Klaar...

("De kerk roept" 27 oktober 2016)

De ministers Schippers en van der Steur verrasten vriend en vijand met hun plan om ouderen met een “voltooid leven” de gelegenheid te geven daar onder overheidsbegeleiding een einde aan te maken. Nu is het zo ver nog niet, er is nog geen concreet wetsvoorstel, en wanneer dat door de tweede kamer wordt aangenomen moet het vervolgens ook nog de eerste kamer door. Toch is hier een behoorlijk wissel omgezet. Aan éen kant is het natuurlijk wel te begrijpen dat dergelijke initiatieven doordacht en onderzocht worden. Er is een groep mensen, overigens niet alleen tachtigplussers, die geen terminale ziekte heeft maar wel “klaar” is met het leven. Het hoeft voor hen niet meer, het leven heeft hun niets meer te bieden, naar hun ervaring.

Aan de andere kant vraag ik me af of dit soort initiatieven niet blind is voor iets heel wezenlijks van het leven, namelijk dat imperfectie, aftakeling en lijden nu eenmaal onlosmakelijk bij het leven horen. Dat is niet leuk, maar leven zonder tegenslag bestaat niet, een mensenleven is per definitie broos en kwetsbaar. Zijn de paarse verlichtingsfundamentalisten dit inzicht kwijtgeraakt? Een gehandicapt kind hoeft niemand meer te hebben, dat had je, na een zwangerschapstest, kunnen laten weghalen. Het lichaam van een overledene valt toe aan de staat als magazijn met te transplanteren organen, en wie het leven niet leuk meer vindt stapt er na toetsing door een stervensbegeleider gelegitimeerd uit. Een stap verder is: we vergoeden de kosten voor aangeboren handicaps niet meer, als jij dat kind willens en wetens hebt laten komen, draai je er financieel ook zelf maar voor op. En ouderen? Laten we vooral uitstralen dat ze er niet meer toe doen en alleen maar geld kosten, dan gaan ze het leven vanzelf niet langer de moeite waard vinden.

Ik moest denken aan iets wat ik ooit las van de inmiddels overleden ds. Gilbert Baudet. Hij was lichamelijk zwaar gehandicapt en schreef dat als in de tijd dat zijn moeder zwanger was er al prenatale tests waren geweest, dat men hem dan waarschijnlijk als niet-levensvatbaar niet geboren had laten worden… Maar hij was blij dat hij leefde, en had ondanks zijn enorme lichamelijke beperkingen een goed en zinvol leven.

Doen alleen perfecte mensen er toe? Had Jezus juist niet erg veel aandacht voor al die andere? Is heel die discussie van een “voltooid leven” in feite geen bittere aanklacht tegen onze samenleving en legt dit geen enorme opdracht op onze bordjes, of we nu gelovig zijn of niet?

(© cartoon Tom dagblad Trouw)