Artemisia absinthium

Artemisia absinthium hom. HAB 1

Verfasser

Peter Proksch, Ulrike Wissinger-Gräfenhahn: aktualisiert V. Schulz

Übersicht

A > Artemisia > Artemisia absinthium L. > Artemisia absinthium hom. HAB 1

Gliederung

Baum ein-/ausblenden [+]

Synonyme

Absinthium

Offizinell

Artemisia absinthium – HAB 1

Definition der Droge

Die frischen, oberen Sprossteile, Blätter und Blüten.

Charakteristik

Stammpflanzen: Artemisia absinthium L.

Identitaet: Nach Verdünnen der Urtinktur mit Wasser und Ausschütteln mit Methylenchlorid wird die Methylenchloridphase eingeengt und nach Zusatz von Dimethylaminobenzaldehyd-Reagenz 10 min lang im Wasserbad erhitzt; es entsteht eine schmutzig blaugrüne Färbung. Nach Einengen der Urtinktur auf dem Wasserbad wird der Rückstand mit Schwefelsäure versetzt, worauf eine braune Färbung entsteht, die beim Erwärmen nach braunviolett übergeht. Nach Zusatz von Wasser wird filtriert; das Filtrat ist gelborange bis orange gefärbt. Nach Einengen der Urtinktur und Ausschütteln mit Hexan/Methylenchlorid DC-Prüfung der organischen Phase: Sorptionsmittel: Kieselgel H. Referenzsubstanzen: Thujon, Thymol. FM: Chloroform-Toluol (75+25). Detektion: Besprühen mit ethanolischer Molybdatophosphorsäurelsg., Erhitzen 5 bis 10 min bei 105 bis 110 °C; Auswertung im Vis. Auswertung: Nachweis eines charakteristischen Musters verschiedenfarbiger Zonen anhand der Referenzsubstanzen.

Reinheit: Urtinktur. Relative Dichte (PhEur) : 0,902 bis 0,920. Trocknungsrückstand (DAB 10): Mindestens 1,8 %.

Gehalt: Urtinktur. Bitterwert (DAB 10): Mindestens 1.500 unter Verwendung einer Verdünnung der Urtinktur.

Lagerung, Stabilität, Verwendung, u. a.

Lagerung: Urtinktur. Vor Licht geschützt.

Zubereitungen: Urtinktur und flüssige Verdünnungen nach Vorschrift 3a; Eigenschaften: Die Urtinktur ist eine gelbliche bis grünlichbraune Flüssigkeit mit aromatischem Geruch und stark bitterem Geschmack.

Gesetzliche Bestimmungen: Aufbereitungsmonographie der Kommission D am BGA „Artemisiae absinthium (Absinthium)“ [61].

Anwendungsgebiete

Die Anwendungsgebiete entsprechen dem homöopathischen Arzneimittelbild. Dazu gehören: Erregungszustände und Krampfleiden; Magenschleimhautentzündung [61].

Soweit nicht anders verordnet: Bei akuten Zuständen häufige Anwendung alle halbe bis ganze Stunde je 5 Tropfen oder 1 Tablette oder 10 Streukügelchen oder 1 Messerspitze Verreibung einnehmen; parenteral 1 bis 2 mL bis zu 3mal täglich s. c. injizieren. Bei chronischen Verlaufsformen 1- bis 3mal täglich 5 Tropfen oder 1 Tablette oder 10 Streukügelchen oder 1 Messerspitze Verreibung einnehmen; parenteral 1 bis 2 mL pro Tag s. c. injizieren [62].

Unerwünschte Wirkungen

Nicht bekannt. Hinweis: Es können sogenannte Erstverschlimmerungen vorkommen, die jedoch ungefährlich sind[61].

Gegenanzeigen/

Anwendungsbeschränkungen

Nicht bekannt [61].

Wechselwirkungen

Nicht bekannt [61].

1. Heywood VH, Humphries CJ (1977) Anthemideae-systematic review. In: Heywood VH, Harborne JB, Turner BL (Hrsg.) The Biology and Chemistry of the Compositae, Bd. II, Academic Press, London New York San Francisco, S. 851–898

2. De Candolle AP (1837) Prodromus systematis naturalis regni vegetabilis, Bd. 6, Paris

3. Poljakov RP (1961). In: Komarov VL (ed.) Flora of the USSR, Vol. 26, Izdatelstvo Akad Nauk SSSR, Leningrad, S. 425–631

4. FEu, Bd. 4, S. 178–186

5. Kelsey RG, Shifizadeh F (1979) Phytochemistry 18:1591–1611

6. Hegi G (1929) Illustrierte Flora von Mitteleuropa, Bd. VI, 2. Hälfte, J Lehmanns Verlag, München, S. 626–674

7. Persson K (1974) Op Bot (Lund) 35:1–188

8. Hgn, Bd. 3

9. Hgn, Bd. 8

10. Greger H (1977) Anthemideae-chemical review. In: Heywood VH, Harborne JB, Turner BL (Hrsg.) The Biology and Chemistry of the Compositae, Bd. II, Academic Press, London New York San Francisco, S. 899–941

11. Rizk AM (1986) The Phytochemistry of the Flora of Quatar, Scientific and Applied Research Centre, University of Quatar, S. 52–61

12. Stangl R, Greger H (1980) Pl Syst Evol 136:125–130

13. Xu C, Zeng X, Zhang Q et al. (1982) Zhongcaoyao 13:529–532 zit. nach CA 98:157839

14. Chialva F, Liddle PAP, Doglia Z (1983) Z Lebensm Unters Forsch 176:363–365

15. Harada R, Iwasaki M (1982) Phytochemistry 21:2009–2011

16. Hassan NM (1977) M Sc Thesis, Fac Sci, El-Azhar Univ, Cairo

17. Aguinagalde I (1982) Parodiana 1:311 zit. nach CA 97:107112

18. Segal R, Cohen D, Sokoloff S et al. (1973) Lloydia 36:103–105

19. Mabry TJ, Markham KR, Thomas MB (1970) The Systematic Identification of Flavonoids, Springer Verlag, Heidelberg Berlin

20. Barua AK, Banerjee SK, Das Gupta C et al. (1980) Phytochemistry 19:1551

21. Greger H (1982) World Crops: Prod Util Deser. In: Margaris N, Koedam A, Vokou D (Hrsg.) Aromatic Plants: Basic and Applied Aspects, Vol. 7, Martinus Nijhoff, The Hague Boston London, S. 153–163

22. BHP 83

23. Vostrowsky O, Michaelis K, Ihm H et al. (1984) Z Lebensm Unters Forsch 179:125–128

24. Cubukcu B, Bray DH, Warhurst DC et al. (1990) Phytother Res 4:203–204

25. Schmersahl P (1965) Naturwissenschaften 17:498

26. Schmersahl P (1966) Planta Med 14:179–183

27. Greger H (1979) Planta Med 35:84–91

28. DAB 10

29. Sacco T, Chialva F (1988) Planta Med 54:93 [PubMed]

30. Lemberkovics E, Verzar-Petri G (1986) J Chromatogr 318:125–131

31. Lawrence BM (1981) Perfum Flavor 6:59–63

32. Vostrowsky O, Brosche T (1981) Z Naturforsch 36c:369–377

33. Chialva F, Liddle PAP (1983) Z Lebensm Unters Forsch 176:363–366

34. Beauhaire J, Fourrey JL (1981) Tetrahedron Lett:2269–2272

35. Schneider G, Mielke B (1979) Dtsch Apoth Ztg 119:977–982

36. Beauhaire J, Fourrey JL (1984) Tetrahedron Lett:2751–2574

37. Vokac K, Samec Z (1969) Collect Czech Chem Commun 34:2288–2305

38. Kasymov SZ et al. (1984) Khim Prir Soedin:794 zit. nach CA 102:146143

39. Hoffmann B, Herrmann K (1982) Z Lebensm Unters Forsch 174:211–215

40. BAz Nr. 228 vom 5.12.1984

41. Kom

42. Baumann J (1975) Med Mschr 29:173–180 [PubMed]

43. Khattak S, Naeemuddin Gilani S et al. (1985) J Ethnopharmacol 14:45–51 [PubMed]

44. Hernandez H, Mendiola J, Torres D et al. (1990) Fitoterapia LXI:540–541

45. Kaul VK, Nigam SS, Dhar KL (1976) Ind J Pharm 38:21–22

46. Hausen H (1988) Allergiepflanzen-Pflanzenallergene, ecomed, Landsberg/München, S. 76–79

47. Chandler R (1987) Revue Pharmaceutique Canadienne:603–604

48. Arnold WN (1988) JAMA 260:3.042–3.044 [PubMed]

49. Vogt DD (1981) J Ethnopharmacol 4:337–342 [PubMed]

50. Albert-Puelo M (1978) Economic Botany 32:65–74

51. Albert-Puelo M (1981) JAMA 246:42 [PubMed]

52. Lewin L (1929) Gifte und Vergiftungen, Verlag von Georg Stilke, Berlin,S. 757–758, 758–763

53. Stahl E, Gerard D (1983) Z Lebensm Unters Forsch 176:1–4

54. NN (1978) Indian J Exp Biol 16:228 [PubMed]

55. Opdyke D (1975) Fd Cosmet Toxicol 13:721

56. Frohne D (1989) Wermutkraut. In: Wichtl M (Hrsg.) Teedrogen, 2. Aufl., Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft mbH, Stuttgart, S. 528–531

57. Valnet J (1983) Phytothérapie. Traitment des maladies par les plantes, 5. Edition, Maloine SA, Paris

58. Woerdenbag HJ, Pras N (1991) Z Phytotherapie 12:133–139

59. Schulze-Motel J (1986). In: Mansfeld R (Hrsg.) Verzeichnis landwirtschaftlicher und gärtnerischer Kulturpflanzen (ohne Zierpflanzen), Springer Verlag, Berlin Heidelberg New York

60. BAz Nr. 190a vom 10.10.1985 in der Fassung vom BAz Nr. 109a vom 16.6.1987

61. BAz Nr. 190a vom 10.10.1985 in der Fassung vom BAz Nr. 16 vom 24.1.1989 und BAz Nr. 47 vom 8.3.1990

62. ChinP IX

63. Stöger EA (1991) Arzneibuch der chinesischen Medizin, Monographien des Arzneibuches der Volksrepublik China 1985 und nachfolgender Ausgaben, 2. überarbeitete Auflage, Deutscher Apotheker Verlag, Stuttgart

64. Lawrence BM (1990) Progr Ess Oils 15:63–64

65. Rücker G, Mayer R, Manns D (1986) Planta Med 52:245 [PubMed]

66. Tu Y, Ni M, Zhong Y et al. (1982) Planta Med 44:143–145 [PubMed]

67. Jeremic D, Jokic A, Behbud A et al. (1973) Tetrahedron Lett 32:3.039–3.042

68. Acton N, Klayman DL (1985) Planta Med 51:441–442 [PubMed]

69. Shilin Y, Roberts MF, Phillipson JD (1989) Phytochemistry 28:1509–1511

70. Charles DJ, Simon JE, Wood JE et al. (1990) J Nat Prod 53:157–160

71. Pras N, Visser JF, Batterman S et al. (1991) Phytochem Anal 2:80–83

72. Chang HM, But PPH (1986) Pharmacology and Applications of Chinese Materia Medica, Vol. 1, World Scientific, S. 665–693

73. Lancet (1992) 339 (8794):649–651

74. O'Neill MJ, Breay DH, Boardman P et al. (1985) Planta Med 5:394–397 [PubMed]

75. Inselburg J zit. nach Lit. [58]

76. Hien TT, Tam DTH, Cuc NTK et al. (1991) Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 85:210–211

77. Meshnick SR, Thomas A, Ranz A et al. (1991) Molecular Biochem Parasitol 49:181–190 [PubMed]

78. Titulaer HAC, Zuidema J, Lugt CB (1991) Int J Pharm 69:83–92

79. NN (1982) J Tradit Chin Med Engl Ed 2:31 [PubMed]

80. NN (1979) Chin Med J (Beijing Engl Ed) 92:811

81. Ohwi J (1984) Flora of Japan, S. 893–898, Smithsonian Institution, Washington DC

82. Miyazawa M, Kameoka H (1977) Phytochemistry 16:1054–1057

83. Deans SG, Svoboda KP (1988) J Hortic Sci 63:503–508

84. Tang W, Eisenbrand G (1992) Chinese Drugs of Plant Origin, Springer Verlag, Berlin Heidelberg New York, S. 179–181

85. Namba T, Hattori M, Takehana Y et al. (1983) Phytochemistry 22:1057–1058

86. Kiso Y, Sasaki K, Oshima Y et al. (1982) Heterocycles 19:1615–1617

87. Komiya T, Naruse Y, Oshio H (1976) Yakugaku Zasshi 96:855–862 [PubMed]

88. Martin ML, Moran A, Carron R et al. (1988) J Ethnopharmacol 23:285–290 [PubMed]

89. Yamahara J, Matsuda H, Sawada T et al. (1982) Yakugaku Zasshi 102:285–291 [PubMed]

90. Singh G, Nair GV, Aggarwal KP (1954) Chem Ind:1294–1295

91. Kitagawa I, Fukuda Y, Yoshihara M et al. (1983) Chem Pharm Bull 31:352–355 [PubMed]

92. Komiya T, Tsukui M, Oshio H (1975) Chem Pharm Bull 23:1387–1388 [PubMed]

93. DAB 6

94. Kar 76

95. Strack D, Proksch P, Gülz PG (1980) Z Naturforsch 35c:915–918

96. Hag Bd. 3, S. 254–276

97. Sharma S (1987) Progress Drug Res 31:15

98. Teuscher E, Lindequist U (1987) Biogene Gifte, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart New York, S. 106–107

99. Oldham RR, Wang YM, van Eys J et al. (1971) Southern Med J 64:480–482 [PubMed]

100. Küchle HJ, Mewe L (1981) Med Mo Pharm 4:321–325 [PubMed]

101. Lewin L (1925) Die Fruchtabtreibung durch Gifte und andere Mittel, 4. Aufl., Verlag von Georg Stilke, Berlin, S. 200

102. Abeysekera BF, Abramowski Z, Towers GHN (1985) Biochem Syst Ecol 13:365–369

103. NN (1970) Poisoning Toxicol Symptoms Treatments, Vol. 2, 2nd Ed, S. 73

104. NN(1982) Drugs Jpn 6:301

105. NN(1956) Nippon Yakurigaku Zasshi 52:795

106. US Army Data NIOSH Exch Chem (NX# 02213) (CSLNX*) zit. nach DIMDI-RTECS vom 2.5.1992 Dok. Nr. 036358

107. Schormüller J (1970) Alkaloidhaltige Genussmittel, Gewürze, Kochsalz, Springer Verlag, Berlin Heidelberg New York, S. 494

108. GHo, Bd. VII, S. 675–680

109. Steinegger E, Brantschen A (1959) Sci Pharm (Wien) 27:184

110. Leung AY (1980) Encyclopedia of Common Natural Ingredients, a Wiley-Interscience Publication, John Wiley & Sons, New York Chichester Brisbane Toronto

111. Mallabaev A et al. (1970) Khim Prir Soedin:531 (CA 74:76270m)

112. Mallabaev A et al. (1971) Khim Prir Soedin:120871 (CA 75:115871a)

113. Mallabaev A, Sidyakin GP (1976) Khim Prir Soedin:811 (CA 86:136302h)

114. Thieme H, Nguyen TT (1972) Pharmazie 27:255–265

115. Klyuev NA, Bukharin PD (1991) Izv Timiryazevsk S-Kh Akad 3:186–188 zit. nach CA 115:17937s

116. Vienne M, Braemer R, Paris M et al. (1989) Biochem Syst Ecol 17:373–374

117. Balza F, Towers GHN (1984) Phytochemistry 23:2333–2337

118. Tunmann P, Mann E (1968) Z Lebensm Unters Forsch 138:146–150

119. BAz Nr. 190a vom 10.10.1985

120. NN (1984) Indian J Exp Biol 22:487 [PubMed]

121. Konovalov DA, Chelombitko VA (1991) Rastit Resur 27:135–139

122. Mishurova SS, Abbasov RM, Mamedalieva FM (1983) Izv Adad Nauk Az SSR (Biol):3–5 (CA 101:188066g)

123. Thappa RK, Vashisht VN, Singh J et al. (1970) Curr Sci 39:182–183

124. Stefanovic M, Krstic L, Mladenovic S (1973) Phytochemistry 12:2996–2997

125. Chandrasekharan I, Khan HA, Ghanim A (1981) Planta Med 43:310–311 [PubMed]

126. Nesmelova EF, Sidyakin GP (1971) Khim Prir Soedin 7:376–377 (CA 75:1158506)

127. Xu Q, Yang L, Yang C (1983) Zhongcaoyao 14:35–40

128. Hwang YS, Wu KH, Kumamoto JH et al. (1985) J Chem Ecol 11:1297–1306

129. Marco J, Alberto S, Juan F et al. (1991) Phytochemistry 30:2403–2404

130. Stefanovic M, Jokic A, Behbud A (1972) Glas Hem Drus Beograd 37:463–467

131. Stefanovic M, Dermanovic M, Verencevic M (1982) Glas Hem Drus Beograd 47:7–12

132. Nilsen BM, Paulsen BS (1990) Mol Immunol 27:1047–1056 [PubMed]

133. De la Hoz F, Polo F, Moscoso del Prado J et al. (1990) Mol Immunol 27:651–657 [PubMed]

134. Kirtikar KR, Basu BD, An ICS (1988) Indian Medicinal Plants, Bd. III, 3. Aufl., Interational Book Distributers, Dehradun, S. 1396

135. Chen CP, Lin CC, Namba T (1989) J Ethnopharmacol 27:285–295 [PubMed]

136. O'Neill MJ (1985) Planta Med:394–397 [PubMed]

137. Misra MB, Singh SW, Misra RK et al. (1986) Indian J Med Sci 22:141–143

138. BAz Nr. 122 vom 6.7.1988

139. Zeller W, de Gols M, Hausen BM (1985) Arch Dermatol Res 277:28–35 [PubMed]

140. Rakowski J, Düngemann H (1980) Z Hautkr 55:741–747 [PubMed]

141. Wüthrich B (1984) Dtsch Med Wschr 109:981–986 [PubMed]

142. NN (1975) Food Cosmet Toxicol 13:721

143. Gööck R (1977) Das Buch der Gewürze, Wilhelm Heyne Verlag, München, S. 216

144. Poletti A, Schilcher H, Müller A (1990) Heilkräftige Pflanzen, Walter Hädecke Verlag, S. 173

145. BAz Nr. 109a vom 16.6.1987

146. Simonsen J, Barton DHR (1952) The Terpenes, Vol. III, Cambridge University Press, Cambridge

147. Saitbaeva IM, Sidyakin GP (1971) Khim Prir Soedin:120

148. Klyshev LK, Baltabaeva GR (1968) Rastit Resur 4:189–193

149. Sumi M (1958) J Am Chem Soc 80:4.869–4.872

150. Kurz zit. nach Lit. [46]

151. Omer B, Krebs S, Omer H et al. (2007) Steroid-sparing effect of wormwood (Artemisia absinthium) in Crohn's disease: A double-blind placebo-controlled study. Phytomed 14:87–95

Copyright

Lizenzausgabe mit freundlicher Genehmigung des Springer Medizin Verlags GmbH, Berlin, Heidelberg, New York

Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, Birkenwaldstraße 44, 70191 Stuttgart

Datenstand

24.01.2013