Chương 5
Ba ngày qua, Minh luôn luôn trong trạng thái mơ màng đến nỗi anh bạn để ý hỏi:
- Kìa, cậu thủy thủ trẻ! Suy nghĩ gì đó hở?
Minh chối biến:
- Em có nghĩ gì đâu…
- Không nghĩ gì, thiếu chút nữa là mày dẫm đúng vào thùng dầu hắc sôi sục rồi. Thôi, cậu bé! Đừng mơ mộng nữa, đưa anh cái kéo coi, mau lên nào!
Anh ta sốt sắng với việc của Minh hơn cả chính Minh. Anh không bỏ phí một phút nào, cứ chốc chốc lại lên tiếng cắt đặt nó:
- Đưa anh cái đục coi!
Rồi thì:
- Đừng giỡn chớ! Trét dầu kiểu đó sao cho kín được? Vậy mà đòi làm thủy thủ. Coi thử còn nhiều ít mở bò trong xô, em Minh!
Hay:
- Một miếng ván nữa, em ơi! Chịu khó cho kịp vài ngày nữa, hạ thủy cho rồi!
Minh vâng lời anh ta như cái máy, như kẻ vô hồn.
Công việc tiến đều, con thuyền được hàn vá hoàn tất, sơn phết lại gần như mới, sẵn sàng vượt sóng theo ý cậu chủ nhỏ của nó lâu nay.
Trong lúc đó, cái chai trôi dần xa bờ biển Ý Đại Lợi và bắt đầu cuộc phiêu lưu. Nó trôi nổi bềnh bồng trên đầu sóng, mất hút giữa trời nước mênh mông, về phía Nam rồi nó xa hẳn lộ trình của các tàu hàng tiến gần các tàu đánh cá. Và rồi, một ngày nọ, nó lọt trong tấm lưới khổng lồ và lẫn lộn trong đàn cá vùng vẫy, sau cùng nằm la liệt trên sàn tàu. Chuyến phiêu lưu của cái chai chấm dứt tại đây, trong hầm tàu giữa cá và nước đá chăng? Không, do một sự tình cờ, một anh thợ chài trông thấy nó trong khi chọn cá, nhưng vì nó bị một lớp rong rêu phủ kín, bao quanh, nên anh ta nắm lấy cổ chai, vứt lại xuống lòng biển cả không chút do dự. Nó lại lênh đênh lần nữa…
Và cứ hướng Nam trôi xuôi, rong rêu dần dần rời khỏi cái chai, bấy giờ chai phơi ra lấp lánh, lửng lơ trên sóng nước lôi cuốn theo một số hải âu. Đàn chim bay là là theo cái chai như thể hộ tống một vật lạ. Rồi chai gặp một đàn cá heo xinh đẹp, bờ lưng tròn trĩnh, xương sống cong vòng, chúng nhảy lên khỏi mặt nước và rớt xuống như quả ngư lôi rồi lại trồi lên.
Cuối cùng chai dạt đến bờ biển Sardaigne, vướng trong một đống sắt rỉ sét đầy rong xanh. Đó là một con tàu Tây Ban Nha chở vàng bị đắm từ nhiều thế kỷ trôi qua… Chai lăn qua, lăn lại trên sàn gỗ mục nát của boong tàu và bị kẹt dưới một khẩu súng đại bác bằng đồng, nòng súng vẫn còn chĩa ra khỏi cái lỗ khoét ở thành tàu.
Xác tàu quái quỉ này nửa chìm, nửa nổi với bộ xương cột buồm sừng sững như có vẻ luyến tiếc buổi xa xưa, khi nó còn tung hoành trên sóng nước. Vào một đêm gió lớn, xác tàu chìm ngập dưới làn nước dâng cao ; nhờ vậy, cái chai lại trôi dạt theo thủy triều ngang qua mỏm đất phía nam của đảo, vào vịnh Ca-li-a-ri.
Từ trên mỏm đá cao, hai thằng bé con của hai dân chài cùng một lúc nhìn thấy cái chai. Cũng như đã nhiều lần chúng đến đây và vớt được nhiều thứ khác, song lần này chúng không thể xác định cái vật sáng lóng lánh đó là cái gì. Thế là chúng nhảy ùm xuống nước cùng một lúc, cố hết sức để bơi ra chiếm cho được món quà kỳ lạ. Sau một hồi xô đẩy, giành nhau dữ dội, đứa nhỏ hơn vớt được cái chai. Nó ôm khư khư vào lòng bơi sải dọc theo những tảng đá và lên bờ. Chỉ giây sau, bạn nó theo kịp:
- Đưa cho tao coi thử cái gì, nào?
- Mày không được động đến, nó là của tao!
- Tao chỉ coi thử thôi!
- Thì cứ coi đi!
Thật là một con thuyền quá đẹp, đầy đủ buồm, lái, thủy thủ, đèn, cờ, v.v… nom linh động như một con thuyền buồm thu nhỏ – chúng không nhận ra mảnh giấy. Bỗng đứa lớn nảy ra sáng kiến : nó rủ bạn đánh một ván cờ thử thời vận, nếu thằng nhỏ thắng thì lấy con dao 3 lưỡi của nó, còn nó thắng thì nó sẽ được cái chai. Sau một hồi do dự, thằng bé nhận lời thách thức, vì xem ra, con dao 3 lưỡi cũng đáng giá đối với nó.
Thế là trận chiến bắt đầu : một cái que vạch lên mặt cát ướt, những viên sỏi trắng là quân cờ của thằng lớn, sỏi đen là quân cờ của thằng bé.
Mươi phút sau, chúng tập trung hết tâm trí vào các thế cờ và cái chai bị bỏ quên. Thoạt tiên, sóng lại gần, quét lên cái chai một lượt bọt trắng xóa như thăm dò rồi vội vàng lùi ra. Lần thứ hai, sóng bạo dạn hơn và bốn năm lần nữa, sóng cuốn cái chai xuống biển, đưa đi. Cuộc phiêu lưu lại bắt đầu, hai đứa trẻ vẫn chưa hay biết, cho đến khi chúng bị ướt đẫm vì sóng lớn thêm, và chợt nhớ thì không còn thấy cái chai đâu nữa.
Trên một con thuyền tiến về hướng Xanh Ma-xim, ông chủ tàu và người thủy thủ thấy cái chai trôi lềnh bềnh trước mặt. Ông chủ ra lệnh tắt máy và người thủy thủ nhảy xuống, vớt cái chai đem lên thuyền, ông chủ đưa tay kéo anh ta lên. Ông bảo người thủy thủ:
- Nếu nó đáng giá, tao sẽ chia cho mày.
Họ lại tiếp tục công việc. Một giờ sau, thuyền bỏ neo và bận rộn với những thúng cá chài được, ông ta suýt quên đi cái chai có con thuyền xinh đẹp bên trong.
- Đây không phải lần đầu tiên tao vớt cái chai như thế này, nhưng con thuyền trong lòng chai thì quả đặc biệt. A! Tên nào khéo tay dữ! Mà nó không hạp với mình đâu. Để tao đem lại cho ông người Anh. Chắc ông ta thích.
“Ông người Anh” đây thật ra là một họa sĩ hữu danh và vốn là người Pháp. Song dân chài ở Xanh Ma-xim gọi ông người Anh vì ông luôn luôn xách kè kè cái dù màu xanh lá cây bên mình, dù trời nắng hay mát, có mưa hay không. Ông ta cũng là tay sưu tầm tất cả những gì liên quan đến biển cả.
Vì vậy, lão dân chài đến ngôi biệt thự của ông ta cùng với cái chai. Lão bảo là lão tặng ông ta. Ông người Anh thích lắm, săm soi cái chai một cách trìu mến như cô tiểu chủ vuốt ve con mèo xinh đẹp của mình.
- Bao nhiêu đây?
- Ơ, không, tôi xin biếu ông!
Dĩ nhiên, đời nào có chuyện tặng không giữa hai bên? Ông người Anh rất lịch sự, không thể trả giá một món quà tặng và 10 phút sau, người dân chài hớn hở ra về với một nắm tiền giấy, rất đáng công.
Còn lại một mình, ông người Anh thận trọng cạy cái nút có trét sáp quanh miệng chai, cẩn thận dùng một cái que dài, cời cái giấy xếp tư dưới đáy thuyền ra, tò mò, hồi hộp đọc:
“Tôi tên Minh, Hà-Đình-Minh, tôi 14 tuổi. Cha tôi tên Hà-Đình-Hải làm nghề đánh cá. Tôi làm việc cực nhọc để giúp gia đình tôi, tôi không than phiền gì, song có một điều, tôi ao ước được có một chiếc thuyền thật sự, với cột buồm bóng loáng, một cánh buồm tam giác xinh đẹp…Ô! Nếu tôi có được phép mầu… Tôi vẫn hy vọng, tuy tôi biết là vô lý. Có con thuyền như thế, tôi sẽ dùng để làm gì? Tôi quí lắm, tôi sẽ lớn phổng lên. Tôi xin cám ơn người đọc, tôi chỉ ao ước suông thế thôi, vì với gia cảnh tôi, cho tới khi tôi bạc tóc, chắc không bao giờ có.”
Bên dưới ghi địa chỉ của người viết bức thư kỳ quặc. Ông người Anh mơ màng. Thật y như một chú nhỏ gửi thư cho ông già Noel! Một ý nghĩ chợt đến trong đầu người họa sĩ giầu sụ : Ồ! Ta có thể làm một ông già Noel lắm chớ, sao không?
Họa sĩ không có vợ con. Lại cũng ít giao thiệp, bạn bè. Ồ! Họa sĩ nghĩ thành tiếng:
- Chú bé xa lạ kia ơi! Ta sẽ giúp chú đạt được ước vọng, chú sẽ được như ý muốn!
Chương 6
Sáng hôm ấy có nhiều tàu cập bến : hai chiếc chở đầy nhóc dầu hỏa, một chiếc chở chuối và chiếc nữa là du thuyền ba buồm xinh đẹp có vẻ là tàu Đan Mạch hay Thụy Sĩ chi đó.
Bến tàu nhộn nhịp : hàng hóa được trục lên từng thùng lớn, chất đống trên bến. Hàng chục chiếc xe hơi với thùng xe bóng loáng, xoay tít trên không, do cần trục nâng lên và thả xuống từ từ, những sợi dây cáp bằng thép mỏng bao quanh. Nom xa, qua các khung gỗ bọc ngoài, chúng y hệt đàn nhện khổng lồ giăng tơ. Trong đám thợ và phu khuân vác, người ta thấy hai người có vẻ sang trọng. Một người cao lớn, tóc bạc phất phơ trước gió, đứng tựa người lên cái dù xanh và người nữa lùn tịt, bụng phệ, béo tròn trục, mỗi khi muốn trò chuyện với ông kia phải ngẩng lên.
Đó chính là ông người Anh và gia nhân của ông, người đã làm chủ cái chai có bức thư của Minh với lời lẽ trẻ con mà ta đã biết. Hai người đang theo dõi con thuyền bé nhỏ lơ lửng ở đầu sợi cáp bắt ngang cái ròng rọc của cần trục. Con thuyền đang được thả xuống trong lúc đám thợ giơ tay lên đón và đặt nhẹ xuống đất, vẻ trân trọng.
- Tốt quá! Vậy là xong, giờ thì anh chịu khó giúp tôi tìm đến nhà thằng bé nhé?
- Vâng!
- Nhớ đừng nói gì với nó về tôi, nghe? Tôi muốn chứng kiến sự ngạc nhiên của nó. Tôi đứng tránh ra đây… khi anh đưa nó đến. Tôi muốn nó không biết kẻ đã tặng nó món quà là ai, hiểu không?
- Thưa vâng!
- … Nhưng tôi cũng muốn biết nó sẽ có thái độ ra sao. Tôi sốt ruột lắm. Đi ngay đi thôi! Tôi đợi anh đây!
Tên gia nhân lùn, béo song vẫn nhanh nhẹn, rút khăn tay ra lau mồ hôi đang tuôn ròng ròng trên trán, khua vội đôi chân ngắn ngủn.
Họa sĩ ngồi lại trên một cái thùng gỗ, cái dù xanh bên cạnh, ông ta quan sát bến tàu trong khi chờ đợi. Rồi mươi phút sau, ông ta rút từ túi ra một xấp giấy và một cái bút chì, bắt đầu công việc của mình dưới ánh nắng chói chang.
Về phần gã lùn, gã tìm đến ngay nhà Minh không mấy khó khăn, song lại vào lúc không có Minh ở nhà. Chị Mai của nó có vẻ lo lắng khi thấy người lạ biết rành rẽ tên tuổi em mình, ông lùn phải trấn an cô rằng ông ta tìm em cô báo một tin lành, tuy nhiên, ông chỉ có thể nói với chính nó thôi. Mai còn đang bối rối thì chợt Bình đi ngang trước nhà. Cô nói là Bình có thể đưa ông đến chỗ em cô và quả như vậy : Bình đưa ông lùn đến gần kho hàng, chỗ Minh hay ra đó chơi với bạn nó. Bình nhận được 100 đồng do ông lùn đãi nó về khoản tiền công. Bình không từ chối, chỉ cảm ơn rồi dông liền.
Từ đằng xa, Minh và bạn đã trông thấy ông lùn, cả hai hết sức ngạc nhiên, và họ càng ngạc nhiên hơn khi ông ta đi thẳng đến trước mặt nó, cao giọng hỏi:
- Có phải cậu tên Minh, 14 tuổi, cha cậu làm nghề chài lưới, tên là…
- Đúng là tôi, thưa ông, ông muốn hỏi gì đây?
- Cậu có một tin lành, nhưng tôi không thể nói trước, mời cậu đi theo tôi ngay bây giờ đến cầu tàu, sẽ thấy!
Minh nhìn bạn, dáng do dự. Bạn nó đưa mắt ra hiệu ngầm như muốn nói : cứ đi đến xem sao. Song Minh ngần ngừ một giây rồi quyết định:
- Em muốn anh cùng đi với em!
Bạn Minh không từ chối. Thế là bộ ba kéo nhau về hướng bến tàu số 2. Không ai bảo ai, Minh và bạn nó đều không khỏi trầm trồ khi nhìn thấy con thuyền trắng, mới tinh, xinh đẹp nổi bật giữa cái bến đầy ghe thuyền cũ kỹ. Gã lùn cất tiếng:
- Có người tặng cậu món quà này nhưng không muốn ra mặt. Tôi thay mặt ông ấy. Hãy nhận đi! Nó là của cậu đó!
Minh đứng sững như trời trồng trong lúc bạn nó càng ngạc nhiên hơn, vì từ đầu, Minh giấu kín không cho anh hay biết gì về bức thư do nó thả trôi trên biển cả. Sự xúc động cũng như niềm vui chẹn lấy cổ họng Minh. Bạn nó bấy giờ đã thốt lên thành tiếng:
- Đẹp thật, Minh à! Em hên lắm đó!
Minh lắp bắp:
- Nhưng em… em biết cảm ơn ai đây?
- Đừng lo, tôi sẽ cảm ơn giùm cậu. Thôi, tôi đi đây! À, quên, cậu hãy nhận lấy giấy tờ sở hữu chủ con thuyền xinh đẹp này cho hợp pháp!
Ông ta vừa nói, vừa đưa cho Minh một bao thư dày mầu xanh, Minh vội giở ra và nhận thấy bên trong tất cả giấy tờ, biên lai chứng nhận người chủ là Minh.
- Xin cảm ơn ông nhiều lắm. Nhờ ông…
- Được, em cứ yên tâm, tôi sẽ trao lời lại ông ấy. Chúc em được vui với con thuyền mới của em.
*Cách chỗ ba người cỡ 6 thước, ông người Anh ngừng tay phác họa. Khuôn mặt kẻ mà ông tặng món quà bất ngờ, quí giá kia đang sáng rỡ vì sung sướng làm ông cũng cảm thấy vui lây. Ông nảy ra cái ý giữ chút kỷ niệm cái phút hay hay này và ông lại cắm cúi trên trang giấy trắng : khuôn mặt rám nắng, mái tóc xõa trên trán và đôi mắt sáng ngời… Rồi đột nhiên ông lại chú ý đến bạn Minh, gã đàn ông có khuôn mặt dày dạn phong sương cũng là đề tài cho nhà họa sĩ.
Phía bên này, Minh nhờ bạn và vài người dân chài nữa giúp sức để hạ thủy con thuyền xinh đẹp. Nó đặt tên là chiếc “Hy Vọng”.
Trên bờ, chống cái dù xanh, họa sĩ dõi mắt theo con thuyền với đôi bạn ở trên đang từ từ rời hải cảng, lướt sóng một cách hăng say, thích thú. Ông quay sang tên gia nhân:
- Tôi thấy thằng bé có vẻ sung sướng lắm nhỉ? Anh Lễ?
- Thưa ông, nó sung sướng hơn một ông Hoàng!
Còn Minh, Minh cũng bắt đầu kể lại câu chuyện thả mật thư theo cái chai trên sóng. Thú thật xong, nó nói với anh bạn bằng giọng thích thú:
- Em tính kể cho anh biết mà sợ anh giận. Tại anh không cho em giữ nó, anh bảo bán đi. Mà em không muốn bán vật kỷ niệm của anh, sau cùng em nghĩ ra một cách… mà không ngờ lại…
- Em gặp may đấy! Minh à! Thôi, đừng nghĩ ngợi gì hết, tại sao anh lại giận em? Anh mừng cho em chớ!
Tuy nhiên, Minh nhận thấy anh ta mừng một cách trầm lặng, vừa phải, hay là ở tuổi 30, người ta đã hết cái nông nổi của tuổi 14, 15?