hiện tại quyết định tương lai
Bạn thân yêu,
Bạn có cảm thấy mệt mỏi khi theo dõi cuốn sách này không? Hẳn là có chứ nhỉ.
Chúng ta cứ tưởng rằng với cái tên "ươm mơ" dịu dàng, chắc cuốn sách mang đầy tính chất mộng mơ, lãng mạn, ai dè... cứ như đá xanh ấy. Nhưng, ngay ở trang đầu, chúng ta đã nói với nhau : ước mơ không chưa đủ, cần thiết là ta phải sửa soạn bản thân khi tuổi ươm mơ vừa chớm. Chúng ta đã đến lứa tuổi ấy, dù những dấu hiệu có rõ rệt hay không. Vậy thì... sửa soạn ra sao đây? Bây giờ là lúc chúng ta bàn đến vấn đề đó.
Nếu cùng nhau nhận định kỹ càng qua cuốn sách này, chúng ta thấy mình chưa đến tuổi để nói đến tình yêu (thứ tình yêu đúng nghĩa) trong lúc này, ta chưa đủ điều kiện và chưa làm chủ được hành động cũng như ý nghĩ nếu nhập cuộc quá sớm. Nhưng không ai có thể cấm ta chuẩn bị ngay từ bây giờ để đón nhận một tình yêu trọn hảo ở tương lai. Chúng ta đã nói với nhau nhiều rồi, những gì cần phải sửa soạn, nó man mác trong mọi chương mọi đoạn, nhưng đây là lúc chúng ta hãy tóm tắt lại những gì cần phải thực hiện ngay bây giờ để giấc mơ chúng ta ươm một mai thành sự thật.
Hãy tạm coi đây là "năm điều thực dụng" nhé:
KÍNH TRỌNG NGƯỜI KHÁC PHÁI,
TÌNH YÊU VÀ HÔN NHÂN
Thái độ cần có đầu tiên của chúng ta đấy. Vì "yêu" luôn đi đôi với "kính". Ta yêu mà không kính, một ngày nào đó sẽ hết yêu cho mà xem.
Kính trọng người khác phái, nghe nó khó vào tai quá ; nhưng thực sự đây là vấn đề nghiêm trang chúng ta phải thực hiện, lý do giản dị, vì người bạn đường của ta mai sau cũng sẽ là một trong "nhóm họ". Bỏ đi thái độ coi thường, kênh kiệu, không lợi cho ta chút nào. Họ có những đặc điểm, đức tính mà "phe ta" không có và đó cũng là điều đáng cho chúng ta học hỏi. Các cô sẽ học được ở các cậu tính cương nghị, trí phán đoán, vẻ nhanh nhẹn, lòng can đảm. Ngược lại các cậu cũng sẽ tìm thấy ở các cô tính dịu dàng, lòng kiên nhẫn, sức chịu đựng ; ngoài ra, chúng ta còn thích thú vì thấy ở nhau những nét duyên dáng, khả ái riêng, nhờ đó con gái mới là con gái, và con trai mới là con trai. Khi dựng nên con người, Thượng đế đã ban cho mỗi phái một đặc tính riêng, không ai hoàn toàn, và bởi thế mới phải cần đến nhau. Như đã nói ở một chương trước, ngày còn nhỏ con trai cũng như con gái ít khi mà ưa nhau, còn có thái độ "khi" nhau là khác. "Mấy thằng con trai" và "Mấy đứa con gái" chia phe cãi nhau đều đều làm khổ các vị giáo sư không ít. Nhưng bây giờ lớn rồi, có lẽ mình phải bỏ đi cái thái độ ấu trĩ đó, nhất là các cậu, thiết tưởng nên anh hùng mã thượng một chút chứ! Dĩ nhiên kính trọng ở đây không phải là nịnh bợ, một thái độ "dở ẹc" rất nên tránh và làm mất phong độ của ta không ít. Thái độ kính trọng cũng ngầm dặn ta đừng quá thân mật với nhau đến độ trở thành sàm sỡ. Người ta vẫn khuyên không nên tạo một tình bạn có "quan hệ bất bình thường" và cũng không tin có tình bạn giữa người con trai với người con gái, không sớm thì muộn, nó cũng biến thành tình cảm... khác. Lời khuyên ấy đối với chúng ta có thể phần nào nghiêm khắc, nhưng cũng có lý do đó, nó ngăn cản, phòng ngừa người ta khỏi đi lạc đường vào một rừng hoa bát ngát, tươi đẹp nhưng không lối ra và lại có nhiều thú dữ. Nói như vậy không phải cứ thấy nhau là vội vàng trốn biệt và triệt để tôn trọng nguyên tắc "nam nữ thụ thụ bất thân" như xã hội xa xưa. Hoàn cảnh hiện tại đã đổi khác, người ta không tránh khỏi những giao tiếp thường nhật với những người khác phái : tại học đường, nơi công cộng cũng như trong khung cảnh gia đình. Thái độ cần có của chúng ta là tự nhiên, chân thành nhưng luôn luôn giữ trong khuôn phép. Tình bạn giữa nam và nữ tại học đường hay đoàn thể rất tốt đẹp nếu chúng ta chỉ giao tiếp trong phạm vi "có phép", không cần giấu giếm và không có những riêng tư "chỉ hai người biết". Đơn sơ, chân thành, tự nhiên trong tinh thần kính trọng lẫn nhau là điều kiện giúp ta có được một tâm hồn đẹp, một ý nghĩ đẹp, một thái độ đẹp đối với người khác phái.
Với tình yêu, hiện thời ta chưa cần và chưa nên giơ tay với, hái. Thái độ thích hợp nhất bây giờ đối với tình yêu là "kính nhi viễn chi" (đứng xa xa mà ngó và kính trọng). Cần phải kính trọng lắm chứ, vì tình yêu là một tình cảm đẹp nhất của nhân loại cũng như của mỗi con người. Đừng "tầm thường hóa" tình yêu kẻo rồi sau này tình yêu của ta cũng trở thành tầm thường, cũng đừng "thần thánh hóa" tình yêu kẻo về sau sống và yêu một cách viễn mơ, không thực tế. Kính trọng tình yêu là nhận thức giá trị và tầm mức quan trọng của nó, để không "xúc phạm" tới tình yêu một khi chưa đủ "trình độ" và sau này không coi tình yêu là một trò "giải trí lành mạnh".
Và cuối cùng là kính trọng hôn nhân. Đó là một hành động cao đẹp và có thể nói là linh thiêng, chính hôn nhân làm tăng vẻ đẹp của tình yêu lên bội phần. Gọi là cao đẹp và thiêng liêng, vì hôn nhân ngoài mục đích hai người mưu cầu hạnh phúc cho nhau, còn có sứ mệnh cộng tác với nhau để lưu truyền nòi giống. Nhờ có hôn nhân mới có những bộ óc siêu quần đẩy mạnh sự tiến bộ của nhân loại, mới có những tâm hồn cao thượng chuyên lo cho hạnh phúc con người. Kính trọng tình yêu, không thể nào ta không kính trọng hôn nhân, vì tuy tình yêu không phải là điều kiện duy nhất để quyết định hôn nhân, hành động cao đẹp này đòi hỏi nhiều điều kiện : hợp tính tình, tôn giáo, những đảm bảo đời sống... nhưng dù sao đi nữa, tình yêu vẫn là điều kiện tiên quyết để đi đến hôn nhân. Ngày nhỏ mỗi khi thấy một đám cưới, chúng ta khoái chí chạy xem, chen cho bằng được để thấy mặt "cô dâu chú rể đội rế lên đầu", có đứa trẻ còn phá phách, ném đất, cát vào giữa đám cưới làm cho cô dâu chú rể tối tăm mặt mũi. Đó là những hành động thiếu giáo dục, đáng trách vô cùng. Chúng ta chắc hồi nhỏ không đến nỗi như vậy đâu, nhưng cùng lắm ta chỉ coi đám cưới như một ngày hội vui vẻ, thứ nhất đám cưới ấy lại là của người thân ta : anh, chị hay chú, cậu... thôi thì tha hồ thích vì ăn. Ta không đủ trí khôn để đặt vấn đề kính trọng hôn nhân. Nhưng bây giờ, ước mong rằng mỗi khi tham dự một nghi lễ tôn giáo về hôn nhân, nhằm kết hợp hai tâm hồn trở nên một, hoặc mỗi khi nhìn thấy một đoàn xe đám cưới ngoài đường, thấp thoáng sau khung kính cửa xe, bóng chú rể trang nghiêm, bóng cô dâu trong bộ áo cưới trinh trắng, chúng ta thấy tâm hồn len nhẹ một ý tưởng kính trọng, và như vang vang lời cầu chúc :"Ước mong anh chị trọn đời hạnh phúc bên nhau, chia sẻ với nhau mọi buồn vui, sướng khổ của cuộc sống và thực hiện trọn vẹn sứ mệnh của hôn nhân".
ẤP Ủ TÌNH CẢM
Nhưng tình yêu hay hôn nhân, đối với chúng ta vẫn còn là tương lai, dù cái tương lai có tươi đẹp, lôi cuốn, ta cũng không nên và càng không nên vội vàng tìm kiếm. Ở đây chúng ta muốn nhắc nhở nhau : trong vấn đề tình cảm, hiện thời chúng ta nên ấp ủ chúng. Ấp ủ không có nghĩa là hủy diệt, trái lại còn khiến cho tình cảm thêm dồi dào, thêm nồng cháy. Hòn than chưa hoàn toàn nóng đỏ, nếu bỏ ra khỏi lò, nó sẽ tắt ngúm ; đi buôn một chuyến lớn, nếu không đủ vốn tất sẽ tay trắng trở về ; chưa đủ tiền mua ngọc quí, cứ "xâm mình" đi mua, dĩ nhiên mua ngọc giả ; bơi chưa giỏi, cứ đòi lội qua sông, có chết đuối cũng không phải là chuyện lạ. Tất cả những hình ảnh ấy giúp ta ý thức được rằng : bây giờ chưa phải là lúc dùng đến thứ tình cảm còn non nớt của chúng ta vào một vấn đề có thể nói là quan trọng vào hàng đầu của cuộc sống.
Mai này đây, khi đã trưởng thành về tư tưởng, ý chí cũng như tình cảm, với tất cả ý thức trách nhiệm và một tình yêu nồng cháy, chúng ta sẽ đường hoàng sánh vai người bạn lòng bước đi trên đường hạnh phúc, lòng ta mở rộng và cao trọng như một thánh đường, mời đón bước chân người bạn thân yêu ngự trị. Ta có thể hãnh diện với bạn tình, chính vì tôn trọng họ, ta đã gìn giữ tình cảm ta vẹn toàn và trinh nguyên ngay từ thuở mới lớn. Tình yêu của ta sẽ thắm đẹp như đóa hồng, trong sạch và thanh cao như bông huệ trắng ngào ngạt hương thơm.
HUẤN LUYỆN TÌNH CẢM
Nhưng tình cảm bồng bột của ta hiện thời không thể tự nhiên biến thành một tình yêu nồng nàn, chín chắn, như có đũa thần của bà tiên đụng vào "biến phép". Thế giới chúng ta bây giờ hết chuyện thần tiên rồi và mọi kết quả đều do cố gắng. Để có một tình yêu thật đẹp ở ngày mai, để con đường hôn nhân về sau trổ hoa tươi tốt, nhất thiết trong hiện tại là ta phải biết huấn luyện tình cảm của mình. Chiếc thuyền nếu không có lái sẽ trôi giạt lung tung, con tuấn mã nếu không cương sẽ không đưa ta về đích điểm và tình cảm nếu không được huấn luyện sẽ khó lòng trổ hoa tươi tốt, kết trái ngọt ngào.
Để có một tình yêu chân chính về sau, ta phải để tình cảm hiện tại làm quen với những đặc tính của tình yêu ấy : biết CHO và biết NHẬN. Chúng ta tập cho bằng cách yêu thương, làm vui lòng ba má, thầy dạy, anh chị em, bạn bè vì chính hạnh phúc của họ chứ không vì nhằm một lợi ích nào đó cho mình ; hãy tập bỏ ra những giờ phút để lo cho người khác một cách chân thành thay vì lúc nào cũng chỉ lo cho mình ; hãy tập quên mình vì người khác trong những công tác xã hội thích hợp với hoàn cảnh của ta... Chúng ta tập nhận bằng cách vui vẻ đón nhận những gì người thân làm cho ta với một tinh thần biết ơn ; không lơ là trước những lắng lo của người thân dành cho mình... Ngay bây giờ, có một tâm hồn biết cho, biết nhận, một tình cảm được huấn luyện theo chiều hướng tốt đẹp, mai này, tình yêu của ta cũng tươi tắn và rực rỡ như bông hướng dương luôn quay về phía mặt trời.
XÂY DỰNG TƯƠNG LAI
Kết quả của tình yêu là hôn nhân, tình yêu không nhằm tới hôn nhân là tình yêu "lệch hướng", nhưng hôn nhân còn đòi hỏi những điều kiện khác ngoài tình yêu. Bây giờ không còn có thể uống nước lã yêu nhau, rồi cùng hợp ca bài "một túp lều tranh hai quả tim vàng" nữa. Bởi thế, xây dựng một tương lai vững chắc là một phần bảo đảm cho đời sống lứa đôi. Dù là nam hay nữ, mai này ta cũng lãnh trọng trách trong việc bảo vệ hạnh phúc và mưu cầu sự sống cho gia đình. Hướng về tương lai, ta thấy cả một chân trời tươi sáng, rộng mở, hy vọng trào dâng khiến cho mắt ta ngời sáng và lòng rộn rã trước những ý tưởng kỳ diệu. Nhưng cần thiết là mỗi người trong chúng ta đừng quên : "Tương lai được xây dựng bằng chính hiện tại". Bạn thân yêu, vậy thì hãy xây dựng tương lai với những tháng năm ngà ngọc còn ngày ngày cắp sách đến trường, với tình thầy trò, bè bạn thân yêu ; hãy miệt mài trong việc học và cố gắng phát huy mọi khả năng sẵn có. Tuổi chúng ta là tuổi hoa, tuổi vàng, tuổi ngọc, đồng ý, với điều kiện là đừng dùng phí thời giờ.
Hơn nữa, để thêm xứng đáng với người bạn đường mai hậu, chúng ta hãy kiện toàn con người mình với tất cả khả năng và phương tiện sẵn có. Vì ta, vì gia đình, vì quốc gia xã hội và cũng vì chính bạn tình tương lai, thưa bạn, chúng ta cần thiết phải cố gắng nhiều ở hiện tại để có một tương lai huy hoàng.
CẦU NGUYỆN
Và bạn ạ, dù theo tôn giáo nào đi nữa, dù niềm tin của bạn đặt vào đấng linh thiêng nào, bạn cũng hãy năng cầu nguyện với Ngài, về mọi vấn đề của đời sống, và cũng đừng quên xin Ngài hướng dẫn đời sống tình cảm của bạn.
Đấng tối cao, vị mà bạn tôn thờ đó luôn luôn thấu hiểu từng tư tưởng bạn, Ngài nhìn rõ từng hành động nhỏ của bạn và biết bạn đang cần gì. Ngài sẵn sàng giúp đỡ, dắt dìu bạn, chỉ cần bạn biết chạy đến với Ngài.
Những khi cảm thấy tâm hồn cô đơn, trống rỗng ; những lúc thấy như bị khinh ghét, hắt hủi ; những lần cơn cám dỗ trào lên mãnh liệt ; khi khác thấy mình yếu đuối không đủ sức nắm vững tình cảm của mình ; hoặc có lần lo sợ cho tâm hồn trong trắng bị vẩn đục, bạn hãy nhớ đến Ngài, hãy thì thầm kể lể nỗi niềm tâm sự cùng Ngài, xin Ngài ban thêm sức mạnh, trí sáng suốt và lòng can đảm để bạn có thể vượt qua mọi khó khăn trở ngại trong việc bảo vệ một tâm hồn trong trắng, một trái tim tinh tuyền và xây dựng một tình yêu chân chính.
Hãy cầu nguyện cho mình, và cầu nguyện cho cả người bạn đường tương lai của mình nữa, cho dù hiện tại ta chưa biết rõ người ấy là ai, nhưng đấng tối cao bạn đang tôn thờ, Ngài biết. Lúc này đây bạn đang gặp nhiều khó khăn, đôi khi thấy khổ sở, chắc chắn rằng "người ấy" cũng có những khó khăn, khổ sở riêng ; bạn cầu nguyện với đấng tối cao, xin Ngài giúp đỡ người ấy trong mọi hoàn cảnh.
Chúng ta cũng đừng quên cầu nguyện cho lứa tuổi mới lớn của mình. Mọi thanh thiếu niên nam nữ trong hiện tại cũng như ở tương lai cần đến bàn tay trợ giúp của đấng linh thiêng. Chúng ta cầu nguyện xin Ngài dẫn dắt từng tâm hồn trẻ để mỗi người đều tìm được hạnh phúc thanh cao, chân chính ; xin Ngài giúp thanh thiếu niên nam nữ tìm thấy ở nhau niềm khích lệ, một nguồn phong phú chứ không là nguyên nhân tạo cho nhau những dịp tội lỗi. Ngài luôn luôn nghe lời khẩn nguyện của chúng ta, miễn chúng ta có lòng chân thành, tin tưởng.
lời chào chúc
Đây là trang cuối cùng của tập "tuổi ươm mơ";
xin gởi lời chào bạn,
người bạn độc giả thân yêu của tôi.
Chính vì bạn, tôi cố gắng viết tập nhỏ này với
những kinh nghiệm và sự hiểu biết còn non
nớt nhưng là một lời thổ lộ chân thành;
xin hãy nghĩ rằng người viết riêng
tặng tập này cho chính bạn.
Tuổi chúng ta là tuổi ươm mơ,
nhưng giấc mơ chúng ta ươm là
"giấc mơ thực tế"
nó cần nhiều cố gắng,
vất vả như người nông phu chất phác
ươm cho hạt lúa nẩy mầm.
Giấc mơ của ta,
xin hãy ươm cho trọn vẹn
để tuổi của ta là tuổi của những tháng ngày
đẹp nhất đời người.
Đường đời muôn vạn nẻo,
và chúng ta mỗi người chọn lấy một hướng đi.
Cầu chúc bạn hiên ngang dấn bước
trên nẻo đường đã chọn,
bây giờ cùng bạn bè đồng chí hướng,
và mai sau,
với người bạn tình mà bạn tha thiết thương yêu.
Thân ái,
QUYÊN DI