R. Liersch W. Grimminger E. Leng.Peschlow U. Mengs; aktualisiert von: Volker Schulz
S > Silybum > Silybum marianum (L.) GAERTN. > Silybum marianum hom. HAB 1
G Silybum
A Silybum marianum (L.) GAERTN.
D Cardui mariae fructus (Mariendistelfrüchte)
D Carduus marianus hom. HPUS 90
D Silybum marianum, äthanol. Decoctum hom. HAB 1
Carduus marianus.
Silybum marianum HAB 1.
Die reifen, getrockneten, vom Pappus befreiten Früchte.
Stammpflanzen: Silybum marianum (L.) GAERTN.
Identitaet: Droge. Prüflösung: 4 g pulv. Droge werden mit 20 mL MeOH auf dem Wasserbad 20 min erhitzt, abgekühlt und filtriert. Mit NaOH ergibt die Prüflösung eine gelbe Färbung, mit Blei(II)acetatlösung einen gelben Nd. Nach Zusatz von Aceton, Borsäure und Oxalsäure und anschl. Einengen fluoresziert der in Eth aufgenommene Nd. im UV 365 nm intensiv hellgrün. DC: a) Untersuchungslösung: Prüflösung; b) Referenzlösung: Hyperosid, Quercetin und Scopoletin; c) Sorptionsschicht: Kieselgel HF254; d) FM: (50+42+8, Chloroform-Essigsäure-Wasser (V/V/V)); e) Detektion: Besprühen mit 1 % (m/V) Diphenylboryloxyethylamin in MeOH und anschl. mit 5 % (m/V) Polyethylenglykol 400 in MeOH; f) Auswertung: Im UV 365 nm zeigt das Chromatogramm der Untersuchungslösung unterhalb des Hyperosids einen oder 2 blaue Flecken, in Höhe des Quercetins einen gelbroten Fleck sowie zwischen Scopoletin und Quercetin 3 gelbe bis gelbrote Flecken. In gleicher Höhe mit Scopoletin findet sich ein schwach hellblau fluoreszierender Fleck. Urtinktur. Die Identitätsreaktionen entsprechen denen der Droge. Im DC findet sich jedoch ein zusätzlich leicht blau fluoreszierender Fleck zwischen Quercetin und Scopoletin.
Reinheit: Droge. Verdorbenheit: Die Droge darf weder ranzig riechen noch schmecken. Fremde Bestandteile (Ph Eur): ≤ 1 %. Trocknungsverlust (Ph Eur): ≤ 8 %. Sulfatasche (Ph Eur): ≤ 6 %. Urtinktur. Verdorbenheit: Die Urtinktur darf weder ranzig riechen noch schmecken. Relative Dichte (Ph Eur): 0,910 bis 0,935. Trockenrückstand (DAB 10): ≥ 2 %.
Gehalt: Droge. Silymarin, ber. als Silybin (= Silibinin): ≥ 1 %
Gehaltsbestimmung: s. Cardui mariae fructus.
Lagerung: Vor Licht geschützt.
Zubereitungen: Die Urtinktur wird durch zweimalige Mazeration unzerkleinerter Früchte mit einem Wasser/EtOH-Gemisch hergestellt. Flüssige Verdünnungen nach Vorschrift 3a HAB 1. Eigenschaften: Die Urtinktur ist eine braune bis braunrote Flüssigkeit mit aminartigem Geruch und herbem Geschmack.
Gesetzliche Bestimmungen: Aufbereitungsmonographie der Kommission D am BfArM „Silybum marianum (Cardui marianus)“ [168].
Entsprechend dem hom. Arzneimittelbild. Dazu gehören Leber- und Galle-Erkrankungen; Hämorrhoiden und Krampfaderleiden; Rheumatismus der Schulter und der Hüfte [168].
Soweit nicht anders verordnet: Bei akuten Zuständen alle halbe bis ganze Stunde, höchstens zwölfmal tgl., je 5 bis 10 Tr. oder eine Tablette oder 5 bis 10 Streukügelchen oder eine Messerspitze Verreibung einnehmen; par. 1 bis 2 mL bis zu dreimal tgl. i. v., i. m. oder s. c. injizieren. Bei chron. Verlaufsformen ein- bis dreimal tgl. 5 bis 10 Tr. oder eine Tablette oder 5 bis 10 Streukügelchen oder eine Messerspitze Verreibung einnehmen; par. 1 bis 2 mL pro Tag i. v., i. m. oder s. c. injizieren; Salben ein- bis zweimal tgl. auftragen [168].
Nicht bekannt. Hinweis: Bei der Einnahme eines hom. Arzneimittels können sich die vorhandenen Beschwerden vorübergehend verschlimmern (Erstverschlimmerung). In diesem Fall soll das Arzneimittel abgesetzt und ein Arzt befragt werden [168].
Nicht bekannt [168].
Nicht bekannt [168].
1. Bremer K, Jansen RK, Karis PO, Källersjö M, Keeley SC, Kim KJ, Michaels HJ, Palmer JD, Wallace RS (1992) Nord J Bot 12:141–148
2. FEu, Bd. 4, S. 249
3. Hetz E (1993) Biologische, genetische und biotechnologische Untersuchungen an der Arzneipflanze Silybum marianus (L.) GAERTN., Dissertation, Freie Universität, Berlin
4. Hetz E, Liersch R, Schieder O (1995) Planta Med 61:54–57 [PubMed]
5. Heg, Bd. VI/2, S. 916–919
6. Schultze-Motel J (Hrsg.) (19986) Rudolf Mansfeld Verzeichnis landwirtschaftlicher und gärtnerischer Kulturpflanzen (ohne Zierpflanzen), 2. Aufl., Akademie Verlag, Berlin, S. 1319–1320
7. Khafagy SM, Abdel Salam NA, Abdel Hamid R (1981) Sci Pharm 49:157–161
8. Ahmed AA, Mabry TJ, Matlin SA (1989) Phytochemistry 28:1751–1753
9. Schulte KE, Rücker G, Stigler H (1970) Arch Pharm 303:7–17
10. Ebert K (1982) Arznei- und Gewürzpflanzen, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, S. 147–149
11. Zepernik B. Langhammer L, Lüdcke JBP (1984) Lexikon der offizinellen Arzneipflanzen, De Gruyter, Berlin New York, S. 372–373
12. Hag, Bd. 6B, S. 398–404
13. DAB 1996, Bd. 3, Monographien G–O, 2. Nachtrag 1993
14. Halbach G, Görler K (1971) Planta Med 19:293–298 [PubMed]
15. Wagner H, Diesel P, Seitz M (1974) Arzneim Forsch 24:466–471 [PubMed]
16. Pelter A, Hänsel R (1968) Tetrahedron Lett:2911–2916
17. Hänsel R, Tsaun Long S, Schulz J (1977) Chem Ber 110:3664–3671
18. Lotter H, Wagner H (1983) Z Naturforsch 38c:339–341
19. Wagner H, Seligmann O, Hörhammer L, Seitz M (1971) Tetrahedron Lett:1895–1899
20. Wagner H, Mohan Chari V, Seitz M, Riess-Maurer I (1978) Tetrahedron Lett:381–384
21. Abraham DJ, Tagaki S, Rosenstein RD, Shiono R, Wagner H, Hörhammer L, Seligmann O, Farnsworth NR (1979) Tetrahedron Lett:2675–2678
22. International Nonproprietary Names for Pharmaceutical Substances Suppl to WHO Chronicle (1977) World Health Organization, Genf, Bd. 31, Nr. 10
23. Antus S, Baitz-Gács E, Snatzke G, Tóth TS (1991) Liebigs Ann Chem 1991:633–641
24. Arnone A, Merlini L, Zanarotti A (1979) J Chem Soc Chem Commun 3034:696–697
25. Kaloga M (1981) Z Naturforsch 36b:262–265
26. Bandopadhyay M, Pradeshi NP, Seshadri TR (1972) Indian J Chem 10:808–809
27. Takemoto T, Ikegawa A, Nomoto K (1975) Yakugaku Zasshi 95:1017–1021 [PubMed]
28. Szilági I, Téténiy P, Antus S, Seligmann O, Chari VM, Seitz M, Wagner H (1981) Planta Med 45:121–127
29. Fiebig M, Wagner H (1984) Planta Med 50:310–313 [PubMed]
30. Kaloga M (1981) Z Naturforsch 36b:524–525
31. Danielak R, Popowska E, Borkowski B (1973) Pol J Pharmakol Pharm 25:271–283 [PubMed]
32. Weinges K, Müller R, Kloss P, Jaggy H (1970) Liebigs Ann Chem 736:170–172
33. Funes JA, Gros EG, Bertoni MH, Cattaneo P (1979) An Asoc Quim Argent 67:29–39
34. Kaczmarek F, Mrugasiewicz K (1975) Herba Pol 21:213–215
35. Willuhn G (1989) In: Wichtl M (Hrsg.) Teedrogen, 2. Aufl., Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, S. 331–333
36. Varma PN, Talwar SK, Garg GP (1980) Planta Med 38:377–378
37. Quercia V, Pierini N, Valcavi U, Caponi R, Innocenti S, Tedeschi S (1983) In: Frigerio A (Hrsg.) Chromatography in Biochcemistry, Medicine and Environmental Research, Elsevier Scientific Publishing Company, Amsterdam, Bd. 1, S. 1–13
38. Petzinger E, Ziegler K, Frimmer M (1979) Naunyn-Schmiedebergs Arch Pharmacol 307:275–281 [PubMed]
39. Faulstich H, Jahn W, Wieland T (1980) Arzneim Forsch 30:452–454 [PubMed]
40. Ramellini G, Meldolesi J (1976) Arzneim Forsch 26:69–73 [PubMed]
41. Seeger R (1971) Arzneim Forsch 21:1599–1605 [PubMed]
42. Vogel G, Trost W, Braatz R, Odenthal KP, Brüsewitz G, Antweiler H, Seeger R (1975) Arzneim Forsch 25:82–89, 179–188
43. Ramellini G, Meldolesi J (1974) Arzneim Forsch 24:806–808 [PubMed]
44. Fantozzi R, Brunelleschi S, Rubino A, Tarli S, Masini E, Mannaioni PF (1986) Agents Actions 18:155–158[PubMed]
45. Miadonna A, Tedeschi A, Leggieri E, Lorini M, Froldi M, Zanussi C (1987) Br J Clin Pharmacol 24:747–752[PubMed]
46. Koch HP, Bachner J, Löffler E (1986) Dtsch Apoth Ztg 126:2050–2055
47. Parasassi T, Martelucci A, Conti F, Messina B (1984) Cell Biochem Funct 2:85–88 [PubMed]
48. Sonnenbichler J, Mattersberger J, Rosen H (1976) Hoppe-Seyler's Z Physiol Chem 357:1171–1180 [PubMed][PubMed]
49. Machicao F, Sonnenbichler J (1977) Hoppe-Seyler's Z Physiol Chem 358:141–147 [PubMed] [PubMed]
50. Sonnenbichler J, Zetl I (1988) Prog Clin Biol Res 280:369–374 [PubMed]
51. Porcellati G (1976) In: Braatz R, Schneider CC (Hrsg.) Symposium on the pharmacodynamics of silymarin, Urban & Schwarzenberg, München Berlin Wien, S. 161–171
52. Sonnenbichler J, Goldberg M, Hane L, Madubunyi I, Vogl S, Zetl I (1986) Biochem Pharmacol 35:538–541[PubMed]
53. Kiso Y, Tohkin M, Hikino H (1983) Planta Med 49:222–225 [PubMed]
54. Hikino H, Kiso Y, Wagner H, Fiebig M (1984) Planta Med 50:248–250 [PubMed]
55. Kiso Y, Tohkin M, Hikino H (1983) J Nat Prod 46:841–847 [PubMed]
56. Davila JC, Lenherr A, Acosta D (1989) Toxicology 57:267–286 [PubMed]
57. Valenzuela A, Bustamante JC, Videla C, Guerra R (1989) Cell Biochem Funct 7:173–178 [PubMed]
58. Miguez MP, Anundi I, Sainz-Pardo LA, Lindros KO (1994) Chem Biol Interactions 91:51–63 [PubMed] [PubMed]
59. Blumhardt G, Lemmens P, Keck H, Schön M, Dette K, Drischmann M, Meißler M, Baer P, Neuhaus P (1994) Z Gastroenterol 32:59
60. György I,Blázovics A, Fehér J, Földiak G (1990) Radiat Phys Chem 36:165–167
61. György I, Anus S, Földiak G (1992) Radiat Phys Chem 39:81–84
62. Pascual C, Gonzales R, Armesto J, Muriel P (1993) Drug Develop Res 29:73–77
63. Mira ML, Azevedo MS, Manso L (1987) Free Radic Res Commun 4:125–129 [PubMed]
64. Magliulo E, Carosi GP, Minoli L, Gorini S (1973) Arzneim Forsch 23:161–167 [PubMed]
65. Noel-Hudson MS, De Belilovsky C, Petit N, Lindenbaum A, Wepierre J (1989) Toxicol in vitro 3:103–109[PubMed] [PubMed]
66. Mira ML, Silva MM, Manso CF (1994) Life Chem Rep 12:55–60
67. Mira ML, Silva MM, Manso CF (1994) Biochem Pharmacol 48:753–759 [PubMed]
68. Joyeux M, Rolland A, Fleurenti J, Mortier F, Dorfman P (1990) Planta Med 56:171–174 [PubMed]
69. Lettéron P, Labbe G, Degott C, Berson A, Fromenty B, Delaforge M, Larrey D, Pessayre D (1990) Biochem Pharmacol 39:2027–2034 [PubMed]
70. Valenzuela A, Guerra R (1986) Experientia 42:139–141 [PubMed]
71. Cavallini L, Bindoli A, Siliprandi N (1978) Pharmacol Res Commun 10:133–136 [PubMed]
72. Bindoli A, Cavallini L, Siliprandi N (1977) Biochem Pharmacol 26:2405–2409 [PubMed]
73. Koch HP, Löffler E (1985) Meth Find Exp Clin Pharmacol 7:13–18 [PubMed]
74. Minonzio F, Venegoni E, Ongari AM, Ciani D, Capsoni F (1988) Int J Tiss Reac 10:223–231 [PubMed]
75. Fehér J, Láng I, Nékam K, Csomós G, Müzes G, Deák G (1987) Free Radic Res Commun 3:373–377 [PubMed]
76. Dehmlow C, Murawski N, de Groot H (1996) Life Sci 58:1591–1600 [PubMed]
77. Greimel A, Koch H (1977) Experientia 33:1417–1418 [PubMed]
78. Greimel A, Koch H (1978) Biochem Physiol Pflanzen 173:916-95
79. Fiebrich F, Koch H (1979) Experientia 35:1550–1552 [PubMed]
80. Baumann J, Wurm G, von Bruchhausen F (1980) Arch Pharm (Weinheim) 313:330–337 [PubMed]
81. Fiebrich F, Koch H (1979) Experientia 35:1548–1550 [PubMed]
82. Wörner P (1981) Thromb Haemost 46:548–589
83. Dehmlow C, Erhard J, de Groot H (1996) Hepatology 23:749–754 [PubMed]
84. Hahn G, Lehmann HD, Kürten M, Uebel H, Vogel G (1968) Arzneim Forsch 18:698–704 [PubMed]
85. Martin R Wittwer F, Thibaut J, Flores M, Henriquez O (1984) Vet Med 79:504–510
86. Muriel P, Mourelle M (1990) J Appl Toxicol 10:275–279 [PubMed]
87. Mourelle M, Muriel P, Favari L, Franco T (1989) Fundam Clin Pharmacol 3:183–191 [PubMed]
88. Mourelle M, Favari L (1988) Life Sci 43:201–207 [PubMed]
89. Muriel P, Mourelle M (1990) J Appl Toxicol 10:281–284 [PubMed]
90. Andronescu E, Bordas E, Pectu P, Caluser I (1986) Arch Roum Pathol Exp Microbiol 45:275–283 [PubMed]
91. Platt D, Schnorr B (1971) Arzneim Forsch 21:1206–1208 [PubMed]
92. Castigli E, Montanini I, Roberti R, Porcellati G (1977) Pharmacol Res Commun 9:59–69 [PubMed]
93. Valenzuela A, Lagos C, Schmidt K, Videla LA (1985) Biochem Pharmacol 34:2209–2212 [PubMed]
94. Schriewer H, Lohmann J, Rauen HM (1975) Arzneim Forsch 25:1582–1585 [PubMed]
95. Barbarino F, Suciu A, Cotutiu C, Ban A (1977) Wien Klin Wochenschr 89:90–95 [PubMed]
96. Tyutyulkova N, Gorantcheva U, Tanev G, Zhivkov V, Chelibonova-Lorer H, Bozhkov S (1981) Meth Find Exp Clin Pharmacol 3:71–77 [PubMed]
97. Tyutyulkova N, Gorantcheva U, Tanev G, Chelibonova-Lorer H, Gavasova E, Zhivkov V (1983) Meth Find Exp Clin Pharmacol 5:181–184 [PubMed]
98. Tuchweber B, Trost W, Salas M, Sieck R (1976) Toxicol Appl Pharmacol 38:559–570 [PubMed]
99. Strubelt O, Siegers CP, Younes M (1980) Arzneim Forsch 30:1690–1694 [PubMed]
100. Barbarino F, Neumann E, Deaciuc I, Ghelberg NW, Suciu A, Cotutiu C, Racovita L, Stroila C, Nagy S, Parau N, Toader S, Brilinschi C (1981) Rev Roum Med Int 19:347–357
101. Mourelle M, Favari L, Amezcua JL (1988) J Appl Toxicol 8:351–354 [PubMed]
102. Leng-Peschlow E (1986) Dig Dis Sci 31 (Suppl):480
103. Campos R, Garrido A, Guerra R, Valenzuela A (1989) Planta Med 55:417–419 [PubMed]
104. Garrido A, Fairlie J, Guerra R, Campos R, Valenzuela A (1989) Res Commun Subst Abuse 10:193–196
105. Martines G, Copponi V, Cagnetta G (1980) Arch Sci Med 137:367–386
106. Janiak B (1974) Anaesthesist 23:389–393 [PubMed]
107. Meiß R, Heinrich U, Robenek H, Themann H (1982) Agents Actions 12:254–257 [PubMed]
108. Ulicna N, Batora I, Kubalova V, Brixova E (1988) Bratisl Lek Listy 89:678–682 [PubMed]
109. Schriewer H, Lohmann J (1976) Arzneim Forsch 26:65–69 [PubMed]
110. Schriewer H, Badde R, Roth G, Rauen HM (1973) Arzneim Forsch 23:160–161
111. Mengs U Trost W, Vogel G (1979) In: Lorenz D, Braatz R, Csomos G (Hrsg.) Aktuelle Hepatologie, Hansisches Verlagskontor, Lübeck, S. 55
112. Elharrar M, Bingen A, Drillien R, Gendrault JL, Steffan AM, Kirn A (1975) Arzneim Forsch 25:1586–1591[PubMed]
113. Gendrault JL, Steffan AM, Elharrar M, Kirn A (1979) Arzneim Forsch 29:786–791 [PubMed]
114. Steffan AM, Kirn A (1979) J Reticuloendothel Soc 26:531–538 [PubMed]
115. Liehr H, Rasenack U, Seibold H (1981) In: De Ritis F Csomós G, Braatz R (Hrsg.) Der toxisch-metabolische Leberschaden, Hansisches Verlagskontor, Lübeck, S. 17–27
116. Śimek J, Červinkova Z, Dvòrácková I (1977) In: Csomós G (Hrsg.) Aktuelle Hepatologie, Hansisches Verlagskontor, Lübeck, S. 17–23
117. Alberola Candel V, Labios Gomez M, Palop Baixauli R, Valles Pinazo M, y Sanchez Garcia MC, Valdes Chavarri M (1978) Muench Med Wochenschr 10:473–492
118. Tuchweber B, Yousef IM, Corriveau JP, Perea A, Masse D (1981) In: De Ritis F, Csomós G, Braatz R (Hrsg.) Der toxisch-metabolische Leberschaden, Hansisches Verlagskontor, Lübeck, S. 37–40
119. Shukla B, Visen PKS, Patnaik GK, Dhawan BN (1991) Planta Med 57:29–33 [PubMed]
120. Sanhueza J, Valdes J, Campos R, Garrido A, Valenzuela A (1992) Res Commun Chem Pathol Pharmacol 78:211–218 [PubMed]
121. Sonnenbichler J, Zetl I (1984) Hoppe-Seyler's Z Physiol Chem 365:555–566 [PubMed] [PubMed]
122. Sonnenbichler J, Zetl I (1987) In: Okolicsanyi L, Csomós G, Crepaldi G (Hrsg.) Assessment and Management of Hepatobiliary Disease, Springer-Verlag, Berlin Heidelberg, S. 265–272
123. Magliulo E, Scevola D, Carosi GP (1979) Arzneim Forsch 29:1024–1028 [PubMed]
124. Manganaro M, Di Cesare LF (1977) Epatologia 23:245–250
125. Valenzuela A, Barria T, Guerra R, Garrido A (1985) Biochem Biophys Res Commun 126:712–718 [PubMed]
126. Valenzuela A, Guerra R, Garrido A (1987) Planta Med 53:402–405 [PubMed]
127. Valenzuela A, Aspillaga M, Vial S, Guerra R (1989) Planta Med 55:420–422 [PubMed]
128. Lecomte J (1975) Arch Int Pharmacodyn Ther 214:165–176 [PubMed]
129. Di Carlo G, Autore G, Capasso F, Leng-Peschlow E (1992) In: Capasso F, Mascolo N (Hrsg.) Natural Drugs and the Digestive Tract, EMSI, Rom, S. 207–210
130. Fintelmann V, Albert A (1980) Therapiewoche 30:5589–5594
131. Salmi HA, Sarna S (1982) Scand J Gastroenterol 17:517–521 [PubMed]
132. Di Mario F, Farini L, Okolicsanyi R, Naccarato L (1981) In: De Ritis F, Csomos G, Braatz R (Hrsg.) Der toxisch-metabolische Leberschaden, Hansisches Verlagskontor, Lübeck, S. 54–58
133. Láng I, Deák G, Nékám K, Müzes G, González-Cabello R, Gergely P, Fehér J (1988) Acta Med Hung 45:287–295 [PubMed]
134. Trichet JC, Coste T, Levy.VG, Vivet F, Duchatelle C, Legendre C, Gotheil C, Beaugrand M (1989) Gastroenterol Clin Biol 13:120–124 [PubMed]
135. Fehér J, Deák G, Müzes G, Láng I, Niederland V, Nékám K, Kárteszi M (1989) Orvosi Hetilap 130:2723–2727
136. Müzes G, Deák G, Láng I, Nékám K, Niederland V, Fehér J (1990) Orvosi Hetilap 131:863–866 [PubMed]
137. Deák G, Müzes G, Láng I, Niederland V, Nékám K, Gonzalez-Cabello R, Gergely P, Fehér J (1990) Orvosi Hetilap 131:1291–1296
138. Ferenci P, Dragosics B, Dittrich H, Frank H, Benda L, Lochs H, Meryn S, Base W, Schneider B (1989) J Hepatol 9:105–113 [PubMed]
139. Held C (1992) Therapiewoche 42:1969–1701
140. Albrecht M, Frerick H, Kuhn U, Strenge-Hesse A (1992) Z Klin Med 47:87–92
141. Velussi M, Cernigol AM, Viezzoli L, Dapas F, Caffau C, Zilli M (1993) Current Ther Res 53:533–545
142. Fintelmann V (1973) Med Klin 68:809–815 [PubMed]
143. Lathinen J, Hendolin H, Tuppurainen T (1981) In: De Ritis F, Csomos G, Braatz R (Hrsg.) Der toxisch-metabolische Leberschaden, Hansisches Verlagskontor, Lübeck, S. 79–82
144. Kurz-Dimitrowa D (1971) Z Praeklin Geriatr 9:275
145. Szilárd S, Szentgyörgyi D, Demeter I (1988) Acta Med Hung 45:249–256 [PubMed]
146. Boari C, Montanari FM, Galletti GP, Rizolli D, Baldi E, Caudarell R, Gennari P (1981) In: De Ritis F, Csomos G, Braatz R (Hrsg.) Der toxisch-metabolische Leberschaden, Hansisches Verlagskontor, Lübeck, S. 46–53
147. Berenguer J, Carrasco D (1977) Muench Med Wochenschr 119:240–260
148. Kiesewetter E, Leodolter I, Thaler H (1977) Leber Magen Darm 7:318–323 [PubMed]
149. Hernandez R, Nazar E (1982) Rev Chil Obstet Ginecol 47:22–29 [PubMed]
150. Nassuato G, Iemmolo RM, Strazzabosco M, Lirussi F, Deana R, Francesconi MA, Muraca M, Passera D, Fragasso A, Orlando R, Csomos G, Okolicsányi L (1991) J Hepatol 12:290–295 [PubMed]
151. Schulz HU, Schürer M, Krumbiegel G, Wächter W, Weyhenmeyer R, Seidel G (1995) Arzneim Forsch 45:61–64 [PubMed]
152. Bülles H, Bülles J, Krumbiegel G, Mennicke WH, Nitz D (1975) Arzneim Forsch 25:902–905 [PubMed]
153. Weyhenmeyer R, Mascher H, Birkmayer J (1992) Int J Clin Pharm Ther Tox 30:134–138 [PubMed]
154. Flory PJ, Krug G, Lorenz D, Mennicke WH (1980) Planta Med 38:227–237 [PubMed]
155. Lorenz D, Mennicke WH (1981) Meth Find Exp Clin Pharmacol 3 (Suppl 1):103-106 [PubMed]
156. Lorenz D, Mennicke WH, Behrendt W (1982) Planta Med 45:216–223 [PubMed]
157. Lorenz D, Lücker PW, Mennicke WH, Wetzelsberger N (1984) Meth Find Exp Clin Pharmacol 6:655–661[PubMed]
158. Bachner-Jaschke I, Koch H (1979) Arch Pharm (Weinheim) 312:954–958 [PubMed]
159. BAz Nr. 50 vom 13.03.1986
160. Standardzulassung Nr. 1589.99.99, 4. Erg.-Lfg., Teil 1
161. Geier J, Fuchs TH, Wahl R (1990) Allergologie 13:387–388
162. Roth L, Daunderer M, Kormann K (1988) Giftpflanzen – Pflanzengifte, 4. Aufl., ecomed Verlagsgesellschaft, Landsberg München, S. 656
163. Cabral JMS, Fevereiro P, Novais JM, Pais MSS (1984) Ann NY Acad Sci 434:501–503
164. Willuhn G (1989) In: Wichtl M (Hrsg.) Teedrogen, 2. Aufl., Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, S. 334–335
165. Heg, Bd. 3, S. 538, Bd. 8, S. 289–291
166. Heg, Bd. 3, S. 504
167. BAz Nr. 49 vom 11.03.1992
168. BAz Nr. 190a vom 10.10.1985, BAz Nr. 129a vom 15.07.1988, BAz Nr. 177 vom 21.09.1993
169. Fintelmann V, Menßen HG, Siegers CP (1993) Phytotherapie Manual, 2. Aufl., Hippokrates Verlag, Stuttgart, S. 148–149
170. Valnet J (1992) Phytothérapie, Maloine, Paris, S. 292–293
171. Leclerc H (1983) Précis de Phytothérapie, Masson, Paris, S. 3436-344
172. Ministère des Affaires Sociales et de la Solidarité (1990) Médicaments à Base des Plantes – Avis aux fabricants, Bulletin officielle Nr. 90/22, S. 31
173. Madaus G (1938) Lehrbuch der biologischen Heilmittel, Nachdruck 1979, Georg Olms, Hildesheim, S. 830–836
174. Yakuri To Chiro (1977) 5:1266
175. Yaoxue Tongbao (1983) 18:404
176. Saller R, Meier R, Brignoli R (2001) The use of silymarin in the treatment of liver diseases. Drugs 61: 2035-63[PubMed]
Lizenzausgabe mit freundlicher Genehmigung des Springer Medizin Verlags GmbH, Berlin, Heidelberg, New York
Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, Birkenwaldstraße 44, 70191 Stuttgart
24.01.2013