LEGO
Lego Danimarkako jostailuen enpresa bat da eta oso ezaguna da mundu mailan bere plastikozko blokeengatik. 1934an jarri zitzaion enpresa honi Lego izena. "Leg Godt"etik dator izena, hau da, "ondo jolastu". Hasiera batean enpresa honetan egurrezko jostailuak egiten ziren baina 1949tik aurrera plastikozko jostailuak egiten hasi ziren.
Historia:
Hasiera
Lego, Ole Kirk Kristiansenek sortu zuen 1932an. Ole Kirk Kristiansen familiako negozio batean hasi zen, eta orain bere bilobaren esku dago Lego. Hasiera batean Kristiansenek ezin izan zuen bere negozioa aurrera atera, hainbat kolpe latz eduki baitzituen, bere emaztea hil egin zen. Bere lehenengo negozioa itxi behar izan zuen baina, kontserbatu zuen egurrarekin jostailuak egiten hasi zen eta bere semearen laguntzarekin saltzen hasi zen. Jostailuak ez zituen kantitate handietan saltzen eta horregatik bere enpresa txikiari izena ematea erabaki zuen "led godt"("juega bien"). Horrela hasi zen enpresa txiki bat azkenean mundu osoan ezaguna den enpresa izatera.
Copenhagueko azoka batean plastikoa moldeatzeko makina bat ikusi eta erosi egin zuen eta horrela hasi ziren lehenengo plastikozko blokeak,baina egurrezko jostailuak oraindik alde batera utzi gabe. Makina horrek aurrerapen handiak ekarri zituen enpresa txiki artan. 1947 eta 1955. urteetan 200 eredu atera zituzten, bai egurrezkoak eta plastikozkoak. Horietako bat Monopoly mahai joko ospetsua sortu zuten eta 1949.urtean plastikozko bloke ospetsuak atera ziren merkatura. Enpresa Suediara eta Alemaniara esportatzen hasi zen eta 1959an Britania Handian, Belgikan eta Suedian enpresak sortu zituzten. Hedapen handia eta azkarra izan zuen eta 1964.urterako ia mundu osora esportatzen hasi ziren. Ondoren, Kjeld Kirk Kristiansen, hau da Oleren biloba, jarri zen enpresaren buru.
Haziera
1959an asko hazi zen enpresa, baina 1960an sute bat eduki zuen. Egurrezko jostailuak erre zituen baina ez zen oso kaltegarria izan sute hori enpresarentza, plastikozko blokeak ez zirelako erre eta orduan egurrezko jostailuak alde batera utzi zituzten. Enpresa hezten joan zen eta azken hamarkadarako jada bazituzten 450 langile.
1961 eta 1962.urteetan autoak, kamioiak eta autobusak sortzeko plastikozko lehen blokeak sortu ziren eta horrek asko hazi zuen Lego. Akordio batetara iritsi zen Samsoniterekin, horrela Legok Kanadan sortu eta saltzeko baimena lortu zuen.
1963an plastikozko blokeak sortzeko erabiltzen zuten materiala alde batera utzi behar izan zuten, deformatu egiten baitziren eta orduan ABS plastikoa erabiltzen hasi ziren eta oraindik ere material berbera erabiltzen dute.
Trenen sistemarena izan zen arrakasta gehien eduki zuen, 4,5 boltioko motore bat zuen baina ondoren 12 boltioko motore bat jarri zioten.
1968ko ekainaren 7an Legoland sortu zuten Billunden. Bertan tamaina txikiagoan eta plastikozko blokeekin sortutako munduko hiri errealak zeuden. 12.000 m²-ko parke bat zen eta lehenengo urtean 650.000 pertsonek bisitatu zuten parke hura. Urrengo 20 urteetan 8aldiz handitu zen parkearen neurria eta baita ere bisitak.
1969an DUPLO blokeeak merkatura atera zituzten. Hauek tamaina handiagoa zuten eta ume txikientzat zeuden sortuta, baina, blokee originalekin lotzeko aukera zuten. 1970an hainbeste handitu zen enpresa, arazoak zituztela jostailu guztiak egiteko, gordetzeko eta esportatzeko.
Hedapena
1970ean enpresak 900 langile baino gehiago zituen eta oso azkar handitzen hasi zen enpresa eta 1971an neskentzako hainbat jostailu atera zituzten. 1972an LEGOk lehen ontziak atera zituen eta benetan flotatzeko gai ziren.
Godtfred Kirk Christiansen semea, Kjeld Kirk Kristiansen bere familia guztia bezala,LEGOn sartu zen Suitzan eta Danimarkan ikasi ondoren.
1974an gizakien beseoak artukulatuta atera zuen, "Familia Lego", izena eman zioten. Honek arrakasta handia izan zuen eta gizaki txikiak egiten hasi ziren, baina hori bai besoak artikulatua ez ziren eta Estatu Batuetan enpresa berri bat sortu zuten. Hedapena oso nabarmen igotzen ari zen.
Esperientziadun pertsonentzat beste eredu bat atera zuten "serie experto". 1977an "constructor experto" eredu honek engranajeak zituen eta ardatzak ere.
1978an gizaki txikiei arikulazioak jarri zizkieten eta ontziak automobilak... eskalan egin zituzten horrela hiriak sortu zituzten eskalan.
1979an beste eredu bat egin zuen LEGOk eta honek arrakasta handia izan zuen, astronauta, koheteak... izan ziren arrakasta honen errudun. Urte honetan, Kjeld Kirk Kristiansen enpresa honen buru jarri zen.
Hezitzaileentzat plastikozko blokeak oso lagungarria izan dira, bai umeen eta elduen imajinazioa lantzen delako.
1980an Legok heziketarako eredu bat atera zuten eta irakasleak erabiltzen hasi ziren beraien ikasleekin.
1981ean trenen bigarren eredua atera zuten, honek beste ereduarekin konparatuz, motorra boltaia handiagokoa zen eta argiak eta beste hainbat gauza gehitu zizkioten. 1982an Legoren 50.urteurrena izan zen eta argiak zituzten jostailuak atera zituzten eta baita ere liburu bat "50 años de juego".
Technic, urrutiko kontrolarekin funtzionatzen zuen lehen eredua izan zen, ordenagailu txiki batez kontra zitekeen.
1988an Legoren lehen lehiaketa etorri zen, 38 umeek parte artu zuten bertan. Urte honeta, Kanadan sortu zuten beste enpresa bat eta eredu berri bat atera zuten "Piratas Lego".
1990ean Lego, munduko 10 enpresa handienetan zegoen eta Legolanden bisitak igo egin ziren.
1992an Guiness errekor bat lortu zuen, 400.000 plastikozko blokeez osatutako gaztelu bat egin zuten. Blokeak jasotzeko xurgatzaile bat asmatu zuten beraz, orri esker gauzak asko lagundu zuten.
Hasiera batean Legok egiten zituen blokeen koloreak oria, urdina, gorria eta grisa ziren baina 2003an kolore geihago egiten hasi ziren, bai pertsonaiak errealagoak emateko eta baita ere gauza gehiago egin ahal izateko.
Fabrikazioa
Denok pentsatzen dugu Legok egindako blokeak oso erraz egiten direla eta oso simpleak direla baina, bloke bakoitzaren atzean, ingenieritza proiektu asko eta zailak daude. Gauza arrigarrienetako bat pieza guztiak eredu guztiekin lotu daitezkela da nahiz eta tamaina ezberdina izan. Esperientzia gehien eskatzen duten ereduak, gazteen ereduekin lotu daitezke ,baita ere, eredu zailenak dituzten engranajeak. Blokeen fabrikazioa Danimarkan eta Suitzan egiten dira eta dekorazioa eta azken ikutuak, Danimarkan, Suitzan, Estatu Batuetan, Hego Korean eta Txekiar Errepublikan egiten dira.
Orduro 2,3 milioi bloke egiten dituzte eta urtean 20.000milioi bloke.
Bloke guztiak era perfektuan eginak egon behar dira, ezin dira oso gogorrak egon baina ezta ere oso biguinak eta 0,002mm-ko errore maximoa eduki dezakete piezek. Beraz ikusi dezakegun bezal, oso zorrotzak dira eta benetan oso zailak dira. Beste hainbat enpresetan moldeetan ez dute Lego bezala milaka euro xautuko baina gero, Legoren eta beste enpresen kalitatea ikusi daiteke.
Akatsak dituzten blokeak ez dituzte botatzen bestela beste enpresek artu dezakete, baina akats oso gutxi edukitzen dituzte. Milioi batetik, 18 bloke egongo dira akatsekin.
LEGO-ren gaurkotasuna
Lego etengabe eredu berriak ateratzen egon da eta oraindik ere erdu berriak ateratzen ditu. Legoland, Legok egin zuen gauza harrigarrienetako bat izan zen.
2001 eta 2004 urteen artean Legok gainbehera bat eduki zuen baina 2005ean gainbehera orri buelta ematea lortu zuen. 2000 langile bota zituzten kalera eta Estatu Batuetan zituen lau "Legoland"ak saldu behar izan zituen. Beste hainbat enpresa ageri ziren eta horiekin borrokatu behar izan zuen. Harry Potter eta Star Warseko ereduak esportatzen hasi dira.
50. urteurrenean googleko bilatzaileak homenajea egin zion "GOOGLE" plastikozko blokeez jarriz.
Orain enpresa nagusienak Dinamarkan, Hungarian, Txekiar Errepublikan, Mexiko, Txina eta Austrian ditu. 2009an irabazi handiak eduki zituen 295milioi euroko irabaziak eduki zituen gehienbat "La Guerra de Las Galaxias"ri esker.
Bildumak
Agents
Alien Conquest
Atlantis
Belville
Ben 10: Alien Force
Bionicle
Bricks and More
Castle
Creator
Cuusoo
DC Universe Super Heroes
Design by Me
Duplo
Dino
Exo Force
Fabuland
Friends
Galaxy Squad
Games
Heroica
Hero Factory
Juniors
Knight's Kingdoms
Kingdoms
Life of George
Mars Mission
Marvel Super Heroes
Master Builder Academy
Mindstorms (RCX,NXT puis EV3)
Minifiguras
Mixels
Model Team
Ninjago
Pharaoh's Quest
Pirates
Power Miners
Racers
Rock Riders
Space
Space Police
Spybotics
System
Lego Super Heroes
Technic
Thomas y sus amigos
Town
UFO6
Ultra Agents
Viking
Western
World City
World Racers
Lego Chima
Lego Disney
Bideo-jokoak
Mixels (mayo 2014)
LEGO Star Wars: The Video Game (2005)
Bionicle Heroes (2006)
LEGO Star Wars II: The Original Trilogy (2006)
Lego Star Wars:The Complete Saga (2007)
LEGO Indiana Jones: The Original Adventures (2008)
LEGO Batman: The Video Game (2008)
LEGO Indiana Jones 2 The Adventure Continues (2009)
LEGO Battles (2009)
LEGO Rock Band (2009)
LEGO Harry Potter: Years 1–4 (2010)
LEGO Star Wars III: The Clone Wars (2011)
LEGO Battles: Ninjago (abril 2011)
LEGO Pirates Of The Caribbean: The Videogame (mayo 2011)
LEGO Harry Potter: Years 5-7 (noviembre 2011)
LEGO Batman 2: DC Super Heroes (junio 2012)
LEGO Lord of the Rings: The Videogame (noviembre 2012)
LEGO City Undercover (marzo 2013 )
LEGO Marvel Super Heroes (2013)
LEGO Legends of Chima: Laval's Journey (2013)
LEGO The Hobbit (2014)
LEGO Ninjago:Nindroids (2014)
LEGO Batman 3:Beyond Gotham (2014)
Ikus-entzuneko produkzioa
Film eta Serieak
LEGO ha producido películas y series que se han transmitido en Latinoamérica por Cartoon Network y Nickelodeon, Disney XD o por DVD.[cita requerida]
Lego The Adventures of Clutch Powers (Película)
Lego Atlantis:The Movie (Minipelicula de 30 minutos)
Lego Hero Factory Rise of the Rookies (Película)
Lego Hero Factory (Serie de TV)
Lego Legends of Chima (Serie de TV) 2013-2014
Lego Ninjago: Masters of Spinjitzu (Serie de TV)
Lego Star Wars The Clone Wars (Serie de TV)
Lego Bionicle The Legend Reborn (Película)
Lego Bionicle The Trilogy (Trilogia de películas)
Lego Star Wars The Padawan Menace (Minipelicula de 30 minutos)
Lego Ninjago:The Rise of The Snakes (Serie de TV)
Lego Star Wars The Empire Strikes Out (Minipelicula de 30 minutos)
Lego Star Wars: The Yoda Chronicles (Serie de TV) 2013
Lego Batman the Movie: DC Super Heroes Unite (Película) 2013
The Lego Movie 2014
Lego Ninjago: The Final Battle (Serie de TV) 2013
Lego Ninjago: Rebooted (Serie de TV) 2014
Lego Star Wars: The New Yoda Chronicles 2014
Lego Batman Asediado (2014)
Hurrengo Filmak eta Serieak
LEGO Justice League vs Bizarro League (febrero 2015)
LEGO Ninjago: La Película (2016)
LEGO Movie: Batman (2017)
LEGO Movie 2 (2018)
Liburuak
"150 Proyectos con LEGO Mindstorms - Tecnología, instrumentación y robótica". Autor Ernesto Martínez de Carvajal Hedrich (2014). Editorial: el propio autor.
Véase también[editar]
Tente, juguete de construcción español similar al LEGO, fabricado por EXIN.
Rasti, juguete de construcción argentino similar al LEGO.
FIRST Lego League, Competición internacional con robots hechos de Lego.
Erreferentziak
Tine Froberg Mortensen (2012). La historia de LEGO. Consultado el 25/10.
«The Original GOOGLE Computer Storage (Page and Brin) (1996)» Imagen del ordenador original Universidad de Stanford
«Lego pega el 'estirón' en el peor año de la crisis» El Mundo. Consultado el 10 de marzo de 2012
«Inventories themes: UFO» (en inglés). Consultado el 14 de marzo de 2014.
http://club.lego.com/en-us/about/
http://club.lego.com/en-us/campaigns/max/
Enlaces externos
Wikimedia Commons alberga contenido multimedia sobre LEGO.
Lego Películas Wikipedia en Inglés
Foro Español de los Aficionados a las construcciones LEGO
Jugueteria Especializada en Argentina