Antisemitisme is een groot kwaad. Helaas groeit het in Europa... Joodse scholen worden continue bewaakt. Wie met een keppeltje op door een grote stad wandelt loopt het gevaar te worden uitgescholden, of zelfs erger... Het is dan ook niet vreemd dat steeds meer Europese Joden er voor kiezen te emigreren naar Israël, hoewel het leven dáár me evenmin onbedreigd schijnt.
In de oorlog zijn zes miljoen Joden vermoord, met industriële precisie, ik zou bijna zeggen met ‘Deutsche Gründlichkeit…’ Het is op geen enkele manier te bevatten… Ook Nederland hoeft niet trots op deze periode te zijn. We horen graag de verhalen over onderduikers en helden, maar het percentage weggevoerde Joden lag in Nederland hoger dan in menig buitenland…
Nu wil de PKN, bij monde van scriba Rene de Reuver, schuld belijden, omdat ze destijds gefaald heeft bij het bestrijden van antisemitisme en jodenhaat. Nadrukkelijk geen excuses, dat is immers geen kerkelijk woord, maar ‘schuld belijden…’
Ik heb daar moeite mee. Je moet het verleden terdege onder ogen zien, dat is goed. Je moet uit het verleden lessen trekken voor het heden, daar is niets mis mee. Maar schuld belijden voor dingen die twee generaties vóór je hebben gedaan of nagelaten, dat wil er bij mij niet in. De feiten van de geschiedenis kun je jammergenoeg niet herschrijven... Daarom lijkt het me naïef, of ronduit gevaarlijk, met de kennis of de opinies van nu te oordelen over generaties van vroeger. Dus: leef bij het heden, ‘elke dag heeft immers genoeg aan zijn eigen kwaad…’