Het begon vroeg dit jaar… In het voorjaar barstte de Zwarte Piet-discussie al los. Ik vind het eerlijk gezegd een beetje een eigenaardige strijd: terwijl de wereld brandt, maken in Nederland de voor- en tegenstanders van Zwarte Piet elkaar zwart. Waar je je maar druk om maakt, denk ik dan… Ik weet wel, er wordt van alles-en-nog-wat aan dit hete hangijzer opgehangen: wie vóór Zwarte Piet is wordt door de tegenstanders als racist bestempeld, wie er tégen is heeft geen oog voor Nederlands cultureel erfgoed en traditie.
Feiten leiden in deze zaak ook niet tot het begraven van de strijdbijl. Dat Piet niets met slavernij of racisme te maken heeft, maakt geen enkele indruk… Nu is dat natuurlijk een manco van deze tijd, dat kennis en feiten er niet meer toe doen. De krant, het journaal, de dokter, de dominee, de politicus, de wetenschapper, – ze worden allemaal gewantrouwd. De stortvloed aan baarlijke nonsens die op sociale media wordt gespuid zien veel mensen als hoogste waarheid. Daar kan geen deskundige tegenop…
Zelf heb ik als kind Zwarte Piet nooit met een neger geassocieerd. (Mag dat trouwens nog, het woord “neger” gebruiken? Of is dat in politiek-correct taalgebruik inmiddels “not done”?) Volgens mij is het met Piet heel anders: er zijn eskimo’s, chinezen, indianen, negers, blanken, hindoestanen, aboriginals, maori’s en vast nog wel wat meer variëteiten van de soort “mens”. Daarnaast, als een totaal andere categorie, die met geen van de genoemde samenvalt, heb je ook nog Zwarte Piet. Een soort apart, en het mooie is dat vertegenwoordigers van ieder volk en elk ras die Pieten-rol met verve kunnen vervullen, dat allemaal dankzij een pot zwarte schmink... De discussie zal nog wel een poosje doorgaan, en voor- en tegenstanders zullen elkaar niet snel vinden, vrees ik. In de ingezonden brievenrubriek van mijn krant kwam iemand dit voorjaar met een voortreffelijk idee: schaf het Sinterklaasjournaal en de landelijke intocht van Sint en Piet gewoon af. Laat iedere stad, ieder dorp, iedere school of vereniging, ieder gezin zélf het Sinterklaasfeest vormgeven. Dan wordt het weer wat het moet zijn: een gezellig kinderfeest.
Ik vraag me overigens af: zou de werkelijk oorzaak van heel deze domme discussie in plaats van verborgen racisme niet de commercialisering van het Sinterklaasfeest zijn? Van feesten waar de commercie mee aan de haal gaat, verandert het wezen, verandert het karakter. Daar kunnen we wat de christelijke feesten betreft wel over meepraten. Want wie kan het Kerstfeest nog vieren als een spiritueel feest? Hoeveel mensen in ons land zouden werkelijk geen enkel idee meer hebben wat Kerstfeest is en betekent?
Laten we bij de oorspronkelijke karakters van onze feesten blijven. Dan vieren we rond 5 december gezellig Sinterklaas. En wordt het Kerstfeest voor ons tot een gezegend feest. Licht, in een donkere wereld.