OPWAARTS!
(Samen 1 september 2012)
Tientallen jaren leefden we met het dogma van de vooruitgang. Het ging steeds een stukje beter. De welvaart nam geweldig toe, ieder jaar werd een beetje meer verdiend. De TV deed zijn intree in onze huiskamers, gevolgd door het bankstel. Kolenhaard en losse gaskachel konden naar de oud-ijzerboer, want onze huizen werden voortaan centraal verwarmd. De fiets ging op stal, eerst beconcurreerd door de bromfiets, later bleek de auto voor ieder te zijn weggelegd. Bedrijven werden groter en groter, onze woonhuizen ook. De bomen reikten tot de hemel, leve de vooruitgang!
Gelukkig gold die vooruitgang niet alleen op materieel gebied. We konden voortaan ook allemaal doorleren. Spreek je nog wel eens getalenteerde oude mensen, die na de lagere school gewoon aan het werk moesten, omdat de schoorsteen nu eenmaal moet roken, dat komt bij jongere generaties niet voor. Iedereen mag doorleren, wat zeg ik? – het móét zelfs, ook al baal je ervan, je moet een flink aantal jaren van je jeugd naar school. Werken met je handen wordt door veel mensen niet als “je-van-het” gezien. Ouders, ook veel mondiger dan vroeger, eisen gewoon het hoogste vervolgonderwijs voor hun kind. “Elk meent zijn uil een valk te zijn...” En als het ondanks veel drammen en zeuren niet gaat, dan laat je je kinderen gewoon een jaar om de wereld zeilen.
We moeten dus wel ontzettend slim geworden zijn met elkaar. En vast ook heel tevreden, als je ziet wat we allemaal hebben...
Oei, dan komt er een forse kink in de kabel. De hemel is toch te hoog voor een boom. Er komt een kredietcrisis. En een bankencrisis. En ook nog eens een eurocrisis. Met elkaar wordt dat een economische crisis van jewelste, waarvan het einde echt nog niet in zicht is. Bovendien lijkt het er op, dat al dat onderwijs mensen niet eens zo veel slimmer heeft gemaakt.
Dat blijkt dubbel en dwars in de verkiezingscampagne, die na de vakanties losgebroken is. Het is toch
te onbenullig voor woorden wat sommige politici er uit kramen. “Praatjes voor de vaak,” ongegeneerd populisme, waarvan je op je klompen kunt aanvoelen dat het nooit in zinvol beleid kan worden omgezet. Maar helaas, hele volksstammen tuinen er met open ogen in...Ook ergerlijk: de manier waarop politici zich “verkopen”. Met rozen, ijsjes of tomatensoep de markt op. Moet je met zulke flauwekul je kamerzetel winnen? Gaat het meer om je kop en uitstraling dan om ideeën en uitgangspunten? Blijkbaar hebben de dames en heren politici er ook weinig vertrouwen in dat alle scholing en studie van de laatste decennia mensen werkelijk slimmer heeft gemaakt, want de kiezer wordt als een verwend kind gezien, dat met kortzichtige beloften naar de mond gepraat wordt, in ruil voor een stem.
Weet u waar ik wel eens bang voor ben? Dat we het in de kerk net zo gaan doen. Makkelijke vormen, mensen een beetje naar de mond praten, met spiegeltjes en kraaltjes het evangelie aan de man zien te brengen, de verpakking veel belangrijker dan de inhoud.
Makkelijke oplossingen zijn er niet. Noch in de politiek, noch in de kerk. Als we inhoud veronachtzamen, en niet meer accepteren dat moeite en pijn onderdeel van het bestaan zijn, dan gaat het niet opwaarts, maar raken samenleving en kerk in een duikvlucht naar beneden.
Zit het alleen in diploma's, of hebben we weer wijsheid nodig?