MỒI THƠM VÀ THÚ DỮ
Như những người ham mê thú vui săn bắn, Đoàn Phong cùng bọn sáu người thân tín ruổi ngựa ra ngoài ải khi họ vừa đến Nam Quan.
Gió thổi hun hút từ cửa ải lên mạn bắc.
Thận trọng, viên chủ tướng mở rộng tấm bản đồ mà ông đã nghiên cứu mỗi đêm đến độ gần như thuộc lòng từng nét.
Bản đồ xưa đến hơn một trăm năm, giấy vàng khè, nếu không được bồi lại, phất thêm một nước cậy và thếp ở ngoài bìa một nước sơn thì đã rách nát từ lâu.
Những nét vẽ, những chữ ghi chú còn rõ ràng. Trên thực tế, những cánh rừng, những hẽm núi vẫn không thay đổi.
Vậy là những lời chỉ dẫn của ông đồ làng Nhị Khê có thể được vâng theo đầy đủ.
Đây là chỗ đóng quân, đó là nơi dành cho đối phương hạ trại. Và dọc theo những cánh rừng này là đường chạy dài của giặc.
Đoàn Phong kết luận sau khi giải thích từng điểm cho bốn vị “chuyên viên”:
- Đó! Thú dữ sắp đến nơi rồi, anh trông cậy hoàn toàn vào tài đặt mồi thơm của các chú. Thắng hay bại, sống hay chết, vinh hay nhục đều ở một trận này. Đừng để sơ xẩy nhé!
Hai anh em họ Đặng và hai chú cháu họ Đào rủ nhau đi xem xét lại từng thế đất và bàn bạc vào chi tiết. Những gì người xưa dặn dò trên giấy, họ đều thấy có thể làm được dưới mặt đất.
Đặng Chấn Khởi lên tiếng trước tiên:
- Bác yên trí đi. Anh em tôi, ai có phận nấy, sẽ lo cho bác chu đáo. Không lộ được và cũng không hư hỏng được. Người ngoài tinh mắt đến đâu cũng không trông thấy. Và điều quan trọng là sẽ không có chuyện cháy nửa vời như ở Thượng Phương cốc (1) ngày xưa đâu.
Em cam đoan với bác quân ta cứ việc đi lại tự nhiên trong hầm, giặc không thể nào biết được. Trời có mưa to, hầm cũng không ngập nước…
Đoàn Huy và Tường Vân sóng cương cùng đi thăm thú trước hai con đường ven núi mà họ có nhiệm vụ, mỗi người một bên, săn đuổi giặc.
Đường vắng tanh, không một bóng người. Không cả một tiếng chim, tưởng chừng như loài này có linh tính biết trước nơi đây không phải là chỗ an toàn trong những ngày sắp tới.
Nhưng cây rừng vẫn reo vui, ánh nắng vẫn đổ xuống dịu dàng. Và lòng hai người trẻ tuổi tràn ngập một niềm hạnh phúc họ chưa từng được hưởng cũng như chưa bao giờ tưởng tượng đến.
Huy rụt rè hỏi bạn đồng hành một câu gần như vô nghĩa:
- Sau trận này, Tường Vân có định đi đâu không?
- Em…
Buột miệng xưng em, nàng ửng đôi má chữa thẹn:
- Tôi phải về Nhị Khê ngay. Còn anh?
- Tôi hả? Tôi cũng về Nhị Khê luôn, được không?
- Ai mà biết!
- Tôi sẽ xin phép thầy tôi về thăm hai bác ít ngày.
- Phải đấy! Chúng ta sẽ… tha hồ vui. Tha hồ chơi những trò con nít.
Mặt trời chênh chếch chiếu hai bóng người ngựa song song. Bất giác họ cùng nhớ đến ván đáo ở đầu làng bữa nọ. Vô tình hay hữu ý, Tường Vân đã khiến cho hai đồng tiền đứng song song sát vào nhau ở giữa nửa hình cầu khoét trên mặt đất.
Họ cùng thích thú, cùng say sưa trong một không khí hơi ngượng ngập.
Tường Vân nghiêng đầu hỏi khi hai người lỏng dây cương cho ngựa đi bước bên nhau một lúc khá lâu:
- Thế bao giờ anh đinh trở về Hồng Thị?
- À, tôi ở Nhị Khê… hầu hai bác bao lâu cũng được. Còn chờ thầy tôi mà. Xong việc quân, thầy tôi sẽ cáo lão về vườn y như lời chỉ dậy của bác trai. Rồi thầy tôi về Nhị Khê thăm bác. Hôm nào thầy tôi về Hồng Thị, tôi sẽ theo về.
Đến một chỗ hơi khó đi, đường mấp mô, dây leo chằng chịt, Huy ân cần dặn bạn:
- Hôm đánh nhau, mình đuổi giặc về đêm Tường Vân phải cẩn thận cho lắm nhé.
- Anh đừng lo. Con ngựa của tôi hay vô cùng. Nó khôn như người. Ban đêm, dù không có trăng, nó cũng thấy đường. Và đường nào đã đi qua một lần là nó nhớ.
- Nhưng Tường Vân cũng đừng theo giặc quá xa đấy.
- Vâng. Nhưng thế nào tôi cũng tóm mấy thằng tướng Tầu cho chúng nó biết tay mới được.
Cuộc rong chơi kỳ thú của đôi bạn trẻ kéo dài trong mấy ngày mà họ được coi là vô sự. Trong thời gian ấy, những người còn lại trong đoàn quân phạt Bắc trần lực ra mà làm việc.
Một hệ thống đường hầm được tạo ra dưới sự chỉ dẫn mới lạ của họ Đào. Đây là một dịp nghìn năm mới có một lần để cho Trọng Tường cảm thấy cái nghề bậy bạ của mình thế mà cũng giúp được cho nước nhà không ít.
Ngắm nghía công trình vén khéo, y xoa tay đắc chí nói với cả Hoành:
- Ngày xưa, tao định truyền nghề cho thầy mày mà ông ấy nhất định không nghe. Trong lúc say, tao có nói mấy câu hằn học, cứ tưởng là lời nói sằng, nay ngẫm ra thấy cũng có lý.
- Chú nói sao hả chú?
- Tao cáu quá nên bảo ông ấy thế này: Anh đừng tưởng nghề của tôi là một nghề hèn. Chả có nghề nào hèn cả, chỉ có người mới hèn mà thôi. Ngay cả đến nghề… làm quan cũng chẳng phải là một nghề bẩn thỉu!
Cả Hoành cười ha hả:
- Lúc bấy giờ, chắc chú say lắm rồi phải không?
- Ừ say! Nhưng cũng còn tỉnh chán. Tao nói thêm: Làm quan mà biết lo đến nơi đến chốn cho dân thì cũng được người ta trọng mà gọi là cha mẹ dân, chứ đâu có xấu xa gì. Như tôi, đào tường khoét ngạch mà không lấy của phi nghĩa thì đâu có phải là một tên ăn trộm nhơ bẩn!
Phía kia, anh em họ Đặng chạy đi chạy lại chỉ bảo hoặc nhúng tay vào làm cho đến khi công việc được thật vừa ý.
Chấn Khởi cười bảo em:
- Đúng như ông cụ già xứ Lạng đã nói, chơi cái trò này không thể nói bao nhiêu là đủ. Thực ra, bao nhiêu cũng vừa, và giá có thêm thật nhiều nữa cũng chẳng thừa, phải không chú?
- Vâng. Em thấy như thế này, đốt mới sướng tay. À, anh nhỉ…
- Sao?
- Tưởng tượng đến đám cháy nay mai, em bỗng liên tưởng đến làng Cháy ở huyện mình. Em nghĩ lẩn thẩn, dễ thường ngày xưa các cụ mình cũng phá giặc Ân bằng địa lôi cũng chưa biết chừng. Chỗ con ngựa sắt của Đức Phù Đổng Thiên Vương thét ra lửa đến nỗi cháy hết cả một làng biết đâu không phải là chỗ các cụ cho nổ địa lôi phục!
Đoàn Phong đã hết lo quân Minh bất thần kéo đến khi cạm bẫy chưa giăng xong. Bây giờ lại lo chúng không chịu tới. Miễn sao chúng đừng nấn ná đến mùa đông!
Quân do thám chạy ngựa ngày đêm về báo:
- Chúng đã truyền hịch đi mọi nơi, rao hễ ai bắt được cha con Mạc Đăng Dung thì được thưởng cho quan tước và hai vạn lạng bạc.
Chúng hẹn trước trong vòng năm hôm nữa chúng sẽ vào cửa Nam Quan.
Mọi người xoa tay, khoan khoái:
- Muốn tới à? Cứ việc! Chúng ông đã sẵn sàng nghênh tiếp rồi đây!
__________________________
(1) Đời Tam Quốc, Gia Cát Khổng Minh dùng mẹo đốt cha con Tư Mã ý ở Thượng Phương cốc. Địa lôi đang nổ thì tắt vì trời đổ mưa.
PHÁO RỀN XỨ LẠNG
Cừu Loan nguyên là một tên tướng vô danh bỗng dưng được phong làm Đô đốc cầm một toán quân mười vạn nên lấy làm đắc chí.
Hiu hiu tự đắc, y tưởng đại quân của y kéo tới đâu, người ta chỉ có việc ra hàng. Và y ngạc nhiên hết sức khi thám tử phi báo rằng quân Nam đang sẵn sàng chờ y ở cửa ải Nam quan.
Xế chiều, y lẻn đi cùng với Mao Bá Ôn và mấy tên tùy tùng, leo lên một ngọn núi xem xét địa thế.
Tên Tán lý họ Mao trỏ roi xuống bảo tên chủ tướng:
- Bọn này cũng là những tay khá đây. Chúng thông hiểu binh pháp nên chúng chọn được chỗ đóng trại có địa thế tốt nhất. Trại chúng đóng cũng nghiêm chỉnh lắm.
Họ Cừu cười khẩy đáp:
- Nhưng chúng quên rằng quân của chúng chỉ có hai nghìn. Còn quân ta thì những mười vạn. Chúng ta quơ tay không cũng túm được chúng nó không sót một mống.
- Dù sao chúng ta cũng chớ nên khinh địch.
- Hà hà! Để ngày mai ông xem quân ta lập kỳ công.
Hôm sau, chúng đem quân đến trước trại quân Nam thách đánh.
Cửa trại đóng im lìm. Cờ xí vẫn phất phơ bay, nhưng tuyệt nhiên trống trận không được gióng lên một tiếng.
Cừu Loan cười bảo những kẻ đứng hầu bên:
- Ta đoán có sai đâu. Chúng nó sợ rồi. Chậm lắm là sáng mai chúng nó phải bỏ trại mà chạy tháo lấy thân.
Ngay buổi chiều hôm ấy đã có tin do thám về báo cáo:
- Họ đã đi rồi. Không biết đi từ bao giờ và đi bằng cách nào mà bây giờ chỉ còn trơ một cái trại không.
Cừu Loan vỗ tay cười:
- Thì ra chúng không dám đợi đến ngày mai! Biết mà! Chỉ nghe gió quân ta đi, chúng đã phải chạy dài. Thế là không tốn một mũi tên, ta đã thắng được một trận. Thôi, hãy vào trại nghỉ ngơi, khao quân một bữa cái đã! Ngày mai, sẽ tính đến ải Nam quan.
Bá Ôn rụt rè đưa ý kiến:
- Xin Đô đốc đề phòng. Tôi sợ có mẹo lừa chăng?
Họ Cừu trấn an thuộc hạ:
- Không có đâu. Tôi biết có lẽ chúng không hèn. Nhưng chúng yếu thế quá. Có muốn đánh cũng không lấy gì mà đánh được nên buộc lòng chúng phải chạy.
***
Giữa giờ tuất, tướng tá cũng như binh sĩ, quân nhà Minh đang chén chú chén anh vui say túy lúy.
Bỗng có tiếng nổ liên hồi ở bốn phương, tám hướng. Rồi lửa cháy rần rần khắp trại, khói tỏa mù trời. Đâu đâu cũng có lửa.
Chúng hoảng hốt tìm đường chạy, chen lấn dầy xéo lẫn nhau chết như ngã rạ.
Như gần, như xa, trống thúc liên hồi lẫn với tiếng quân reo, ngựa hí làm cho những tên bình tĩnh nhất cũng phải bối rối.
Chúng đành hè nhau chạy về trại cũ.
Chết cha! Trại cũ cũng bị đốt rồi. Con đường cái lớn uốn mình chạy về phương Bắc đang quằn quại trong một biển lửa. Xa xa, qua ánh sáng bập bùng, chúng thấy thấp thoáng như còn có thiên binh vạn mã đang đón chờ những tên liều mạng nhất.
Không còn đường sống nào khác hơn là hai con đường nhỏ lượn dọc theo hai cánh rừng bát ngát chạy dài theo hai bên con đường cái.
Chúng đâu đã được buông tha. Hai toán chạy tẽ ra hai ngả được nửa chừng đều được tiếp đón bằng những tiếng địa lôi nổ long trời cắt mỗi toán ra làm nhiều khúc.
Giặc kinh hãi như phải đối phó với một đạo quân nhà trời chỉ có lửa cháy, tiếng nổ, tiếng reo mà, ô hay! Không thấy người ngựa sấn ra chẹn đường.
Đạo quân nhân từ của họ Đoàn chả phải đâm chém ai cho tổn đức hiếu sinh. Hai nghìn người chia nhau đi thu thập những xe lương và trói gô những tên giặc bị thương cũng đủ mệt.
Tù binh cháy người phỏng mặt được lôi vào trong ải như những xâu ếch thật dài.
Đoàn Phong điểm binh thấy thiếu mất một người: cậu Út!
- Chết rồi!
Huy hoảng hốt la lên, rồi không đợi lệnh cha, thót lên yên bay về phía ven rừng mé tả.
- Cẩn thận nhé, con!
Đoàn Phong cũng nóng lòng không kém cậu con trai, hét lên dặn vói theo. Trong thâm tâm, ông tiếc vì thân làm chủ tướng không thể tự mình đi tìm con của bạn được.
Ông lo. Nếu con bé sơ xẩy chuyện gì thì mình còn mặt mũi nào trông thấy hai bác đồ nữa.
Con trai ông còn lo hơn. Nếu chẳng may Tường Vân có mệnh hệ nào thì đời sống của mình còn chi là sinh thú!
Con ô truy thuộc lối cứ chạy bừa trong khi chủ nó hú và la lên từng chập:
- Tường Vân!... Tường Vân!...
Cô gái hiếu thắng và quá thông minh này đã ước lượng kết quả trận hỏa công từ khi quân Tầu chưa lấy trại. Tù binh ta sẽ có rất nhiều, nhưng chỉ toàn binh lính. Là vì khi ngọn lửa bốc lên, lũ tướng tá có ngựa sẽ xông ra chạy trước tháo thân, mặc cho những tên quân lết bộ tụt lại sau, những đứa khỏe đạp lên mình những đứa yếu hơn mà tìm đường sống.
Nàng nổi hứng, thích bắt mấy tên tướng càng có tên tuổi càng hay để cho đoàn tù binh có đủ bộ cả quân lẫn tướng.
Tường Vân phóng ngựa đi sâu vào đất địch và thấy ở đàng trước mặt ba tên tướng giặc cưỡi ngựa đi lạc lõng sau đám quân thua.
Nàng tế ngựa đuổi theo.
Khi gần kịp, nàng tra gươm vào vỏ, lấy cung ra và, trước khi buông tên, cất tiếng gọi cho chúng quay mặt lại.
Ba tên kia hết hồn toan phóng chạy.
Đúng lúc đó, con ngựa nàng cưỡi khuỵu hai chân trước, hất tung nàng xuống đất. Tuy hoảng kinh quá sức, nàng vẫn còn đủ bình tĩnh để lăn mình đi mấy vòng đến một gốc cây lớn làm điểm tựa. Sờ đến bao tên thì ôi thôi, bao nhiêu tên ở trong bao đã rơi hết nhẵn. Cả đến mũi tên cầm sẵn nơi tay cũng văng đâu mất.
Mặc kệ! Nàng huýt gió gọi con vật thân yêu đang khệnh khạng đứng dậy và tiến sang bên kia đường gặm cỏ. Nàng định chạy nhanh ra nhặt vội mấy mũi tên trước khi nhẩy phóc lên yên. Ối chao! Một chân đã sai khớp mất rồi. Không chạy được, không đi được. Tính sao đây?
Lục trong túi còn độc có hai đồng tiền, nàng lấy ra hờm sẵn trong tay.
Ba tên tướng giặc mừng rơn khi thấy đối phương thất thế. Chúng líu lo bảo nhau quay ngựa lại.
Chắc mẩm phen này lập được chút công trong khi toàn quân thua sát ván, chúng hè nhau xông tới.
Dưới ánh trăng bàng bạc, một vật tròn lấp lánh bay vút tới, lẹ như một vì sao đổi ngôi. Tên giặc đi đầu đã hứng gọn đồng tiền Hồng Đức ngay giữa trán. Y la lên một tiếng thảm thiết trước khi ngã quay xuống dưới chân ngựa.
Nghe tiếng la của đồng bọn, tên giặc tới sau hoảng hốt nằm rạp trên mình ngựa, vừa may tránh được đồng tiền thứ hai bay tới đánh văng chiếc mũ đâu mâu của y xuống đất.
Sợ ám khí còn bay tới nữa, hai tên sống sót bảo nhau lùi ra xa và tìm cách hạ đối phương hiện vẫn chưa đứng lên được.
Ngay lúc ấy, từ xa có tiếng vó ngựa phi nhanh vọng lại. Rồi có tiếng hú. Có tiếng kêu văng vẳng: Tường Vân! Tường Vân…
Đúng là tiếng gọi của Đoàn Huy.
Nấp sau gốc cây, Tường Vân, lòng mừng khấp khởi, hú lên đáp lại.
Chột dạ, hai tên giặc chia việc thật nhanh: Mỗi tên chỉ rình nhắm bắn một bên gốc cây thôi.
Tường Vân, chân hãy còn đau, chưa nghĩ ra cách nào lượm được một mũi tên làm vốn.
Xa xa, bóng ngựa ô sải dưới ánh trăng gấp rút.
Nguy cơ đã tới với hai tên tướng nhà Minh. Chúng phân công lại. Xuất kỳ bất ý, mỗi tên phải bắn hạ một người.
Con ngựa ô tế đến mỗi lúc một gần. Tường Vân đã trông thấy hình dáng bạn mình rạp đầu trên bờm ngựa, tay trái hờm sẵn một cây cung.
Khi hai bên vừa thấy rõ mặt nhau thì “tách” một tiếng, ba cây cung cùng bật.
Một tiếng rú vang lên, một tên giặc ngã quay xuống đất với một mũi tên cắm ngay giữa mặt. Đoàn Huy bắn nhanh và mạnh hơn y.
Và cũng nhanh hơn y, Huy đã nghiêng đầu tránh được mũi tên của địch.
Nhanh trí và nhanh tay không kém, Tường Vân nghiêng mình bắt gọn mũi tên bắn sát mặt nàng và, trong chớp mắt, nàng bắn trả về cho chủ nó.
Khi gã này gục xuống với mũi tên cắm ngập nơi vai, y không ngờ bị hạ bởi mũi tên của chính mình.
Thấy bạn vẫn ngồi bệt dưới gốc cây, Huy hoảng hốt:
- Tường Vân có sao không?
- Không sao cả. Chỉ trật khớp xương tí tẹo thôi.
Quỳ xuống đất, Huy nâng niu bàn chân ngọc trước khi thình lình nắn lại khớp xương.
- Rồi!
- Cảm ơn anh!
Nàng đứng dậy, ửng hồng đôi má. Nhưng nàng vẫn không quên nhắc:
- Bắt sống được có mỗi một tên. Chả biết thằng này làm đến chức gì mà bắn quá dở. A, còn ba con ngựa nữa, bỏ uổng! Anh Huy lo thu thập tên tù binh giùm tôi nhé.
***
Đoàn quân rầm rộ trở về xuôi với số tù binh đông hơn số người chiến thắng. Đâu đâu họ cũng được tiếp đón như những vị anh hùng.
Cụ già xứ Lạng cười khoái trá, nhe hai hàng lợi đỏ hồng:
- Lão thức suốt đêm, lắng nghe tiếng nổ ran ngoài quan ải. Y như tiếng pháo Tết âm vang rền xứ Lạng. Tảng sáng hôm sau lão đã mạn phép uống mấy chén rượu mừng với mấy ông bạn già trong xóm.
Huy nhắc cha khi đoàn quân về đến địa phận Bắc Giang:
- Bác đồ dặn thầy thành công rồi thì phải rút lui ngay.
- Thầy nhớ rồi. Giao trả quân xong, thầy sẽ cáo lão về vườn lập tức.
- Thưa thầy, Tường Vân xin về trước kẻo hai bác mong. Thầy cho con về thăm hai bác luôn thể.
- Ừ. Rồi thầy cũng về thăm hai bác. Ở chơi mấy hôm, cha con mình cùng về quê luôn thể.
Trên đường về, đôi bạn trẻ buông lỏng tay cương giữa những phong cảnh họ thấy đẹp như gấm vóc.
Tường Vân cắc cớ hỏi bạn:
- Về quê tôi, anh thích làm gì trước nhất?
- Việc thứ nhất ấy à? Tôi xin bái yết đền thờ Đức Khai Quốc và chiêm ngưỡng thần tượng của Ngài. À, Tường Vân nhỉ, không phải ngày giỗ của Ngài, vào lễ có được không?
- Được chứ. Ông từ giữ đền là ông chú của tôi mà. Vào lễ lúc nào cũng được.
- Nghe nói tại chính điện, có tượng mấy tên tướng Tầu quỳ ở ngay thềm. Giống như tượng Tần Cối quỳ trong đền thờ Nhạc Phi. Có phải vậy không?
- Đúng đấy. Nhưng khác có một điều là người ta chỉ lấy tay đập khẽ vào đầu mấy pho tượng đá ấy mà cười chơi, chứ chả ai thèm đánh bằng dùi sắt như người Tầu đánh vào đầu tên Tần Cối.
Huy thích chí cười vang:
- Thú nhỉ!
Tường Vân hỏi tiếp:
- Còn việc thứ hai?
- Việc thứ hai là tôi sẽ xin làm học trò Tường Vân về môn thổi sáo.
Cô gái cười chúm chím, đôi má hây hây.
- Chi vậy?
- Để sau này về quê, khi nào Hồng Thị nhớ Nhị Khê, tôi sẽ gửi lòng theo tiếng sáo.
Bữa nọ được nghe Tường Vân thổi sáo, tôi say mê tiếng trúc tuyệt vời của Tường Vân.
Trên trời, mấy cụm mây trắng bay lơ lửng. Vi vu, có tiếng sáo diều.
Thoắt gần, thoắt xa, tiếng sáo có lúc như vương vấn trong mây, có lúc lâng lâng, thanh thoát.
CHÂN PHƯƠNG
22-9-1973