Artemisia absinthium
Artemisia absinthium hom. HAB 1
Verfasser
Peter Proksch, Ulrike Wissinger-Gräfenhahn: aktualisiert V. Schulz
Übersicht
A > Artemisia > Artemisia absinthium L. > Artemisia absinthium hom. HAB 1
Gliederung
Synonyme
Absinthium
Offizinell
Artemisia absinthium – HAB 1
Definition der Droge
Die frischen, oberen Sprossteile, Blätter und Blüten.
Charakteristik
Stammpflanzen: Artemisia absinthium L.
Identitaet: Nach Verdünnen der Urtinktur mit Wasser und Ausschütteln mit Methylenchlorid wird die Methylenchloridphase eingeengt und nach Zusatz von Dimethylaminobenzaldehyd-Reagenz 10 min lang im Wasserbad erhitzt; es entsteht eine schmutzig blaugrüne Färbung. Nach Einengen der Urtinktur auf dem Wasserbad wird der Rückstand mit Schwefelsäure versetzt, worauf eine braune Färbung entsteht, die beim Erwärmen nach braunviolett übergeht. Nach Zusatz von Wasser wird filtriert; das Filtrat ist gelborange bis orange gefärbt. Nach Einengen der Urtinktur und Ausschütteln mit Hexan/Methylenchlorid DC-Prüfung der organischen Phase: Sorptionsmittel: Kieselgel H. Referenzsubstanzen: Thujon, Thymol. FM: Chloroform-Toluol (75+25). Detektion: Besprühen mit ethanolischer Molybdatophosphorsäurelsg., Erhitzen 5 bis 10 min bei 105 bis 110 °C; Auswertung im Vis. Auswertung: Nachweis eines charakteristischen Musters verschiedenfarbiger Zonen anhand der Referenzsubstanzen.
Reinheit: Urtinktur. Relative Dichte (PhEur) : 0,902 bis 0,920. Trocknungsrückstand (DAB 10): Mindestens 1,8 %.
Gehalt: Urtinktur. Bitterwert (DAB 10): Mindestens 1.500 unter Verwendung einer Verdünnung der Urtinktur.
Lagerung, Stabilität, Verwendung, u. a.
Lagerung: Urtinktur. Vor Licht geschützt.
Zubereitungen: Urtinktur und flüssige Verdünnungen nach Vorschrift 3a; Eigenschaften: Die Urtinktur ist eine gelbliche bis grünlichbraune Flüssigkeit mit aromatischem Geruch und stark bitterem Geschmack.
Gesetzliche Bestimmungen: Aufbereitungsmonographie der Kommission D am BGA „Artemisiae absinthium (Absinthium)“ [61].
Anwendungsgebiete
Die Anwendungsgebiete entsprechen dem homöopathischen Arzneimittelbild. Dazu gehören: Erregungszustände und Krampfleiden; Magenschleimhautentzündung [61].
Soweit nicht anders verordnet: Bei akuten Zuständen häufige Anwendung alle halbe bis ganze Stunde je 5 Tropfen oder 1 Tablette oder 10 Streukügelchen oder 1 Messerspitze Verreibung einnehmen; parenteral 1 bis 2 mL bis zu 3mal täglich s. c. injizieren. Bei chronischen Verlaufsformen 1- bis 3mal täglich 5 Tropfen oder 1 Tablette oder 10 Streukügelchen oder 1 Messerspitze Verreibung einnehmen; parenteral 1 bis 2 mL pro Tag s. c. injizieren [62].
Unerwünschte Wirkungen
Nicht bekannt. Hinweis: Es können sogenannte Erstverschlimmerungen vorkommen, die jedoch ungefährlich sind[61].
Gegenanzeigen/
Anwendungsbeschränkungen
Nicht bekannt [61].
Wechselwirkungen
Nicht bekannt [61].
1. Heywood VH, Humphries CJ (1977) Anthemideae-systematic review. In: Heywood VH, Harborne JB, Turner BL (Hrsg.) The Biology and Chemistry of the Compositae, Bd. II, Academic Press, London New York San Francisco, S. 851–898
2. De Candolle AP (1837) Prodromus systematis naturalis regni vegetabilis, Bd. 6, Paris
3. Poljakov RP (1961). In: Komarov VL (ed.) Flora of the USSR, Vol. 26, Izdatelstvo Akad Nauk SSSR, Leningrad, S. 425–631
4. FEu, Bd. 4, S. 178–186
5. Kelsey RG, Shifizadeh F (1979) Phytochemistry 18:1591–1611
6. Hegi G (1929) Illustrierte Flora von Mitteleuropa, Bd. VI, 2. Hälfte, J Lehmanns Verlag, München, S. 626–674
7. Persson K (1974) Op Bot (Lund) 35:1–188
8. Hgn, Bd. 3
9. Hgn, Bd. 8
10. Greger H (1977) Anthemideae-chemical review. In: Heywood VH, Harborne JB, Turner BL (Hrsg.) The Biology and Chemistry of the Compositae, Bd. II, Academic Press, London New York San Francisco, S. 899–941
11. Rizk AM (1986) The Phytochemistry of the Flora of Quatar, Scientific and Applied Research Centre, University of Quatar, S. 52–61
12. Stangl R, Greger H (1980) Pl Syst Evol 136:125–130
13. Xu C, Zeng X, Zhang Q et al. (1982) Zhongcaoyao 13:529–532 zit. nach CA 98:157839
14. Chialva F, Liddle PAP, Doglia Z (1983) Z Lebensm Unters Forsch 176:363–365
15. Harada R, Iwasaki M (1982) Phytochemistry 21:2009–2011
16. Hassan NM (1977) M Sc Thesis, Fac Sci, El-Azhar Univ, Cairo
17. Aguinagalde I (1982) Parodiana 1:311 zit. nach CA 97:107112
18. Segal R, Cohen D, Sokoloff S et al. (1973) Lloydia 36:103–105
19. Mabry TJ, Markham KR, Thomas MB (1970) The Systematic Identification of Flavonoids, Springer Verlag, Heidelberg Berlin
20. Barua AK, Banerjee SK, Das Gupta C et al. (1980) Phytochemistry 19:1551
21. Greger H (1982) World Crops: Prod Util Deser. In: Margaris N, Koedam A, Vokou D (Hrsg.) Aromatic Plants: Basic and Applied Aspects, Vol. 7, Martinus Nijhoff, The Hague Boston London, S. 153–163
22. BHP 83
23. Vostrowsky O, Michaelis K, Ihm H et al. (1984) Z Lebensm Unters Forsch 179:125–128
24. Cubukcu B, Bray DH, Warhurst DC et al. (1990) Phytother Res 4:203–204
25. Schmersahl P (1965) Naturwissenschaften 17:498
26. Schmersahl P (1966) Planta Med 14:179–183
27. Greger H (1979) Planta Med 35:84–91
28. DAB 10
29. Sacco T, Chialva F (1988) Planta Med 54:93 [PubMed]
30. Lemberkovics E, Verzar-Petri G (1986) J Chromatogr 318:125–131
31. Lawrence BM (1981) Perfum Flavor 6:59–63
32. Vostrowsky O, Brosche T (1981) Z Naturforsch 36c:369–377
33. Chialva F, Liddle PAP (1983) Z Lebensm Unters Forsch 176:363–366
34. Beauhaire J, Fourrey JL (1981) Tetrahedron Lett:2269–2272
35. Schneider G, Mielke B (1979) Dtsch Apoth Ztg 119:977–982
36. Beauhaire J, Fourrey JL (1984) Tetrahedron Lett:2751–2574
37. Vokac K, Samec Z (1969) Collect Czech Chem Commun 34:2288–2305
38. Kasymov SZ et al. (1984) Khim Prir Soedin:794 zit. nach CA 102:146143
39. Hoffmann B, Herrmann K (1982) Z Lebensm Unters Forsch 174:211–215
40. BAz Nr. 228 vom 5.12.1984
41. Kom
42. Baumann J (1975) Med Mschr 29:173–180 [PubMed]
43. Khattak S, Naeemuddin Gilani S et al. (1985) J Ethnopharmacol 14:45–51 [PubMed]
44. Hernandez H, Mendiola J, Torres D et al. (1990) Fitoterapia LXI:540–541
45. Kaul VK, Nigam SS, Dhar KL (1976) Ind J Pharm 38:21–22
46. Hausen H (1988) Allergiepflanzen-Pflanzenallergene, ecomed, Landsberg/München, S. 76–79
47. Chandler R (1987) Revue Pharmaceutique Canadienne:603–604
48. Arnold WN (1988) JAMA 260:3.042–3.044 [PubMed]
49. Vogt DD (1981) J Ethnopharmacol 4:337–342 [PubMed]
50. Albert-Puelo M (1978) Economic Botany 32:65–74
51. Albert-Puelo M (1981) JAMA 246:42 [PubMed]
52. Lewin L (1929) Gifte und Vergiftungen, Verlag von Georg Stilke, Berlin,S. 757–758, 758–763
53. Stahl E, Gerard D (1983) Z Lebensm Unters Forsch 176:1–4
54. NN (1978) Indian J Exp Biol 16:228 [PubMed]
55. Opdyke D (1975) Fd Cosmet Toxicol 13:721
56. Frohne D (1989) Wermutkraut. In: Wichtl M (Hrsg.) Teedrogen, 2. Aufl., Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft mbH, Stuttgart, S. 528–531
57. Valnet J (1983) Phytothérapie. Traitment des maladies par les plantes, 5. Edition, Maloine SA, Paris
58. Woerdenbag HJ, Pras N (1991) Z Phytotherapie 12:133–139
59. Schulze-Motel J (1986). In: Mansfeld R (Hrsg.) Verzeichnis landwirtschaftlicher und gärtnerischer Kulturpflanzen (ohne Zierpflanzen), Springer Verlag, Berlin Heidelberg New York
60. BAz Nr. 190a vom 10.10.1985 in der Fassung vom BAz Nr. 109a vom 16.6.1987
61. BAz Nr. 190a vom 10.10.1985 in der Fassung vom BAz Nr. 16 vom 24.1.1989 und BAz Nr. 47 vom 8.3.1990
62. ChinP IX
63. Stöger EA (1991) Arzneibuch der chinesischen Medizin, Monographien des Arzneibuches der Volksrepublik China 1985 und nachfolgender Ausgaben, 2. überarbeitete Auflage, Deutscher Apotheker Verlag, Stuttgart
64. Lawrence BM (1990) Progr Ess Oils 15:63–64
65. Rücker G, Mayer R, Manns D (1986) Planta Med 52:245 [PubMed]
66. Tu Y, Ni M, Zhong Y et al. (1982) Planta Med 44:143–145 [PubMed]
67. Jeremic D, Jokic A, Behbud A et al. (1973) Tetrahedron Lett 32:3.039–3.042
68. Acton N, Klayman DL (1985) Planta Med 51:441–442 [PubMed]
69. Shilin Y, Roberts MF, Phillipson JD (1989) Phytochemistry 28:1509–1511
70. Charles DJ, Simon JE, Wood JE et al. (1990) J Nat Prod 53:157–160
71. Pras N, Visser JF, Batterman S et al. (1991) Phytochem Anal 2:80–83
72. Chang HM, But PPH (1986) Pharmacology and Applications of Chinese Materia Medica, Vol. 1, World Scientific, S. 665–693
73. Lancet (1992) 339 (8794):649–651
74. O'Neill MJ, Breay DH, Boardman P et al. (1985) Planta Med 5:394–397 [PubMed]
75. Inselburg J zit. nach Lit. [58]
76. Hien TT, Tam DTH, Cuc NTK et al. (1991) Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 85:210–211
77. Meshnick SR, Thomas A, Ranz A et al. (1991) Molecular Biochem Parasitol 49:181–190 [PubMed]
78. Titulaer HAC, Zuidema J, Lugt CB (1991) Int J Pharm 69:83–92
79. NN (1982) J Tradit Chin Med Engl Ed 2:31 [PubMed]
80. NN (1979) Chin Med J (Beijing Engl Ed) 92:811
81. Ohwi J (1984) Flora of Japan, S. 893–898, Smithsonian Institution, Washington DC
82. Miyazawa M, Kameoka H (1977) Phytochemistry 16:1054–1057
83. Deans SG, Svoboda KP (1988) J Hortic Sci 63:503–508
84. Tang W, Eisenbrand G (1992) Chinese Drugs of Plant Origin, Springer Verlag, Berlin Heidelberg New York, S. 179–181
85. Namba T, Hattori M, Takehana Y et al. (1983) Phytochemistry 22:1057–1058
86. Kiso Y, Sasaki K, Oshima Y et al. (1982) Heterocycles 19:1615–1617
87. Komiya T, Naruse Y, Oshio H (1976) Yakugaku Zasshi 96:855–862 [PubMed]
88. Martin ML, Moran A, Carron R et al. (1988) J Ethnopharmacol 23:285–290 [PubMed]
89. Yamahara J, Matsuda H, Sawada T et al. (1982) Yakugaku Zasshi 102:285–291 [PubMed]
90. Singh G, Nair GV, Aggarwal KP (1954) Chem Ind:1294–1295
91. Kitagawa I, Fukuda Y, Yoshihara M et al. (1983) Chem Pharm Bull 31:352–355 [PubMed]
92. Komiya T, Tsukui M, Oshio H (1975) Chem Pharm Bull 23:1387–1388 [PubMed]
93. DAB 6
94. Kar 76
95. Strack D, Proksch P, Gülz PG (1980) Z Naturforsch 35c:915–918
96. Hag Bd. 3, S. 254–276
97. Sharma S (1987) Progress Drug Res 31:15
98. Teuscher E, Lindequist U (1987) Biogene Gifte, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart New York, S. 106–107
99. Oldham RR, Wang YM, van Eys J et al. (1971) Southern Med J 64:480–482 [PubMed]
100. Küchle HJ, Mewe L (1981) Med Mo Pharm 4:321–325 [PubMed]
101. Lewin L (1925) Die Fruchtabtreibung durch Gifte und andere Mittel, 4. Aufl., Verlag von Georg Stilke, Berlin, S. 200
102. Abeysekera BF, Abramowski Z, Towers GHN (1985) Biochem Syst Ecol 13:365–369
103. NN (1970) Poisoning Toxicol Symptoms Treatments, Vol. 2, 2nd Ed, S. 73
104. NN(1982) Drugs Jpn 6:301
105. NN(1956) Nippon Yakurigaku Zasshi 52:795
106. US Army Data NIOSH Exch Chem (NX# 02213) (CSLNX*) zit. nach DIMDI-RTECS vom 2.5.1992 Dok. Nr. 036358
107. Schormüller J (1970) Alkaloidhaltige Genussmittel, Gewürze, Kochsalz, Springer Verlag, Berlin Heidelberg New York, S. 494
108. GHo, Bd. VII, S. 675–680
109. Steinegger E, Brantschen A (1959) Sci Pharm (Wien) 27:184
110. Leung AY (1980) Encyclopedia of Common Natural Ingredients, a Wiley-Interscience Publication, John Wiley & Sons, New York Chichester Brisbane Toronto
111. Mallabaev A et al. (1970) Khim Prir Soedin:531 (CA 74:76270m)
112. Mallabaev A et al. (1971) Khim Prir Soedin:120871 (CA 75:115871a)
113. Mallabaev A, Sidyakin GP (1976) Khim Prir Soedin:811 (CA 86:136302h)
114. Thieme H, Nguyen TT (1972) Pharmazie 27:255–265
115. Klyuev NA, Bukharin PD (1991) Izv Timiryazevsk S-Kh Akad 3:186–188 zit. nach CA 115:17937s
116. Vienne M, Braemer R, Paris M et al. (1989) Biochem Syst Ecol 17:373–374
117. Balza F, Towers GHN (1984) Phytochemistry 23:2333–2337
118. Tunmann P, Mann E (1968) Z Lebensm Unters Forsch 138:146–150
119. BAz Nr. 190a vom 10.10.1985
120. NN (1984) Indian J Exp Biol 22:487 [PubMed]
121. Konovalov DA, Chelombitko VA (1991) Rastit Resur 27:135–139
122. Mishurova SS, Abbasov RM, Mamedalieva FM (1983) Izv Adad Nauk Az SSR (Biol):3–5 (CA 101:188066g)
123. Thappa RK, Vashisht VN, Singh J et al. (1970) Curr Sci 39:182–183
124. Stefanovic M, Krstic L, Mladenovic S (1973) Phytochemistry 12:2996–2997
125. Chandrasekharan I, Khan HA, Ghanim A (1981) Planta Med 43:310–311 [PubMed]
126. Nesmelova EF, Sidyakin GP (1971) Khim Prir Soedin 7:376–377 (CA 75:1158506)
127. Xu Q, Yang L, Yang C (1983) Zhongcaoyao 14:35–40
128. Hwang YS, Wu KH, Kumamoto JH et al. (1985) J Chem Ecol 11:1297–1306
129. Marco J, Alberto S, Juan F et al. (1991) Phytochemistry 30:2403–2404
130. Stefanovic M, Jokic A, Behbud A (1972) Glas Hem Drus Beograd 37:463–467
131. Stefanovic M, Dermanovic M, Verencevic M (1982) Glas Hem Drus Beograd 47:7–12
132. Nilsen BM, Paulsen BS (1990) Mol Immunol 27:1047–1056 [PubMed]
133. De la Hoz F, Polo F, Moscoso del Prado J et al. (1990) Mol Immunol 27:651–657 [PubMed]
134. Kirtikar KR, Basu BD, An ICS (1988) Indian Medicinal Plants, Bd. III, 3. Aufl., Interational Book Distributers, Dehradun, S. 1396
135. Chen CP, Lin CC, Namba T (1989) J Ethnopharmacol 27:285–295 [PubMed]
136. O'Neill MJ (1985) Planta Med:394–397 [PubMed]
137. Misra MB, Singh SW, Misra RK et al. (1986) Indian J Med Sci 22:141–143
138. BAz Nr. 122 vom 6.7.1988
139. Zeller W, de Gols M, Hausen BM (1985) Arch Dermatol Res 277:28–35 [PubMed]
140. Rakowski J, Düngemann H (1980) Z Hautkr 55:741–747 [PubMed]
141. Wüthrich B (1984) Dtsch Med Wschr 109:981–986 [PubMed]
142. NN (1975) Food Cosmet Toxicol 13:721
143. Gööck R (1977) Das Buch der Gewürze, Wilhelm Heyne Verlag, München, S. 216
144. Poletti A, Schilcher H, Müller A (1990) Heilkräftige Pflanzen, Walter Hädecke Verlag, S. 173
145. BAz Nr. 109a vom 16.6.1987
146. Simonsen J, Barton DHR (1952) The Terpenes, Vol. III, Cambridge University Press, Cambridge
147. Saitbaeva IM, Sidyakin GP (1971) Khim Prir Soedin:120
148. Klyshev LK, Baltabaeva GR (1968) Rastit Resur 4:189–193
149. Sumi M (1958) J Am Chem Soc 80:4.869–4.872
150. Kurz zit. nach Lit. [46]
151. Omer B, Krebs S, Omer H et al. (2007) Steroid-sparing effect of wormwood (Artemisia absinthium) in Crohn's disease: A double-blind placebo-controlled study. Phytomed 14:87–95
Copyright
Lizenzausgabe mit freundlicher Genehmigung des Springer Medizin Verlags GmbH, Berlin, Heidelberg, New York
Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, Birkenwaldstraße 44, 70191 Stuttgart
Datenstand
24.01.2013