("Samen" 1 oktober 2010)
Politiek links en religieus geloof stonden vaak op gespannen voet. Onder communistische regimes werden religieuze stromingen onderdrukt en vervolgd. Ook de SDAP had weinig op met geloof en kerk. In de Partij van de Arbeid was na de “doorbraak” weliswaar aandacht voor progressieve christenen, er werd zelfs een Protestants-Christelijke werkgemeenschap opgericht, evenals een Katholieke, maar na verloop van tijd speelde religie ook binnen deze partij nauwelijks meer een positieve rol. Eerder was er van tijd tot tijd sprake van 'anti' sentimenten...
Het is daarom op zijn minst opmerkelijk te noemen, dat in de beoordeling van religieus geloof links en rechts van plek gewisseld hebben. Links maakt zich breed voor de multiculturele samenleving, waarin verschillende bevolkingsgroepen en religies in vrijheid en harmonie met elkaar moeten samenleven. Of deze openheid voor religie meer is dan lippendienst, kun je je overigens wel afvragen. Ik vrees dat de vrijheid van godsdienst zo ongeveer bij de voordeur ophoudt, geloof is in deze visie natuurlijk wel iets voor het 'privé-domein'...
Rechts is wat kritischer... Vooral in de richting van de Islam. Nu zou ik de verschijning van de Islam in de Westerse samenleving niet onmiddellijk een verrijking willen noemen. Maar het feit dat de Islam onder ons is zullen we wel gewoon moeten accepteren... Vrijheid van godsdienst is nu eenmaal een grondrecht in het Westen, en ook een teken van beschaving. Bovendien lijkt het mij nog veel te vroeg om vast te stellen dat de Islam onverenigbaar is met democratie en vrijheid. Daarvoor is ze te kort in ons midden. Ze moet waarschijnlijk eerst door de zeef van Athene en Rome, en ook nog een keer door het filter van de Verlichting. Dat heeft allemaal tijd nodig, maar onmogelijk lijkt me niet dat zo een Islam ontstaat, die verenigbaar is met onze Europese waarden en normen. Zo lang die vorm van Islam nog niet is gevonden mogen we gerust kritisch blijven, en duidelijk maken achter bepaalde uitgangspunten, visies en verworvenheden noch terug te willen, noch terug te mogen...
Maar zou de manier waarop populistisch rechts naar de Islam kijkt niet stereotiep kunnen zijn voor de wijze waarop ze naar godsdienst in het algemeen kijkt? Zou wie voor het verbieden van de koran is, niet met hetzelfde gemak de bijbel kunnen verbieden? En als vanaf de minaret van de moskee niet meer mag worden opgeroepen tot gebed, hoe lang duurt het dan voordat de kerkklokken het zwijgen wordt opgelegd?
Daarom vraag ik me af: legt een confessionele partij, die aanschurkt tegen populistisch rechts, zichzelf zo de strop niet om de nek?