Embedded Files
Willem Barnard †
Op 21 november 2010 (zondag van de voleinding!) overleed Willem Barnard, 90 jaar oud. Hij was een man waar we als kerk enorm veel aan te danken hebben. Het werkzame leven van Barnard speelde zich af tussen de polen theologie en poëzie.
Barnard studeerde aanvankelijk Nederlands in Leiden, maar verruilde deze studie later voor theologie in Utrecht. Hij was een aantal jaren predikant, maar leed erg onder de zwaarte van het pastoraat, en ging in 1975 met vervroegd emeritaat.
Willem Barnard had het gevoel als theoloog niet geaccepteerd te worden door theologen, en als dichter niet door dichters. Vaak werd hij “dominee-dichter” genoemd, maar aan die titel had hij een enorme hekel. Mij lijkt de titel “schriftgeleerde” voor Willem Barnard meer op zijn plaats.In het "Liedboek voor de Kerken" (1973) staan veel teksten van de hand van Barnard. Hij was medeberijmer van de Psalmen, maakte 55 “eigen teksten” voor gezangen, en 21 vertalingen/bewerkingen. Het geestelijk lied werd bij Barnard een voluit bijbels lied. Het is te hopen dat zijn liederen ook zullen worden opgenomen in het nieuwe liedboek waaraan op dit moment gewerkt wordt.
Naast liederen en gedichten heeft Willem Barnard veel geschreven over bijbelgedeelten. Geen commentaren in de zin van dorre exegese en droge taalkunde, maar met een dichterlijke intuïtie en een grondige kennis van grondtaal en traditie wist hij verassende inzichten en verbanden op te sporen.
Persoonlijk heb ik aan het werk van Willem Barnard veel te danken. Ik ben van de generatie waarvan het geloof gevormd is onder invloed van zijn teksten. Ik geloof ook stellig dat de combinatie van bijbels denken en poëzie het enige vehikel is
waarin het geloof in de Drie-enige God verder komt en vruchtbaar is. De kerk zal het werk van Barnard in hoge ere moeten houden. Waar dit zingend denken en beeldend geloven achterwege wordt gelaten wordt “geloof” een karikatuur van zichzelf. Dan zijn we overgeleverd aan een fundamentalistische platheid, en verwordt God tot een buikspreekpop, die niet verder komt dan kortzichtige braafheid en goedkope vroomheid, en zo'n geloof spreekt geen werkelijk levend, denkend en beeldend mens nog aan...Een kenmerkend citaat voor het denken van Barnard vond ik in "Psalm-getier". Barnard geeft in het gedeelte vóór het citaat hoog op van de Statenvertaling, majestueuze taal, maar door velen niet meer begrepen...
"Het komt er altijd weer op neer dat opvoeders, bekommerd om het begrip van de schare, de poëzie verloochenen, hoewel die wezenlijk is voor (toe maar:) Gods Woord, en het beeld inruilen voor een abstractum. Ik vind dat net zoiets als de liturgie afschaffen en een verhandeling overhouden. Of, sterker nog, Jezus inruilen voor Socrates." [p. 23]
Ik hoop dat we de gedachtenis aan Willem Barnard in hoge ere zullen houden, maar meer nog dat zijn liederen gezongen en zijn teksten gelezen zullen blijven.
A Dieu!
"O naam, eeuwige ademtocht,
een sterveling ben ik,
als eens mijn eigen adem stokt
dan draagt mij uw muziek."
[Gezang 446: 7]
Denk mijn naam wanneer ik dood ben,
denk mijn naam maar roep mij niet,
ik ben vergeten hoe ik heet.
En denk aan mij hoe dwars ik was,
hoe tuk op taal en hoe onzeker
en dat ik van je hield met huid en ziel
maar roep mij niet, lief, roep mij niet,
ik ben vergeten hoe ik heet.
Van der Graft
zie ook: VOOR(BIJ)GANGERS en Om een uitgespaard midden
Page updated
Google Sites
Report abuse