Aapjes kijken

Toen we nog maar enkele tv-zenders hadden, zag het programma-aanbod er anders uit dan nu. Op woensdag- en zaterdagmiddag een kinderprogramma. Rond kinderbedtijd Pipo de clown of de Fabeltjeskrant. Verder als vaste onderdelen het journaal, actualiteitenrubrieken, series en films. Op zaterdagavond een komisch duo of spelshow, op zondag ‘Sport in beeld.’ Voor een live voetbalwedstrijd op woensdagavond bleven mensen thuis, daarvoor werden vergaderingen uitgesteld.

‘Gewone mensen’ kwamen weinig in beeld, hoogstens als publiek, of als deelnemer aan een quiz of spelshow. Van ‘reality-tv’ had niemand ooit gehoord…

Tegenwoordig is dat anders. Wekelijks komen op bijna alle zenders tientallen ‘onbekende Nederlanders’ in beeld. Om te daten, om van hun schulden af te komen, om hun kunstje te vertonen, om te vertellen wat ze ergens van vinden. Hun B&B’s worden getoond, hun emigratie wordt in beeld gebracht, met alle vallen en opstaan van dien, en ga zo maar door…

Soms is het op het gênante af… Mensen worden onbarmhartig tentoongesteld en aan den volke getoond. De regisseur bepaalt wat we van iemand te zien krijgen, en regisseert zo tegelijkertijd het beeld dat wij ons van iemand vormen… Je krijgt gewoon medelijden met mensen, of wend je met plaatsvervangende schaamte af. Je denkt ‘waarom worden mensen niet tegen zichzelf in bescherming genomen?’

In veel kerkdiensten wordt wekelijks een praatje met de kinderen gemaakt. Dikwijls een vertederend en humoristisch moment. Dat mag ook, het maakt een dienst levendig. Als het maar lachen mét de kinderen is, en niet lachen óm de kinderen. Het kindermoment is geen aapjes kijken…