Processies

In voorjaar of zomer belegt menig kerkelijke gemeente een openluchtdienst. Tot 1983 kon zoiets illegaal zijn... Niet omdat de kerkorde het verbood, maar omdat toen pas het verbod op ‘openbare godsdienstoefening buiten gebouwen en besloten plaatsen’ uit de grondwet werd geschrapt. Nu zal er, denk ik, op grond van dit wetsartikel nooit tegen protestantse openluchtdiensten zijn opgetreden… Dit zogenaamde ‘processieverbod’ was vooral bedoeld om rooms-katholieke processies en bedevaarten ‘van de straat’ te houden.

Onze ‘gereformeerde vaderen’ moesten immers niet veel van het katholicisme hebben… Tandenknarsend moesten ze accepteren dat in de 19e eeuw de R.K. kerk zich weer mocht organiseren. De bisschoppelijke hiërarchie werd hersteld, Nederland kreeg weer bisschoppen, zeer tegen het zere been van veel protestanten. Om zichtbare manifestaties van het katholicisme tegen te gaan verbood de grondwet openbare godsdienstoefening buiten gebouwen en besloten plaatsen. Die bepaling gold voor álle kerkgenootschappen en religies, maar was bedoeld om de katholieken dwars te zitten. Er was een uitzondering: daar waar vóór 1848 processies werden gehouden mochten ze doorgaan, dus beneden de grote rivieren kreeg het katholicisme gewoon de ruimte.

Gelukkig raakten sinds de jaren ‘60 van de vorige eeuw de scherpe kantjes er ook op dit terrein een beetje af. Gelovigen wilden elkaar dikwijls best wat ruimte gunnen, en de oecumene begon te bloeien… Bovendien ging in de katholieke kerk veel uiterlijke traditie overboord. Een goede zaak dus, dat het processieverbod uit de grondwet is gehaald?

Toch jeukt het… Wellicht hadden we het nu kunnen inzetten tegen processies in eikenbomen…