Willen is kunnen...
("Samen" 1 juli 2011)
Bij een bijbelkring voor senioren had ik de Herziene Statenvertaling meegenomen. We kregen het er over dat steeds nieuwe bijbelvertalingen verschijnen, en dat het met liedbundels van hetzelfde laken een pak is. Ik vertelde dat er op dit moment gewerkt wordt aan een nieuw liedboek, als opvolger van het Liedboek voor de Kerken uit 1973.
“Waarom moeten er toch steeds dingen veranderd worden?” vroeg iemand van de deelnemers. Wie al heel wat jaren meeloopt levert steeds veel wat vertrouwd is in, en moet elke keer maar weer eigen zien te worden met het tot dan toe onbekende.
Taal verandert, legde ik uit. Daarom zijn woorden en zinsconstructies van jaren geleden vaak moeilijk te begrijpen voor jongere generaties. Om het geloof verstaanbaar te laten blijven moeten we de dingen dus van tijd tot tijd op een andere, op een meer eigentijdse manier gaan zeggen, anders snappen mensen het niet meer...
Een bijna honderdjarige mengde zich in het gesprek. “Ik begrijp er niets van. Wij gingen alleen maar naar de lagere school, en hebben verder niets geleerd. Toch konden we in de kerk meekomen, en begrepen we wat daar gebeurt... Tegenwoordig zitten ze lang op school en studeren ze, maar in de kerk vinden ze alles moeilijk en snappen ze het niet! Hoe kan dat?”
Tja, ze had een punt, die bijna honderdjarige. Dit was toch wel een heel rake opmerking. Het is inderdaad opmerkelijk dat veel mensen, ondanks hun goede opleiding, de taal van het geloof niet meer verstaan.
Dat we in de kerk blijkbaar in jip-en-janneketaal moeten gaan communiceren. Dat veel mensen het vermogen om gelaagde taal te begrijpen missen, en de woorden van de traditie niet meer kunnen doorgronden, terwijl ze best over goede en getrainde hersens beschikken.“Willen is kunnen,” hoorde ik in een radiocommercial van een bank die zijn wortels in één van de noordelijke provincies heeft. Nu moet je met reclameslogans altijd een beetje voorzichtig zijn, ze zijn dikwijls wat kort door de bocht, en het spreekwoordelijke korreltje zout kunnen we er niet bij missen.
Maar toch: waar een wil is, is een weg. Mag van mensen gevraagd worden zich te verdiepen in een taal die niet onmiddellijk inzichtelijk is? Of zien we onze kerkgangers, en in bijzonder de jongeren, als domoren die zo simpel mogelijk benaderd moeten worden? Als verwende consumenten die je laagdrempelig en pretentieloos vermaken moet?
Laat de kerk haar mensen toch voor vol aan zien, en ze serieus nemen. Dat is echt wat anders dan ze met zadeldekjes, ballonnen en pennen paaien. En ook iets anders dan alleen hapklare, simpele versjes en dito praatjes serveren. Omgekeerd mag van mensen verwacht worden dat ze de traditie waarin ze staan serieus nemen, en zich willen verdiepen in de taal en de grammatica van het geloof.
Dan zou “willen” best eens “kunnen” kunnen worden!
