The Godfather (Aitajauna)

The Godfather (Aitajauna) Mario Puzoren izen bereko eleberrian oinarritutako 1972ko filma da. New Yorkeko mafiaren buruko Corleone (Corleone abizena Siziliako herrixkatik hartzen du protagonistak, bere jaioterria) familiako 1945 eta 1955 bitarteko gorabeherak kontatzen dira. Kritikagileek zein ikusleek hain harrera ona eman zioten non beste bi filmak egin zuen Francis Ford Coppola zuzendariak. Marlon Brando, Al Pacino, James Caan, Robert Duvall, Diane Keaton, Talia Shire, John Cazale, Richard S. Castellano eta Abe Vigoda dira aktore nagusiak.

Filmaren proiektua gauzatzeko direktore bat baino gehiago zituzten buruan Paramounteko produktoreek, horien artean Elia Kazan eta Arthur Penn amerikarrak, eta Costa-Gavras greko-frantsesa, baino denek ezezkoa eman zuten eta proiektua bertan behera utzi zuten ia. Robert Evansek, garai hartako Paramounteko produktoreak, nahiago zuen filma direktore italo-amerikar batek zuzentzea eta, azkenean, Francis Ford Coppolari eskeini zioten lana. Garai hartan, direktore italoamerikar gazte bat zen, baina sari bat eman berri zion Akademiak, Pattonen, Bigarren Mundu Gerrari buruzko film batean, gidoia idazten lagundu zuelako. Paramountek ez zuen Coppola lan honetarako nahi bere aurreko pelikulek ez zutelako batere arrakastarik izan. Hala ere, kontuan zuten Coppolak experientzia zuela diru kantitate oso baxuekin filmak egiten eta direktore arrakastatsu bat ez zenez oraindik, nahiko merke aterako zitzaien bera kontratatzea. Evansek dioenez, Coppolak ere hasiera batean ez zuen pelikula zuzendu nahi, film honekin mafia eta biolentzia goraipatzen zituela pentsatzen baitzuen. Coppola gazteak proiektuarekin aurrera jarraitzea erabaki zuen azkenean, dirua lortzeko intentzioarekin gerora begira bere produktora pertsonalarekin (Zoetrope) zituen proiektuak gauzatu ahal izateko.Baina arazo gehiago izan zituzten, izan ere, orain pelikularen zuzendaria zenak Marlon Brando aktorea aukeratu zuen protagonistarena egiteko. Coppola eta Puzo ados zeuden, baina Paramountekoak ez zuten onartzen aktoreak filmean parte har zezan, bere portaera erabat desegokia izan zelako aurreko filmetan. Portaera horren ondorioz Marloren izena askotan agertzen zen egunkarietan eta hori ez zitzaien gustatzen. Baina Coppolak ez zuen amore eman eta pelikularen zuzendaritza utziko zuela mehatxatu zuen Marlon Brandok filmean parte hartzen ez bazuen. Orduan, Paramounteko produktoreak onartu zuten, baina hiru kondiziorekin: Lehenengoa, aktoreak ez zuen aurretik adostutako soldata bat irabaziko, filmaren irabazien araberako diru kopuru bat baizik. Bigarrena, filma egiteko adostutako diru kopurutik pasaez gero euren soldatatik kenduko zen dirua. Hirugarrena, Marlon Brandok produktoreen aurrean antzezte froga bat pasa beharko zuen (azken hau Marlok ez zuen inoiz onartzen). Baina oraingoan onartu zuen eta produktoreei asko gustatu zitzaien bere antzezlana.

Aktoreak

• • Marlon Brando - Don Vito Corleone: Brando ez zen Paramounteko produktoreen gustokoa. Gainera, berari baino lehenago Laurence Olivierri eskeini zioten lana. Marlonen portaera oso desegokia baitzen eta bere azkeneko filmek ez zuten batere arrakastarik izan. Baina Puzok eta Coppolak aktoreak pelikulan parte hartzea nahi zutenez, Paramountek onartu zuen baina kontratu berezi bat sinaraztea egin zion, besteak beste aktore froga bat egitea behartzen ziona. Brandok froga egin zuen, masailezurrak kotoilez beteta bere itxura eta ahotsa aldatzearren, eta produktoreak erabat harrituta eta gustura geratu ziren. Don Vito Corleone mafia familiko burua da, New Yorkeko kriminal talderik indartsuena 1940ko hamarkadan. Gaztetan etorri zen Ameriketara Italiatik ihesi eta han mafiako buru bihurtzen da, beti ere bere ohorearen kodigoarekin. Zahartzean familiaren burutza bere seme gazteenari uzten dio eta bera semearen consigliere (aholkulari) bihurtzen da. Don Vito hiltzean Michael Don bihurtzen da.

  • Al Pacino - Michael Corleone

  • James Caan - Santino "Sony" Corleone

  • Richard S. Castellano - Peter Clemenza

  • Robert Duvall - Tom Hagen

  • Sterling Hayden - Poliziako buru Mark McCluskey

  • John Marley - Jack Woltz

  • Richard Conte - Emilio Barzini

  • Diane Keaton - Kay Adams

  • Al Lettieri - Virgil "turkiarra" Sollozo

  • Abe Vigoda - Salvatore "Sally" Tessio

  • Talia Shire - Constanzia "Connie" Corleone

  • Gianni Russo - Carlo Rizzi

  • John Cazale - Fredo Corleone

  • Rudy Bond - Carmine Cuneo

  • Al Martino - Johnny Fontane

  • Morgana King - Carmella Corleone

  • Lenny Montana - Luca Brasi

  • John Martino - Paulie Gatto

  • Salvatore Corsitto - Amerigo

    • Bonasera

  • Richard Bright - Al Neri

  • Alex Rocco - Moe Greene

  • Tony Giorgio - Brune Tattaglia

  • Vito Scotti - Nazorine okina

  • Tere Livrano - Theresa Hagen

  • Victor Rendina - Philip Tattaglia

  • Jeannie Linero - Lucy Mancini

  • Julie Greg - Sandra Corleone

  • Simonetta Stefanelli - Apollonia

  • Ardell Sheridan - Clemenza anderea

  • Angelo Infanti - Fabrizio

  • Corrado Gaipa - Don Tommasino

  • Franco Citti - Calo

  • Saro Urzi - Vitelli

Istorioa

1945eko udan Conniren (Don Vitoren alaba) eta Carlo Rizziren ezkontza ospatzen da. Don Vito Corleone, Corleone familiaren buru da, New Yorkeko Mafia edo Cosa Nostrako bost familietako baten buru. Siziliar dezente orok egingo lukeen bezala, bere alabaren ezkontzan “lagunek” eskatzen dizkioten faboreak entzutera behartuta dago eta egun osoan jendea pasatzen da bere bulegotik faboreak eskatzera. Horien artean, bat Bonasera da, ehorztetxe baten burua. Honek laguntza eskatzen dio bere alabak jaso duen erasoa mendekatzeko, bere alaba bi mutilek jo baitzuten honek beraiekin ez oheratu nahi izateagatik. Bonaserak dirua eskeintzen dio Don Vitori honek hil ditzan, baino honek ezezkoa ematen die, bere eskaera errespetu falta bat dela eta beraiek ez direla hiltzaile batzuk esanez. Gogorarazten dio lehen lagunak zirela eta bera legez kanpoko gauzekin hasi zenean berarengatik urrundu egin zela, nahiz eta bere emaztea honen alabaren amapuntakoa izan. Azkenean, Bonaserak laguntasuna eskatzen dio Don Vitori eta Padrino deitzen dio. Hau gustura geratzen da eta esaten dio orain berarekin zorretan dagoela, eta again, iritsiko dela egunen bat bere laguntza beharko duena eta orduan lagundu egin beharko diola. Lan hori burutzera ( Bonaseraren alaba jipoitu zuten mutilei eskarmentua ematera) Clemenza bidaltzen du, bere laguntzaile bat.

Segidan, ezkontzara iristen dira Johnny Fontane, abeslari famatua eta Don Vitoren besoetako semea, eta Michael, Don Vitoren semerik gazteena Bigarren Mundu Gerran parte hartzeagatik saritua izan zena, bere neskalagunarekin, Kay Adams. Fontanek bere ikuskizuna ezkontzan eman ondoren bere aita pontekoarengana joaten da laguntza eske. Hollywoodeko film batean protagonista papera lortzen laguntzeko eskatzen dio, izan ere, filmeko produktoreak, Jack Woltzek, ez dio eman nahi paper hori. Orduan, Don Vitok Tom Hagen (familian jasotako semea, abokatua eta familiako congsiliere edo aholkularia) bidaltzen du Californiara Woltzekin hitz egiteko. Hagenek berarekin hitz egiten du baina honek zakarki erantzuten dio eta bere estudioetatik kanpora bidaltzen du. Baina egun bereko arratsaldean, Woltz konturatzen denean Hagenek Corleone familia ordezkatzen duela bere etxera gonbidatzen du. Hizketaldi luze bat izaten dute elkarrekin afaltzen eta Woltzek aitortzen dio Fontane filmerako aktore bikaina dela eta ongi egingo zuela. Baina ez diola emango zineko industriatik kanpora bidali nahi duelako, urte batzuk lehenago Woltzen aktoresa baten karrera izorratu zuelako. Horregatik, berriro haserretu eta Hagen bere etxetik bidaltzen du eta hau segituan joaten da New Yorkera Don Vitori gertatutako kontatzera. Hurrengo goizean, Woltz esnatzean, garrasika eta buiaka hasten da erabat izututa bere zaldi gogokoenaren burua moztuta eta odolez beterik baitago bere ohean. Honen ondoren Johnny Fontanek protagonista papera lortzen du filmerako.

Tom Hagen New Yorkera itzuli ondoren, Corleone familiak elkarrizketa bat izaten du Virgil Sollozorekin, turkiarra ezizenez ezagutua. Sollozo heroina trafikatzaile siziliar bat da Tattaglia familiaren (New Yorkeko Cosa Nostrako beste familietako bat eta Corleonetarren etsaia) babesa dauak New Yorken. Turkiarrak babes politikoa eta drogaren negozioa bultzatzeko eta New Yorkeko hirian zabaltzeko milioi bat dolar eskatzen dizkie Corleonetarrei elkarrizketan. Horren truke familiak irabazien %30a jasoko luke.

Hala ere, nahiz eta Tom eta Santino (Don Vitoren seme zaharrena) negozioaren alde egon, Don Vitok, familiako buruak, ezezkoa ematen dio Sollozori, bere ustetan politikoek ezingo luketelako onartu drogen negozioa prostituzioa edo jokoa onartzen duten moduan.