Hải ôm quyển vở trong tay, quyển vở nó bỏ quên trong xó nhà bấy lâu nay. Nhìn những dòng chữ do chính mình nắn nót viết lên lòng nó dâng lên một mối xúc động. Thế mà có hơn hai tháng nay nó không gặp lại anh Minh và các em của anh ấy. Họ mến yêu nó và ước mong một ngày nào đó có dịp sẽ đưa cuộc đời nó vào chỗ sáng sủa hơn. Kiếp sống ngục tù của Hải hiện tại, theo họ là một điều phi lý mà Hải ngây thơ phải gánh chịu không than van. Nó có điều kiện để tự giải thoát lấy, nhưng tình bạn mật thiết đã lôi kéo nó về với lũ trẻ khốn khổ.
Căn nhà sau mấy tháng không đến Hải thấy nó có một thay đổi nào đó. Không hiểu sự thay đổi đó có phải là sự thay đổi trong lòng Hải. Hải thay đổi vì trong hai tháng trời nó gặp nhiều biến chuyển trong đời. Đầu tiên là việc má Năm ngồi tù. Nó tìm thấy tình thương nơi người đàn bà đã từng khắc nghiệt với nó và lũ trẻ. Lão Sáu say sưa bất kể ngày đêm. Và sau cùng là đề nghị cách đây vài hôm của thầy Tân.
Hôm nay Hải sẽ được gặp lại những gương mặt và trang sách thương yêu. Hải hồi hộp quá. Nó không hiểu phản ứng của họ ra sao khi thấy nó tiếp tục sự học. Có lẽ họ sung sướng và vui vẻ tiếp đón. Thu hết can đảm và cố dằn tâm trạng xao xuyến của mình, Hải đưa tay bấm nút chuông điện.
Cửa nhà trước mở toang. Đứa em út của anh Minh nhận ra dáng quen thuộc của Hải nên reo to vọng vào nhà trong :
- Anh Minh ơi ! Có anh Hải tới nè.
Nói rồi nó tung tăng chạy ra chiếc sân nhỏ mở cổng. Miệng chúm chím cười, nó hỏi Hải :
- Có phải anh Hải theo lời thầy Tân trở lại học ?
Hải vui vẻ đáp :
- Thầy nói không nghe thì còn nghe ai.
- Em biết ngay.
Minh đã đến bên cạnh Hải nắm vai nó vồn vã hỏi :
- Chà lâu dữ mới gặp lại. Hôm nay thầy giáo bận việc nên nghỉ dạy một buổi. Em vào nhà chơi. Chúng ta có dịp nói chuyện với nhau.
Việc thầy nghỉ hôm nay không làm Hải thất vọng dù nó đến đây để tiếp tục sự học bỏ dở. Nó vẫn vui sướng vì được gặp lại gương mặt thân yêu của anh Minh.
Minh nói đùa :
- Xui quá nhỉ. Học trò ngày đầu tới trường lại nghe tin thầy nghỉ.
Hải mắc cỡ nói lí nhí :
- Hôm nay không học, ngày mai sẽ học.
Trong phòng khách, ba mẹ anh Minh đang ngồi đọc báo. Hải đến chào hai người. Ba Minh yêu mến Hải vì nó hiền lành, dễ thương và chăm học. Ông thường lấy gương của Hải để khuyên hai con cố gắng học hành. Mẹ của Minh là một người đàn bà dịu hiền. Bà xót thương cho hoàn cảnh khốn cùng của Hải.
Hai ông bà xếp tờ báo lại rồi gọi nó đến ngồi bên cạnh. Họ nhìn thằng bé bằng đôi mắt trìu mến. Mẹ Minh lên tiếng trước :
- Hai tháng nay con không đến đây làm bác lo quá. Không biết con có gặp tai nạn gì bất trắc.
- Từ khi má Năm con đến đây chửi bới ầm ĩ con không dám đến vì e rằng má con biết sẽ làm lớn chuyện. Con rất ân hận đã không ngăn cản được đến nỗi gia đình bác bị kêu réo, chửi rủa. Hôm nay con xin lỗi hai bác về chuyện đáng tiếc đó.
Mẹ Minh ôn tồn nói :
- Con đừng ngại điều đó. Hai bác thông cảm hoàn cảnh hiện tại của con. Ai lại có thể ngăn cản được bà ta trong lúc nóng giận. À ! Nghe như là má Năm con bị ở tù thì phải ?
- Dạ. Tội nghiệp má Năm con quá. Hôm vào khám thăm nuôi, má con khóc nức nở. Giờ này má con hối hận chuyện cũ và thương chúng con vô cùng. Cầu mong sao má con sớm được trả về sống cùng chúng con.
Ba mẹ Minh bùi ngùi sau câu nói của Hải. Ba Minh bảo :
- Con người dầu độc ác đến đâu cũng có lúc nhìn lại việc làm của mình. Lý trí và bản chất con người đã thức dậy trong lòng họ. Má Năm con là một trường hợp điển hình.
Anh Minh nói với nó :
- Anh nhận thấy từ hôm nay em phải quyết định đề nghị của thầy Tân. Thầy ấy đã bàn với anh kỹ lưỡng. Hải nhận lời thầy là phải lắm.
Quay sang ba mẹ anh hỏi :
- Ba mẹ có đồng ý với giải pháp của thầy Tân ?
Ông bà gật đầu đáp :
- Minh nói phải đấy. Hải không nên bỏ qua cơ hội bằng vàng này. Hai bác biết thầy Tân là người tốt. Ông ấy có lòng muốn giúp đỡ con vượt thoát khỏi căn nhà đó. Tuổi thơ con chịu bao nhiêu vất vả đó đủ rồi. Không nên mù quáng tiếp tục chấp nhận kiếp sống không có ngày mai.
Hải bối rối trước lời khuyên của ba mẹ Minh. Mấy hôm nay nó quay cuồng với ý nghĩ thoát ly. Nhưng mãi tới giờ này nó vẫn chưa quyết định gì cả. Tư Hơn, Bảy Gà, Năm Nhắt còn đó. Lẽ nào nó vô tình quên đi bao kỷ niệm đắng cay để hưởng lấy hạnh phúc cho riêng mình.
- Con còn bạn bè. Không thể nào con bỏ rơi chúng. Phải chi không có cậu Sáu con bằng lòng lời đề nghị của thầy Tân.
Bực tức khi nghe nhắc đến lão Sáu, Minh gay gắt nói :
- Lão già say sưa tối ngày. Hắn không biết nhục nhã khi ngửa tay nhận tiền của trẻ con.
Ba Minh bảo :
- Từ lâu nay bác vẫn tìm một giải pháp cho con. Nếu lão già Sáu không còn kềm kẹp chúng con, bác sẽ đem con và Liên về nuôi. Còn ba đứa trẻ kia sẽ được sống trong một cô nhi viện. Chúng sẽ đi học và sống như mọi đứa trẻ khác. Dầu gì ở đó đời sống cũng dễ chịu và đỡ khổ hơn căn nhà tồi tàn kia. Chúng không phải đi buôn bán vất vả để rồi chịu nhiều trận đòn khủng khiếp.
Minh chua chát bảo :
- Dễ gì lão già kia buông tha lũ nhỏ.
Hải xót xa nghĩ đến thân phận chúng hiện tại. Phải rồi. Không bao giờ lão Sáu để chúng tự do sống theo niềm ước ao. Bọn trẻ hiện nay là kho bạc để lão say sưa bên chai rượu. Không có chúng, lão tìm đâu ra tiền.
Ngồi lại một chốc, Hải xin phép ra về. Đêm nay, các vì sao dường như sáng hơn mọi hôm, có lẽ vì trời trong vắt. Ánh trăng mờ ảo qua làn mây mỏng tan dần. Phương bắc, vì sao bắc đẩu sáng chói nhất như khiêu khích Hải. Tương lai của Hải sẽ rực rỡ như vì sao sáng nhất kia hay chỉ lu mờ trong muôn nghìn vì sao không tên tuổi ? Muôn đời vì sao kia vẫn sáng ngời để khuyến khích Hải mạnh dạn dứt khoát với hiện tại.
* * *
Tới đầu ngõ, Hải đứng khựng lại vì nó nhác thấy dáng lão Sáu khật khưỡng từ nhà đi ra. Hải dấu vội tập vở vào áo và nép mình trong mái hiên tối om của căn nhà gần đó. Nó chờ lão đi qua sẽ lẻn về nhà. Nó hồi hộp không hiểu lão đã khám phá ra sự vắng mặt của mình hôm nay chưa. Nếu có chắc nó sẽ hưởng một trận đòn đích đáng.
Trái với dự tính của Hải, lão Sáu không ra quán rượu mà đứng lại như chờ ai dưới cột đèn cách đó vài thước. Hải nín thở chờ xem lão định làm gì. Vẻ sốt ruột của lão Sáu làm nó lo ngại. Không lẽ lão biết nó trốn đi mà ra đầu ngõ đón trước để đánh một trận ? Hải cầu mong điều dự đoán này sai vì trong cơn say lão Sáu trở nên hung bạo. Hình ảnh của Liên gục bên vũng máu hôm nào còn in rõ trong trí nhớ nó. Hải rùng mình với ý nghĩ này.
Bên kia đường một người đàn ông lạ mặt bước sang đến cạnh lão Sáu. Hai người nhìn quanh quất trên con đường khuya vắng vẻ như sợ ai thấy việc làm của mình. Lão Sáu móc từ trong túi ra vài chai lọ nhỏ đựng một thứ nước màu đen. Gã đàn ông kia nhét vội vào túi rồi từ giã. Gã tiến về phía cầu Calmette còn lão Sáu bước đá bước xiêu ra quán rượu.
Chạy vội về nhà, Hải thấy Tư Hơn còn thức. Tư Hơn như đang chờ đợi nó về để báo một tin gì quan trọng lắm. Hải hỏi :
- Cậu Sáu có khám phá ra sự vắng mặt của tao không ?
- Chưa. Lão ấy không hay biết gì cả. À ! Lúc vào đây mày có trông thấy lão ta đi ra không ?
- Có chứ. Tao hết hồn vì sợ bị lộ nên nép vào bóng tối chờ lão đi khuất mới chạy ngay về nhà. Có chuyện gì vậy?
Tư Hơn trịnh trọng nói :
- Mày ngồi xuống đây tao nói chuyện này cho nghe, kinh khủng lắm.
- Bao giờ mày cũng tỏ vẻ quan trọng cả.
- Thật đó. Lúc nãy mày có thấy lão mang gì theo bên mình không ?
- Tao thấy lão đưa cho một người lạ vài lọ gì lạ lắm. Họ sợ có người trông thấy nên hành động mau lẹ.
- Không sợ sao được. Tù cả lũ chớ chẳng chơi.
- Gì ghê dữ vậy ?
Kề tai Hải, Tư Hơn nói nhỏ :
- Á phiện đó.
- Sao mày biết ?
- Chuyện gì qua mặt được tao. Lão ta vô tình để sơ hở, tao khám phá ra ngay.
Thế là từ bấy lâu nay lão Sáu kiếm thêm tiền bằng nghề buôn bán ma tuý này. Số tiền đem về của lũ trẻ tuy có nhiều hơn trước nhưng vẫn chưa đủ. Có bao nhiêu tiền lão đều dốc vào hơi men.
Tấm gương của người chị sống bằng nghề bất lương không làm lão nao núng. Tù tội thì mặc, lão cần tiền và chỉ có nghề này mang lại số tiền nhanh chóng và dễ dàng.
Chẳng biết ngày nào việc làm này bị bại lộ ? Lão Sáu tù tội, lũ trẻ được giải thoát khỏi ngục tù. Hải, Liên sung sướng trong gia đình Minh. Tư Hơn, Bảy Gà, năm Nhắt yên vui trong cô nhi viện. Chúng sẽ được ăn học đàng hoàng. Lời đề nghị của ba Minh còn văng vẳng bên tai.
Nhưng hiện tại, lão Sáu chưa bị bắt. Lũ trẻ chưa thoát khỏi kiếp đoạ đày.
- Dì Bảy vào với chúng con. Má Năm cám ơn và mong muốn được gặp dì. Hải nài nỉ.
Chị Bảy từ chối vì chị không muốn đặt má Năm bọn trẻ trước tình thế khó xử. Mụ Năm sẽ ngượng ngùng khi gặp chị nơi này. Những lời hằn học, chửi rủa ngày nào còn đó. Liên nói thêm vào :
- Má con hối hận về việc xảy ra lúc trước. Má bảo chúng con phải năn nỉ dì đến để má xin lỗi.
Xiêu lòng trước những lời nói chân thành của trẻ nít, chị Bảy theo chúng vào thăm mụ Năm lần đầu tiên. Những lần trước chị dẫn bọn trẻ đến đây rồi ngồi ngoài chờ. Chưa bao giờ chị vào thăm. Lòng thương bọn trẻ hiếu thảo ban đầu giờ mở rộng với mụ Năm. Chị không còn chút nào giận người đàn bà gian xảo đó.
Mụ Năm thấy dáng hai con và chị Bảy vào thăm mừng khôn tả. Mụ cảm động vì biết rằng chị không còn khinh khi mình nữa. Lòng thứ tha mọi lỗi lầm đó như một cơn gió thổi vào tâm hồn khô cháy của mụ.
- Chị Bảy tha lỗi cho tôi. Thật tôi làm nhiều điều bậy quá.
- Không có gì chị Năm à. Chúng ta nên bỏ qua mọi chuyện. Cái gì đã qua nên cho qua đừng nhắc lại. Hai đứa nhỏ chắc cũng không muốn khơi lại câu chuyện đau buồn.
Nói xong chị Bảy lảng sang câu chuyện khác để đánh tan bầu không khí ngượng ngùng. Chị hỏi :
- Chị Năm có được khoẻ không ? Tôi xem chị hơi gầy hơn lúc trước.
- Đau buồn và hối hận dày vò khiến tôi ăn ngủ không yên. Lúc nào tôi cũng tưởng tượng đến gương mặt khinh bỉ của mọi người.
- Chị đừng lo nghĩ nhiều sanh bệnh. Lần lần người ta sẽ thông cảm hoàn cảnh hiện tại của chị. Hôm nào dẫn hai đứa nhỏ thăm chị về ra ngoài máy nước tôi cũng được nhiều người hỏi về chị. Họ không còn hằn học chị nữa. Tình cảm dành cho chị cũng được đổi khác.
Mụ Năm sung sướng rơm rớm nước mắt :
- Thật hả chị Bảy ?
- Sự thật đó chị à. Chị đừng nghĩ ngợi nhiều rồi buồn phiền.
Nhìn Hải và Liên bên cạnh, mụ Năm nói :
- Nãy giờ bận nói chuyện với chị Bảy quên khuấy hai đứa nhỏ. Ở nhà có gì thay đổi không con ?
Hải trả lời :
- Con đi học lại rồi má à. Có lẽ má cho phép con nên con chưa thưa trước.
- Ồ ! Điều này má đồng ý rồi. Cố học đi con. Tương lai con chỉ trông cậy vào vốn học thức. Sau này ra đời không chữ nghĩa trong ruột cũng khó lòng.
- Vâng. Con rán học để khỏi phụ lòng của má, anh Minh và thầy Tân. À ! Con chưa nói với má điều này.
- Chuyện gì thế ?
- Hôm trước thầy Tân gặp con ngoài chợ Sàigòn. Thầy có ý định mang con và Liên theo ra ngoài Trung nuôi cho ăn học đàng hoàng.
- Thầy ấy tốt quá. Má cầu trời khấn phật cho thầy được nhiều điều may mắn. Con có chấp thuận đề nghị không?
Hải buồn buồn đáp :
- Không. Vì con còn có bọn thằng Tư, Bảy, Năm ở nhà. Lẽ nào con bỏ chúng nó để đi một mình.
- Tuy má không khuyến khích con bỏ bạn nhưng con nên suy nghĩ lại. Sự từ chối của con với lời thầy đề nghị không giúp ích gì cho con và các đứa kia. Con có đi hay ở, chúng cũng vẫn sống đều đặn. Do đó con nên nắm lấy cơ hội này mà tiến thân.
- Dầu sao nếu có con bọn chúng đỡ buồn hơn.
Chị Bảy khen :
- Thằng Hải coi vậy chứ nói nhiều câu nghe được. Nó không muốn bỏ mấy đứa kia bơ vơ chị Năm à. Trên đời này có mấy đứa được như vậy. Người lớn còn chưa bằng nó huống chi trẻ con.
Hải kể cho má Năm và dì Bảy nghe đề nghị của ba Minh về số phận bọn trẻ. Lúc này mụ Năm mới được biết rằng trong xã hội xô bồ đầy man trá còn có những tấm lòng quảng đại. Chỉ có mình mụ và lão Sáu là hai kẻ vô lương tâm, sống trên mồ hôi trẻ con. Mụ hối hận lắm và giận đứa em bạc bẽo của mình.
- Phải chi lúc trước má bỏ mặc thằng Sáu lang thang ngoài xó chợ, giờ này các con đã hạnh phúc. Má cũng không mong ước gì hơn thấy các con được yêu thương và học hành đàng hoàng. Thằng say sưa tối ngày đó không chết phứt đi, sống chỉ làm khổ thêm người khác chẳng ích lợi cho ai. Lúc này có nhiều tiền chắc nó say lu bù ?
Hải đáp :
- Bao nhiêu tiền của chúng con không đủ mua rượu. Cậu Sáu nhiều lúc phải chửi bới, đập phá ngoài tiệm vì chủ quán không bán thiếu chịu rượu nữa.
Mụ Năm thẫn thờ nói :
- Rượu đã làm hư nát con người nó. Có lẽ rượu sẽ giết nó chết một ngày không xa.
Hải nói tiếp :
- Muốn có tiền cậu Sáu buôn á phiện lẻ. Chính mắt con thấy cậu giao hàng cho người ta. Tư Hơn cũng biết chuyện này. Nhưng chúng con dấu kín không tiết lộ cho ai biết.
- Nó sẽ chết vì việc làm ăn phạm pháp. Má nghi rằng không bao lâu nó sẽ vào tù vì tội này.
- Chúng con sẽ giấu nhẹm làm sao mọi người biết.
Mụ Năm cười mỉa mai :
- Lưới trời tuy rộng nhưng khó lọt qua. Rồi đây nó sẽ bị bại lộ và con đường độc nhất vẫn là ngục tù mãn kiếp.
Giận đứa em không còn lương tri mụ Năm càng thương bọn trẻ hơn.
Riêng phần lão Sáu, nếu lão ấy bị ngục tù kiếp sống bọn trẻ sẽ khá hơn. Dì Bảy có lần khuyên bọn chúng tố cáo lão. Theo lời dì, lão ấy không được quyền sống trên mồ hôi trẻ nhỏ. Lão ấy làm ăn phi pháp, ngục tù phải là con đường cùng. Đó là điều hợp lý nhất. Hải mang chuyện này bàn lại với các bạn. Quả tình chúng mong muốn được sống tự do hơn. Nhưng nếu muốn mình được tự do mà phải đánh đổi lấy sự tự do của người khác, dầu người đó vô cùng độc ác với chúng, chúng vẫn cảm thấy ngượng ngùng, xem đó như một hành động ích kỷ. Vì thế mà lão Sáu còn được thảnh thơi ngất ngưởng ngoài quán rượu.
Câu chuyện kéo dài mãi đến khi tiếng chuông chấm dứt vang lên. Mọi người lục đục kéo nhau về. Mụ Năm còn giữ Hải lại để nói câu cuối cùng :
- Con nên suy xét lại đề nghị của thầy giáo và anh Minh. Má rất sung sướng nếu được tin con và Liên thay đổi kiếp sống. Đứa nào có may mắn được ung dung hạnh phúc thì cứ hưởng. Con nhớ nghe.
* * *
Chiếc xe lam thả ba người xuống chợ Sàigòn. Chị Bảy có việc nên Hải dẫn Liên về trước. Nó cố ý tránh xa gian hàng bán áo ấm. Nơi đó chiếc áo Hải định mua còn vắt vẻo trên cao như thách đố cùng nó.
Phố chợ đông nghẹt. Mọi món đều đẹp và vui mắt, hai đứa bé nhìn theo không chán. Một gia đình dừng lại trước cửa hiệu. Đứa trẻ níu tay cha vòi vĩnh mua quà. Mẹ nó âu yếm dẫn con vào chọn lựa. Hình ảnh đó kích thích sự thèm muốn một tình thương mãnh liệt. Liên nói :
- Phải chi mình có cha mẹ, em sẽ xin mẹ mua cho con búp bê trong lồng kính. Trông nó xinh ghê, đôi mắt to và đen dễ thương quá !
Hải mặc cho em bày tỏ sự ước ao nhỏ bé. Nó cũng đang mơ tưởng đến một gia đình có đông đủ cha mẹ, anh em. Không gì sung sướng bằng cả gia đình quây quần bên mâm cơm chiều bốc khói. Chúng chưa bao giờ được hưởng niềm vui đó. Bữa cơm trưa chúng ăn ngoài vỉa hè còn bữa cơm chiều tụ họp để nuốt vội bát cơm hẩm, nhạt nhẽo và đầy lo âu. Lúc nào chúng cũng sợ má Năm hay lão Sáu bất thần bước vào với gương mặt hầm hầm và thanh củi trên tay. Tuổi thơ chúng là thế, sống từng ngày dài với nỗi khát khao một thứ tình thương không hình dung được.
- Liên sẽ có cha mẹ, anh em.
Liên trố mắt nhìn Hải nói :
- Anh nói thật đấy chứ ?
- Phải. Anh không nói dối Liên bao giờ. Em và anh sẽ yên vui bên gia đình anh Minh.
- Anh ấy có thương chúng mình không ?
- Thương lắm chứ. Cả hai em của anh Minh cũng mến mình.
Liên vui sướng reo :
- Thích quá anh Hải nhỉ ! Mình sẽ có cha mẹ đàng hoàng. Anh sẽ không đi đánh giày nữa. Em không ngồi một mình suốt buổi chờ anh tới chiều tối nữa. Chúng mình được cắp sách đi học…
Hải để mặc em tưởng tượng, vẽ ra trong óc những gì sẽ xảy ra. Nó không muốn làm Liên thất vọng khi nói lên sự thật :
- Chúng mình chỉ được như vậy khi nào lão Sáu không còn kềm kẹp nữa.
Hạnh phúc chờ đón. Lời dì Bảy còn vang bên tai. Nhưng Hải không bao giờ có thể tố cáo người đàn ông đã làm khổ mình và các bạn.
Hai đứa trẻ tách rời phố phường nhộn nhịp tiến về miệt Khánh Hội. Liên còn đang mơ tưởng đến mái nhà hạnh phúc trong mộng. Nó vô tư như chú gà con tung tăng ngoài đồng.
Trên trời mây đen kéo tới dầy đặc báo hiệu một cơn mưa lớn, cơn mưa gột rửa sạch đường phố Sàigòn đầy rác rưởi.
Đã ba ngày nay, kể từ hôm Hải và Liên vào thăm má Năm, lão Sáu biệt tích. Lão không cho ai biết lão đi đâu và bao giờ về. Lo lắng cho lão nhiều nhất là bọn trẻ vì đây là lần đầu tiên suốt ba hôm liền lão không lè nhè trong hơi men khảo tiền bọn trẻ. Số tiền bọn chúng mang về vẫn còn trong túi. Chẳng lẽ lão Sáu lại không cần đến tiền của bọn trẻ ? Vì tuy lão có kiếm thêm tiền bằng nghề buôn á phiện lẻ nhưng tiền của bọn trẻ vẫn nhiều và dễ có.
Một biến cố nào bất hạnh xảy ra cho lão ? Bọn trẻ lo sợ và hôm nay chúng không đi làm như mọi ngày. Cả năm đứa ngồi co ro trong căn nhà tồi tàn. Người sung sướng nhất là Liên. Hôm nay nó không phải ở nhà cả ngày một mình và nhất là không lo sợ một trận đòn trong cơn say của lão Sáu. Nó rùng mình khi nghĩ lại những cảm giác đau đớn do thanh củi quất túi bụi vào người nó. Thường sau mỗi trận như thế nó ngất đi trong hôn mê. Đến khi tỉnh dậy, lão Sáu bỏ đi từ lúc nào và căn nhà trống trải đến ghê rợn.
- Không biết cậu Sáu đi đâu đến hôm nay chưa về ? Chắc có chuyện gì không may.
Tư Hơn đồng ý với Bảy Gà :
- Ừ ! Tao lo quá.
Hải miên man suy nghĩ theo trí tưởng tượng của mình. Biết đâu lão Sáu muốn có nhiều tiền hơn nên liều lĩnh vượt biên giới làm một chuyến buôn lậu ? Với ai điều này khó tin nhưng với lão Sáu có thể xảy ra. Thành tích bất hảo của lão trong quá khứ khiến Hải càng tin tưởng điều này hơn. Nó bảo với các bạn :
- Sao tao nghi cậu Sáu đi buôn lậu. Hôm trước gặp cậu Sáu với người đàn ông ngoài cột đèn trông khả nghi lắm. Hay người đàn ông kia rủ rê cậu vào con đường phi pháp ?
Bảy Gà nói :
- Đi buôn lậu trong rừng, vượt biên giới cả tháng trời không rượu làm sao cậu ấy chịu nổi. Mới thiếu rượu có một chốc mà đã làm ồn cả lên. Tao bảo đảm cậu Sáu không đủ sức làm chuyện tày trời đó.
Tư Hơn cãi :
- Mày nói vậy mà nghe được ! Không rượu thì nhịn. Đi làm ăn lo rượu với chè sao khá nổi.
- Tao vẫn không tin rằng có chuyện đó.
Hải dung hoà :
- Thôi dẹp qua đi. Đó chỉ là tao phỏng đoán vậy thôi. Tao đề nghị : Bây giờ mỗi đứa đi dò la tin tức những nơi cậu Sáu hay đến, chẳng hạn như quán rượu, nhà mấy ông bạn nhậu của cậu…
Năm Nhắt than thở :
- Sáng tới giờ chưa có gì vào bụng đói muốn chết ! Lo ăn đã rồi đi tìm. Không ăn cho no tao chẳng làm gì được.
Hải đồng ý :
- Phải đấy. Liên lấy tiền trong hộp gỗ của anh mua bánh mì về ăn đỡ. Chiều nay mỗi đứa một nơi, chẳng mấy chốc sẽ tìm ra tông tích.
Chờ cho Liên chạy ra chợ Xóm Chiếu mua bánh, bốn đứa còn lại ngồi tán gẫu cho đỡ buồn. Tư Hơn cầm tờ báo hôm qua ngồi đọc. Mắt nó lướt nhanh qua các mục. Đến trang tin nhắn : “Từ thành đến tỉnh” mắt nó ngừng lại, trố nhìn một mẩu tin nhỏ ở cuối. Tư Hơn hốt hoảng gọi :
- Chết rồi ! Cậu Sáu bị bắt rồi nè.
Ba đứa kia nhỏm dậy, chạy đến bên nó miệng tíu tít hỏi :
- Đâu, chỗ nào nói cậu Sáu bị bắt ?
Tư Hơn đưa tay chỉ mẩu tin in hàng chữ đậm : “Bán ma tuý, một người vào khám Chí Hoà.” Hải sốt ruột giật tờ báo trên tay Tư Hơn. Nó đọc lớn cho các bạn cùng nghe :
- Tin Sàigòn : “Hôm qua cảnh sát quận nhì bắt gặp một người đàn ông trạc 50 tuổi với dáng điệu khả nghi ở đường Lê Thánh Tôn. Cảnh sát liền chận lại xét và tìm được trong người ông ta năm chai á phiện. Ông ta bị mời về bót chờ ngày ra toà. Được biết tên ông ta là Trần T. H. “
Bảy Gà nghe xong xì một tiếng :
- Vậy mà cũng la lối om xòm. Có chắc ông già đó là cậu Sáu đâu ? Mày chỉ được cái bộp chộp la hoảng.
Tư Hơn cãi :
- Mày không thấy họ đề tên là Trần T. H. sao ?
- Cậu Sáu họ Trần phải rồi. Nhưng tên cậu Sáu có đứa nào biết đâu ? Đâu có gì chắc chắn rằng cậu Sáu tên T. H.
Nãy giờ ngồi một xó nghe các bạn cãi vã, Năm Nhắt chen vào :
- Trật lất hết ! Tao mới biết được cậu Sáu bây giờ ở đâu.
Bảy Gà nghi ngờ :
- Đừng xạo đi ông con ! Mầy nói cậu Sáu hiện giờ ở đâu, làm gì ?
- Tao nghi cậu Sáu bị xe cán chết.
Bảy Gà rú lên cười đắc chí. Nó ôm bụng lăn lộn nói :
- Trời ! Dóc tổ. Mày xạo còn hơn thằng Tư nữa. Đừng có đói bụng rồi nói sảng nghe mày !
Năm Nhắt chống chế :
- Thật mà ! Tao đâu nói láo làm gì.
- Ờ ! Cho là mày nói thật. Đâu kể cho chúng tao nghe xem.
Cố nhớ lại những gì xảy ra, Năm Nhắt nói :
- Cách đây hai bữa, đang đi bán kẹo trên lề đường Trần Hưng Đạo, thấy thiên hạ bu lại. Tò mò tao đến gần nghe họ bảo nhau rằng có một lão say rượu bị xe hàng cán nát óc trông dễ sợ lắm.
- Mày có chen vào xem phải cậu Sáu không ?
- Họ đứng đông dễ sợ làm sao tao chen vào ? Bộ mày tưởng muốn chen vào dễ dàng lắm ?
- Rồi mày đi về ?
- Ờ.
Bảy Gà thất vọng :
- Như thế có chắc gì ông già nọ là cậu Sáu ? Mày đâu có thấy mặt mày lão đâu.
- Nhưng lão già say rượu kia có thể là cậu Sáu lắm.
- Thôi đi ông ! Trên đời có biết bao nhiêu người say rượu đi ngất ngưởng ngoài đường.
Trong lúc cả bọn đang cãi vã thì Liên hớt hãi chạy về. Mặt mày Liên tái xanh. Môi mấp máy, Liên nói :
- Cậu Sáu… chết… rồi !
Tin này đến đột ngột quá ! Cả bọn sững sờ như trong mơ. Không đứa nào nói nên câu. Cậu Sáu chết. Cuộc đời chúng sẽ được giải quyết. Lời nói của ba Minh còn đó. Niềm ao ước của bọn trẻ có thể thành sự thật. Hải hỏi Liên :
- Chết ở đâu ?
- Ngoài sông lớn.
Nói xong Liên tất tả dẫn các bạn chạy vội ra bờ sông. Một đám đông người đang xúm xít trên bờ. Bọn trẻ chen vào trong để nhìn. Trước mắt chúng xác lão Sáu sình thối nằm giữa những chân nhà sàn. Thân thể lão căng cứng dưới lớp áo ka-ki quen thuộc.
Một người nói với bọn trẻ :
- Có lẽ hôm trời mưa ông ta say rượu nên trợt chân té. Đến nay xác mới nổi lên tấp vào đây.
Lời bàn tán xung quanh nghe như từ một cõi mơ hồ nào vọng lại. Hải ngơ ngác nhìn xác chết. cậu Sáu chết thật rồi sao ? Phải rồi. Gương mặt quen thuộc kia không ai khác hơn người đàn ông mà chúng trông đợi mấy hôm nay. Nước da tái mét kia bao phủ lấy xác thân giá lạnh. Đời người nhanh quá ! Mới hôm nào cậu Sáu còn ngất ngưởng ngoài quán nay buông xuôi đôi tay để lặng lẽ về với lòng đất. Xác thân rã mục để rồi chìm vào trong quên lãng. Kiếp người ngắn ngủi như thế sao ? Hải nấc lên trong tiếng nghẹn ngào :
- Cậu Sáu… chết thật rồi… Liên à.
Năm đứa trẻ đứng thẫn thờ nhìn xác lão bập bềnh trên sóng nước. Năm gương mặt ngây thơ rớm lệ. Người đàn ông kia không còn là mối đe doạ hàng ngày của chúng nữa.
Cuộc đời chúng sẽ bước sang một khúc quanh mới. Hải và Liên tìm thấy tình thương nơi gia đình Minh. Tư Hơn. Bảy Gà, Năm Nhắt được đem vào một cô nhi viện nào đó. Kiếp sống đoạ đày, khổ đau được chấm dứt ở đây. Cuộc đời oái oăm quá ! Cái chết một người mới có thể giải quyết số phận cho người khác.
Gió dưới sông lành lạnh thổi tốc lên làm tung bay mái tóc của năm đứa trẻ đang sững sờ trước một thây người bất động. Đám đông tan rã dần để lại năm hình bóng nhỏ bé trên bờ sông vắng vẻ.
Dưới sông, từng đợt sóng dập dìu chạy vào bờ. Một bụi lục bình vô danh tình cờ tấp vào xác chết. Bông hoa tím nhạt lung linh trong gió.
KHƯƠNG HỒNG
Sàigòn, ngày 2-12-72