Estraperloaren eskandalua

Estraperlo edo Straperlo hitza Espainian erabiltzen da, ondasunen merkataritza ilegala estatuaren zergarekiko zerikusia duela adierazteko. Ekintza hau, irregularra dela esan dezakegu, merkatu beltzaren sinonimoa da eta hau praktik

atzen dutenei estraperlistak deritzaie.Akronimo honen jatorria Espainiako Bigarren Errepublikan gertatutako eskandalu politikoari dagokio. Erruleta joko elektroniko batengatik sortua izan zen, joko horren markaren izenagatik, hain zuzen, Straperlo. Izen hori, enpresari holandestar batzuengatik eratorri zen, Strauss, Perel eta Lowann. Hauek izan ziren Estraperloaren negozioaren sustatzaile nagusiak. Hala ere, esaten da, Strauss eta Perel izan zirela sustatzaile bakarrak.Historia

Hiru enpresari hauek, Strau

ss, Perel eta Lowann, helburu bera zuten, erruleta baten instalazioaren baimena lortzea Donostiako Kasinoan. 1934an Gobernuko hainbat pertsona garrantzitsu igurtzi zituzten, horien artean Aurelio Lerroux, Alejandro Lerroux Alderdi Erradikaleko buru zenaren iloba eta Rafael Salazar Alonso ministroa, alderdi berekoa.

Poliziak jokoa debekatu zuen iruzurra zela jakin zuenean. Izan ere, erruleta, botoi batez kontrolatzen zen, beraz, Kasinoak nahi zuenean irabazi zezakeen. Gauza bera gertatu zen Mallorcan, Formentor Hotelean, gerora ixtera behartuta ikusi zena.

Daniel Straussek, Alcala Zamoraren aurrean, Errepublikako presidentearen aurrean,

Eskandalu hartatik aurrera, Estraperlo hitza azpijokoaren sinonimo bezala geratu da, azpikeri edota negozio iruzurtia. Horrela, merkatu beltzari edo merkataritza ilegala praktikatzen dutenei estraperlistak deritze. Izen hau, batez ere erabiltzen zen Espainiako Gerra Zibila gertatu baino lehenagoko urteetan.

Bibliografia

Marc Fontbona, Estraperloa, erruleta politikoa, "La Aventura de la historia" (Madril) num. 120 (2008ko Urria)

"El caso Strauss. El escandalo que precipito el final de la II Republica", Jose Carlos Garcia Rodriguez idazlearena. Akron Argitaletxea, Astorga - Leon - 2008)

Lerroux salatu zuen joko hura debekatzeagatik eta kalte-ordaina ordainduko ez zuela esan zuenean bere Alderdi Politiko Erradikalaren gainbehera izan zen. Eskandalu hau, gerora Gerra Zibila hasteko arrazoietako bat izango zen.Jose Carlos Garcia Rodriguez-ek, "El caso Strauss" izeneko liburu bat argitaratu zuen 2008an, Straperlo eskandaluaren 75. urteurrena ospatzeko.Hitzaren Orokorpena