Siglósíld

Ég minnist þess að við Björgvinssynir vorum annað slagið að vinna í skólafríum við að bæta pækli á tunnur uppi í Mjölhúsgeymslunni.

Þar réði ríkjum Viðar Jóhannsson og þrátt fyrir að hann aðstoðaði okkur mikið með lyftaranum, þá var þetta nokkuð krefjandi vinna.

Það þurfti að snúa öllum tunnum ofan á öðrum tunnum svo að tappinn snéri upp. Tappinn slegin af, pækli bætt á sem kom gegnum slöngu tengdum stórum pækiltanki.
Nýr tappi settur í og svo tók Viddi 4 tunnur í einu og færði í nýja stafla og skráði umpæklunardag í leiðinni 

Á myndunum sést vel að í upphafi fór næstum allt vinnsluferlið fram á neðri hæðinni áður en fullkomnari tæki og tól komust í gang á efri hæðinni. Minnist þess að það voru tvær lyftur á milli hæða í sitthvorum enda hússins. 

Eitt af einmitt mínum fyrstu vinnuverkefnum sem óstálpaður unglingur var að keyra þessum síldarflaka bökkum á stórum margra hæða vagni í vesturlyftuna og síðan skila þessu af mér skilvíslega að gaffalbita skurðarvélinni á efri hæðinni. Eitt sinn missti ég vagninn á hliðina.

Úps… var síðan í fleiri tíma vinnu við að skola og raða upp síldarflökum aftur. Góðhjartaðar konur hjálpuðu mér reyndar mikið. Björgvin verkstjóri var ekki par hrifinn af þessum klaufaskap hjá syni sínum, því það varð strax mikil flakaskortur uppi, sem næstum orsakaði vinnslustopp.

Sósugerðarherbergið á neðri hæðinni var heilagt herbergi, þarna var alltaf svo góð lykt og þetta var mikil nákvæmnisvinna sem lá á bakvið rauðvínssósur og annað gott sem var soðið í stórum pottum þarna áður allt var kælt niður og dælt upp á efri hæð.

Ég man eftir Jóni Rögnvalds, yndislegur og skemmtilegur karl.
En svo man ég líka eftir bræðrunum stóru, Gugga (Guðfinnur, fósturfaðir Robba Guðfinns) og Eysteini og daglega stakk ég inn hausnum og andaði að mér góðri lykt og sagði:

“Eitthvað gott í matinn í dag strákar?”
og þeir svöruðuð alltaf: “Já vinur, sama og í gær…
… í rauðvínssósu…”

Reyndar komst ég seinna að því að það voru stórhættuleg efni í þessari helv.. sósu sem var næstum búinn að drepa mig heima í kjallaranum á Hafnartúni 6.
 

Ég var að leita að bensíni á skellinöðruna mína, flotta bláa Hondu SS 50 sem ég keypti fyrir sumarlaunin í Sigló Síld.

Finn stóran 10 lítra plastdunk og sveimerþá, ég held að það sé smá bensín í botninum, pabbi var með fullt af allskyns bremsuvökva dunkum og hinu og þessum vökvum sem vélar þurfa á að halda. 

Skrúfa af tappann og rek nefið ofan í og dreg inn andann …. svo man ég ekki meir… ranka við mér á gólfinu með svakalegan hausverk, gufan frá þessum Sigló sósugerðar dunk gáfu mér hreinlega einn gomorron á kjaftinn, ég stein lá, hef ekki hugmynd hversu lengi.

Þegar verkstjórinn þreytti kom heim, þá húðskammaði ég hann, öskureiður og sagði honum að hann gæti fjandinn sjálfur drullast til að skola þessa helvítis 

EDIKSÝRU sósugerðareiturefna bauka úr niðrí Sigló Síld áður en kæmi með þetta helv.. heim… svo bætti ég við í aðeins mildari táningafrekjutóni… geturðu ekki líka bara reynt að merkja dunkana sem þú geymir bensín í… ha pabbi?

Pistla höfundur hefur líka slæma reynslu af því að innan í þessari litlu til sýnis saklausu gaffalbita skurðarvél er flugbeitt 30 blaða hnífasett.

Við bræðurnir 6 og 7 ára gamlir fórum um helgi með pabba í bíltúr niður í Sigló, pabbi þurfti eitthvað aðeins að kíkja á kæliklefann eða eitthvað svoleiðis… gleymir okkur smástund og við læðumst inn í lítið herbergi og þar lá eitt svona nýslípað hnífasett með örþunnum flugbeittum blöðum.
Eins og vanalega gat ég ekki stillt forvitni mína og lagði aðra höndina laflaust ofan á blöðin.
Fann ekki fyrir neinu og sýndi litla bróður að þessir hnífar sem hann var svo hræddur við væru bara alls ekki beittir. Siggi Tommi gargar yfir sig með skelfingarsvip og hleypur og nær í pabba.
Ég kíki í lófann á mér og það fossblæddi úr mér, það var eins og að 30 kettir hefðu klórað mig samtímis.

Stakk blóðurgi hendinni í vasann og reyndi að fela þetta fyrir pabba, sem síðan neyddist til að klára plástralager heillar verksmiðju á báttin á syni sínum.

Á þessari mynd má sjá mína uppáhalds vél, TRIO TAF 3. Sem litlum gutta sem kom í heimsókn til að skoða vinnustað pabba síns fannst mér þessi dósalokunarvél mikið galdratæki.

Á þeim tíma stóð Steina Bergs oft þarna með könnu af rauðvínssósu í hendinni og bætti sósu í sumar dósir sem höfðu ekki fengið nóg í sig úr sjálfvirka sósubarnum sem kom með dælu úr sósu herberginu á neðri hæðinni. 

Steina leyfi mér að prufa að fylla á dósalok og útskýrið þetta allt saman með einstakri umhyggju og þolinmæði fyrir spurulu barninu.

Þessi austurendi á dósaþvottavélinni er í rauninni dósa hárþurrka.
Þarna stóð hún Magga (Margrét Steingrímsdóttir) í stuttermabol alla daga og það blés á hana heitur suðrænn vindur allt vinnuárið.

Ég minnist þess hversu fljót hún var að raða 100 dósum í 10 röðum í kassa og svo ýtti hún kassanum til mín sem hafði það einfalda verkefni að loka kassanum. Hún var svo snögg að hún fyllti tvo á meðan ég lokaði einum….

Svo hjálpaði hún mér að loka kössunum áður en ég fór með þá niður í kæligeymsluna á vagni í austurlyftunni og svo tókum við smá pásu og fórum út á brunastiga pallinn á suðvesturhorninu og kældum okkur niður og fengum okkur smók… eða nei, hún fékk sér smók, ég reykti ekki opinberlega á þessum tíma.

DÓSAGERÐ OG LÍMMIÐAR

Á mörgum myndum sést fólk á öllum aldri og jafnvel Leikskólabörn vinna við að líma miða á dósir.

Upprunalega komu þessar dósir ómerktar frá dósaverksmiðju í Stavanger.
Um tíma minnir mig voru framleiddar (Stansaðar) blikkdósir og lok á neðri hæðinni.

Seinna komu áprentaðar flottar dósir frá útlöndum. Það getur mikið vel verið að Björgvin Jónsson hafi upprunalega verið ráðinn til að sjá um þessa dósagerð, því hann hafði reyndar minnir mig tekið sveinspróf í blikksmíði.

Stundum gerðist það líka að það þurfti að endurmerkja dósir, líklega vegna þess að það átti þá að selja þær á annan markað en Sovétríkja markaðinn stóra, þar sem við skiptum síld í rauðvínssósu á móti LADA bílum.

Stundum þurfti að rífa upp nokkur hundruð kassa og stimpla og merkja dósir uppá nýtt ef að mistök voru gerð í framleiðsluferlinu.

AÐ LOKNUM VINNUDEGI VAR ALLT…
… Smúlað hátt og lágt með klórblönduðu heitu vatni með háþrýstingarvatnsbyssum. Frá upphafi til enda Sigló- Síldar voru ætíð gerðar háar kröfur um hreinlæti og gæði.

LÍFIÐ Í SIGLÓ-SÍLD 

Lagmetis verksmiðjan Sigló Síld

Viðbótar upplýsingar frá
Steingrími Kristinssyni:

Byggingavinnan, grunnurinn undir verksmiðjuhúsið Sigló Síld, hófst um haustið árið 1961. Unnið af starfsmönnum Trésmíðaverkstæðis SR á Sigló, undir stjórn Páls G Jónssonar byggingameistara.

Fimm mánuðum síðar, þann  8. mars árið 1962 hófst vinnan við framleiðsluna í húsinu.

Myndir má skoða á frá tenglinum hér fyrir neðan, á gamalli heimildasíðu síðu minni:
https://sk2134.is/gamli/01-62-mbl.htm