Kuyper & Kuitert

Kuyper en Kuitert, alfa en omega van de Gereformeerde kerken... Kuyper, de man van de doleantie, architect en bouwmeester van de Gereformeerde kerken en hun zuil. Kuitert, deze maand overleden, was de sloopkogel van die neo-orthodoxie. De man die voor velen het licht heeft uitgedaan. Die steeds meer geloofsvoorstellingen ongeldig verklaarde, en uiteindelijk ook zélf niets overhield. Ik vind het triest te lezen hoe hij nog steeds met liefde de psalmen zong, maar er tegelijkertijd niets meer van geloofde.

Kuitert heeft veel over zich heen gekregen, het werd dikwijls op de man gespeeld. Dat is niet fair: je kunt het in de kerk over de meest dierbare dingen oneens zijn, maar dat geeft geen vrijbrief voor onfatsoen. De manier waarop hij soms behandeld werd was de tijd vooruit: tegenwoordig zijn we er immers aan gewend dat wie een afwijkend geluid maakt wordt overladen met drek en bagger op social media.

De inzichten van Kuitert waren voor de éen bevrijding, voor de ander bedreiging... Maar hoe zijn ze beklijfd, of is dit inmiddels gedateerde theologie? Typisch iets van oudere generaties? Het lijkt dat Kuitert inmiddels niet méér is dan een voetnoot bij de theologie, jongeren worden koud noch warm van zijn ideeën.

Ik vrees dat de theologie die met Kuyper begon, en door Kuitert werd gesloopt, het geloof niet dient. Het was veelal een geharnaste rationaliteit, maar mensen kúnnen zich nu eenmaal God niet te binnen denken. God moet zichzelf meedelen, het komt van boven. Inderdaad, aanstoot en dwaasheid, maar het geloof kan niet zonder die ergerlijke openbaring…