Inula flos
Inulae flos (Alantblüten)
Verfasser
Gerd Kobal
Übersicht
I > Inula > Inula britannica L. > Inulae flos (Alantblüten)
Gliederung
G Inula
D Helenii rhizoma (Alantwurzel)
Synonyme
Flores Inulae; Flos Inulae; Inulae flores
Sonstige Bezeichnungen
Chinesisch:Xuanfuhua.
Offizinell
Inulae flos – ChinP IX
Definition der Droge
Getrocknete Blütenstände.
Charakteristik
Stammpflanzen: Inula britannica L.
Gewinnung: Zur Blütezeit geerntet und im Schatten oder in der Sonne getrocknet [115].
Ganzdroge: Geschmack. Schwach bitter [112], [115]. Geruch. Schwach. Aussehen. Kugelige Blütenköpfchen. Hüllblätter mehrreihig, sehr zahlreich, lineal-lanzettlich, ca. 1 mm breit, krautig, grün, behaart; drüsig. Blüten goldgelb. Randblüten zahlreich, zungenförmig, bis 1 mm breit. Scheibenblüten röhrenförmig, zahlreich [112], [115].
Pulverdroge: Aussehen. Hüllblätter mit Gliederhaaren aus 1 bis 8 Zellen. Nichtdrüsige Pappushaare aus mehreren Haarzellreihen. Epidermiszellen des Fruchtknotens enthalten stäbchenförmige Calciumoxalatkristalle, bis zu 48 μm lang und 22 μm im Durchmesser. Fruchtknoten mit 90 bis 220 μm langen Zwillingshaaren. Pollen rund, mit 3 Keimporen, 22 bis 33 μm im Durchmesser, 3 μm lange Stacheln auf der Oberfläche [115].
Verfälschungen/Verwechslungen: Bisweilen mit Arnicae flos [111].
Inhaltsstoffe: Aus den Blüten wurde Gaillardin als Hauptbestandteil isoliert [31].
Gaillardin
Lagerung, Stabilität, Verwendung, u. a.
Lagerung: Trocken, vor Feuchtigkeit geschützt ChinP IX.
Zubereitungen: Mixuanfuhua ChinP IX: Nach Zusatz von Honiglösung wird die Droge solange geröstet, bis diese sich nicht mehr klebrig anfühlt.
Wirkungen: Ein wäßriger Blütenextrakt (ohne Angabe zur Herstellung) hemmt in einer Konzentration von 100 μg/mL in vitro die cAMP-Phosphodiesterase zu 60 % [34]. Ein wäßriger Extrakt (Droge-Extrakt-Verhältnis 1:10) verhindert in vitro die Infektion von menschlichen embryonalen Muskelzellen mit dem Herpes-simplex-Virus II Stamm 0523; nähere Angaben zur Dosis fehlen [35]. Das Decoct gilt in der traditionellen chinesischen Medizin als schleimlösend und als antiemetisch wirkend [115]. Für die behauptete Wirkung gibt es keine experimentellen Belege.
Volkstümliche Anwendungen &
andere Anwendungsgebiete
Bei Husten, Völlegefühl in der Brust und Zwerchfellgegend, Erbrechen, bei Beschwerden der ableitenden Harnwege[115]. Die Wirksamkeit bei den genannten Beschwerden ist – im Sinne der naturwissenschaftlich orientierten Medizin – nicht belegt. 3 bis 9 g in einem Beutel eingeschlossen abkochen [115].
1. Bohlmann F, Maniruddin A, Jakupovic J (1982) Phytochemistry 21:780–782
2. Bohlmann F, Zdero C (1977) Phytochemistry 16:1.243–1.245
3. Bohlmann F, Czerson H, Schöneweiß S (1977) Chem Ber 110:1.330–1.334
4. Metwally MA, Dawidar AM (1985) Phytochemistry 24:1.377–1.378
5. Shtacher G, Kashman Y (1971) Tetrahedron 27:1.343–1.349
6. Öksüz S (1976) Planta Med 29:343–345 [PubMed]
7. Chandler RF, Hooper SH (1979) Phytochemistry 18:711–724
8. Adekenov SM, Budesinsky M, Abdikalkov MA, Turdybekov CM, Saman D, Bloszyk E, Drozdz B, Holub M (1990) Collect Czech Chem Commun 55:1.568–1.579
9. Bloszyk E, Budesinsky M, Daniewski WM, Peskova E, Drozdz B, Holub M (1990) Collect Czech Chem Commun 55:1.562–1.567
10. Bhandari P, Rastogi RP (1983) Indian J Chem 22B:286–287
11. Bohlmann F, Ates N, Grenz M (1982) Phytochemistry 21:1.166–1.168
12. Bohlmann F, Mahanta PK, Jakupovic J, Rastogi RC, Natu AA (1978) Phytochemistry 17:1.165–1.172
13. Topcu G, Öksüz S (1990) Phytochemistry 29:3.666–3.667
14. Vajs V, Jeremic D, Milosavljevic S, Macura S (1989) Phytochemistry 28:1.763–1.764
15. Ulubelen A, Öksüz S, Gören N (1987) Phytochemistry 26:1.223–1.224
16. Fardella G (1979) Fitoterpia 50:3–4
17. Barbetti P, Chiappini I, Fardella G, Menghini A (1981) Planta Med 41:471
18. Pelletier SW, Joshi BS, Desai HK (1985) Techniques for isolation of alkaloids. In: Vlietnick AJ, Dommisse RA (Hrsg.) Advances in medicinal plant research, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, S. 173–193
19. Schneider G (1990) Arzneidrogen: ein Kompendium für Pharmazeuten, Biologen und Chemiker, BI-Wissenschaftsverlag, Mannheim Wien Zürich, S. 255
20. Krolikowska M, Wolbis M (1979) Acta Pol Pharm 36:395
21. Abdalla S, Abu-Zarga M, Afifi F, Al-Khalil S, Sabri S (1988) Gen Pharmac 19:559–563 [PubMed]
22. Baruah NC, Sharma RP, Thyagarajan G, Herz W, Govindan SV (1979) Phytochemistry 18:2.003–2.006
23. Grande M, Piera F, Cuenca A, Torres P, Bellido IS (1985) Planta Med 51:414–419 [PubMed]
24. Kowalewska K, Lutomski J (1978) Herba Polon 24:107–113
25. Öksuz S (1977) Planta Med 31:270–273 [PubMed]
26. Taillade C, Susplugas P, Balansard G (1980) Plan Méd Phytothér 14:26–28
27. Souleles C, Philianos S (1979) Fitoterapia 50:251–254
28. Ohwi J (1965) Flora of Japan, Smithsonian Institution, Washington D. C., S. 861
29. Hoppe HA (1975) Drogenkunde, 8. Aufl., Bd. 1, Walter de Gruyter, Berlin, S. 607–608
30. Ito K, Iida T (1981) Phytochemistry 20:271–273
31. Pyrek J (1977) Roczniki Chemii Ann Soc Chim Polon 51:1.277–1.278
32. Dombrowicz E, Greiner M (1968) Farm Pol 24:471–474
33. Öksuz S, Topcu G (1987) Phytochemistry 26:3.082–3.084
34. Nikaido T, Ohmoto T, Noguchi H, Kinoshita T, Saitoh H, Sankawa U (1981) Planta Med 43:18–23 [PubMed]
35. Minshi Z (1989) J Trad Chin Med 9:113–116 [PubMed] [PubMed]
36. Berger F (1954) Handbuch der Drogenkunde, Bd. 4, Wilhelm Maudrich, Wien, S. 175–176
37. Berger F (1950) Handbuch der Drogenkunde, Bd. 2, Wilhelm Maudrich, Wien, S. 116–118
38. Font Quer P (1962) Plantas medicinales, Editorial Labor S. A., Barcelona Madrid Buenos Aires Rio de Janeiro Mexico Montevideo, S. 787
39. Ulbrich M, Lorenz H, Rittenbach P, Rossow N, Voigt O (1966) Montsh Veterinaermed 21:896–902 [PubMed]
40. Bohlmann F, Baruah RN, Jakupovic J (1985) Planta Med 51:261–262 [PubMed]
41. Chiappini I, Fardella G (1980) Fitoterapia 51:161–162
42. Öksuz S, Topcu G (1992) Phytochemistry 31:195–197
43. Stagno d'Alcontres G, Gattuso M, Aversa MC, Caristi C (1973) Gaz Chim Ital 103:239–246
44. Kritikar KR, Basu BD, An ICS (1988) Indian Medicinal Plants, 3. Aufl., Bd. II, Nachdruck, International Book Distributors, Dehradun (Indien), S. 1.352
45. Schneider DJ, Du Plessis JL (1980) J South Afr Vet Ass 51:159–161
46. Auster F, Schäfer J (1955) Arzenipflanzen. Inula helenium L., VEB Georg Thieme, Leipzig
47. Madaus G (1938) Lehrbuch der Biologischen Heilmittel, Bd. II, Georg Thieme, Leipzig, S. 1.619–1.626
48. Bomme U (1990) Dtsch Apoth Ztg 130:495–501
49. Ebert K (1982) Arznei- und Gewürzpflanzen, Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, S. 52
50. BAz Nr. 85 vom 05.05.1988
51. Willuhn G (1989) Alantwurzelstock. In: Wichtl M (Hrsg.) Teedrogen, 2. Aufl., Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft, Stuttgart, S. 45–47
52. Heeger EF (1956) Handbuch des Arznei- und Gewürzpflanzenbaues – Drogengewinnung, Deutscher Bauernverlag, Berlin, S. 430–435
53. Berger F (1960) Handbuch der Drogenkunde, Bd. 5, Wilhelm Maudrich Verlag, Wien Bonn Bern, S. 180–185
54. Müggenburg P (1991) Katalog der Firma Müggenburg, S. 52
55. Hörhammer L (1970) Teeanalyse, 3. Aufl., Springer, Berlin Heidelberg New York, S. 58
56. Rosik GH, Zinchencho A, Reznichenko A, Kovalev I (1987) Khim Farm Zh 21:632–634
57. Zinchenko V, Khvorost P, Bakai S, Tarusin A, Kravchina T (1983) Rastit Res 19:544–548
58. Kashman Y, Lavie D, Glotter E (1967) Israel J Chem 5:23–27
59. Olechnowicz-Stepien W, Rzadkowska-Bodalska H (1969) Dissert Pharm Pharmacol 21:337–340
60. Olechnowicz-Stepien W, Rzadkowska-Bodalska H, Grimshaw J (1975) Rodzniki Chemii Ann Soc Chim Polon 49:849–851
61. Gorunovic M, Lukic P, Djordjevic S, Stosic D (1988) Herba Hung 27:61–65
62. Kowalewski Z, Kedzia W, Koniar H (1976) Arch Immunol Ther Exp 24:121–125 [PubMed]
63. Petkov V (1986) J Ethnopharmacol 15:121–132 [PubMed]
64. Wahab S, Lal B, Jacob Z, Pandey VC, Srivastava OP (1979) Mycopathologia 68:31–38 [PubMed]
65. Wahab S, Tandon RN, Jacob Z, Sagar P, Srivastava OP (1981) J Indian Bot Soc 60:278–281
66. Rhee JK, Beak BK, Ahu BZ (1985) Ann J Chin Med 13:65–69
67. Woerdenbag HJ, Meijer C, Mulder NH, de Vries EGE, Hendriks H, Malingré TM (1986) Planta Med 52:112–114[PubMed]
68. Valavichyus YM, Yankyavichyus KK, Mazelaitis IV, Budrene SF, Valavichene YV, Virbitskas YV, Lubyanskene VN (1989) Liet Tsr Moksla Akad Darb Ser C Biol Mokslai 2:118–122
69. Mansurov MM, Gafurova SG, Dzhuraeva KK, Mansurova UM (1983) Med Zh Uzb 8:64–66
70. Mansurov MM, Mansurova UM (1983) Med Zh Uzb 8:51–54
71. Pahlow M (1979) Das große Buch der Heilpflanzen, Gräfe und Unzer, München, S. 53–54
72. Fischer G (1947) Heilkräuter und Arzneipflanzen, 2. Aufl., Karl F. Haug, Berlin Tübingen Saulgau, S. 10–11
73. Weiss RF (1980) Lehrbuch der Phytotherapie, 4. Aufl., Hippokrates, Stuttgart, S. 239–241
74. Heinz UJ (1984) Das große Buch der modernen Pflanzenheilkunde, Hermann Bauer, Freiburg i. Br., S. 398–399
75. Orzechowski G (Hrsg.) (1974) Gessner Gift- und Arzneipflanzen von Mitteleuropa, Carl Winter Universitätsverlag, Heidelberg, S. 261–262
76. Chandler RF, Freeman L, Hooper SH (1979) J Ethnopharmacol 1:49–68 [PubMed]
77. Hirschhorn HH (1982) J Ethnopharmacol 6:109–119 [PubMed]
78. Frohne D (1987) Heilpflanzen Lexikon für Ärzte und Apotheker, Gustav Fischer, Stuttgart New York, S. 140
79. Willuhn G (1991) Dtsch Apoth Ztg 131:1.949
80. Hausen BM (1988) Allergiepflanzen Pflanzenallergene, ecomed Verlagsgesellschaft, Landsberg München, S. 149–151,244,268
81. Stampf JL, Benezra C, Klecak G, Geleick H, Schulz KH, Hausen BM (1982) Contact Dermatitis 8:16–24[PubMed]
82. Evans FJ, Schmidt RJ (1980) Planta Med 38:289–316 [PubMed]
83. Aberer W, Hausen BM (1990) Contact Dermatitis 22:53–55 [PubMed]
84. Kim SC, Hong KT, Kim DH (1988) Contact Dermatitis 19:309 [PubMed]
85. Willuhn G (1987) Dtsch Apoth Ztg 127:2.511–2.517
86. BAz Nr. 22a vom 03.02.1988
87. Schindler H (1955) Inhaltsstoffe und Prüfungsmethoden homöopathisch verwendeter Heilpflanzen, Editio Cantor, Aulendorf, S. 123–124
88. Blatter E, Caius JF, Mhaskar KS (1935) Indian Medicinal Plants, Lalit Mohan Basa, Allahabad, Indien, S. 1.351–1.352
89. Kalsi PS, Goyal R, Talwar KK, Chhabra BR (1989) Phytochemistry 28:2.093–2.096
90. Paknikar SK, Sardesai LG (1988) Planta Med 54:186–187 [PubMed]
91. Kalsi PS, Goyal R, Talwar KK, Chhabra BR (1988) Phytochemistry 27:2.079–2.081
92. Goyal R, Chhabra BR, Kalsi PS (1990) Phytochemistry 29:2.341–2.343
93. Paknikar SK, Naik US, Raghavan R (1982) Indian J Chem 21B:894
94. Bokadia MM, MacLeod AJ, Mehta SC, Mehta BK, Patel H (1986) Phytochemistry 25:2.887–2.888
95. Schultze-Motel J (Hrsg.) (1986) Rudolf Mansfeld, Verzeichnis landwirtschaftliciher und gärtnerischer Kulturpflanzen (ohne Zierpflanzen), Bd. 3, Akademie-Verlag, Berlin, S. 1.272
96. Arora RK, Maheshwari ML, Chandel KPS, Gupta R (1980) Econ Bot 34:175–180
97. Tripathi VD, Agarwal SK, Srivastava OP, Rastogi RP (1978) Indian J Pharm Sci:129–131
98. Tripathi SN, Upadhyaya BN, Gupta VK (1984) Indian J Physiol Pharmacol 28:73–75 [PubMed]
99. Tripathi YB, Tripathi P, Upadhyaya BN (1988) J Ethnopharmacol 23:3–9 [PubMed]
100. Dwivedi S, Chansouria JPN, Somani PN, Udupa KN (1986) 6th International Conference on Prostaglandins and Related Compounds, Abstract Book, S. 459
101. Patel V, Banu N, Ojha JK, Malhotra OP, Udupa KN (1982) Acta Nerv Super Praha Suppl 3:387–394
102. Chiappini I, Fardella G, Menghini A, Rossi C (1982) Planta Med 44:159–161 [PubMed]
103. Shtacher G, Kashman Y (1970) J Med Chem 13:1.221–1.223 [PubMed]
104. Sanz JF, Fernando C, Marco JA (1991) Phytochemistry 30:3.653–3.655
105. Chiarlo B, Trevisani I, Ambrosetti P (1972) Relata Tech Chim Biol Appl 4:369–374
106. Susplugas C, Balansard G, Julien J, Timon-David P, Rossi JC, Gasquet M (1979) Planta Med 36:253–254
107. Dafni A, Yaniv Z, Palevitch D (1984) J Ethnopharmacol 10:295–310 [PubMed]
108. Rios JL, Recio MC, Villar A (1987) J Ethnopharmacol 21:139–152 [PubMed]
109. Pinedo JM, Gonzales de Canales F, Hinojosa JL, Llamas P, Hausen BM (1987) Contact Dermatitis 17:322–323 [PubMed]
110. Sertoli A, Fabbri P, Campolmi P, Panconesi E (1978) Contact Dermatitis 4:314–315
111. Heg, Bd. VI, Teil 4, S. 160–193
112. FEu, Bd. 4, S. 133–137
113. Kar 58
114. Hgn, Bd. III, S. 456–535, 656; Bd. VIII, S. 261–283, 315
115. ChinP IX
116. Hag, Bd. V, S. 246–250
117. GHo, Bd. 7, S. 605–612
118. EB 6
119. Mar 29
120. BHP 90
121. RoD, Bd. 4–1, S. 4–5
Copyright
Lizenzausgabe mit freundlicher Genehmigung des Springer Medizin Verlags GmbH, Berlin, Heidelberg, New York
Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, Birkenwaldstraße 44, 70191 Stuttgart
Datenstand
24.01.2013