Brassica

Verfasser

Sabine Mundt, Eberhard Teuscher

Übersicht

B > Brassica > Brassica oleracea L. > Brassica oleracea e planta non florescente hom. HAB 1

Gliederung

Baum ein-/ausblenden [+]

Sonstige Bezeichnungen

dt.:Frische Kohlköpfe.

Offizinell

Brassica oleracea e planta non florescente – HAB 1

Definition der Droge

Die frischen Kohlköpfe.

Charakteristik

Stammpflanzen: Brassica oleracea L.

Herkunft: Aus Anbau.

Ganzdroge: Aussehen. Frischer, ovaler bis runder Kohlkopf mit Durchmesser von 15 bis 25 cm, entspricht sehr großer Knospe, bestehend aus gestauchter Sproßachse, deren (durch kurze Internodien) sehr dicht stehende, schraubig angeordnete Blätter sich mit ihren stark entwickelten Spreiten von außen nach innen schreitend weit überdecken. Blätter fleischig, außen grünlich- oder rötlichweiß, innen gelblich mit fiederartigen Nerven, die weit hervortreten [222].

Identitaet: Intensive Rotfärbung einer Mischung von Urtinktur, Natriumnitritlösung und einer Lösung von 2-Naphthol in saurem Milieu (verdünnte Salzsäure); Rotfärbung beim Erhitzen mit Ninhydrinlösung; nach Zusatz von Eisen(III)chloridlösung Ockerfärbung der Urtinktur. Dünnschichtchromatographie: Sorptionsmittel: Kieselgel GF254. Untersuchungslösung: Urtinktur HAB 1. Vergleichslösung: L-Serin und L-Tyrosin in Mischung aus Wasser und verdünnter Salpetersäure gelöst, Lösung mit Methanol aufgefüllt. Fließmittel: n-Butanol-Aceton-Essigsäure-Wasser (35+35+10+20). Detektion: Besprühen mit Ninhydrin-Reagenzlösung, nach 10minütigem Erhitzen bei 110 bis 120 °C innerhalb von 10 min Auswertung im Tageslicht. Auswertung: Chromatogramm der Vergleichslösung zeigt zwei rote Flecke; im oberen Teil des unteren Drittels den rotvioletten des L-Serins, im oberen Teil des mittleren Drittels den hellroten des L-Tyrosins. Chromatogramm der Untersuchungslösung zeigt auf der Höhe des L-Serins einen rotvioletten, etwa auf der Höhe des L-Tyrosins einen hellroten Fleck. Zusätzlich sind folgende Flecke vorhanden: Dicht über Start orangefarbener Fleck, wenig unterhalb der Vergleichssubstanz L-Serin ein orangebrauner Fleck, zwischen L-Serin und L-Tyrosin zwei nahe beieinander liegende rotviolette Flecke. Oberhalb von L-Tyrosin kein weiterer Fleck erkennbar.

Reinheit: Urtinktur. Relative Dichte PhEur : 0,930 bis 0,950. Trockenrückstand DAB : Mindestens 2,0 %.

Lagerung, Stabilität, Verwendung, u. a.

Lagerung: Vor Licht geschützt.

Zubereitungen: Herstellung: Urtinktur und flüssige Verdünnungen HAB 1, Vorschrift 1. Eigenschaften: Urtinktur bräunlich-gelbe Flüssigkeit mit aromatischem, typischem Kohlgeruch.

Gesetzliche Bestimmungen: Negativmonographie der Kommission D am BGA „Brassica oleracea e planta non florescente“ [229].

Anwendungsgebiete

Anwendungsgebiete nicht ausreichend belegt [229].

1. Schulz OE (1936). In: Engler A, Prantl K (Hrsg.) Die natürlichen Pflanzenfamilien, Leipzig, 17b, S. 227–658

2. Rothmaler W (Hrsg.) (1982) Exkursionsflora für die Gebiete der DDR und der BRD, Band 2, Gefäßpflanzen, Volk und Wissen Volkseigener Verlag, Berlin

3. Teuscher E, Lindequist U (1988) Biogene Gifte, Akademie-Verlag, Berlin, S. 303–311

4. Fenwick GR, Heaney RK, Mullin WJ (1983) CRC Crit Rev Food Sci Nutr 18:123–201 [PubMed]

5. Horn PH, Vaughan JG (1983) Phytochemistry 22:465–470

6. Kaoulla N, MacLeod AJ, Gil V (1980) Phytochemistry 19:1.053–1.056

7. Cole RA (1978) Phytochemistry 17:1.563–1.565

8. Petroski RJ, Tookey HL (1982) Phytochemistry 21:1.903–1.905

9. Hrazdina G, Alscher-Herman R, Kish VM (1980) Phytochemistry 19:1.355–1.359

10. Frohne D, Jensen U (1985) Systematik des Pflanzenreiches unter besonderer Berücksichtigung chemischer Merkmale und pflanzlicher Drogen, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, S. 215

11. Norton G, Harris FH (1983) Phytochemistry 22:2.703–2.707

12. Trémolières H, Trémolières A, Mazliak P (1978) Phytochemistry 17:685–687

13. Appelquist L-AD, Kornfeldt AK, Wennerholm JE (1981) Phytochemistry 20:207–210

14. Matsumoto T, Shimizu N, Shigemoto T, Itoh T, Iida T, Nishioka A (1983) Phytochemistry 22:789–790

15. Matsumoto T, Asano S, Itoh T (1983) Phytochemistry 22:2.619–2.620

16. Knight BA, Berrie AMM (1971) Phytochemistry 10:131–135

17. Adam G, Marquardt V (1986) Phytochemistry 25:1.787–1.799

18. Tollsten L, Bergström G, (1988) Phytochemistry 27:2.073–2.077

19. Mansfeld R (1986) Verzeichnis landwirtschaftlicher und gärtnerischer Kulturpflanzen, Band 1, Akademie-Verlag, Berlin, S. 290–317

20. Sinskaja EN (1928) Trudy prikl bot genet selekc 19:3–648

21. Hess H, Landolt E, Hirzel R (1970) Flora der Schweiz, Band 2, Birkhäuser Verlag, Basel, S. 184–189

22. Junker P (1954) Dissertation, Mathematisch-Naturwissenschaftliche Fakultät der Universität München

23. Hill CB, Williams PH, Carlson DG, Tookey HL (1987) J Am Soc Hort Sci 112 (2):309–313

24. Halva S, Hirvi T, Makinen S, Honkanen E (1986) J Agric Sci Finl 58:157–162

25. Sang JP, Minchinton IR, Johnstone PK, Truscott RJW (1984) Can J Plant Sci 64:77–93

26. Gassner G (1973) Mikroskopische Untersuchung pflanzlicher Lebensmittel, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart

27. Geiger H, Maier H, Markham KR (1983) Z Naturforsch C: Biosci 38C:490–491

28. Ziegler E (1982) Die natürlichen und künstlichen Aromen, Hüthig Verlag, Heidelberg, S. 93

29. McGregor DI, Mullin WJ, Fenwick GR (1983) J Assoc Off Anal Chem 66:825–849

30. Muuse GB, Van der Damp HJ (1987). In: Whathelet JP (Ed.) Glucosinolates in Rapeseeds: Analytical Aspects, Martinus Nijhoff Publishers, Dordrecht, S. 38–49

31. Ahmed ZF, Rizk AM, Hammouda FM, Seif El-Nasr MM (1972) Planta Med 21:35–60 [PubMed]

32. Olsen O, Sorensen H (1980) Phytochemistry 19:1.783–1.787

33. Wagner H, Bladt S, Zgainski EM (1983) Drogenanalyse, Springer Verlag, Berlin, S. 253–254

34. Danielak R, Borkowski B (1969) Diss Pharm Pharmacol 21:563–575

35. Danielak R, Borkowski B (1969) Diss Pharm Pharmacol 21:577–579

36. Truscott RJ, Minchington IR, Burke DG, Sang JP (1982) Biochem Biophys Res Comm 107:1.368–1.375[PubMed]

37. Heaney RK, Fenwick GR (1980) J Sci Food Agric 31:785–793

38. Thies W (1976) Fette, Seifen, Anstrichm 78:231–234

39. Underhill EW, Kirkland DF (1971) J Chromatogr 57:47–54

40. Thies W (1979) Die Naturwissenschaften 66:364–365

41. Heaney RK, Fenwick GR (1980) J Sci Food Agric 31:593–599

42. Olsen O, Sorensen H (1979) Phytochemistry 18:1.547–1.552

43. Lange R, Petrzika M (1990) Lebensm Biotechnol 7:176–178

44. Helboe P, Olsen O, Sorensen H (1980) J Chromatogr 197:199–205

45. Minchington I, Sang J, Burke D, Truscott RJW (1982) J Chromatogr 247:141–148

46. Björnquist B, Hase A (1988) J Chromatogr 435:501–507 [PubMed]

47. Chikkaputtaiah KS, Shankaranarayana ML, Natarajan CP (1971) Flavour Ind 2:591–593, zit. nach CA 76:12869x

48. Murthy TN, Devdhara VD (1988) J Oil Technol Assoc India (Bombay) 20:12–13, zit. nach CA 111: 22263a

49. Lein KA, Schön WJ (1969) Angew Botanik 43:87–92

50. Lein KA (1970) Z Pflanzenzücht 63:137–154

51. Iori R, Leoni O, Palmieri S (1983) Anal Biochem 134:195–198 [PubMed]

52. Youngs CG, Wetter LR (1967) J Am Oil Chem Soc 44:551–610 [PubMed]

53. Thies W (1982) Fette, Seifen, Anstrichm 84:89–95

54. Changling Y, Bing F, Yupin J, Zhijing H (1987) Fat Sci Technol 89:342–345

55. Klesse P, Lukoschek P (1955) Arzneimittelforsch 5:505–507

56. Zsolani T (1966) Arzneim Forsch 16:870–875 [PubMed]

57. Ritter U (1982) Naturheilweisen, Johannes Sonntag Verlagsbuchhandlung, Regensburg, S. 126–127, 137, 161–162

58. Aschner B (1986) Lehrbuch der Konstitutionstherapie, Hippokrates Verlag, Stuttgart, S. 210

59. Pahlow M (1987) Dtsch Apoth Ztg 127:67–68

60. Leeser O (1973) Leesers Lehrbuch der Homöopathie, 2. Aufl., Band 3, Karl F Haug Verlag, Heidelberg, S. 782–784

61. Lewin L (1929) Gifte und Vergiftungen, Verlag von Georg Stilke, Berlin, S. 410–411

62. Capelletti EM, Trevisan R, Caniato R (1982) J Ethnopharmacol 6:161–190 [PubMed]

63. Lechner-Knecht S (1982) Dtsch Apoth Ztg 122:2.122–2.129

64. Dannaker CJ, White IR (1987) Contact Dermatitis 16:212–214 [PubMed]

65. Kavli G, Moseng D (1987) Contact Dermatitis 17:153–155 [PubMed]

66. Widstrom L, Johansson SG (1986) Acta Derm Venerol Stockh 66:70–71

67. Dominguez J, Cuevas M, Urena V, Munoz T, Moneo T (1990) Ann Allergy 64:352–357 [PubMed]

68. Sitting M (1985) Handbook of toxic and hazardous chemicals and carcinogens, Noyes Publications, New Jersey, USA

69. Ioannou YM, Burka LT, Matthews HB (1984) Toxicol Appl Pharmacol 75:173–181 [PubMed]

70. Bentz H (1969) Nutztiervergiftungen – Erkennung und Verhütung, Gustav Fischer Verlag, Jena

71. Vernot EH, McEwen JD, Haun CC, Kinkead ER (1977) Toxicol Appl Pharmacol 42:417–423 [PubMed]

72. IARC Monographs on the Evaluation of the carcinogenetic risk of chemicals to humans (1985) Vol 36, WHO International Agency for research on cancer, S. 55–68

73. Langer P, Stoll V (1965) Endocrinology 76:151–155 [PubMed]

74. Dunnick JK, Prejean JD, Haseman J, Thompson RB, Giles HD, McConnell EE (1982) Fundam Appl Toxicol 2:114–120 [PubMed]

75. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenetic risks to humans (1987) Overall Evaluations of Carcinogenicity: An Updating of IARC Monographs, Vol 1–42, Suppl 7, WHO International Agency for research on cancer, S. 56

76. Neudecker T, Henschler D (1985) Mut Res 156:33–37 [PubMed]

77. Yamaguchi T (1980) Agric Biol Chem 44:3.017–3.018

78. Eder ET, Neudecker D, Henschler D (1980) Biochem Pharmacol 29:993–998 [PubMed]

79. Epstein SS, Arnold E, Andrea J, Bass W, Bishop Y (1972) Toxicol Appl Pharmacol 23:288–325 [PubMed]

80. Ruddick JA, Newsome WH, Nash L (1976) Teratology 13:263–266

81. Deutsches Zentrum für Entwicklungstechnologien (GATE) (1986) Rural production and use of plant preparations for crop and post-harvest protection, (Manuskript), D-6236 Eschborn-1

82. Basu AK, Ghosh A, Dutta J (1973) J Chromatogr 86:232–233 [PubMed]

83. Helm J (1963) Kulturpflanze 11:333–355

84. Mithen RF, Lewis BG, Heaney RK, Fenwick GR (1987) Phytochemistry 26:1.969–1.973

85. MacLeod AJ, Rossiter JT (1986) Phytochemistry 25:1.047–1.051

86. Bäuerle R, Wagner H, Schraudolf H (1986) Experentia 42, S. 86

87. Goetz JK, Schraudolf H (1983) Phytochemistry 22:905–907

88. Sones K, Heaney RK, Fenwick GR (1984) Food Additives Contaminants 1:289–296

89. Van Etten CH, Daxenbichler ME, Tookey HL, Kwolek WF, Williams PH, Yoder OC (1980) J Am Soc Hort Sci 105:710–714

90. Heaney RK, Fenwick GR (1980) J Sci Food Agric 31:785–793

91. Sones K, Heaney RK, Fenwick GR (1984) J Sci Food Agric 35:762–766

92. Van Etten CH, Tookey ME (1978). In: Keeler RF, van Kampen KR, James LF (Eds.) Effects of poisonous plants on Livestock, Academic Press, New York, S. 507–520

93. Josefsson E, (1967) Phytochemistry 6:1.617–1.627

94. Slominski BA, Campbell LD (1989) J Agric Food Chem 37:1.297–1.302

95. Sekiya J, Kajiwara T, Munechika K, Hatanaka A (1983) Phytochemistry 22:1.867–1.869

96. Hrazdina G, Creasy LL (1979) Phytochemistry 18:581–584

97. Pecket RC, Small CJ (1980) Phytochemistry 19:2.571–2.576

98. FAO Production Yearbook 1984 (1985) Vol 38, United Nations Food and Agricultural Organisation, Rom

99. Langer P (1989). In: Rechtige MJ (Ed.) CRC Handbook of Naturally occurring Food Toxicants, CRC Press Inc, Mola Raton, USA

100. Couchman R, Eagles J, Hegarty MP, Laird WM, Self R, Synge RLM (1973) Phytochemistry 12:707–718

101. Weiss RF (1981) Lehrbuch der Phytotherapie, Hippokrates Verlag, Stuttgart, S. 68–70

102. Van Etten CH, Daxenbichler ME, Williams PH, Kwolek WF (1976) Agric Food Chem 24:452–455

103. Gmelin R (1964). In: Podoba J, Langer P (Eds.) Naturally occurring goitrogens and thyroid function, Veda, Bratislava, CSFR, S. 17–34

104. Sedlak J (1966). In: Silink J, Czerny J (Eds.) Endemic goitre and allied diseases, Veda, Bratislava, CSFR, S. 229–236

105. Appelquist LA, Josefsson E (1965) Acta Chem Scand 19:1.242–1.244

106. Appelquist LA, Josefsson E (1967) J Sci Food Agric 18:510–519 [PubMed]

107. Michajlovskij N, Langer P (1958) Z Physiol Chem 312:26–30

108. Josefsson E (1967) J Sci Food Agric 18:492–495 [PubMed]

109. De Brabander HF, Verbeke R (1977) J Chromatogr 138:131–142 [PubMed]

110. Cheney G (1950) Am Diet Assn 26:668–672

111. Cheney G (1949) Calif Med 70:10–15

112. Strehler E, Hunziker K (1954) Schweiz Med Wochenschr 6:198–200

113. Cheney G, Waxler SH, Miller IJ (1956) Calif Med 84: 39–42 [PubMed]

114. Cheney G (1952) Calif Med 77:248–252 [PubMed]

115. Akhtar MS, Munir M (1989) J Ethnopharmacol 27:163–176 [PubMed]

116. Wattenberg LW, Loub WD (1978) Cancer Res 38:1.410–1.413 [PubMed]

117. Bresnick E, Birt DF, Woltermann K, Wheeler M, Markin RS (1990) Carcinogenesis 11:1.159–1.163 [PubMed]

118. Temple NJ, Basu TK (1987) JNCI 79:1.131–1.134

119. Haenszel W, Locke TB, Segi M (1980) JNCI 64:17–22

120. Manousos O, Day NE, Trichopoulos D (1983) Int J Cancer 32:1–5 [PubMed]

121. Graham E (1978) J Nat Canc Inst 61:709–714

122. McDanell R, McLean AE, Hanley AB, Heaney RK, Fenwick GR (1987) Food Chem Toxicol 25:363–368[PubMed]

123. Whitty JP, Bjeldanes LF (1987) Food Chem Toxicol 25:581–587 [PubMed]

124. Albert-Puelo M (1983) J Ethnopharmacol 9:261–272 [PubMed]

125. Wattenberg LW (1971) Cancer 28:99–102 [PubMed]

126. Wattenberg LW (1972). In: Cumley RD (Ed.) Environment and Cancer, Williams and Wilkins, Baltimore, S. 241–255

127. Wattenberg LW (1977) J Nat Cancer Inst 58:395–398 [PubMed]

128. Nugon-Baudon L, Rabot S, Szylit O, Raibaud P (1990) Xenobiotica 20:223–230 [PubMed]

129. Stohs SJ, Lawson TA, Anderson L, Bueding E (1986) Mech Ageing Dev 37:137–145 [PubMed]

130. Calnan CD (1981) Contact Dermatitis 7, S. 279

131. Blaiss MS, McCants ML, Lehrer SB (1987) Ann Allergy 58:248–250 [PubMed]

132. Poletti A, Schilcher H, Müller A (1990) Heilkräftige Pflanzen, Walter Hädecke Velag, D-7252 Weil der Stadt, S. 208

133. Langer P (1966) Endocrinology 79:1.117–1.123 [PubMed]

134. Temple NJ, El Khatib SM (1987) Cancer Lett 35:71–77 [PubMed]

135. Birt DF, Pelling JC, Pour PM, Tibbeis MG, Schweickert L, Bresnick E (1987) Carcinogenesis 8:913–917[PubMed]

136. Bradfield CA, Bjeldanes LF (1984) Food Chem Toxicol 22:977–982 [PubMed]

137. Tiedink HGM, Davies JAR, Van Broekhoven LW, Van de Camp HJ, Jongen WM (1988) Food Chem Toxicol 26:947–954 [PubMed]

138. Kumar R, Mende P, Tricker AR, Siddiqui AR, Preussmann R (1990) Cancer Lett 54:61–65 [PubMed]

139. Siddiqui M, Tricker AR, Preussmann R (1988) Cancer Lett 39:259–265 [PubMed]

140. Morita K, Kada T, Inoue T (1979) Jpn Kokai Tokkyo Koho:79, 122, 715 (Cl. A61 35/78), zit. nach CA 92: 116422t

141. Morita K, Kada T, Inoue T (1979) Ger Offen, S. 2, 810, 293 (Cl. C07 G7/00), zit. nach CA 92:37283v

142. Sones K, Heaney RK, Fenwick GR (1984) J Sci Food Agric 35:712–720

143. Bradshaw JE, Heaney RK, Smith WHM, Gowers S, Gemmell DJ, Fenwick GR (1984) Sci Food Agric 35:977–981

144. Zobelt U, Daniel P, Marquardt R (1986) VDLUFA-Schriftenreihe 20, Kongreßband, VDLUFA-Verlag, Darmstadt, S. 561–570

145. MacLeod AJ, Rossiter JT (1985) Phytochemistry 24:1.895–1.898

146. Astwood EB, Greer MA, Ettlinger MG (1949) J biol Chem 181:121–130

147. Virtanen AI, Kreula M, Kiesvaara M (1958) Acta Chem Scand 12:580–581

148. Appelquist LA (1976) in Vaughan JG, MacLeod AJ, Jones BMG, The Biology and Chemistry of the Cruciferae, Academic press, London, S. 250–278

149. Lepage M (1967) Lipids 2:244–274 [PubMed]

150. Regenbrecht J, Strack D (1985) Phytochemistry 24:407–410

151. Dungey SG, Sang JP, Rotnie NE, Palmer MV, Burke DG, Knox RB, Williams EG, Hilliard EP, Salisbury PA (1988) Phytochemistry 27:815–817

152. Drozdowska L, Rogozinska J (1982) Acta Agrobotanica 35:25–29

153. Sang JP, Salisbury PA (1988) J Sci Food Agric 45:255–261

154. McGregor DI (1988) Can J Plant Sci 68:367–380

155. Macfarlane Smith WH, Griffith DW (1988) J Sci Food Agric 43:121–134

156. Gmelin R, Virtanen AI (1960) Acta Chem Scand 14:507–510

157. Röbbelen G (1976) Fette, Seifen, Anstrichmittel 78:10–17

158. Busch H, Röbbelen G (1981) Angew Botanik 55:361–371

159. Andersson G (1981) Fette, Seifen, Anstrichmittel 83:1–7

160. Calhoun W, Crane JM, Stamp DL (1975) J Am Oil Chem 52:363–365

161. Norton G, Harris FH (1983) Phytochemistry 22:2.703–2.707

162. Trémolières A, Dubacq JP, Drapier D (1982) Phytochemistry 21:41–45

163. Grove MD, Spencer GF, Rohwedder WK, Mandava N, Worley JF, Warthen JD, Steffens GL (1979) Nature 281:216–217

164. Mitchell JW, Mandava N, Worley JF, Plimmer JR, Smith MV (1970) Nature 225:1.065–1.068

165. Josefsson E (1971) Physiologia Plantarum 24:150–153

166. Whittle PJ, Smith RH, McIntosh A (1976) J Sci Food Agric 27:633–642 [PubMed]

167. Lindner E (1990) Toxikologie der Nahrungsmittel, Thieme Verlag, Stuttgart, S. 54–56

168. Zadernowski R, Sosulski F (1978) J Am Oil Chem 55:870–872

169. Laakso I (1985) Acta Pharm Fenn 94:51–57

170. Hiltunen R, Laakso I, Hovinen S, Derome J (1982) J Chromatogr 237:41–48

171. Laakso I, Hiltunen R, Seppänen T, von Schantz M (1983) Acta Pharm Fenn 92:127–135

172. Laakso I, Hiltunen R, Kajaste J, von Schantz M (1985) Acta Pharm Fenn 94:59–65

173. Hiltunen R,Huhtikangas A, Hovinen S (1979) Acta Pharm Fenn 88:31–35

174. Pinson A, Padieu P (1974) FEBS Lett 39:88–91 [PubMed]

175. Christiansen RZ, Norseth J, Christiansen N (1979) Lipids 14:614–618 [PubMed]

176. Norseth J, Christiansen EN, Christophersen BO (1979) FEBS Lett 97:163–165 [PubMed]

177. Pestana A, Munoz E (1982) Nature 298, S. 608

178. Posada M, Castro M, Kilbourne EM, Diaz de Rojas F, Abaitua I, Tabuenca JM, Vioque A (1987) Food Chem Toxicol 25:87–90 [PubMed]

179. Toxic Epidemic Syndrome Study group (1982) Lancet 2:697–702 [PubMed]

180. Alonzo-Ruiz A, Zea Mendoza AC, Gonzalez Lanza M, Gomez-Catalan E (1984) Lancet 2:520–521 [PubMed]

181. Altenkirch H, Stoltenburg-Didinger G, Koeppel C (1988) 49:25–34

182. Phelps RG, Fleischmaier R (1988) J Am Acad Dermatol 18:313–324 [PubMed]

183. Solis-Herruzo JA, Vidal JV, Colina F, Castellano G, Munoz-Yague MT, Morillas JD (1987) Gastroenterol 93:558–568

184. James TN, Posada de la Paz M, Abaitua Borda I, Gomes Sanches MA, Martinez Tello FJ, Soldevilla LB (1991) Am Heart J 121:803–815 [PubMed]

185. Velicia R, Sanz C, Martinez-Barredo F, Sanchez Tapias JM, Bruguera M, Rodes J (1986) J Hepatol 3:59–65[PubMed]

186. Gilsanez V (1982) Lancet 1:335–336 [PubMed]

187. Gomez Sanchez MA, Mestre de Juan MJ, Gomez Pajuelo C, Lopez Diaz de Atauri MJ, Martinez Tuello FJ (1989) Chest 95:325–331 [PubMed]

188. Lopez Ibor JJ, Sorija J, Canas F, Rodriguez GM (1985) Br J Psychiatry 147:352–365 [PubMed]

189. Tabuenca JM (1981) Lancet 2:567–568 [PubMed]

190. Murphy RB, Vodyanoy V, Teny G, Kemper FH, Luepke NP, Renhof M, Weiss U (1982) Lancet 1:98–99[PubMed]

191. Rodrigo J, Robles M, Mayo I, Pestana A, Marquet A, Larraga V, Munoz E (1983) Lancet 1:415–416

192. Beaubernard C, Spencer PS, Koppel C, Altenkirch H (1982) Lancet 2:1.278–1.279 [PubMed]

193. Kilbourne EM, Bernert JT, Posada de la Paz M, Hill RH, Abaitua Borda I, Kilbourne BW, Zack MM (1988) Am J Epidemiol 127:1.210–1.227 [PubMed]

194. Cardenas A, Abian J, Bulbena O, Roselo J, Gelpi E (1988) J Chromatogr 426:83–91 [PubMed]

195. Berneret JT, Pendergrast AH, Ashley DL, Patterson DG, Kilbourne EM, Alexander LR, Posada de la Paz M, Abaitura Borda I (1989) Food Chem Toxicol 27:159–164 [PubMed]

196. Nomura GS, Ashley DL, Pendergrast AH, Bernert JT, Patterson DG, Graininger J, Vanderveer D (1989) Food Chem Toxicol 27:165–171 [PubMed]

197. Kammüller ME, Penninks AH, Seinen W (1984) Lancet 1:1.174–1.175 [PubMed]

198. Paterson JR (1984) Lancet 1, S. 1.411

199. Gleichmann H, Gleichmann E (1984) Lancet 1, S. 1.474

200. Guiterez C, Gaspar L, Muro M, Kreisler M, Ferriz P (1983) Lancet 1, S. 644

201. Gatti GL, Michalek H (1975) Arzneim Forsch 25: 1.639–1.642 [PubMed]

202. Umemura T, Slinger SJ, Bhatnagar MK, Yamashiro S (1978) Res Vet Sci 25:318–322 [PubMed]

203. Clandinin MT, Yamashiro S (1982) J Nutr 112:825–828 [PubMed]

204. Ziemlanski S, Budzynska-Topolowska J, Kochman E (1977) Ann Nutr Aliment 31:69–84 [PubMed]

205. Rocquelin G, Kuch D, Culzan R, Escousse A (1982) J Physiol Paris 78:288–295 [PubMed]

206. Bhatnagar MK, Yamashiro S (1978) Res Vet Sci 26:183–188

207. Grynberg A, Astorg PO, Lherminier J (1988) Biol Struct Morphog 1:77–79 [PubMed]

208. Svaar H, Langmark FT (1980) Acta Pathol Microbiol Scand A88:179–187 [PubMed]

209. Beare-Rogers JL, Gray L, Nera EA, Levin OL (1979) Nutr Metab 23:335–346 [PubMed]

210. Kramer JK, Hulan HW, Corner AH, Thompson BK, Holfeld N, Mills JH (1979) Lipids 14:773–780 [PubMed]

211. Clandinin MT, Yamashiro S (1983) Res Vet Sci 35:306–309 [PubMed]

212. de Wildt DJ, Speijers GJ (1984) Toxicol Appl Pharmacol 74:99–108 [PubMed]

213. Hunsaker WG, Hulan HW, Kramer JK (1977) Can J Physiol Pharmacol 55:1.116–1.121 [PubMed]

214. Vogtmann H, Clandinin DR, Thompson JR (1978) Int J Vitam Nutr Res 48:90–100 [PubMed]

215. Hulan HW, Corner AH, Nash DM, Proudfoot FG (1982) Poult Sci 61:1.154–1.166 [PubMed]

216. Svaar H, Langmark FT, Lambertsen G, Obstvedt J (1980) Acta Pathol Microbiol Scand A88:41–48 [PubMed]

217. Opstvedt J, Svaar H, Hansen P, Pettersen J, Langmark FT, Barlow SM, Duthie IF (1979) Lipids 14:353–371

218. Loew FM, Schiefer B, Laxdal VA, Prasad K, Forsyth GW, Ackman RG, Olfert ED, Bell JM (1978) Nutr Metab 22:201–217 [PubMed]

219. Souci SW, Fachmann W, Kraut H (1968) Die Zusammensetzung der Lebensmittel, Nährwerttabellen, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart.

220. Heg, Bd. IV, Teil 1, S. 73–94, 434–466

221. Hgn, Bd. III, S. 586–607

222. HAB 1

223. Mar 28

224. BPC 54, S. 486–487

225. Kar 58, S. 116

226. Hag, Bd. 3, S. 496–507

227. BAz Nr. 54a vom 17.3.1989

228. BAz Nr. 29a vom 12.12.1985

229. BAz Nr. 129a vom 15.7.1988

230. Hoppe HA (1975) Drogenkunde, 8. Aufl., De Gruyter Verlag, Berlin, S. 178–182

231. DAB 6, Kommentar, Bd. II, S. 214–217

232. DAC 86

233. DAB 6, S. 622–624

234. ÖAB 90

235. PhEur, S. 131

236. DAB 9, Bd. 1, S. 555

Copyright