STATISTIEK

Ik moet u ernstig waarschuwen... Als u naar de kerk komt krijgt u dikwijls geen waar voor uw geld. Er wordt slecht gepreekt. De ethische vragen waar u mee zit komen in de zondagse eredienst niet aan bod. Twee onderzoekers van de PThU zijn er achter gekomen dat dominees in de PKN in hun preken niet ingaan op “zware” maatschappelijke, morele en ethische kwesties. De dominee produceert geen eigen geluid, maar relativeert zichzelf en het geloof: “wat je hier vindt kun je ook elders halen,” zo vat één van de onderzoekers de teneur van de preken samen.

Dat is niet zo mooi. U wordt op zondag van de domme gehouden. Het gaat niet over de dingen waar u mee zit...

Toen ik dit las, op de voorpagina van mijn ochtendblad maar liefst, ben ik eerst eens even gaan tellen en rekenen. Als ik het jaarboek van de PKN erbij pak, schat ik dat er zo'n 1350 à 1400 PKN-gemeenten in ons land zijn. Ik neem aan dat er in al die gemeenten op zondag toch wel tenminste één keer op een zondag kerk wordt gehouden, dat zijn dus minimaal 1350 PKN-kerkdiensten per zondag. Op jaarbasis kom ik dan al gauw, als ik de feestdagen meetel, op ruim 75.000 PKN-kerkdiensten per jaar. En dan tel ik de tweede dienst op een zondag nog niet eens mee. In verreweg de meeste van die diensten zal gepreekt worden.

Houd u vast! Het onderzoek ging over TWINTIG preken! Dat is nog geen promille van wat er per jaar in de PKN aan preken afgestoken wordt... Bij mijn wetenschappelijke opleiding ontbrak het vak statistiek, bij de onderzoekers blijkbaar ook! Met mijn boerenverstand lijkt een dergelijk onderzoek mij verre van

representatief...Bovendien: wat wil men nu eigenlijk? Zijn moeilijke ethische dilemma's geschikt om vanaf de kansel te belichten? De dominee kan daar niet worden tegengesproken. En de dominee is ook niet de enige die een gefundeerd oordeel verschaft. Bovendien: persoonlijke ervaringen van mensen spelen sterk mee. Je kunt bijvoorbeeld homoseksualiteit wel afwijzen, maar als je kind met een partner van hetzelfde geslacht thuiskomt wordt het toch een ander verhaal. En over euthanasie oordeel je als je gezond bent misschien anders dan wanneer je levenseinde nadrukkelijk in beeld komt.

Met ethische vragen op de kansel moet je voorzichtig zijn, ik denk zelfs dat vanaf de kansel veel pastorale schade kan worden aangericht. Dit soort vragen lenen zich veel meer voor avonden van Vorming en Toerusting, en komen aan de orde in het individuele pastoraat.

Wat een heisa om twintig preken! Maar de aap komt uit de mouw: de onderzoekers publiceren volgend jaar een boek over hoe je moet preken... Dus houd de dominees nu maar voor dat ze het helemaal verkeerd doen, dan heb je straks tenminste nog wat kopers voor je boek...

Maar als ik u was, zou ik me zelf een oordeel over deze zaak willen vormen... Dus zondag allemaal massaal naar de kerk