The Conqueror

nahiko esanguratsua izan zen aktore-multzoa zela eta. Wayne, bere karrerako maila gorenean aurkitzen zen eta paper horregatik borroka egin zuen argumentua irakurri ondoren. Nahiz eta orain paper hori John Wayne-rentzat egokia ez zela pentsatzen den, berarentzat aukeraketa ona izan zen momentu hartan. The Golden Turkey Awards liburuan "ondradu" izan zen.Pentsatu izan da Howard Hughes errudun sentitu zela arrakastarik gabeko filma produzitzeagatik. Beste bertsio bat ere badago 12 milioi dolarrengatik kopia guztiak erosi zituenarena. Lehen aldiz 1974an transmititu zen telebistan Ice Station Zebra-rekin batera. Azkeneko hau Hughes-ek bere azken urteetan etengabe ikusi zuen filmetako bat dela jakin izan da. ¿Filma "erradioaktiboa"?

Utah desertuaren inguruetan filmatua izan zen pelikula. Nevadan Ameriketako Estatu Batuetako Gobernuko froga eremutik gertu zeuden, 50eko hamarkadan arma nuklearrekin probak egiten zituzten garaian. Aktore-multzoak eta filmatzen zuen taldeak aste gogorrak bizi izan zituzten han, horren ondorioz, Hughes-ek 60 tonelada lur bidali zituen estudio batera filmazioa amaitzeko. Aktore zerrendak, gidatzaileak eta filmatze taldeak bazekiten proba nuklearrak egiten zirela, baina hauts erradiaktiboaren esposizio eta minbiziaren arteko erlazioa ez zegoen ondo aztertuta.

Goran aipatutako aktore guztiak minbizi bidez hil ziren. Powell, pelicula amaitu eta hortik urte gutxira hil zen. Hayward, Wayne eta Moorehead 70eko hamarkadako erdialdean hil ziren. Pedro Armendárizi giltzurruneko minbizia diagnostikatu zioten, lau urte beranduago bere buruaz beste egin zuen bere minbizia senda ezina zela konturatu zenean. Pelikula eta minbiziaren kasuen arteko erlazioa zalantzan jartzen zutenak beste faktore batzuk aipatzen zituzten eta erradiazio espozioko minbiziak ez zuela denbora luzeko inkubazioa zioten. Pelikulan parte hartu zuten 220 partaidetatik 91k garatu zuten minbizi motaren bat 1981. urtearen inguruan eta ordura arte 46 kide hil ziren. Ondorioak

Utah unibertsitateko biologiako irakaslea, Robert Pendleton doktoreak minbiziaren gertaera filmazioko langileen eta aktore zerrendaren arteko "epidemia" bezela deskribatu zuen.

Esan beharra dago 1984. urterako 91 kidek minbizia zutela, hauen erdia baina gehiagorekin hilik. Pendleton doktoreak azpimarratu zuenez:

"Zenbaki hauekin epidemitzat jo zitekeen. Euri erradiaktibo eta minbiziaren arteko erlazioa azaltzeko ezinezkoa izan da praktikoki. Baina honelako talde batean 30 kidek baina ez lukete minbiziren bat hartzeko aukera izango epidemia balitzateke... Pentsatzen dut , The conqueror-eko aktore-multzo eta filmazio taldeak justizia auzitegira eraman zezaketela"

Kanpo loturak

Film hilkorra: Tekniko eta aktore hilen azterketa zehatza erradiazio esposizioarengatik hil direnena aipaturiko filman.