol Pharmacol 19:97–102 [PubMed]
356. Woynarowski JM, Beerman TA, Konopa J (1981) Biochem Pharmacol 30:3005–3007 [PubMed]
357. Hall IH, Lee KH, Starnes CO, Elgebaly SA, Ibuka T, Wu YS, Kimura T, Haruna M (1978) J Pharm Sci 67:1235–1239 [PubMed]
358. Ogura M, Cordell GA, Farnsworth NF (1978) Phytochemistry 17:957–961
359. O'Neill LAJ, Barrett ML, Lewis GP (1987) Br J Clin Pharmacol 23:81–83 [PubMed]
360. Johnson ES (1983) MIMS Magazine 15:32–35, zit. nach Lit. [361]
361. Johnson ES, Kadam NP, Hylands DM, Hylands PJ (1985) Br Med J 291:569–573
362. Jaspersen-Schib R (1991) Schweiz Apoth Ztg 129:119–122
363. Waller PC, Ramsay LE (1985) Br Med J 291:1128
364. Murphy JJ, Heptinstall S, Mitchell JR (1988) Lancet ii:189–192 [PubMed]
365. De Weerdt CJ, Bootsma HPR, Hendriks H (1996) Phytomedicine 3:225–230
366. Baldwin CA, Anderson LA, Phillipson JD (1987) Pharm J 235:237–238
367. Pattrick M, Heptinstall S, Doherty M (1989) Ann Rheum Dis 48:547–549 [PubMed]
368. Warren RG (1986) Aust J Pharm 67:475–477
369. Turner P (1985) Human Toxicol 4:475–476 [PubMed]
370. Hylands PJ, Hylands DM (1986) Dev Drugs Mod Med:100–104
371. Johnson S (1984) Feverfew – a traditional herbal remedy for migraine and arthritis, Sheldon Press, London, zit. nach Lit. [366]
372. Bradley PR (Hrsg.) (1992) British Herbal Compendium, British Herbal Medicine Association, Bournemouth, Bd. 1, S. 96–98
373. Hausen BM (1972) Sesquiterpene Lactones – Tanacetum parthenium. In: De Smet PAGM, Keller K, Hänsel R, Chandler RF (Hrsg.) Adverse effects of herbal drugs, Springer-Verlag, Berlin, Bd. 1, S. 255–260
374. Burry JN (1980) Contact Dermatitis 6:445 [PubMed]
375. Hausen BM, Osmundsen PE (1983) Acta Derm Venereol (Stockholm) 63:308–314
376. Maiden JH (1909) Agric Gaz New South Wales 20:1073–1082, zit. nach Lit. [373]
377. Mitchell JC, Geissman TA, Dupuis G, Towers GHN (1971) J Invest Dermatol 56:98–101, zit. nach CA 74:96713[PubMed]
378. Robertson WD, Mitchell JC (1967) Can Med Assoc J 97:380–386, zit. nach Lit. [373] [PubMed] [PubMed]
379. Mensing H, Kimmig W, Hausen BM (1985) Hautarzt 36:398–402 [PubMed]
380. Senff H, Kühlwein A, Hausen BM (1986) Akt Dermatol 12:153–154
381. Guin JD, Skidmore G (1987) Arch Dermatol 123:500–503, zit. nach MEDLINE AN 87155410 [PubMed]
382. Schmidt RJ, Kingston T (1985) Contact Dermatitis 13:120–127 [PubMed]
383. Hausen BM (1981) Derm Beruf Umwelt 29:18–21 [PubMed]
384. Hausen BM (1992) Akt Dermatol 18:95–101
385. Schulz KH, Hausen BM, Wallhöfer T, Schmidt-Löffler P (1975) Arch Derm Forsch 251:235–244 [PubMed]
386. Fernandez de Corres L (1984) Contact Dermatitis 11:74–79 [PubMed]
387. Hausen BM (1979) Dermatologia 159:1–11 [PubMed]
388. Anderson D, Jenkinson PC, Dewdney RS, Blowers SD, Johnson ES, Kadam NP (1988) Human Toxicol 7:145–152 [PubMed]
389. Johnson ES, Kadam NP, Anderson D, Jenkinson PC, Dewdney RS, Blowers SD (1987) Human Toxicol 6:533–534 [PubMed]
390. Holopainen M (1989) Acta Pharm Fenn 98:101–107
391. Velasco-Neguerela A, Pérez-Alonso MJ, Esenario Abarca G (1995) Fitoterapia 66:447–461
392. Stahl E, Schmitt G (1964) Arch Pharm 298:385–391
393. Hendriks H, Bos R, Woerdenbag HJ (1993) Z Phytother 14:333–336
394. Bohlmann F, Herbst P, Arndt C, Schönowsky H, Gleinig H (1961) Chem Ber 94:3193–3216
395. von Rudloff E, Underhill EW (1965) Phytochemistry 4:11–17
396. Ekundayo O (1979) Pflanzenphysiologie 92:215–220
397. Tétényi P, Fischer J, Csíszar A, Héthely E, Kaposi P (1977) VII. Int Congr Essent Oils, Tokyo, S. 188–199, zit. nach CA 92:37771
398. Forsén K (1975) Ann Acad Sci Fenn Ser A IV 207:54, zit. nach Lit. [411]
399. Nano GM, Bicchi C, Frattini C, Gallino M (1979) Planta Med 35:270–274 [PubMed]
400. Järvi M (1965) Farm Aikak 74:11–21, zit. nach Lit. [411]
401. von Rudloff E (1963) Can J Chem 41:1737–1743
402. Stahl E, Scheu D (1965) Arch Pharm 300:456–458
403. Scheu D (1966) Dissertation, Universität des Saarlandes, Saarbrücken, zit. nach Lit. [411]
404. von Schantz M, Järvi M, Kaartinen R (1966) Planta Med 14:421–435
405. Sorsa M, von Schantz M, Lokki J, Forsén K (1968) Ann Acad Sci Fenn Ser A IV 135:1–3, zit. nach Lit. [411]
406. Banthorpe DV, Wirz-Justice A (1969) J Chem Soc (C):541–549
407. Forsén K, von Schantz M (1971) Arch Pharm 304:944–952
408. von Schantz M, Forsén K (1971) Farm Aikak 80:122–131, zit. nach CA 75:31339
409. Banthorpe DV, Baxendale D, Gatford C, Williams SR (1971) Planta Med 20:147–152 [PubMed]
410. Nemeth EZ, Héthelyi E, Bernath J (1994) J Herbs Spices Med Plants 2:85–92
411. Holopainen M (1989) A study on the essential oil of tansy (Tanacetum vulgare L.), Dissertation, University of Helsinki, Pharmacognosy Division, Microbiology Division, Department of Pharmacy
412. Collin GJ, Deslauriers H, Pageau N, Gagno M (1993) J Essent Oil Res 5:629–638
413. Forsén K, von Schantz M (1974) Nobel Symp 25:145–152, zit. nach CA 82:54328
414. Forsén K (1974) Farm Aikak 83:9–17, zit. nach CA 82:13941
415. Appendino G, Gariboldi P, Nano GM, Tétényi P (1984) Phytochemistry 23:2545–2551
416. Siqueira NCS, Silva GAAB, Bauer L, Alice CB, Pinto AD (1988) Rev Bras Farm 69:42–45, zit. nach CA 111:201360
417. Holopainen M, Hiltunen R, von Schantz M (1987) Planta Med 52:284–287
418. von Schantz M (1979) In: Kubeczka KH (Hrsg.) Vorkommen Anal Äther Öle, Erg Int Arbeitstag, Meeting Date 1976–1978, Thieme, Stuttgart, S. 8–92, zit. nach CA 91:154239
419. von Schantz M (1968) Planta Med 16:395–403 [PubMed]
420. Lokki J, Sorsa M, Forsén K, von Schantz M (1973) Hereditas 74:225–232
421. Holopainen M, Hiltunen R, Lokki J, Forsén K, von Schantz M (1987) Hereditas 106:205–208
422. Héthelyi E, Tétényi P, Dános B, Koczka I (1991) Herba Hung 30:82–90
423. Tétényi P, Kaposi P, Héthelyi E (1975) Phytochemistry 14:1539–1544
424. Héthelyi E, Tétényi P, Dabi E, Dános B (1987) Biomed Environ Mass Spectrom 14:627–632 [PubMed]
425. Héthelyi E, Tétényi P, Kaposi P, Dános B, Kernoczi Z, Büki G (1988) Herba Hung 27:89–105
426. Héthelyi E, Koczka I, Tétényi P (1989) Herba Hung 28:99–115
427. Neszmelyi A, Milne GWA, Podanyi B, Koczka I, Héthelyi E (1992) J Essent Oil Res 4:243–250
428. Schearer WR (1984) J Nat Prod 47:964–969
429. Hendriks H, van der Elst DJD, van Putten FMS, Bos R (1990) J Essent Oil Res 2:155–162
430. Bos R, Hendriks H, Kloosterman J (1990) Pharm Weekbl (Sci) 12:Suppl A13
431. Ognyanov I, Pham Thi Bin Minh, Todorova M, Kuleva L (1992) Dokl Bulg Akad Nauk 45:29–31
432. Czuba W, Poradowska H (1969) Czas Tech (Krakow) M:33–35, zit. nach CA :112864
433. Bankowski C, Chabudzinksi Z (1974) Acta Pol Pharm 31:755–757, zit. nach CA 83:152171 [PubMed]
434. Wilkomirski B, Kucharska E (1992) Phytochemistry 31:3915–3916
435. Appendino G, Valle MG, Nano GM (1982) Fitoterapia 53:115–118
436. Nano GM, Appendino G, Bicchi C, Frattini C (1980) Fitoterapia 51:135–140
437. Hendriks H, Bos R (1990) Planta Med 56:540
438. Appendino G, Gariboldi P, Nano GM (1982) Phytochemistry 21:1099–1102
439. Appendino G, Gariboldi P, Valle MG (1988) Gazz Chim Ital 118:55–59
440. Stefanović M, Ristić N, Djermanović M, Mladenović S (1981) Planta Med 39:264, zit. nach Lit. [35]
441. U. S.Dept. of Agriculture, Washington D. C. (1952) Technical Bull Nr. 16, zit. nach Lit. [107]
442. Holopainen M, Kauppinen V (1989) Acta Pharm Fenn 98:213–220
443. Holopainen M, Kauppinen V (1989) Planta Med 55:102
444. Tétényi P, Héthelyi E, Klucsar G, Kaposi P (1981) Herba Hung 20:58–74
445. Mathews D (1982) The Effect of Traditional Insect Repellent Plants on Insect Numbers in a Mixed Planting System, Kutztown PA, Organic Gardening and Farming Research Center, zit. nach Lit. [428]
446. Panasiuk O (1984) J Chem Ecol 10:1325–1333
447. Lewin L (1925) Die Fruchtabtreibung durch Gifte und andere Mittel, 4. Aufl., G. Stilke, Berlin, S. 431–433
448. BAz Nr. 122 vom 06.07.1988
449. Gabel B, Thiery D, Suchy V, Marion-Poll F, Hradsky P, Farkas P (1992) J Chem Ecol 18:693–701, zit. nach CA 117:4263
450. Gabel B, Thiery D, Suchy V, Marion-Poll F, Hradsky P, Farkas P (1993) PCT Int Appl Wo 9300805 A2, zit. nach CA 118:141853
451. Gabel B, Thiery D (1994) J Insect Behav 7:149–157, zit. nach BA 97:141689
452. Gabel B, Marion-Poll F, Suchy V, Roehrich R, Hradsky P, Thiery D (1994) Entomol Probl 25:1–7, zit. nach BA 100:65894
453. Nottingham SF, Hardie J, Dawson GW, Hick AJ, Pickett JA, Wadhams LJ, Woodcock CM (1991) J Chem Ecol 17:1231–1242
454. Nawrot J (1983) Pr Nauk Inst Ochr Rosl 24:173–197, zit. nach CA 102:202863
455. Ognyanov I, Todorova M (1983) Planta Med 48:181–183
456. Papchenko N (1968) Veterinariia 45:48–49, zit. nach MEDLINE AN 70032340
457. Stukkei KL, Terentienko GM, Tikhonova MD, Nikushin EG, Pludovskaya GM, Larysh VE (1981) Khim-Farm Zh 15:64–68, zit. nach CA 96:40868
458. Stukkei KL, Terentienko GM (1983) Khim-Farm Zh 17:1331–1334, zit. nach CA 100:24975
459. Saito N (1992) Jpn Kokai Tokkyo Koho, JP 04299982 A2, zit. nach CA 118:77294
460. Keskitalo M, Kanervo T, Pehu E (1995) Plant Cell Rep 14:261–266
461. BHP 83, S. 205–206
462. Dembitskii AD, Krotova GI, Yurina RA, Suleeva R (1984) Khim Prir Soedin:716–720, zit. nach CA 102:109839
463. Suchý M (1962) Coll Czech Chem Commun 27:1058
464. Banthorpe DV, Wirz-Justice A (1972) J Chem Soc Perkin Trans I 14:1769–1772 [PubMed] [PubMed]
465. Banthorpe DV, Branch SA, Njar VCO, Osborne MG, Watson DG (1986) Phytochemistry 25:629–636
466. Uchio Y (1978) Tetrahedron 34:2893–2899
467. Uchio Y, Matsuo A, Nakayama M, Hayashi S (1977) VII Congr Essent Oils Tokyo, S. 477–479, zit. nach CA 92:135101
468. Perineau F, Bourrel C, Gaset A (1993) Riv Ital EPPOS 4 (Spec Num):659–703, zit. nach CA 123:220772
469. Shafizadeh F, Bhadane (1993) Phytochemistry 12:857–862
470. Appendino G, Nano GM, Calleri M, Chiari G (1986) Gazz Chim Ital 116:57–61
471. El-Feraly FS, Chan YM (1978) J Pharm Sci 67:347–350 [PubMed]
472. Mata R, Delgado G, Romo de Vivar A (1984) Phytochemistry 23:1665–1668
473. El-Feraly FS, Chan YM, Benigni DA (1979) Phytochemistry 18:881–882
474. Chiari G, Appendino G, Nano GM (1986) J Chem Soc Perkin Trans 2:263–266
475. Yunusov AI, Sidyakin GP, Nigmatullaev AM (1979) Khim Prir Soedin:101–102, zit. nach CA 91:71687
476. Khalifa AA, Abdallah OM, Mesbah MK (1991) Bull Fac Pharm (Cairo) 29:63–66, zit. nach CA 116:191111
477. Stefanović M, Mladenović S, Dermanović M, Ristić N (1985) J Serb Chem Soc 50:263–266
478. Holopainen M, Hiltunen R, Järvelä K, Seppänen T, von Schantz M (1987) Pharm Weekbl (Sci) 9:236
479. Samek Z, Holub M, Grabarczyk H, Droždž B, Herout V (1973) Coll Czech Chem Commun 38:1971–1976
480. Grabarczyk H, Droždž B, Mozdzanowska A (1973) Pol J Pharmacol Pharm 25:95–98, zit. nach CA 78:156612[PubMed]
481. Yunusov AI, Abduazimov BK, Sidyakin GP (1980) Khim Prir Soedin:573, zit. nach CA 93:200985
482. Banthorpe DV, Mann J (1972) Phytochemistry 11:2589–2591
483. Khvorost PP (1968) Fenol'nye Soedin Ikh Biol Funkts Mater Vses Simp 1st, S. 85–89, zit. nach CA 71:19517
484. Adikhodzhaeva KB, Ban'kovskii AI, Glyzin VI, Smirnova LP (1978) Farmatsiya (Moscow) 27:24–28, zit. nach CA 89:72955 [PubMed]
485. Tyukavkina NA, Gorokhova VG, Kolesnik Yu A, Babkin VA, Tareeva NV (1980) Khim Farm Zh 14:109–111, zit. nach CA 93:80116
486. Ivancheva S, Behar S (1995) Fitoterapia 66:373
487. Khvorost PP, Chernobai VT, Kolesnikov DG (1966) Med Prom SSSR 20:19–21, zit. nach MEDLINE AN 68200752 [PubMed]
488. Wagner H, Flores G, Geissmann TA (1972) Phytochemistry 11:451
489. Chandler RF, Hooper SN, Hooper DL, Jamieson WD, Lewis E (1982) Lipids 17:102–106 [PubMed]
490. Yakovlev AI, Sysoeva KN (1983) Khim Prir Soedin:99, zit. nach CA 98:194974
491. Shalamova GG, Sysoeva KN (1985) Khim Prir Soedin:267–268, zit. nach CA 103:34905
492. Holopainen M, Hiltunen R, Forsén K, von Schantz M (1983) Acta Pharm Fenn 92:203–208
493. Hiltunen R, Holopainen M, Laakso I, von Schantz M (1983) Acta Pharm Fenn 92:197–201
494. Adikhodzaeva KB, Ban'kovskii AI, Glyzin VI, Krivut BA (1979) Khim-Farm Zh 13:112–116, zit. nach CA 90:192600
495. Bondarenko LT, Kir'yanov AA, Glyzin VI, Smirnova LP, Tareeva NV (1984) Khim-Farm Zh 18:1091–1093
496. Poletti A, Schilcher H, Müller A (1982) Heilkräftige Pflanzen, Walter Hädecke Verlag, Weil der Stadt, S. 89
497. Sysoeva KN, Yakovlev AI, Vasin VA, Trukhina LV (1984) Nauchn Tr-Ryazan Med Inst im Akad IP Pavlova 83:95–98, zit. nach CA 102:39739
498. BAz Nr. 214 vom 21.11.1993
499. Kroeber L (1949) Das neuzeitliche Kräuterbuch, 2. Aufl., Hippokrates-Verlag, Stuttgart, Bd. III, S. 320–324
500. Hausen BM (1978) Contact Dermatitis 4:304 [PubMed]
501. Hausen BM (1979) Allergologie 2:143–147
502. Hausen BM, Oestmann G (1988) Derm Beruf Umwelt 36:117–124 [PubMed]
503. Jaspersen-Schib R (1969) Schweiz Apoth Ztg 107:271–276
504. Teuscher E, Lindequist U (1994) Biogene Gifte, 2. Aufl., Gustav Fischer Verlag, Stuttgart Jena New York, S. 93
505. Hiller K, Bickerich G (1990) Giftpflanzen, Urania-Verlag, Leipzig Jena Berlin, S. 210
506. Jaspersen-Schib R, Guirguis-Oeschger M, Gossweiler B, Meier-Abt PJ (1996) Schweiz Med Wochenschr 126:1085–1098 [PubMed]
507. Kingsbury JM (1964) Poisonous Plants of the United States and Canada, Prentice-Hall, Englewood Cliffs (New Jersey), S. 437
508. BAz Nr. 177 vom 21.09.1993
509. Torres C, Ruiz-Seiquer J (1969) Rev real acad cienc exact, fis y nat Madrid 43:287, zit. nach Lit. [107]
510. Harborne JB (1986) Phytochemistry 25:1887–1894
511. Raskin NH (1990) Prog Drug Res 34:209–230 [PubMed]
512. Shishkin BK, Bobrov EG (1961) Compositae. In: Komarov VL, Shishkin BK (Hrsg.) Flora SSSR, AN SSSR Press, Moskau Leningrad, Bd. 26, S. 331–344
513. Clayton WD, Renvoize SA (1982) Gramineae. In: Polhill RM (Hrsg.) Flora of Tropical East Africa, A. A. Balkema, Rotterdam, Teil 3, S. 641–643
514. Standley PC (1920) Contributions from the United States National Herbarium, Trees and Shrubs of Mexico, Washington Govt Printing Office, Bd. 23, Teil 1, S. 1519–1521
515. Griffiths M (1992) The New Royal Horticultural Society Dictionary of Gardening 4 (RWZ), The MacMillan Press, London; The Stockdon Press, New York, S. 477
516. Stojakowska A, Kisiel W (1996) 44th Ann Congr Med Plant Res, Prague, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, P 134
517. Hendriks H, Anderson-Wildeboer Y, Engels G, Bos R, Woerdenbag HJ (1996) 44th Ann Congr Med Plant Res, Prague, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, P 101
518. Kostić M, Sekeš V, Ristić M, Sekulović D, Zabel A, Jovanović Z, Sestović M (1996) 44th Ann Congr Med Plant Res, Prague, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, P 67
519. Brown AMG, Edwards CM, Lowe KC, Davey MR, Power JB, Heptinstall S (1996) 44th Ann Congr Med Plant Res, Prague, Sept 3–7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, P 68
520. Brown MR, Lowe KC, Power JB, Davey MR (1996) 44th Ann Congr Med Plant Res, Prague, Sept 3-7, Georg Thieme-Verlag, Stuttgart New York, SL 37
521. Mordujevich-Buschiazzo P, Balsa EM, Buschiazzo HO, Mandrile E, Rosella M, Schinella G, Fioravanati D (1996) Fitoterapia 67:319–322
Copyright
Lizenzausgabe mit freundlicher Genehmigung des Springer Medizin Verlags GmbH, Berlin, Heidelberg, New York
Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, Birkenwaldstraße 44, 70191 Stuttgart
Datenstand
24.01.2013